Podstawy techniki cyfrowej zima Wykład dr inż. Rafał Walkowiak

Podobne dokumenty
Podstawy techniki cyfrowej zima Wykład dr inż. Rafał Walkowiak

Podstawy techniki cyfrowej zima Wykład dr inż. Rafał Walkowiak

Podstawy techniki cyfrowej cz1

Bardzo krótki wstęp do elektroniki cyfrowej

ELEKTRONIKA CYFROWA. Materiały y pomocnicze do wykład sem.. 1

Podstawy układów logicznych

Legenda. Optymalizacja wielopoziomowa Inne typy bramek logicznych System funkcjonalnie pełny

Algebra Boola i podstawy systemów liczbowych. Ćwiczenia z Teorii Układów Logicznych, dr inż. Ernest Jamro. 1. System dwójkowy reprezentacja binarna

Kodowanie liczb. Kodowanie stałopozycyjne liczb całkowitych. Niech liczba całkowita a ma w systemie dwójkowym postać: Kod prosty

WSTĘP DO INFORMATYKI

Zbiory wyznaczone przez funkcje zdaniowe

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI

PODSTAWY ALGEBRY MACIERZY. Operacje na macierzach

Realizacje zmiennych są niezależne, co sprawia, że ciąg jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych,

WEKTORY skalary wektory W ogólnym przypadku, aby określić wektor, należy znać:

Podstawy Techniki Cyfrowej Układy komutacyjne

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych

Wektor kolumnowy m wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze n=1 Wektor wierszowy n wymiarowy macierz prostokątna o wymiarze m=1

Pojęcia Działania na macierzach Wyznacznik macierzy

Wykład 2. Granice, ciągłość, pochodna funkcji i jej interpretacja geometryczna

usuwa niewymierność z mianownika wyrażenia typu

Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE

Macierz. Wyznacznik macierzy. Układ równań liniowych

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MATEMATYKI W KLASIE IIc ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY

system identyfikacji wizualnej forma podstawowa karta A03 część A znak marki

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA

MATeMAtyka 3 inf. Przedmiotowy system oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych. Zakres podstawowy i rozszerzony. Dorota Ponczek, Karolina Wej

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)

Podstawowe operacje arytmetyczne i logiczne dla liczb binarnych

Badanie regularności w słowach

PRÓBNA MATURA Z MATEMATYKI Z OPERONEM LISTOPAD ,0. 3x 6 6 3x 6 6,

Matematyczne Podstawy Informatyki

Zadania. I. Podzielność liczb całkowitych

Wymagania kl. 2. Uczeń:

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)

Klasa druga: II TK1, II TK2 Poziom podstawowy 3 godz. x 30 tyg.= 90 nr programu DKOS /07 I. Funkcja kwadratowa

Wstęp do Techniki Cyfrowej... Układy kombinacyjne

INSTYTUT CYBERNETYKI TECHNICZNEJ POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ ZAKŁAD SZTUCZNEJ INTELIGENCJI I AUTOMATÓW

Minimalizacja form boolowskich

Wymagania na ocenę dopuszczającą z matematyki klasa II Matematyka - Babiański, Chańko-Nowa Era nr prog. DKOS /02

Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia

Zadania do wykładu 1, Zapisz liczby binarne w kodzie dziesiętnym: ( ) 2 =( ) 10, ( ) 2 =( ) 10, (101001, 10110) 2 =( ) 10

symbol dodatkowy element graficzny kolorystyka typografia

Podstawy programowania obiektowego

FUNKCJA KWADRATOWA. Moduł - dział -temat Lp. Zakres treści. z.p. z.r Funkcja kwadratowa - powtórzenie PLANIMETRIA 1

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DO EGZAMINU POPRAWKOWEGO MATEMATYKA. Zakresie podstawowym i rozszerzonym. Klasa II rok szkolny 2011/2012

Grażyna Nowicka, Waldemar Nowicki BADANIE RÓWNOWAG KWASOWO-ZASADOWYCH W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW AMFOTERYCZNYCH

Oznaczenia: K wymagania konieczne; P wymagania podstawowe; R wymagania rozszerzające; D wymagania dopełniające; W wymagania wykraczające

H L. The Nobel Prize in Physics 2000 "for basic work on information and communication technology"

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL

Lista tematów na kolokwium z wykładu z Techniki Cyfrowej w roku ak. 2013/2014

Algebra macierzowa. Akademia Morska w Gdyni Katedra Automatyki Okrętowej Teoria sterowania. Mirosław Tomera 1. ELEMENTARNA TEORIA MACIERZOWA

