Zmiany w doradztwie edukacyjno-zawodowym aspekty prawne, organizacyjne i metodyczne

Transkrypt

1

2 Zmiany w doradztwie edukacyjno-zawodowym aspekty prawne, organizacyjne i metodyczne Skierniewice, 19 listopada 2018 r.

3 Podstawy prawne funkcjonowania doradztwa zawodowego w szkole

4 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r.- Prawo oświatowe (Dz. U. 2017, poz. 59 ze zm.) Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 19) przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia; Art Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia: 3) ramowe plany nauczania dla poszczególnych typów szkół, w tym: c) minimalny wymiar godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego. 4) treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych.

5 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r.- Prawo oświatowe (Dz. U. 2017, poz. 59 ze zm.) Art Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły są: 5) zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologicznopedagogicznej; 7) zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. 6. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum. 7. Zajęcia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, są realizowane niezależnie od pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu udzielanej uczniom w ramach zajęć, o których mowa w ust. 1 pkt 5

6 Dz. U poz. 59 Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. Art Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia: 4) treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4, uwzględniając rolę doradztwa zawodowego we wspieraniu uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych;

7 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 1591) oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U poz. 1647) Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów; 2) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; 3) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

8 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U poz. 70) Art.2. ust.1. Ramowy plan nauczania określa: pkt 3) minimalny wymiar godzin zajęć z zakresu doradztwa zawodowego; Szkoła podstawowa klas VII i VIII minimum 10 godzin w każdym roku nauczania Liceum ogólnokształcące minimum 10 godzin w czteroletnim cyklu nauczania Technikum minimum 10 godzin w 5 letnim cyklu nauczania Szkoła branżowa I stopnia minimum 10 godzin w trzyletnim planie nauczania

9 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz.U poz. 1601) 3. Nauczyciele, o których mowa w 1 pkt 2, z wyjątkiem nauczycieli poradni psychologicznopedagogicznych, w ramach tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, realizują: 1) zajęcia w ramach zadań związanych z: a) prowadzeniem badań i działań diagnostycznych dzieci i młodzieży, w tym badań przesiewowych, diagnozowaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży w celu określenia ich mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających im funkcjonowanie i uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,

10 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz.U poz. 1601) 2) zajęcia i działania z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe w przypadku nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach, szkołach, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego i ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego;

11 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U poz. 1675) 2. pkt Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

12 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U poz. 1675) 3. Doradztwo zawodowe jest realizowane: 3) w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 1 ustawy; 4) w klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy;

13 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U poz. 1675) 5) w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy; 6) w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem; 7) w przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w ramach wizyt zawodoznawczych, które mają na celu poznanie przez dzieci, uczniów i słuchaczy środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy.

14 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U poz. 1675) Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, o którym mowa w art. 98 ust. 1 pkt 16 ustawy. 2. Program, o którym mowa w ust. 1, określa: 1) działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym: a) tematykę działań, z uwzględnieniem treści programowych, o których mowa w 4 odpowiednio pkt 2 7, oraz oddziałów, których dotyczą te działania, b) metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, c) terminy realizacji działań, d) osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań,

15 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U poz. 1675) Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego; 2) prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy; 3) opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu, o którym mowa w 5 ust. 1, oraz koordynacja jego realizacji; 4) wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie, o którym mowa w 5 ust. 1; Dziennik Ustaw 3 Poz ) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia.

16 Opracowanie Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Diagnoza potrzeb: uczniów nauczycieli rodziców

17 Diagnoza potrzeb uczniów w zakresie zajęć z doradztwa edukacyjno-zawodowego Ankietowanie uczniów Konsultacje z radą uczniowską (ankiety, wywiady) Konsultacje z lokalnymi pracownikami (ankiety, wywiady) Konsultacje z absolwentami (ankiety, wywiady) Konsultacje z nauczycielami (ankiety, wywiady, burza mózgów) Analiza fachowej literatury

18 Przygotowane programu doradztwa zawodowego 1. Podstawy prawne 2. Założenia programu 3. Cel ogólny programu 4. Treści programowe i cele szczegółowe osiągnięcia uczniów 5. Weryfikacja efektów zajęć zamiast oceniania 6. Ewaluacja programu

