Profil kształcenia: ogólno akademicki KOD: B 10 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski PRZEDMIOT: Fizjoterapia Kliniczna w Dysfunkcjach Narządu Ruchu Fizjoterapia w Wieku Rozwojowym Liczba godzin w semestrze I ROK 2 ROK 3 ROK 4 ROK 5 ROK 3 4 5 6 7 8 9 10 wykład - - ćwiczenia 13 26 samokształcenie 13 26 Katedra Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu Zakład Fizjoterapii Wieku Rozwojowego KOORDYNATOR Małgorzata Matyja PRZEDMIOTU WYKŁADOWCY Dr hab. n. kf. Małgorzata Matyja, dr n. kf.anna Gogola, mgr Katarzyna Bal, mgr Leszek Naziemiec JĘZYK polski ECTS 3 FORMA ZALICZENIA: ZAL CELE PRZEDMIOTU C1. Zdobycie umiejętności oceny i analizy stanu narządu ruchu dziecka dla potrzeb przebiegu postępowania fizjoterapeutycznego. C2. Zapoznanie z podstawami fizjoterapii pediatrycznej i kompleksowej rehabilitacji pacjentów w wieku rozwojowym z wybranymi zaburzeniami neurorozwojowymi i neurologicznymi. C3. Wypracowanie umiejętności wykonywania ćwiczeń z pacjentem z wykorzystaniem różnych technik i metod specjalnych oraz podstawowych technik torowania i technik specjalnych stosowanych w terapii neurorozwojowej. C4. Zdobycie umiejętności doboru odpowiednich środków terapeutycznych w zależności od typu dysfunkcji OUN i ich konsekwencji w narządzie ruchu. C5. Wdrażanie studentów do samodzielnej pracy z pacjentem, dyskutowania na temat doboru środków i ich korekty w kontrolowanym procesie terapii. Przygotowanie studenta do bezpiecznego i etycznego prowadzenia terapii neurorozwojowej. EFEKTY KSZTAŁCENIA Wiedza: K_W11 Posiada pogłębioną wiedzę w zakresie wybranych zaburzeń, dysfunkcji i zmian chorobowych u pacjentów w różnym wieku K_W18 Zna metody opisu i interpretacji podstawowych objawów jednostek chorobowych w stopniu umożliwiającym racjonalne stosowanie środków SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Wiedza: ocena przygotowania do zajęć - dyskusja dydaktyczna test wiadomości Umiejętności: opracowanie konspektu do ćwiczeń, praca z
fizjoterapii i programowanie procesu fizjoterapii pacjentem lub grupą pacjentów Umiejętności: K_U08 Wykazuje się specjalistycznymi umiejętnościami w zakresie wykonywania zabiegów fizjoterapeutycznych u pacjentów w różnym wieku z różnymi rodzajami dysfunkcji Kompetencje społeczne: K_K08 Wykazuje odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki; jest przygotowany do formułowania opinii dotyczących różnych aspektów działalności zawodowej K_K09 Realizuje zadania w sposób zapewniający bezpieczeństwo własne, otoczenia i współpracowników, przestrzega zasad bezpieczeństwa pracy, potrafi działać w warunkach niepewności i stresu, jest świadomy obowiązku niesienia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym Kompetencje społeczne: obserwacja aktywności studenta, ocena aktywności na zajęciach, ocena umiejętności dobrania do dokonanej analizy przypadku adekwatnych metod terapii dziecka NAKŁAD PRACY STUDENTA (w godzinach dydaktycznych 1h dyd.=45 minut)** Studia stacjonarne udział w wykładach - udział w ćwiczeniach udział w ćwiczeniach klinicznych 20 h przygotowanie do ćwiczeń/ćwiczeń klinicznych - 48 przygotowanie do egzaminu - 10 realizacja zadań projektowych - egzamin/zaliczenie - 1 inne (określ jakie) - RAZEM: WARUNKI WSTĘPNE nr WW1 Podstawowa wiedza z zakresu anatomii, neurofizjologii, klinicznych podstaw dysfunkcji narządu ruchu i chorób układu nerwowego. 1. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji. 2. Umiejętność prawidłowej prezentacji posiadanej wiedzy. 3. Umiejętność pracy samodzielnej oraz grupowej. TREŚĆ ZAJĘĆ ĆW 1. Uwarunkowania rozwoju prawidłowego, - prawidłowy mechanizm antygrawitacyjny, - poziomy integracji odruchów rozwój reflektoryczny, - rozwój napięcia mięśniowego wg Vojty, Bobath, Petö, - klasyfikacja rodzajów podstawowego napięcia posturalnego ĆW 2. Edukacja sensomotoryczna w I i II kwartale życia w zakresie szeroko pojętej normy napięcia posturalnego analiza kontroli posturalno-motorycznej u niemowląt ĆW 3. Podstawy rozwojowe usprawniania neurorozwojowego: edukacja sensomotoryczna w III i IV kwartale życia w zakresie ILOŚĆ GODZIN kontakt samokszt. 1 4