Układy cyfrowe. Najczęściej układy cyfrowe służą do przetwarzania sygnałów o dwóch poziomach napięć:

Technika Cyfrowa 1 wykład 1: kody. Dr inż. Jacek Mazurkiewicz Katedra Informatyki Technicznej

Sumy algebraiczne i funkcje wymierne

Podstawy Automatyki. Wykład 12 - synteza i minimalizacja funkcji logicznych. dr inż. Jakub Możaryn. Warszawa, Instytut Automatyki i Robotyki

Typ szkoły: ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA Rok szkolny 2016/2017 Zawód: FRYZJER, CUKIERNIK, PIEKARZ, SPRZEDAWCA, FOTOGRAF i inne zawody.

Wstęp do Techniki Cyfrowej... Algebra Boole a

O pewnych zgadnieniach optymalizacyjnych O pewnych zgadnieniach optymalizacyjnych

WYKŁAD 5. Typy macierzy, działania na macierzach, macierz układu równań. Podstawowe wiadomości o macierzach

EGZAMIN MATURALNY OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015 MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMATY PUNKTOWANIA (A1, A2, A3, A4, A6, A7)

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/ Sumy algebraiczne

Bramki logiczne Podstawowe składniki wszystkich układów logicznych

Podstawy Automatyki. Wykład 9 - Podstawy matematyczne automatyki procesów dyskretnych. dr inż. Jakub Możaryn. Instytut Automatyki i Robotyki

WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI W 3 LETNIM LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

dr inż. Rafał Klaus Zajęcia finansowane z projektu "Rozwój i doskonalenie kształcenia i ich zastosowań w przemyśle" POKL

Arytmetyka liczb binarnych

Pierwiastek z liczby zespolonej

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

4. UKŁADY FUNKCJONALNE TECHNIKI CYFROWEJ

ćwiczenie 202 Temat: Układy kombinacyjne 1. Cel ćwiczenia

CYFROWE UKŁADY SCALONE. Technologia planarna

Układy Logiczne i Cyfrowe

Lekcja na Pracowni Podstaw Techniki Komputerowej z wykorzystaniem komputera

2. Funktory TTL cz.2

Wykład nr 1 Techniki Mikroprocesorowe. dr inż. Artur Cichowski

Równania i nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą

Pierwiastek z liczby zespolonej

Architektura komputerów Wykład 2

H L. The Nobel Prize in Physics 2000 "for basic work on information and communication technology"

Automatyka Treść wykładów: Literatura. Wstęp. Sygnał analogowy a cyfrowy. Bieżące wiadomości:

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

Wykład 2. Pojęcie całki niewłaściwej do rachunku prawdopodobieństwa

Koszt literału (literal cost) jest określony liczbą wystąpień literału w wyrażeniu boolowskim realizowanym przez układ.

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

a a a b M. Przybycień Matematyczne Metody Fizyki I

Technika cyfrowa Synteza układów kombinacyjnych

INSTRUKCJA. - Jak rozwiązywać zadania wysoko punktowane?

CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

Architektura systemów komputerowych Laboratorium 5 Kodowanie liczb i tekstów

WYKŁAD 7 CYFROWE UKŁADY SCALONE

Matematyka wykaz umiejętności wymaganych na poszczególne oceny KLASA II

Analiza matematyczna i algebra liniowa

Dr inż. Jan Chudzikiewicz Pokój 117/65 Tel Materiały:

Wstęp do Techniki Cyfrowej i Mikroelektroniki

Wymagania na poszczególne oceny z matematyki w Zespole Szkół im. St. Staszica w Pile. Kl. I poziom podstawowy

Ćw. 1: Systemy zapisu liczb, minimalizacja funkcji logicznych, konwertery kodów, wyświetlacze.

Transkrypt:

Podstwy techniki cyfrowej zim 26 Wykłd 6..26 dr inż. Rfł Wlkowik

Litertur. Podstwy Techniki Cyfrowej, Brry Wilkinson, WKiŁ 2 2. Podstwy Projektowni Ukłdów Cyfrowych, Cezry Zieliński, PWN 22 3. Fundmentls of computer engineering - Logic design nd microprocessors, H.Lm, J. O, J. Wiley nd Sons, 998 4. Język VHDL: projektownie progrmowlnych ukłdów logicznych, Kevin Shkill, WNT 24 5. Ukłdy cyfrowe, Zbiór zdń z rozwiąznimi, J.Tyszer, G.Mruglski, Wydwnictwo PP 6. Ukłdy Sclone TTL w systemch cyfrowych, J. Pienkos, J. Turczyński, WkiŁ, 994 7. Cyfrowe ukłdy sclone MOS, P. Gjewski, J.Turczyński, WKiŁ, 998 2

