REGIONALNY OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI WOM W KATOWICACH 40-132 Katowice, ul. ks. kard. S. Wyszyńskiego 7 INFORMATOR KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Rok szkolny 2015/2016
SPIS TREŚCI 1. Reforma po trzech latach. 2. Monitorowanie wdrażania nowej podstawy programowej i ewaluacja programów nauczania. 3. Jak kształtować i oceniać kompetencje i umiejętności? 4. Różne role nauczyciela kształcenia zawodowego 5. Warsztaty, szkolenia rad pedagogicznych i kursy dla nauczycieli kształcenia zawodowego 6. Kluby nauczycieli kształcenia zawodowego 7. Konsultanci RODN WOM w Katowicach i nauczyciele doradcy metodyczni współpracujący z Ośrodkiem. 1. REFORMA PO TRZECH LATACH W 2015 r. zakończył się pierwszy pełny cykl kształcenia według nowych podstaw programowych w zasadniczych szkołach zawodowych; w technikach nastąpi to w 2016 roku, ale uczniowie tych ostatnich mają za sobą egzamin z jednej, a czasem i dwóch kwalifikacji. Mamy więc prawie pełny obraz sytuacji i różnego rodzaju spostrzeżenia dotyczące realizowanych programów nauczania, stosowanych metod kształcenia, oceniania czy osiągniętych efektów. Te i inne zagadnienia powinny być przedmiotem monitorowania i ewaluacji. Pracownia Edukacji Zawodowej i Międzykulturowej RODN WOM proponuje wsparcie szkołom i poszczególnym nauczycielom w doskonaleniu pracy dydaktycznej. Zapraszamy do udziału w klubach nauczycieli oraz innych formach doskonalenia. W rozdziale 5 informatora zamieszczamy ich krótkie omówienie. 2. MONITOROWNIE WDRAŻANIA NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ i EWALUACJA PROGRAMÓW NAUCZANIA Monitorowanie to celowe, systematyczne, uporządkowane obserwowanie stopnia osiągnięcia założonych celów, wymagań, efektów. Monitorowanie może dotyczyć takich obszarów, jak: zgodność programu nauczania z podstawą programową, zgodność programu nauczania z ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dn. 23 czerwca 2014 r. poz. 811), zgodność realizacji godzin dydaktycznych z planem dydaktycznym (programem nauczania), stopień opanowania przez uczniów wiedzy i umiejętności (celów szczegółowych z podstawy programowej kształcenia ogólnego, uszczegółowionych efektów kształcenia z podstawy programowej kształcenia w zawodach), i innych szczegółowych zagadnień. Monitorowanie nie jest sztuką dla sztuki. Dostarcza informacji przydatnych podczas podejmowania decyzji o ewentualnej modyfikacji programu nauczania oraz o 2
stosowaniu wybranych metod nauczania i oceniania, a więc służy poprawie jakości kształcenia. Nauczycielom i radom pedagogicznym zainteresowanym metodami monitorowania i ewaluacji programów nauczania proponujemy szkolenia (rozdział 5 informatora, szkolenia nr 7, 8 i 14). 3. JAK KSZTAŁTOWAĆ I OCENIAĆ KOMPETENCJE ORAZ UMIEJĘTNOŚCI? Wyniki egzaminów zawodowych wskazują, że zdający mają zazwyczaj najsłabiej opanowane umiejętności sprawdzane w części praktycznej egzaminu. Tym ważniejsze jest skuteczne stosowanie metod aktywizujących i praktycznych w osiąganiu zamierzonych efektów kształcenia. Nieodłącznym składnikiem procesu kształcenia jest ocenianie. Jak oceniać, aby nie pominąć istotnych funkcji oceniania? Zapraszamy na szkolenia (rozdział 5 informatora, szkolenia nr 2, 6, 9, 10, 11 i 12). 4. RÓŻNE ROLE NAUCZYCIELA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Szkoły, centra kształcenia ustawicznego i centra kształcenia praktycznego mogą prowadzić kwalifikacyjne kursy zawodowe, a CKU i CKP również inne formy kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych, Dz. U. poz. 186 z późn. zm.), więc zainteresowanych nauczycieli zachęcamy do wrócenia uwagi na specyfikę kształcenia osób dorosłych. Przepisy prawa oświatowego nakładają na nauczycieli różne obowiązki wychowawcze i dydaktyczne (na przykład uwzględnienie indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia), stąd propozycje kolejnych form doskonalenia. Zapraszamy na szkolenia (rozdział 5 informatora, szkolenia nr 1, 3, 4, 5 i 13) oraz na konsultacje. 