Spis treści 1. Wstęp... 1 2. Podstawa prawna... 2 3. Diagnoza problemów... 2 4. Problemy wynikające z przeprowadzonej diagnozy:... 3 5. Cel główny... 3 6. Cele szczegółowe... 3 7. Spodziewane efekty... 4 8. Instytucje wspomagające pracę szkoły, wspierające funkcjonowanie i potrzeby dzieci oraz rodziców... 4 9. Plan działań... 5 1. Wstęp Program profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Świebodzicach jest nieodłącznym elementem Statutu Szkoły i wspólnie z programem wychowawczym realizuje cele wychowawczo-opiekuńcze oraz profilaktyczne. Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły na rzecz zapobiegania zachowaniom ryzykownym oraz interwencja w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania uczniów. Program profilaktyki w swoich założeniach ma na celu wspomóc wychowawczą rolę rodziców, dostarczać wiedzy na temat przestrzegania norm współżycia społecznego oraz przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie ludzi odpowiedzialnych za swoje zachowania. 1
2. Podstawa prawna Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.); Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989 r. (Dz.U. z 1991 r. nr 120 poz. 526); Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.); Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977); Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1286); Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 124); Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 298); Rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r. poz. 532); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1113); Ustawa z 4 sierpnia 2015r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz. 1286); Statut Publicznego zespołu Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych z Oddziałami Integracyjnymi 3. Diagnoza problemów Diagnozy potrzeb i problemów dokonano na podstawie: analizy dokumentów szkolnych (dzienniki lekcyjne i zajęć pozalekcyjnych, protokoły Rad Pedagogicznych); analizy wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców naszej szkoły; prowadząc obserwację zachowania uczniów w szkole i na terenie wokół szkoły; analizy uwag rodziców pod adresem szkoły zgłaszane na zebraniach z wychowawcami klas oraz na spotkaniach Rady Rodziców. 2
4. Problemy wynikające z przeprowadzonej diagnozy: zagrożenia związane z eksperymentowaniem z papierosami, alkoholem i środkami psychoaktywnymi; brak akceptacji wśród uczniów w stosunku do rówieśników o odmiennych poglądach, wyglądzie czy zachowaniach; raport z ogólnopolskiego badania ankietowego Młodzi i substancje psychoaktywne przeprowadzonego wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w 2014 roku. 5. Cel główny: Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców (opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. 6. Cele szczegółowe: Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły, m.in. przez: kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, rodziców i uczniów; zwiększanie świadomości uczniów na temat powstawania, funkcjonowania, przejawów i skutków dyskryminacji oraz narzędzi ich zwalczania; integrowanie środowiska szkoły, w tym uczniów z niepełnosprawnościami, chorych, odmiennych kulturowo; wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą i rówieśnikami; rozwijanie potencjału szkoły w zakresie bezpiecznego funkcjonowania uczniów, rozwijanie kompetencji profilaktycznych nauczycieli i rodziców, współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły z zakresu profilaktyki i bezpieczeństwa: policją, strażą pożarną, poradnią psychologiczno- pedagogiczną, pełnomocnikiem ds. profilaktyki i przeciwdziałania uzależnieniom Państwową Powiatową Stacją Sanitarno Epidemiologiczną. Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym młodzieży, m.in. przez: działania uprzedzające mające na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów; profilaktykę agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy; profilaktykę uzależnień od gier komputerowych, Internetu; 3
kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności tzw. nowych mediów; rozwiązywanie problemów związanych z kreowaniem drogi zawodowej, wyborem ścieżki edukacyjnej; rozwijanie i wzmacnianie umiejętności psychologicznych, społecznych i życiowych wśród uczniów( samokontrola, radzenie sobie ze stresem, rozpoznawanie i wyrażanie własnych emocji). Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, m.in. przez: zdobycie przez uczniów wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania działań prozdrowotnych; ukierunkowanie uczniów na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi; tworzenie i realizowanie całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej w szkole; tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego uczniów. 7. Spodziewane efekty: Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych. Świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego. Uczniowie rozwijają swoje pasje i zainteresowania, potrafią współpracować w zespole, są wrażliwi na potrzeby innych. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły. Zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym. Lepsze relacje między uczniami nauczycielami rodzicami. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, narkotyków. Wykształcenie umiejętności wśród uczniów radzenia sobie z uzależnieniem i skutecznego szukania pomocy. Zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie i podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia. 8. Instytucje wspomagające pracę szkoły, wspierające funkcjonowanie i potrzeby dzieci oraz rodziców: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Świdnicy, ul. Pionierów Ziemi Świdnickiej 14, tel. 74 662 27 20; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Świebodzicach, ul. Piłsudskiego 8, tel. 74 666 95 88; Sąd Rejonowy w Świdnicy, ul. L. Okulickiego 2-4, tel. 74 851 84 29; 4
Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miasta Świebodzice, ul. Piłsudskiego 8, tel. 74 666 95 88; Państwowa Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Świdnicy, ul. Wałbrzyska 15, tel. 74 852 05 35; Straż Miejska w Świebodzicach, ul. Plac Dworcowy 1, tel. 606 63 75 42; Komenda Powiatowa Policji w Świdnicy, ul. Jagiellońska 23, tel. 74 858 22 00. 9. Plan działań: Działania Odpowiedzialni Monitorowanie Termin realizacji Profilaktyka antyalkoholowa Godziny wychowawcze poświęcone problematyce picia alkoholu przez młodego człowieka Warsztaty tematyczne Alkohol droga donikąd Warsztaty dotyczące uzależnień wśród młodzieży Współpraca z poradniami specjalistycznymi spraw uzależnień. 5
Profilaktyka antynikotynowa Godziny wychowawcze poświęcone problematyce palenia papierosów przez młodego człowieka Warsztaty tematyczne Nikotyna pomyśl, zanim będzie za późno Warsztaty dotyczące uzależnień wśród młodzieży spraw uzależnień Profilaktyka antynarkotykowa. Godziny wychowawcze poświęcone problematyce przyjmowania narkotyków przez młodego człowieka Warsztaty tematyczne Narkotyki. Jak się ich ustrzec? Warsztaty dotyczące uzależnień wśród młodzieży spraw uzależnień Współpraca z poradniami specjalistycznymi 6
Profilaktyka HIV i AIDS Warsztaty tematyczne HIV i AIDS. Wszystko co powinieneś wiedzieć Warsztaty dotyczące uzależnień wśród młodzieży spraw uzależnień II Powiatowy Konkurs o Zdrowiu W tej grze masz tylko jedno życie Współpraca z poradniami specjalistycznymi Dyrekcja szkoły, nauczyciele we współpracy z Stacją SANEPID w Świdnicy i Urzędem Miasta w Świebodzicach Grudzień 2015 Uzależnienie od komputera, telefonu komórkowego i telewizji Godziny wychowawcze poświęcone problematyce uzależnienia młodego człowieka od komputera, telefonu komórkowego i telewizji Warsztaty dotyczące uzależnień wśród młodzieży Instruktor warsztatów filmoznawczych c-tv Story, nauczyciele informatyki spraw uzależnień Nauczyciel języka polskiego Współpraca z poradniami specjalistycznymi 7
Cyberprzemoc, stalking Godziny wychowawcze poświęcone przeciwdziałaniu cyberprzemocy Prewencja do spraw nieletnich spraw uzależnień, pedagog szkolny Spotkania młodzieży szkolnej z policją Współpraca z poradniami specjalistycznymi Dyrekcja szkoły, pedagog szkolny Przeciwdziałanie i ograniczanie przestępczości i aspołecznych zachowań wśród młodzieży Godziny wychowawcze poświęcone problematyce przestępczości oraz eliminowaniu aspołecznych zachowań wśród młodzieży Warsztaty dotyczące konfliktów młodzieży z prawem oraz zapobiegające aspołecznym zachowaniom młodych ludzi Forum młodzieży szkolnej poświęcone przeciwdziałaniu przestępczości i aspołecznym zachowaniom wśród młodzieży szkolnej Pedagog i psycholog szkolny, funkcjonariusz policji do spraw prewencji nieletnich Pedagog szkolny, nauczyciele 8