Zkres przedmiotu Wstęp: rytmetyk binrn, lgebr Boole, kody binrne, BCD, podstwowe funkcje logiczne, sposoby przedstwini funkcji logicznych - postcie knoniczne, minimlizcj funkcji logicznych, łączn minimlizcj funkcji logicznych, hzrd. Technologie CMOS,TTL i ich wpływ n włściwości użytkowe ukłdów, brmki logiczne. Ukłdy kombincyjne: multipleksery i demultipleksery; komprtory, łączenie komprtorów; kodery, dekodery, trnsltory kodów; sumtory: sumtory binrne, dziesiętne. Podstwowe elementy sekwencyjne: ztrzsk RS, ztrzsk D, przerzutniki: D, JK, T; prmetry czsowe, rejestry szeregowe, równoległe, przesuwne, rejestry liczące. Liczniki: synchroniczne i synchroniczne, binrne, dziesiętne; łączenie liczników, syntez liczników, skrcnie liczników, tktownie systemów cyfrowych, częstotliwości mksymlne liczników; Automty synchroniczne: Moor, Melego, grf i tblic przejść utomtu, minimlizcj stnów, kodownie stnów, funkcje przejść i wyjść i implementcj utomtu n przerzutnikch. Język opisu sprzętu VHDL : jednostki projektowe, obiekty, typy, typy rozstrzyglne, instrukcje współbieżne i sekwencyjne, komponenty, strukturlny i behwiorlny opis ukłdów, przykłdowe relizcje ukłdów kombincyjnych, sekwencyjnych, utomtów. Ukłdy progrmowlne: ROM, PLD, PLA, PAL, FPGA. Syntez wyższego poziomu: implementcj ukłdów cyfrowych dl relizcji lgorytmów przetwrzni dnych;, opisy ukłdu: sieć dziłń lgorytmu, digrm synchronicznego ukłdu sekwencyjnego, digrm synchronicznego ukłdu sekwencyjnego ze zintegrowną ścieżką dnych; projekt: schemt strukturlny, opis ukłdu cyfrowego w języku opisu sprzętu. Ukłdy mikroprogrmowlne w sterowniu ukłdmi cyfrowymi. Pmięci: sttyczne i dynmiczne, RAM, CAM, łączenie pmięci, prmetry, cykle zpisu i odczytu. Współprc ukłdów cyfrowych z otoczeniem; wprowdznie i wyprowdznie dnych, wyświetlnie sttyczne i dynmiczne. Sposoby orgnizcji systemów cyfrowych: itercj w czsie i przestrzeni. Automty synchroniczne, minimlizcj liczby stnów i kodownie stnów, przykłdy implementcji. 3

Systemy cyfrowe System cyfrowy to ukłd powiąznych ze sobą elementów projektowny w celu relizcji tkich zdń jk: przetwrznie informcji (w tym obliczeni) sterownie urządzenimi i innymi systemmi i obiektmi (np. silniki, zwory, piece itp.) Przetwrzne informcje zpisne są z pomocą wrtości z określonego ogrniczonego zbioru (np. cyfr w różnych (dl wygody) systemch liczeni). 4

Systemy liczeni * Co już wiemy: [, str 5-22] Pozycyjne systemy liczeni dziesiętny, dwójkowy, ósemkowy, szesnstkowy Konwersje liczb między systemmi, konwersje liczb ułmkowych Systemy uzupełnieniowe: Uzupełnienie do K (do podstwy K)- Uzupełnienie liczby N zpisnej w systemie o podstwie K do K (podstwy K) definiujemy: K n N Gdzie n jest liczbą cyfr liczby N Np. U(345)=655 U2()= Uzupełnienie do K - (do podstwy K - )- Uzupełnienie liczby N zpisnej w systemie o podstwie K do (podstwy) K definiujemy: K n - N 345 U9(344)=655= U(345)=655 2 U()=U2() * Litertur: Wilkinson, Strony 5-28 5

Reprezentcje liczb ze znkiem Znk moduł njstrszy bit określ znk liczby, pozostłe bity bez zminy Zstosownie kodu U2 bit znku i moduł liczby ujemnej w kodzie U2 Zstosownie kodu U bit znku i moduł liczby ujemnej w kodzie U N ZM U2 U N ZM -8 - - -7 7-6 6-5 5-4 4-3 3-2 2-6