5. WARSZTATY, SZKOLENIA RAD PEDAGOGICZNYCH I KURSY DLA NAUCZYCIELI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO 1. Warsztat: Dostosowanie programów nauczania do zawodu do indywiduach potrzeb edukacyjnych ucznia. Zakres tematyczny: tok postępowania podczas modyfikowania programu nauczania do zawodu, praca z uczniem zdolnym, praca z uczniem ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. 3
2. Warsztat: Stosowanie elementów strategii oceniania kształtującego w kształceniu zawodowym. Zakres tematyczny: techniki oceniania kształtującego i możliwości ich zastosowania w kształceniu zawodowym, sposoby udzielania uczniom informacji zwrotnej o czynionych przez nich postępach edukacyjnych. 3. Warsztat: Specyfika uczenia się dorosłych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Zakres tematyczny: psychologiczne uwarunkowania uczenia się dorosłych, metodyka pracy nauczycieli kształcenia zawodowego na formach pozaszkolnych. 4. Warsztat: Nauczyciel kształcenia zawodowego w roli tutora w procesie wspierania rozwoju osobistego ucznia. Zakres tematyczny: metody pracy nauczyciela kształcenia zawodowego opartej na tutoringu krok po kroku. 5. Warsztat: Zarządzanie zmianą w pracy nauczyciela szkoły zawodowej. Zakres tematyczny: analiza zmian w miejscu pracy nauczyciela kształcenia zawodowego, strategie wprowadzania zmian w zespole przedmiotowym, sposoby przezwyciężania oporu. 6. Warsztat: Ocenianie wewnątrzszkolne w kształceniu zawodowym jako źródło informacji zwrotnej. Zakres tematyczny: ocenianie wewnątrzszkolne w świetle przepisów prawa oświatowego, system monitorowania osiągnięć i metody pracy wspomagające ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia. 7. Warsztat: Ewaluacja programów nauczania dla zawodu. Zakres tematyczny: istota ewaluacji programów nauczania do zawodu, planowanie i metody badawcze stosowane w ewaluacji programów nauczania do zawodu. 4
8. Warsztat: Monitorowanie programu nauczania do zawodu. Zakres tematyczny: cele, procedury i narzędzia monitorowania. 9. Warsztat: W jaki sposób nauczyciel kształcenia zawodowego może planować swoją prace dydaktyczną?. Zakres tematyczny: od analizy podstawy programowej kształcenia w zawodzie do planów dydaktycznych. 10. Warsztat: Metoda tekstu przewodniego w kształtowaniu umiejętności zawodowych. Zakres tematyczny: opracowanie tekstu przewodniego do wybranych zajęć teoretycznych i praktycznych. 11. Warsztat: Wykorzystanie wyników egzaminów zawodowych w pracy dydaktycznej. Zakres tematyczny: analiza i interpretacja wyników egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. 12. Kurs doskonalący: Metodyka pracy kadry dydaktycznej na pozaszkolnych formach kształcenia ustawicznego (30 godz.). Zakres tematyczny: wybrane zagadnienia z dydaktyki kształcenia dorosłych planowanie metodyczne (proces kształcenia, treści nauczania, formy i metody kształcenia, ocenianie osiągnięć). 13. Kurs doskonalący: Organizacja kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ) w szkole / placówce oświatowej (20 godz.). Zakres tematyczny: podstawy prawne organizowania KKZ, diagnoza kompetencji uczestników KKZ, organizacja, wdrażanie i ewaluowanie KKZ krok po kroku. 14. Kurs doskonalący: Dostosowanie programów nauczania do warunków szkoły (20 godz.). Zakres tematyczny: podstawy prawne i tok postępowania podczas modyfikowania programu nauczania; merytoryczna i dydaktyczna poprawność programu. 5