19 lp obszar temat Cel ogólny: uczeń: Kto realizuje Czas realizacji 1. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW E-portfolio czyli dokumentuj i organizuj swój sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio ); doradca zawodowy klasa I 2. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW 3. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW 4. POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW 5. SWIAT ZWODÓW I RYNEK PRACY 6. SWIAT ZWODÓW I RYNEK PRACY rozwój Typy osobowości, cechy osoby przedsiębiorczej Mocne i słabe strony Nikt nie ma wszystkiego, każdy ma coś Zatrudnienie ma znaczenie formy zatrudnienia, rodzaje umów o pracę Od pomysłu do realizacji czyli jak założyć własną firmę analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia) w kontekście planowania przyszłości edukacyjnozawodowej analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia) w kontekście planowania przyszłości edukacyjnozawodowej ustala obszary do rozwoju edukacyjnozawodowego porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą oraz analizuje podstawy prawa pracy w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej firmy oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej nauczyciel podstaw przedsiębiorczości nauczyciel podstaw przedsiębiorczości doradca zawodowy nauczyciel podstaw przedsiębiorczości nauczyciel podstaw przedsiębiorczości klasa I klasa I klasa I klasa I klasa I

20 l.p Zadania Plan pracy doradcy Forma realizacji Kto współrealizuje 1. Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na działania związane z realizacja doradztwa zawodowego Przeprowadzenie ankiety wśród uczniów klas I Przeprowadzenie wywiadów z uczniami klas starszych w zakresie zapotrzebowania uczniów doradca zawodowy wrzesień październik 2. Prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego Realizacja tematów wskazanych w podstawie programowej z doradztwa edukacyjno zawodowego z uczniami liceum Realizacja tematów wskazanych w podstawie programowej z doradztwa edukacyjno zawodowego z uczniami technikum Warsztaty tematyczne z doradcą zawodowym, nauczycielem przedsiębiorczości doradca zawodowy pedagog nauczyciel przedsiębiorczości wychowawcy klas cały rok szkolny 3. Opracowanie we współpracy z innymi nauczycielami WSDZ oraz koordynacja jego realizacji Przygotowanie w oparciu o ankiety i wywiady propozycji zajęć dla uczniów liceum i technikum, Przygotowanie WSDZ dla liceum Przygotowanie WSDZ dla technikum Doradca zawodowy Nauczyciel przedsiębiorczości, wychowawcy wrzesień październik

21 Doradztwo edukacyjno - zawodowe w szkole policealnej

22 Przykłady działań kierowanych do słuchaczy prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- - zawodowych; udzielanie porad i konsultacji indywidualnych; motywowanie słuchaczy do opracowywania i aktualizowania własnego portfolio ; udzielanie wskazówek w procesie przygotowania teczek portfolio ; wprowadzanie elementów działań związanych z doradztwem zawodowym na zajęciach przedmiotowych; monitorowanie przygotowywania przez słuchaczy Indywidualnego Planu Działania (IPD); organizowanie praktyk zawodowych w ramach zajęć edukacyjnych;

23 Przykłady działań kierowanych do słuchaczy umożliwianie słuchaczom zdobywania doświadczenia zawodowego, np. poprzez organizację staży zawodowych; upowszechnianie informacji o dodatkowych szkoleniach, kursach zawodowych i innych możliwościach podnoszenia kwalifikacji zawodowych; organizowanie spotkań z rekruterami, przedsiębiorcami, doradcami zawodowymi, przedstawicielami instytucji rynku pracy i uczelni wyższych; upowszechnianie informacji o targach edukacyjnych i zawodowych; organizowanie wycieczek zawodoznawczych do firm; przekazywanie informacji na temat różnorodnych kursów, szkoleń, warsztatów; organizowanie wyjść na targi edukacyjne i targi pracy;

24 Przykłady działań kierowanych do słuchaczy udostępnianie różnych źródeł informacji dotyczących możliwości planowania kariery edukacyjno-zawodowej; upowszechnianie dobrych praktyk absolwentów szkoły w zakresie planowania i realizacji kariery zawodowej; udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających poruszanie się po rynku pracy i rynku edukacyjnym, planowanie własnej działalności i samopoznanie; kreowanie sytuacji umożliwiających poznanie własnych zasobów przez słuchaczy np. poprzez wykorzystywanie aktywizujących form i metod pracy na zajęciach lub organizowanie szkolnych akcji i konkursów; przygotowywanie słuchaczy do udziału w konkursach.

25 Źródła informacji