Reprezentcj uzupełnieniow Do zpisu liczb ujemnych użycie kodu U2 Binrn liczb dodtni jest zpisywn n wystrczjącej liczbie pozycji i uzupełnin zermi n pozycjch brdziej znczących: (3) = () 2 = () 2 Binrn liczb ujemn jest zpisywn: w uzupełnieniu do 2 i poprzedzon n pozycji njstrszej i uzupełnion jedynkmi n pozycjch brdziej znczących: (-3) = () 2 = () 2 Notcj uzupełnieniow liczb binrnych pozwl n dodwnie liczb dodtnich i ujemnych (relizowne stndrdowo jk dl liczb binrnych w NKB - sumtor). 7

Dodwnie liczb ujemnych wykorzystnie notcji U2-3 +(-2) () = -5-3 +2 = - -3 +5 () = 2 Przeniesienie ignorowne, przeniesieni n njstrszy bit i z njstrszego bitu są jednkowe. 8

Odejmownie liczb dodwnie liczby przeciwnej (3d) + (-5d) ------------- (-2d) (5d) + (-3d) ---------------- (2d) Binrn liczb ujemn liczb binrn w uzupełnieniu do 2 = 22 (d) Wyznczenie liczby U2 Medtod : negcj bitów dodnie jedynki = -22 (d) Metod 2: Negcj bitów brdziej znczących - strszych niż njmniej znczący bit równy. 9

Odejmownie binrne D dodtni U ujemn D U= D+D=D (sprwdzenie przepełnieni) D D2 = D gdy (D>D2) lub U gdy (D<D2) U-D= U + U = U (sprwdzenie przepełnieni)

Dodwnie liczb przepełnienie (3d) + (3d) ------------- (6d) wynik dodtni poprwnie (-3) + (-3) ---------------- (-6) wynik ujemny poprwnie (5d) + (5d) ---------------- -(6d) Wynik ujemny - niepoprwny (-5) + (-5) ----------------- (6) wynik dodtni - niepoprwny Wynik niepoprwny przepełnienie ndmir - gdy przeniesieni n njwyższą pozycję i z njwyższej pozycji są różne.

Kody dwójkowo-dziesiętne cyfr dziesiętnych (,,2,3,4,5,6,7,8,9) zkodownych z pomocą ciągu 4 bitów 6 kombincji (z 6) tych 4 bitów jest niewykorzystnych. Kody wgowe pozycj binrn posid przypisną wgę Kody niewgowe pozycj binrn nie posid wgi 2

Kody dwójkowo-dziesiętne wgowe kod Nturlny NKB Aiken Wgi cyfr 842 2*42 242 742 84-2- 2 3 4 5 6 7 8 9 3

Kody dwójkowe niewgowe Kod cyfr 2 3 4 5 6 7 8 9 Z ndmirem 3 Gry Wtts Johnson Wskźników 7 segmentowych 7 2 6 3 5 4 4

Kody detekcyjne kod z 2 z 5 2 z 7 Bin z Bitem przystości Wgi cyfr 98765432 niewgowy 5432 842 2 3 4 5 6 7 8 9 Kody z kontrolą przystości i ze stłą liczbą jedynek pozwlją n wykrycie pewnych błędów przy przesyłniu słów kodowych. 5

Liczby dziesiętne kodowne dwójkowo kod BCD 842 Dziesiętny chrkter informcji lecz kodownie dwójkowe cyfr 2345 ()= (BCD) Dodwnie liczb w kodzie BCD relizowne tk jk dodwnie liczb binrnych, lecz: wystąpienie przeniesieni n kolejną pozycję dziesiętną (kolejne 4 bity) podczs dodwni liczb wymg skorygowni (czyli dodni wrtości 6) n tej pozycji, z której przeniesienie wystąpiło wystąpienie wyniku n 4 bitch (pozycji dziesiętnej) spoz zkresu (-5) wymg skorygowni wyniku czyli dodni wrtości 6 n tej pozycji dziesiętnej, któr nie jest poprwn, (może wystąpić przeniesienie, które nleży uwzględnić orz propgcj przeniesieni np. dl liczb) 3456 +6545. 6

Dodwnie w kodzie BCD 89 +8 ----- 7 + ----------------------- przeniesienie ------------------------ wrtość spoz przedziłu ------------------------ 7

Kody lfnumeryczne Kody służące do kodowni znków w systemch cyfrowych, w urządzenich współprcujących z komputerem, np. drukrki, ekrny lfnumeryczne. Przykłdmi kodów lfnumerycznych są kody: ASCII ISO-7, ISO 8859, Unicode, Windows-25. Kod ASCII ISO-7 7 bitowy pełny zbiór zwier 28 znków, pierwsze 33 znki służą do sterowni systemu drukowni lub wyświetlni, pozostłe znki to: duże i młe litery, cyfry, znki przestnkowe i inne. 8