szeroko pojętej normy napięcia posturalnego - analiza kontroli posturalno-motorycznej u niemowląt. ĆW 4. Integracja sensomotoryczna podstawy teoretyczne 1 4 ĆW 5. Obserwacja kliniczna i bateria testów południowokalifornijskich J.Ayres. ĆW 6. Zasady planowania terapii w zakresie zaburzeń przetwarzania sensomotorycznego ĆW 7. Integracja sensomotoryczna niemowląt -ocena testem TSFI i stymulacja podstawowych układów sensorycznych. ĆW 8. Podstawy kliniczne i terapeutyczne usprawniania neurorozwojowego dzieci z wadami postawy ciała: - nieprawidłowy mechanizm antygrawitacyjny w wadach postawy ciała, - przyczyny kształtowania kompensacyjnego mechanizmu antygrawitacyjnego, - kompensacyjny mechanizm antygrawitacyjny w stanach pośrednich napięcia posturalnego. ĆW 9. Wczesna diagnoza zaburzeń ruchowych w okresie niemowlęcym: - ocena ilościowa i jakościowa poziomu rozwoju niemowlęcia, - zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego (z.r.p.o.), wpływ z.r.p.o. na podstawowe sfery rozwoju: koordynacji wzrokowo-ruchowej, mowy, kontaktów społecznych. ĆW 10. Podstawy kliniczne usprawniania neurorozwojowego dzieci z mózgowym porażeniem: - kompensacyjny mechanizm antygrawitacyjny w hipotonii posturalnej I i II typu, - wpływ przetrwałej aktywności tonicznej na wzorce postawy i lokomocji, - blokady funkcjonalne, - deformacje układu ruchu. ĆW 11. Analiza patologicznej motoryki dzieci z piramidowymi postaciami mózgowego porażenia dziecięcego. Określenie celów i planu terapii. Demonstracja ćwiczeń z dzieckiem. ĆW 12. Analiza patologicznej motoryki dzieci z pozapiramidowymi postaciami mózgowego porażenia dziecięcego. Określenie celów i planu terapii. Demonstracja ćwiczeń z dzieckiem. ĆW 13. Ćwiczenia z dziećmi z mózgowym porażeniem dziecięcym z uwzględnieniem problemów posturalnych i zaburzeniami napięcia w obwodowych częściach ciała ĆW 14. Usprawnianie neurorozwojowe niemowląt i dzieci z wrodzonym lub nabytym kręczem szyi ĆW 15. Usprawnianie neurorozwojowe niemowląt i dzieci i z uszkodzeniami splotu ramiennego. ĆW 16. Podstawy kliniczne i terapeutyczne usprawniania neurorozwojowego niemowląt i dzieci z przepukliną oponowordzeniową ĆW 17. Podstawy kliniczne i terapeutyczne usprawniania neurorozwojowego niemowląt i dzieci chorobami nerwowomięśniowymi ĆW 18. Dodatkowe środki terapeutyczne stosowane u dzieci z m.p.dz. gipsowanie, plastrowanie i bandażowanie
ĆW 19. ĆW 20. LITERATURA PODSTAWOWA Możliwości wykorzystania ortoz u dzieci z zaburzeniami neurologicznymi Ćwiczenia praktyczne wybranych technik torowania i technik specjalnych na sobie i z dziećmi 1. Borkowska M. (red.): Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym. PST NDT-SI, Warszawa 1999. 2. Czochańska J. (red.) Neurologia dziecięca., PZWL, Warszawa, 1990 3. Finnie N.: Domowa pielęgnacja małego dziecka z porażeniem mózgowym. TOR, Warszawa, 1994. 4. Gogola A., Matyja M., Szołtysik- Nawrat A. Neurorozwojowe usprawnianie dzieci z kręczem szyi. Rehabilitacja w praktyce, 3/2012, s.20-25. 5. Klenk H.: Dziecko z przepukliną oponowo-rdzeniową. Folium, Lublin 1995. 