SPIS TREŚCI 1. Wstęp. 2. Podstawa prawna. 3. Założenia programu. 4. Zadania szkoły jako środowiska wychowawczego. 5. Zadania nauczyciela wychowującego. 6. Cele programu. 7. Sposoby realizacji programu. 8. Formy pomocy wychowawczej dla uczniów. 9. Przewidywane efekty oddziaływań wychowawczych. 10. Szkolne uroczystości o charakterze wychowawczy i kulturalnym. 11. Ewaluacja programu. 12. Plan pracy wychowawczej pierwszego etapu edukacyjnego. 13. Plan pracy wychowawczej drugiego etapu edukacyjnego. 1
I. WSTĘP Wychowanie to długotrwały proces mający na celu przygotować ucznia do samodzielnego życia w rodzinie i społeczeństwie, w poczuciu własnej wartości, szacunku dla siebie i innych ludzi. Szkoła wspiera i wyposaża ucznia w następujące wartości, zasady i normy: odpowiedzialność, godność osobistą, szacunek, zdrowie, prawdę, tolerancję, rodzinę, wiedzę, pracę, patriotyzm. Szkolny program wychowawczy sprzyja rozwojowi samodzielności ucznia i przyszłego obywatela, Europejczyka, przygotowanego do życia w dynamicznie rozwijającym się świecie. Wyrabia w uczniu: umiejętność komunikowania się, lojalność, poczucie własnej wartości, tolerancję, zdolność do podejmowania decyzji, aktywność, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, kulturę słowa i bycia, życzliwą postawę wobec innych. II. PODSTAWA PRAWNA Szkolny program wychowawczy jest spójny ze statutem szkoły oraz realizowanymi programami nauczania. Podstawą prawną opracowanego dokumentu są następujące akty prawne: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. ( art. 48 ust 1, art. 53 ust 3 i ust 4, art. 70 ust 1 i ust 4, art. 72 ust 1 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Narodowe ONZ z 20 listopada 1989 r. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U. z 2004r., Nr 256 poz. 2572; obowiązuje od 17 grudnia 2004 r.) Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51, poz. 458 ze zmianami); III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program wychowawczy Szkoły Podstawowej w Ugoszczu jest dokumentem scalającym oddziaływania wychowawcze szkoły, instytucji współpracujących z placówką oraz środowiska uczniów. Stanowi on wytyczne dla pracowników szkoły do pracy wychowawczej z uczniami, przy współudziale rodziców i z uwzględnieniem ich oczekiwań dydaktyczno-wychowawczych. Jego uzupełnieniem są aktualne plany pracy: Zespołu wychowawczego, Plan wychowawczy klasy Samorządu Uczniowskiego, Rady Rodziców, Świetlicy szkolnej, 2
IV. ZADANIA SZKOŁY JAKO ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO 1. Stwarzanie atmosfery bezpieczeństwa i bezwarunkowej akceptacji dziecka. 2. Opieka nad psychologicznym i społecznym rozwojem wychowanków. 3. Przygotowanie uczniów do samodzielnego życia i zdobywania wiedzy. 4. Koordynacja oddziaływań wychowawczych domu i instytucji sprawujących opiekę lub nadzór wychowawczy. V. ZADANIA NAUCZYCIELA WYCHOWUJĄCEGO 1. Kształtowanie warunków dla wszechstronnego rozwoju osobowości ucznia. 2. Inspirowanie pozytywnego rozwoju grupy rówieśniczej i kształtowanie umiejętności współistnienia grupy w systemie szkolnym i społecznym. 3. Wspomaganie rodziców w wychowaniu i jednocześnie pozyskiwanie ich możliwości dla całokształtu oddziaływań wychowawczych szkoły. VI. CELE PROGRAMU Cel ogólny Przygotowanie ucznia do funkcjonowania w grupie szkolnej i efektywnego w niej działania. Cele strategiczne -poznaje zasady dobrej komunikacji, -pracuje w grupie, -kształtuje poczucie przynależności do grupy, -aktywnie uczestniczy w szkolnych uroczystościach, -postrzega siebie jako indywidualność, a jednocześnie jako jednostkę społeczeństwa, Kształtowanie umiejętności rozpoznawania wartości moralnych i dokonywania wyborów zgodnie z hierarchizacją wartości. -rozumie znaczenie tolerancji, lojalności, szacunku i otwartości dla innych, -jest świadomy swoich praw i praw innych, -uznaje prawo ludzi do odmienności i własnych sądów, -potrafi kulturalnie odmówić i poprosić, -chętnie pomaga innym, - na podstawie analizy wskazuje właściwe postawy życiowe i stara się je naśladować, -poznaje sylwetki osób, które, które mogą być przykładem właściwego postępowania, 3