Kod ISO-7 9

Algebr Boole * Nrzędzie mtemtyki (lgebr logiki) służąc do opisu i projektowni systemów cyfrowych. Zmienne boolowskie mogą przyjąć jedn z dwóch wrtości lub są to zmienne binrne (jednobitowe) Podstwowe funkcje lgebry Bool Iloczyn logiczny I (AND),,,, (lterntywne oznczeni) Sum logiczn LUB (OR),,+,,,, (lterntywne oznczeni) Negcj NIE (NOT) lini nd zmienną,, (lterntywne oznczeni) Funkcj boolowsk (logiczn, przełączjc) jest dziłniem n zmiennych boolowskich i przyjmuje wrtości ze zbioru {,}. Algebr Boole jest zgodn z nstępującymi postultmi: * Litertur Wilkinson 35-53 2

Notcj: Postulty Huntington () Z = {,} zbiór wrtości, b dowolne zmienne binrne A Domknięcie dziłń: + b Z AB Z A2 Elementy stłe: Istnieją tkie i : += i = A3 Przemienność: +b=b+ b= b A4 Rozdzielność: (b+c)=b+c +(bc)=(+b)(+c) również mnożeni względem dodwni A5 Istnienie negcji: dl istnieje : + = = 2

Postulty Huntington (2) Zsd dulności: Wyrżenie dulne powstnie poprzez zminę opertorów binrnych i stłych: +, +,, Jeżeli prwdziwe jest pewne wyrżenie A to prwdziwe jest również wyrżenie do niego dulne do A. np wyrżenie proste: (b+c)=b+c Wyrżenie dulne: +(bc)=(+b)(+c) 22

Przeksztłcnie funkcji logicznych Dl minimlizcji postci wyrżeń (funkcji) boolowskich służą tożsmości i twierdzeni lgebry boole. Minimlizcj pozwl n uzysknie prostszej, tńszej implementcji funkcji. 23

Twierdzeni lgebry Boole Idempotentność (łc. tki sm) +=, = Jednoznczność negcji dl kzdego istnieje tylko jeden element Domincj - dl kżdego Podwójn negcj dl kzdego zchodzi = += Pochłninie - +(b)= (+b)= 24

Twierdzeni lgebry Boole Uproszczenie (+b)+ b=+b(+ )=+b Minimlizcj - Łączność (+b)+c=+(b+c) (b) c= (b c) Konsensus (zgod) Wystrczy jedn, wystrczy jedno b b) ( ) ( b b b b b b ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( c b c b c b c b c b c b 25

Prwo de Morgn b c... b c b c... b c... 26

Funkcje logiczne dwóch zmiennych i ich wrtości zmienne binrne b Wrtości b b b b Równnie Nzw Skrót rgumentów funkcji funkcji nzwy Wrtości funkcji b b b b ( b)+(b ) +b (+b) (b)+( b ) b +b +b (b) Stł Zero Iloczyn logiczny Zkz przez b Identyczn z Zkz przez Identyczn z b Sum modulo Sum logiczn Negcj sumy Równowżność Negcj b Implikcj b Implikcj Implikcj b negcj iloczynu Stł AND XOR OR NOR EQU NAND 27

Populrne funkcje logiczne Szczególnie populrne AND, OR, NAND, NOR,XOR,NOT XOR wrtość funkcji równ dl różnych rgumentów Zleżności dl XOR: b= b+b =(+b)( +b ) (b) = b=b =b+ b =( +b)(+b ) XNOR = = Różne interpretcje logiczne wielowejściowych brmek XOR/XNOR. Njczęściej brmk wykryw nieprzystą liczbę jedynek (XOR) lub przystą liczbę jedynek XNOR. 28

System funkcjonlnie pełny - SFP Zbiór funkcji pozwljący n przedstwienie Wyrżenie kżdej innej funkcji logicznej. 3 przykłdy S.F.P: {NAND}, {OR,AND,NOT}, {NOR} 29

Sposoby przedstwini funkcji logicznych Tblic prwdy j x x x 2*** x n- f 2 3 4 5 * * * 2 n - *** *** *** Wrtości funkcji np. nr we wy 2 3 W tblicy: nr kombincji wejść, wrtości kombincji wejść, odpowidjące wejściu wrtości n wyjściu Zwier wszystkie kombincje zero-jedynkowe zmiennych niezleżnych i odpowidjące im wrtości funkcji 3