6.Kukliński W. Fizjoterapia w pediatrii. WL PZWL, Warszawa 2012 7. Mass V.: Uczenie się przez zmysły. WSiP, Warszawa, 1998 8. Matyja M., Domagalska M.: Podstawy usprawniania neurorozwojowego wg Berty i Karela Bobathów. AWF Katowice, 2011. 9. Matyja M., Domagała I.: Wczesna diagnoza zaburzeń integracji sensorycznej na podstawie testu funkcji sensorycznych dla niemowląt. Zeszyty Naukowo-Metodyczne, AWF, Katowice, 2004. 10. Matyja M., Gogola A: Edukacja sensomotoryczna niemowląt, AWF Katowice, 2011. 11. M. Matyja, Neurorozwojowa analiza wad postawy ciała u dzieci i młodzieży. AWF Katowice 2012 12.Matyja M., Naziemiec L., Gogola A.: Uszkodzenia splotu ramiennego i-aktualne możliwości leczenia i usprawniania. w: Zeszyty Metodyczno-Naukowe, AWF, Katowice, 2006, nr 22, s.35-65. 13. Michałowicz R.: Mózgowe porażenie dziecięce, PZWL Warszawa, 1993. 14. Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. AWF, Katowice, 2000 15. Pountney T.E [et al.]. Podejście Chailey do postępowania posturalnego : wyjaśnienie teoretycznych aspektów postępowania posturalnego i ich praktycznego zastosowania poprzez terapię i sprzęt; [red. nauk. wyd. I. polskiego M. Matyja, A. Gogola], Warszawa, ReHouse-Gilewski, Boryczka, Makarevskaya, 2011. 16. Przyrowski Z. Integracja sensoryczna. Empis, Warszawa 17. Singer H., Mink D.,Janovic J.Zaburzenia ruchowe u dzieci. Elsevier, Urban &Partner, Wrocław 2011 18. Sławek J. (red.) Spastyczność. Od patologii do leczenia. Via medica, Gdańsk, 2007 19. Szulc A.: Dziecko z przepukliną oponowo-rdzeniową. Diagnostyka i leczenie zespołów neurodystroficznych. Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań, 2002 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Banaszek G. Rozwój niemowląt i jego zaburzenia a rehabilitacja metodą Vojty. α-medica press, Bielsko-Biała, 2002. 2. Kułakowska Z.: Wczesne uszkodzenie dojrzewającego mózgu. Wydawnictwo Folium.Lublin.2003.
3. Tecklin J.: Fizjoterapia pediatryczna, WL PZWL, Warszawa, 1996. 4. Zawitkowski P.: Poradnik opieki i pielęgnacji małego dziecka. Instytut Matki i Dziecka, W-wa, 2002 (http://www.ndt-bobath.pl/wpcontent/uploads/2013/11/poradnik-opieki-i-pielegnacji-malego-dziecka.pdf) METODY NAUCZANIA POMOCE NAUKOWE PROJEKT WARUNKI ZALICZENIA - wykład - ćwiczenia ruchowe - demonstracje terapii neurorozwojowej dzieci z różnymi dysfunkcjami - ćwiczenia wybranych technik torowania na lalkach terapeutycznych i na sobie - rzutnik multimedialny - lalki terapeutyczne - podstawowy sprzęt rehabilitacyjny do terapii neurorozwojowej Samodzielne opracowanie przez studenta programu postępowania neurorozwojowego dla wskazanego dziecka. Przygotowanie sprawozdania z wskazanego artkułu dotyczącego badań dotyczących usprawniania dzieci Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest wykazanie się wiedzą dotyczącą z zakresu przewidzianych programem zagadnień; Kolokwium w formie testu pisemnego sprawdzający wiedzę, znajomość terminologii (pyt. otwarte i zamknięte jednokrotnego i wielokrotnego wyboru), Ocena dostateczna od 50 % poprawnych odpowiedzi Kolokwia zalicza się powyżej 51% pozytywnych odpowiedzi: 51-60% - ocena dostateczna 61-70% -ocena dostateczna plus 71-80%- ocena dobra 81-90% - ocena dobra plus 91-100% ocena bardzo dobra ODNIESIENIE DO EFEKTÓW KSZTAŁCENIA kod efektu kształcenia obszar kształcenia treści programowe cel przedmiotu sposób oceny K_W11 P7SM_WG02 ĆW. C1,C2 T, O 1,2,3,4,8,9,10,11,12,13, 14,15 K_W18 P7SM_WK06 CW. 5,6,18,19,20 C1,C2 T, O K_U08 P7SM_UW07 CW.2,3,5,6,18,19,20 C3,C4,C5 P, U K_K08 P7SM_UK05 CW 2,3,5,6,18,19,20 C4,C5 Z K_K09 P7SM_UO03 CW 2,3,5,6,18,19,20 C5 Z T - test P ocena programu usprawniania, praca pisemna O odpowiedź ustna lub kolokwium U sprawdzian umiejętności praktycznych W wolontariat Z zeszyt obserwacji studenta