Przeciwdziałanie agresji i przemocy wśród młodzieży Godziny wychowawcze poświęcone przeciwdziałaniu agresji wśród młodzieży Warsztaty dotyczące przemocy i sposobom jej eliminowania (w tym przemocy w rodzinie) spraw uzależnień, pedagog szkolny Spotkania młodzieży z policją oraz terapeutami zajmującymi się przemocą wśród młodzieży Pedagog szkolny, dyrekcja Edukacja dla bezpieczeństwa Uczestnictwo w edukacji dla bezpieczeństwa Próbna ewakuacja szkoły Warsztaty szkoleniowe w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej Spotkania i pogadanki na temat bezpieczeństwa w szkole, domu, na ulicy, boisku, placu zabaw, nad wodą itp. Pedagog szkoły, nauczyciel EDB Pedagog szkoły, dyrekcja szkoły Pedagog szkoły, nauczyciele w-fu, nauczyciel EDB Pedagog szkoły, nauczyciel EDB Dzienniki lekcyjne 9
Tolerancja wobec innych Godziny wychowawcze poświęcone tolerancji wobec grup społecznych, ras, innemuodmiennemu stylowi życia Dni Integracji Warsztaty psychologiczno-pedagogiczne Zespół ds. integracji w szkole Pedagog i psycholog szkolny Wycieczki integrujące zespoły klasowe, pedagog szkoły Jak radzić sobie ze stresem? Godziny wychowawcze poświęcone sposobom radzenia sobie ze stresem Stres największym wrogiem człowieka. Lekcje biologii i zajęcia z edukacji prozdrowotnej Terapia grupowa i indywidualna dla uczniów Pedagog i psycholog szkolny 10
Zdrowy styl życia Lekcje wychowawcze dotyczące zdrowego stylu życia, zachowania sprawności fizycznej i psychicznej, konieczności zdrowego odżywiania Bulimia i anoreksja problem nastolatek czy dojrzałych kobiet? Lekcje biologii i zajęcia z edukacji prozdrowotnej Realizacja programu Trzymaj formę, geografii, nauczyciele w-fu Udział dzieci i młodzieży w wyjazdach sportowo rekreacyjnych, np. na narty biegowe do Jakuszyc Happening rowerowy w ramach Dnia bez samochodu Zawody sportowe Nauczyciele w-fu Nauczyciele w-fu Jak jeść, aby zachować zdrowie? Lekcje biologii i zajęcia z edukacji prozdrowotnej Choroby cywilizacyjne jak ich uniknąć? Lekcje biologii i zajęcia z edukacji prozdrowotnej Projekty edukacyjne Realizacja projektu Zachowaj trzeźwy umysł Zaburzenia psychiczne czy mnie też to dotyczy? Lekcje biologii i zajęcia z edukacji prozdrowotnej. 11
Realizacja projektu Szkoła równego traktowania Pedagog szkolny Proorientacja zawodowa wśród uczniów klas III Warsztaty zawodoznawcze Targi edukacyjne Lekcje wychowawcze poświęcone zawodoznawstwu Badanie uzdolnień i preferencji zawodowych uczniów klas III Pedagog szkoły, doradca zawodowy Dyrekcja szkoły, pedagog szkolny Pedagog szkolny, wychowawcy klas Doradca zawodowy NIEPEŁNOSPRAWNI PEŁNOSPRAWNI praca z uczniami niepełnosprawnymi Lekcje wychowawcze na temat rodzajów niepełnosprawności oraz tolerancji wobec ludzi niepełnosprawnych Dni Integracji Spotkania i pogadanki z pedagogiem i psychologiem szkolnym na temat tolerancji wobec niepełnosprawności Wsparcie wychowawców klas i nauczycieli w nauce i egzystencji szkolnej dla uczniów niepełnosprawnych Zespół ds. integracji w szkole Pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy i nauczyciele Psycholog szkoły, pedagog szkoły, 12
Warsztaty klasowe integrujące społeczność pełno i niepełnosprawną Realizacja projektu Szkoła równego traktowania specjaliści rewalidacji Czy to mały czy to duży, zawsze równym jest! Lekcje wychowawcze poświęcone przeciwdziałaniu wykluczeniu uczniów o odmiennym światopoglądzie, innej rasie, kulturze czy religii Dni Integracji Spotkania i pogadanki z pedagogiem i psychologiem szkolnym na temat tolerancji wobec inności Happening poświęcony tolerancji wobec odmiennych zachowań i światopoglądu Realizacja projektu Szkoła równego traktowania Zespół ds. integracji w szkole Pedagog i psycholog szkolny Wychowawcy i uczniowie klas I i III Pedagog szkolny 13