Sposoby przedstwini funkcji logicznych Tblice Krnugh - konstrukcj Kombincji wejść odpowid pole tblicy, w polu umieszczmy włściwą dl kombincji wrtość funkcji. Sąsiednie (w poziomie i pionie tkże cyklicznie) pol tblicy Krnugh odpowidją kombincji rgumentów różniącej się jedną wrtością. N rysunkch n polu zpisno odpowidjącą mu kombincję wejść (kolejne kombincje to sąsiednie wrtości w kodzie Grey) b b c Tblic dl funkcji 2 i 3 zmiennych wejściowych 3

Reprezentcj funkcji logicznych z pomocą tblic Krnugh Tblice dl funkcji 2, 3 i 4 zmiennych b b dc c b - oznczenie wrtości dowolnej n wyjściu 32

Sposoby przedstwini funkcji logicznych Dysjunkcyjn (lterntywn) postć knoniczn: n 2 Gdzie: U to sum Y f x, x,..., x n j I j j I j ozncz minterm - iloczyn zmiennych niezleżnych dl j-tej kombincji zmiennych, zwier zmienną prostą gdy bit tej zmiennej jest równy lub zmienną znegowną gdy bit kombincji jest równy np. Dl zerowej kombincji funkcji 4 zmiennych = minterm m postć x x x 2 x 3 (wrtość mintermu dl kżdej kombincji wynosi jeden) j wrtość funkcji odpowidjąc j-tej kombincji zmiennych (j- temu mintermowi) 33

Dysjunkcyjn postć knoniczn przykłd Kombincj minterm b c in b c in 2 bc in 3 bc in 4 b c in 5 b c in 6 bc in 7 bc in bc in S Cout S = b c in + b c in + bc in + bc in +b c in +b c in + bc in +bc in S = b c in + bc in +b c in + bc in Zpis skrócony: S = (,2,4,7) gdzie liczby oznczją numer kombincji dl której wrtość funkcji = (nleży okreslić wgę (,2,4,8) zmiennej; tutj jest njbrdziej zncząc wg =4) 34

Sposoby przedstwini funkcji logicznych Koniunkcyjn (iloczynow) postć knoniczn: Y f,,..., x x j Gdzie: S j ozncz mxterm - sumę zmiennych niezleżnych dl j-tej kombincji zmiennych, zwier zmienną prostą gdy bit tej zmiennej jest równy lub zmienną znegowną gdy bit kombincji jest równy Np. kombincj wejść : ; mxterm dl tej kombincji: x +x +x 2 +x 3, wrtość mxtermu dl kżdej kombincji wynosi j ozncz wrtość funkcji odpowidjącej j-tej kombincji zmiennych. x n 2 n j S j 35

Konjunkcyjn postć knoniczn - przykłd kombincj mxterm +b+c in +b+c in 2 +b +c in 3 +b +c in 4 +b+c in 5 +b+c in 6 +b +c in 7 +b +c in bc in S Cout S = (+ +b+c in ) (++b+c in )(++b +c in )(++b +c in ) (+ +b+c in )(+ +b+c in )(+ +b +c in )(+ +b +c in ) S = (+b+c in ) (+b +c in )( +b+c in )( +b +c in ) S=(,3,5,6) gdzie liczby oznczją numer kolejny kombincji dl której wrtość funkcji = 36

Minimlizcj wyrżeń logicznych Postć knoniczn nie jest njprostsz Kryterium kosztu: Redukcj liczby skłdników funkcji (liczb brmek) Redukcj liczby literłów (liczb wejść brmek) Minimlizcji to przeksztłcnie postci knonicznej do postci równowżnej tńszej wg przyjętej funkcji kosztu Przykłd: f(,b,c,d)= (5,7,3,5)= d cb +d cb+dcb +dcb=c Minimlizcj liczby skłdników z 4 do i liczby literłów z 4 do 2 Zpis funkcji f()= (5,7,3,5)+d(,3,4) ozncz brk konkretnego wymgni n wrtość funkcji (dowoln wrtość lub ) dl kombincji wejść,3 i 4. 37

Złożeni: Sitk Krnugh wg zmiennych ustlon np. : od njniższej wgi,b,c,d Dl n zmiennych: Prostokątn tblic zwierjąc 2 n pól, kżde pole reprezentuje jeden minterm (mxterm), mintermy odpowidjące sąsiednim polom różnią się wrtością tylko jednej zmiennej. b b b c 3 2 dc 3 2 2 3 4 5 7 6 4 5 7 6 2 3 5 4 8 9 38