Wspieranie rozwoju fizycznego i zdrowotnego uczniów. Podniesienie poziomu świadomości ekologicznej. Wdrażanie uczniów do odpowiedzialności za siebie, swoje postępowanie i wyniki w nauce. Budowanie więzi z krajem ojczystym. Edukacja kulturalna i tworzenie warunków do rozwoju estetycznego uczniów. Stwarzanie możliwości rozwoju ucznia, jego zainteresowań, uzdolnień i przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. -poznaje zasady zdrowego trybu życia i higieny osobistej, -jest zapoznany z wyznacznikami właściwej organizacji pracy umysłowej i stosuje się do nich, - zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa w zabawach, drodze do domu i szkoły, -jest uświadomiony o szkodliwości palenia tytoniu, używania narkotyków i substancji psychotropowych, -rozumie szkodliwość stosowania wszelkiego rodzaju używek, potrafi obronić się przed negatywnym wpływem masmediów, -dostrzega wartości życia rodzinnego i posiada umiejętność właściwego funkcjonowania w rodzinie, -wie, jak może chronić środowisko, -w swoim postępowaniu daje wyraz trosce o środowisko, -aktywnie uczestniczy w akcjach promujących zachowania proekologiczne, - pracuje na miarę swoich możliwości, -dąży do jak najlepszych wyników w nauce i zachowaniu, -postępuje odpowiedzialnie, -poznaje walory turystyczne najbliższej okolicy, -zna historię szkoły, Ugoszcza, gminy Brzuze, -uczestniczy w obchodzonych w szkole uroczystościach państwowych, -zna obrzędy i zwyczaje narodowe, -uczestniczy w wycieczkach szkolnych do teatru, muzeum, kina, itp. -obcuje z dziełami sztuki, -poznaje środki wyrazu malarstwa, muzyki, filmu, literatury, -uczestniczy w zajęciach dodatkowych zgodnie ze swymi zainteresowaniami, -konfrontuje swe zdolności z innymi biorąc udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, -otrzymuje pomoc specjalistów- pracowników PPP w Rypinie, 4
Wdrażanie podstaw demokracji. -bierze udział w wyborach do samorządu uczniowskiego, -rozumie istotę działania SU, -pracuje na rzecz społeczności szkolnej, VII. SPOSOBY REALIZACJI TREŚCI PROGRAMU* Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: - realizacji projektu prowadzonego w Szkole Podstawowej w Ugoszczu przez Stowarzyszenie Dobrzyniacy Rycerze to my! - zajęć edukacji wczesnoszkolnej w klasach I-III prowadzonych przez nauczycieli wychowawców, -zajęć edukacyjnych w klasach IV-VI prowadzonych przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów oraz wychowawców, -godzin do dyspozycji wychowawcy, -zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole, -godzin opieki świetlicowej, -szkolnych uroczystości, -współpracy z rodzicami oraz ośrodkiem zdrowia, policją, poradnią psychologicznopedagogiczną. *Treści programu zawarte są w planach wychowawczych poszczególnych etapów edukacyjnych. VIII. FORMY POMOCY WYCHOWAWCZEJ DLA UCZNIOW 1. Pomoc wychowawcy klasy. 2. Współpraca z dyrektorem szkoły. 3. Kierowanie do Poradni Psychologiczno Pedagogicznej. 4. Docelowa pomoc finansowa dzieciom żyjącym w rodzinach o niskim statusie socjalno kulturowym i w rodzinach z problemem alkoholowym. 5. Współpraca z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, policją i kuratorami sądowymi. IX. PRZEWIDYWANE EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH Absolwent szkoły: Doskonale funkcjonuje w swoim naturalnym otoczeniu: w domu i szkole. Właściwie rozumie demokrację i tolerancję. 5
