Proces formułowania strategii dla podmiotów gospodarczych wnioski i doświadczenia praktyczne dr inŝ. Piotr Kubiński Seminarium DCSR Wrocław 31.10.2007
Proces formułowania strategii Misja Wizja Analiza strategiczna Analiza otoczenia Analiza zasobów Identyfikacja problemów strategicznych RozwaŜanie opcji strategicznych Wybór opcji strategicznych Źródło: opracowanie własne Ustalenie systemu celów strategicznych
Instrumenty formułowania strategii stosowane w polskich przedsiębiorstwach 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 100,0% 94,1% 94,1% 94,1% 88,2% 82,4% 76,5% 58,8% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 5,9% cele strategiczne analiza SWOT identyfikacja problemów wizja misja programy realizacyjne analiza opcji strategicznych wybór opcji inne Źródło: Kubiński P. (2002)
Opracowanie strategii metodą sesji strategicznych Wykorzystana metoda polega na serii spotkań doradców z przedstawicielami kadry kierowniczej, tzw. sesji strategicznych, na których ustalane są poszczególne elementy strategii rozwoju firmy. Takich sesji moŝe być kilka, a na kaŝdej z nich moŝna opracować inną cześć strategii.
Opracowanie strategii metodą sesji strategicznych korzyści procedura sesji strategicznej wymusza aktywną i zaangaŝowaną postawę w dyskusjach kaŝdego uczestnika często jest to jedyna okazja, aby móc podzielić się z pozostałymi osobami swoimi oryginalnymi, innowacyjnymi pomysłami autorzy zaakceptowanych pomysłów czują się docenieni, co z pewnością pozytywnie wpłynie na ich duŝe zaangaŝowanie w realizację zadań wypracowanych na sesji włączenie kadry kierowniczej do procesu formułowania strategii, zbudowanie świadomości, Ŝe pracownicy mają realny wpływ na kształtowanie rozwoju firmy integracja wokół problematyki planowania strategicznego i realizacji celów przedsiębiorstwa
Opracowanie strategii metodą sesji strategicznych cele wypracowanie pomysłu na skuteczną strategię rozwoju, która pozwoli firmie systematycznie budować przewagę konkurencyjną opracowanie kierunków działań wynikających z przyjętej strategii rozwoju sposobów realizacji strategii opracowanie dokumentu, który byłby swego rodzaju deklaracją nowego, skutecznego pomysłu na rozwój firmy dodatkowym celem projektu jest zintegrowanie przedstawicieli kadry kierowniczej wokół procesu formułowania i wdraŝania strategii, zrozumienie róŝnych konsekwencji podejmowanych działań strategicznych (związków przyczynowo-skutkowych przyjętych celów i osiągniętych rezultatów) nie bez znaczenia jest równieŝ merytoryczne przygotowanie kadry kierowniczej do strategicznych zmian w działalności przedsiębiorstwa, a więc edukacyjny wymiar strategii
ZałoŜenia metodyczne i tryb realizacji w pracach nad strategią uczestniczyły osoby z najwyŝszego kierownictwa podmiotu od kilku do kilkunastu osób; w pierwszym etapie eksperci zapoznali się z dokumentami wewnętrznymi oraz informacjami dotyczącymi rynku działania firmy; po zapoznaniu się z sytuacją firmy doradcy przygotowali technologię przebiegu sesji strategicznych; następnie w kaŝdym przedsiębiorstwie przeprowadzono serię sesji strategicznych (w formie treningu kierowniczego), na których w odpowiedniej sekwencji podana została niezbędna wiedza oraz wypracowane zostały podstawowe elementy nowej strategii rozwoju; kaŝda sesja strategiczna trwała 4-6 i odbywała się w odstępach 2-3 tygodni; po przeprowadzeniu sesji doradcy opracowali dokument pn. Strategia rozwoju firmy.
WNIOSKI proces opracowania strategii przebiega znacznie efektywniej, kiedy w sesjach uczestniczy kilkanaście, a nie kilka osób. W małych zespołach absencja 1-2 pracowników praktycznie paraliŝuje prace; znacznie łatwiej pracuje się jeŝeli zespół zostaje formalnie powołany jako np. Zespół ds. Opracowania Strategii. Z jednej strony pracownicy czują się bardziej docenieni, Ŝe naleŝą do trzonu menadŝerskiego firmy, a z drugiej bardziej zobowiązani do efektywnej pracy; wyniki prac są zdecydowanie lepsze, gdy zarząd firmy wykazuje duŝe zainteresowanie procesem opracowania strategii, choć z drugiej strony nie narzuca własnego punktu widzenia; wyŝszą efektywność osiąga się wtedy, gdy doradcy-trenerzy mają więcej czasu na realizację celów edukacyjnych (wprowadzenia merytoryczne są dłuŝsze) oraz na pracę grupową o charakterze integracyjnym (np. treningi relaksacyjne);
WNIOSKI cd. opracowanie strategii jest efektywniejsze, gdy sesja strategiczna prowadzona jest poza siedzibą firmy. Pracownicy koncentrują się wtedy na zadaniach zalecanych przez trenera; wyniki prac są gorsze w sytuacji, gdy pracownicy nie są odpowiednio zmotywowani do pracy nad strategią, bądź jak się im wydaje z wcześniejszych doświadczeń w firmie kiedy nie widzą sensu tego typu prac (nie są do tego przekonani).
Dziękuję za uwagę dr inŝ. Piotr Kubiński