Twierdzenie o minimlizcji reguł sklejni b+ b = (b+b )= b f(,b)= )= (,2)= b + b= (b+b )= Uzsdnienie do sklejni sąsiednich pól sitki. Powstjącą grupę opisuje wyrżenie iloczynowe posidjące mniejszą liczbę zmiennych (usuwmy z opisu grupy tę zmienną, któr dl pól przyjmuje różne wrtości - b pozostje ), zmienn, któr dl grupy przyjmuje wrtość pozostje w opisie (iloczynowym) grupy jko zmienn znegown ( zmienn prost) c b F(,b,c)= )= (,3,5,7)=c b +c b+cb +cb= c +c= Sklejmy poziomo usuwjąc zmienną b, sklejmy pionowo usuwjąc zmienną c, pozostje tylko dl opisu grupy, - proste gdyż przyjmuje wrtość dl wszystkich pól. 39

Twierdzenie o minimlizcji reguł sklejni F(,b) = (,)=( +b)(+b)= + b+b+b=b b Uzsdnienie do sklejni sąsiednich pól sitki. Powstjącą grupę opisuje wyrżenie sumcyjne posidjące mniejszą liczbę zmiennych (usuwmy z opisu grupy tę zmienną, któr dl sąsiednich pól przyjmuje różne wrtości -, pozostje b=), zmienn, któr dl grupy przyjmuje wrtość pozostje w opisie (sumcyjnym) grupy jko zmienn prost( zmienn znegown) c b F(,b,c)= (,3,5,7)=(+b+c)(+b +c)(+b+c )(+b +c )= Sklejmy poziomo usuwjąc zmienną b, sklejmy pionowo usuwjąc zmienną c, dl opisu grupy pozostje tylko, proste gdyż przyjmuje wrtość (dl wszystkich pól). 4

Metod tblic Krnugh minimlizcji funkcji logicznej TABLICE. Przygotownie tblic dl dnej liczby zmiennych i wpisnie wrtości w polch. W polch w krtórych wrtość jest nieokreślon nleży wpisć symbol nieokresloności np. SKLEJENIA. Nrysowć obwiednie łączące pol tworzące możliwie njwiększe obszry. Obwiednie łączą sąsiednie pol z jedynkmi (dl postci sumcyjnej funkcji) [pol z zermi (dl postci iloczynowej funkcji)]. Sąsiedztwo tkże cykliczne. Obwiednie pokrywją grupy pól tworzące prostokąt (2,4,8,6 pól). Funkcj. Zpisnie postci minimlnej funkcji w oprciu o otrzymne grupy i wykonne sklejeni, (sum iloczynów- kżd grup wykorzystn do opisu to skłdnik sumy), kżde pole z musi być pokryte przez dowolną grupę uwzględnioną w zpisie. Uwg: Pol ze znkmi nieokreśloności możn łączyć z dowolnymi innymi polmi (jedynek lub zer w zleżności od postci funkcji) dl uzyskni mksymlnych sklejeń. 4

Minimlizcj sklejeni dl jedynek i zer, funkcj dopełnieniow b dc dc b 3 2 4 5 7 6 2 3 5 4 8 9 Funkcj f(,b,c,d)= (,,2,3,8,9,)+d(5,3) f=c d +c +b grup poziom, grup nrożn, grup pionow f=c (d +b + ) 42

Terminologi minimlizcji Impliknt: kżdy minterm z wrtością funkcji grup mintermów z wrtością funkcji lub które możn skleić. Impliknt prosty: impliknt, którego nie możn rozszerzyć przez sklejeni w tblicy Krnugh. Impliknt istotny: impliknt prosty zwierjący ten minterm z, który nie występuje w żdnym innym implikncie prostym. 43

Terminologi minimlizcji (2) Implicent: kżdy mxterm z wrtością funkcji grup mxtermów z wrtością funkcji lub które możn skleić. Implicent prosty: implicent, którego nie możn rozszerzyć przez sklejeni w tblicy Krnugh. Implicent istotny: implicent prosty zwierjący ten mxterm z, który nie występuje w żdnym innym implicencie prostym. 44

Metod minimlizcji dwupoziomowej (sum iloczynów). Wygeneruj wszystkie impliknty proste 2. Utwórz pokrycie funkcji (wrtosci z ) z pomocą minimlnej liczby implikntów. Tblic pokryci. Dl określeni postci funkcji nie korzystjącej wyłącznie z implikntów kluczowych nleży wykonć tblicę pokryci. Uwg: Impliknty istotne są koniecznymi elementmi pokryci funkcji 45