Jest aktywny. Lubi ruch i chętnie uprawia sport. Podejmuje próby ekspresji artystycznej, śpiewa, recytuje, maluje. Aktywnie działa na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego i społecznego. Jest ciekawy świata. Stara się poszerzać swoją wiedzę, odkrywa i rozwija swoje zainteresowania. Interesuje się otaczającym go światem, łączą go więzy emocjonalne z małą ojczyzną- regionem, w którym żyje. Potrafi świadomie korzystać z dóbr techniki. Jest otwarty. Chętnie i skutecznie nawiązuje kontakty. Łatwo podejmuje współpracę z innymi, potrafi pracować w grupie, planuje swoje działania i dąży do realizacji swoich celów. Jest prawy. Rozróżnia dobre i złe uczynki. W swoim zachowaniu wykazuje dobre intencje i kieruje się szacunkiem wobec drugiego człowieka. Stara się być odpowiedzialny za innych, jest wrażliwy na cierpienie, ból i krzywdę. Rozumie potrzeby osób niepełnosprawnych i niesie pomoc osobom starszym. Szanuje i podziwia świat zwierząt, roślin i przyrody nieożywionej. Jest rozważny. Dba o zdrowie. Zna zagrożenia występujące w jego środowisku. Postępuje zgodnie z zasadami higieny. Jest odpowiedzialny. Stara się przewidzieć skutki swoich zachowań i gotów jest ponosić konsekwencje swoich czynów. Cieszy się z sukcesów. Akceptuje porażki. Dba o kulturę słowa. Nie używa wulgaryzmów. Zna i szanuje historię, kulturę i tradycje narodowe. X. SZKOLNE UROCZYSTOŚCI O CHARAKTERZE WYCHOWAWCZYM I KULTURALNYM. W Szkole Podstawowej w Ugoszczu odbywa się systematycznie wiele uroczystości i imprez będących wynikiem oczekiwań wszystkich zainteresowanych stron ( uczniów, nauczycieli, rodziców i środowiska pozaszkolnego ). UROCZYSTOŚCI SZKOLNE - Inauguracja roku szkolnego, - Uroczyste pasowanie na ucznia dzieci klas pierwszych, - Dzień Nauczyciela, - Rocznica Odzyskania Niepodległości, - Wigilia, - Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, - Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja, - Święto Rodziny, - Uroczyste pożegnanie absolwentów, - Uroczyste zakończenie roku szkolnego. UROCZYSTOŚCI KLASOWE - Dzień Chłopca, - Andrzejki, - Dzień Babci i Dziadka, 6
- Dzień Matki, - Dzień Kobiet. XI. EWALUACJA PROGRAMU Szkolny Program Wychowawczy jest dokumentem poddawanym ewaluacji dwa razy w roku szkolnym. Nauczyciele - wychowawcy na podstawie analizy dokumentów sporządzają sprawozdanie z pracy wychowawczej, na podstawie którego podejmują wnioski do dalszej pracy. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów, stopnia rozumienia i zinternalizowania norm, obserwacja postępu w zachowaniu i nauce, ocena ilości i jakości wytworów prac uczniowskich, ocena poziomu wiadomości i umiejętności uczniów biorących udział w konkursach, frekwencja na zajęciach organizowanych przez szkołę (analiza dokumentów), wyniki ewaluacji programu przeprowadzanej wśród uczniów i ich rodziców (ankieta, wywiad, rozmowa),ocena samopoczucia uczniów w szkole (ankieta, obserwacja, wywiad), ocena stopnia zintegrowania klas. Przykładowe wskaźniki ewaluacji programu wychowawczego: A. Wskaźniki ilościowe frekwencja uczniów na zajęciach lekcyjnych, liczba uczestników zajęć pozalekcyjnych, wychowawczych, edukacyjnych, terapeutycznych; procent ogółu uczniów, ilość prac wykonanych przez uczniów, liczba uczniów z problemami wychowawczymi, liczba uczniów przystępujących do konkursów, liczba laureatów, ilość wycieczek organizowanych przez szkołę, liczba rodziców zaangażowanych w pracę szkoły, B. Wskaźniki jakościowe aktywność uczniów na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, umiejętności, wiadomości, postawy uczniów, samopoczucie uczniów w klasie i szkole, przyczyny nieobecności uczniów na zajęciach, przestrzeganie zasad sformułowanych w programie, postęp w zachowaniu i uczeniu się, współpraca z rodzicami uczniów, współpraca ze środowiskiem lokalnym. 7