Pełną ofertę szkoleń oferowanych przez RODN WOM w Katowicach można znaleźć w naszej wyszukiwarce: http://www.womkat.edu.pl/kurs/wyszukaj Powyższe zestawienie szkoleń chętnie uzupełnimy o inne zagadnienia i inne formy, które Państwo nam zaproponują. Prosimy o kontakt: Maria Kaczmarek Jerzy Kropka Anna Czarlińska-Wężyk (przedmioty ekonomiczne i przedsiębiorczość) e-mail: aczarli@womkat.edu.pl tel.: 32 203 59 67 w. 223 6. KLUBY NAUCZYCIELI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Klub Doradcy i Lidera Kształcenia Zawodowego Główne cele klubu to wspieranie doradców metodycznych oraz szkolnych liderów kształcenia zawodowego w podnoszeniu ich wiedzy i umiejętności, a także stworzenie płaszczyzny wymiany doświadczeń między nimi. Proponujemy stałą współpracę przewodniczącym zespołów kształcenia zawodowego (zespołów przedmiotów zawodowych, nauczycielskich zespołów zadaniowych) oraz wszystkim, którzy chcą wiedzieć więcej i dzielić się swoją wiedzą z innymi. Ponadto uczestnicy spotkań mają okazję do przedyskutowania aktualnych problemów związanymi z kształceniem zawodowym i wymiany doświadczeń. Spotkania klubu odbywają się w RODN WOM w Katowicach w godzinach popołudniowych w terminach uzgadnianych na kolejnych spotkaniach (średnio co 2 miesiące). Zapraszamy! Opiekunowie klubu: Jerzy Kropka, Maria Kaczmarek 6
Klub Twórczego Nauczyciela Kształcenia Zawodowego Główne cele klubu to doskonalenie kompetencji dydaktycznych nauczycieli kształcenia zawodowego oraz wspieranie ich w zakresie wdrażania reformy kształcenia zawodowego. Spotkania klubu odbywają się w RODN WOM w Katowicach (średnio co 2 miesiące). Zapraszamy! Akademia Młodego stażem Nauczyciela Kształcenia Zawodowego Tematem przewodnim pracy Akademii będzie nowe podejście do planowania procesu dydaktycznego przez nauczycieli szkół kształcących w zawodach strategie i techniki oceniania kształtującego. Spotkania klubu odbywają się w RODN WOM w Katowicach (średnio co 2 miesiące). Zapraszamy! Klub Nauczycieli Przedmiotów Gastronomicznych i Hotelarskich Głównym celem klubu jest prowadzenie wspólnych działań związanych z kształceniem zawodowym i własnym doskonaleniem. Klub jest również płaszczyzną wymiany doświadczeń między nauczycielami i formą wspierania ich pracy. Spotkania odbywają się w RODN WOM w Katowicach w godzinach popołudniowych w terminach uzgadnianych na kolejnych spotkaniach (średnio co 2 3 miesiące). Zapraszamy! Kontakt: Michał Rabsztyn, Zespół Szkół Ekonomicznych w Dąbrowie Górniczej, e-mail: mmdr@onet.eu Jerzy Kropka, RODN WOM w Katowicach,, Informacje o spotkaniach wymienionych klubów znajdą Państwo na naszej stronie internetowej http://www.womkat.edu.pl, w zakładce Kluby nauczyciela. 7
7. KONSULTANCI RODN WOM W KATOWICACH I NAUCZYCIELE DORADCY METODYCZNI WSPÓŁPRACUJĄCY Z OŚRODKIEM Organizacją doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego zajmują się: mgr Anna Czarlińska-Wężyk konsultant (przedmioty ekonomiczne i przedsiębiorczość) 32 203 59 37 w. 223, e-mail: aczarli@womkat.edu.pl mgr Maria Kaczmarek konsultant 32 259 98 48, dr inż. Jerzy Kropka konsultant 32 259 98 48, mgr inż. Małgorzata Łukaszewska konsultant 32 203 59 67 w. 208, e-mail: mlukaszewska@womkat.edu.pl Współpracują z nami nauczyciele doradcy metodyczni: Lp. Doradca Szkoła bazowa e-mail 1. mgr Maria Gaertner Zespół Szkół Ekonomicznych Dąbrowa Górnicza ul. Piłsudskiego 5 32 262 39 20 mgaertner@op.pl 2. mgr inż. Lucyna Kubicka Zespół Szkół Spożywczych Zabrze ul. Franciszkańska 13 32 271 52 37 lucyku@go2.pl 3. mgr inż. Jacek Laburda Zespół Szkół Mechaniczno-Elektronicznych Bytom Plac Sobieskiego 1 32 281 97 63 8