Metod minimlizcji dwupoziomowej (iloczyn sum). Wygeneruj wszystkie implicenty proste 2. Utwórz pokrycie funkcji (wrtości z ) z pomocą minimlnej liczby implicentów. Tblic pokryci. Dl określeni postci funkcji nie korzystjącej wyłącznie z implicentów kluczowych nleży wykonć tblicę pokryci. Uwg: Implicenty istotne są koniecznymi elementmi pokryci funkcji 46

dc Przykłd b Impliknty proste: c, dc, db, d Impliknty istotne: c, d,db W tym wypdku impliknty istotne wystrczą do minimlnego pokryci funkcji pokrywją wszystkie F(d,c,b,)= c+d +db F(d,c,b,)= (d+c)(+d)( +b) 47

Przykłd Relizcj funkcji n brmkch NAND bądź NOR przejście między rodzjmi funkcji - zstosownie prw demorgn F(d,c,b,)= (c+d +db) =((c) (d ) (db) ) F(d,c,b,)= (d+c)(+d)( +b) = ((d+c) +(+d) +( +b) ) 48

Przykłd 2 metod Petrick Pozwl n wyznczenie minimlnego zbioru implikntów prostych (nie istotne) Przykłd: Jeden impliknt istotny, 5 implikntów prostych możn wykorzystć do pokryci 5 mintermów, Pokrycie wystąpi, gdy zstosujemy impliknty dl których funkcj Petrick przyjmuje wrtość jeden, P x w równniu ozncz wykorzystnie impliknt x FP=(P +P )(P + P 2 )(P 2 + P 3 )(P 3 + P 4 )(P 4 + P 5 ) = P P 3 P 5 + P P 2 P 4 +P P 2 P 4 Zpis czytmy : pokrycie wystąpi gdy użyjemy impliknt ( lub ) i ( lub 2) i (2 lub 3) i (3 lub 4) zpewni to pokrycie odpowiednio 7,5,4, i 2 kombincji z 49

Metod Quine -McCluskey. Utwórz grupy kombincji wejść o wrtości funkcji posidjące tką smą liczbę w ich reprezentcji binrnej kombincji. Jest to utworzenie początkowych implikntów. 2. Utwórz wszystkie impliknty przez połączenie implikntów jednej grupy z implikntmi kolejnej grupy jest to możliwe jeżeli reprezentcje binrne kombincji zmiennych różnią się wrtością jednej zmiennej, zzncz wykorzystne do łączeni impliknty. 3. Powtrzj krok 2 bzując n implikntch uzysknych w poprzedniej itercji 2 kroku. 4. Niewykorzystne w połączenich impliknty tworzą zbiór implikntów prostych. Wybierz minimlny zbiór implikntów prostych np. z pomocą tblicy pokryci lub funkcji Petric. 5

Metod Quine -McCluskey () genercj implikntów prostych wygodn dl funkcji wielu zmiennych Funkcj f(,b,c,d)= (,,2,3,8,9,)+d(5,3) 2 3 2 8 3 5 9 3, -,2 -,8 -,3 -,5 -,9-2,3-2, - 8,9-8, - 5,3-9,3 -,,2,3,2,8, --,,8,9 --,5,9,3 Impliknty proste d c -- c -- c b -- b 5

Metod Quine -McCluskey (2) tblic pokryci mintermów 2 3 8 9,,2,3,2,8, --,,8,9 --,5,9,3 W kolumnch tblicy uwzględnimy tylko kombincje wejsć dl wrtosci funkcji = Impliknty istotne Mintermy pokryte przez impliknty istotne Możliwe wrinty funkcji o minimlnej liczbie implikntów: F=d c +c + c b F=d c +c + b 52

dc b Minimlizcj funkcji wielowyjściowych F b F2 b F*F2 dc dc Wyznczenie implikntów prostych dl: funkcji optymlizownych i wszystkich iloczynów funkcji - (powyżej 6 implikntów prostych w 3 grupch). Znjdownie pokryci minimlną liczbą spośród wszystkich implikntów (tblic pokryci): impliknt iloczynu dwóch funkcji (zielony) pokryw mintermy obu funkcji 53

Komputerowo wspomgnie minimlizcji funkcji logicznych Znlezienie pokryci minimlnego jest problemem NP-trudnym. Ze względu n trudność problemu dl dużych instncji stosowne są metody przybliżone. brk genercji wszystkich implikntów zpewnienie pokryci funkcji przez wybrny zbiór implikntów 54