Ważne jest przecież nie to, jakimi ludzie są, lecz to, jakimi mogą się stać Bogdan Suchodolski PROGRAM ZAJĘĆ ADAPTACYJNO INTEGRACYJNYCH opracowany dla grup uczennic Gimnazjum nr 2 im. dra Józefa Ostaszewskiego w Mławie Autorzy programu : mgr Jolanta Kesling mgr Dorota Sulwirska mgr Jadwiga Szulc Mława 2004
Wprowadzenie Podstawowym zadaniem szkoły jest zapewnienie jej wychowankom harmonijnego rozwoju biopsychospołecznego na wszystkich etapach kształcenia, a jednocześnie zachęcania ich do zdrowego, sportowego stylu życia, a w ten sposób zachowania zdrowia, wigoru i optymizmu. Takie zadanie ma spełniać również gimnazjum. Dzieci rozpoczynające naukę w szkole w III etapie kształcenia często są zagubione, mają trudności adaptacyjne w nowym środowisku, przejawiają trudności w komunikowaniu się, zachwiane są u nich procesy interpersonalne. W psychice młodego człowieka zmieniającego środowisko powinny zajść procesy adaptacyjne, które zrównoważą potrzeby jednostki w stosunku do wymagań otoczenia. Proces dostosowywania się do nowej społeczności uczniowskiej, nowych nauczycieli bywa niejednokrotnie przyczyną zachwiania równowagi emocjonalnej i zamknięcia się w sobie. Integralnym składnikiem kompleksowego procesu adaptacji jest poziom aktywności fizycznej, który najbardziej uwidacznia się na lekcjach wychowania fizycznego. Opierając się na doświadczeniach zdobytych podczas pracy z uczennicami gimnazjum często spotykamy się ze zjawiskiem braku przejawiania aktywności fizycznej w jakiejkolwiek formie, wynikającej między innymi z blokady w psychice, a niekoniecznie związanej z niską sprawnością fizyczną. Są dziewczęta, które bardzo długo nie są w stanie pokonać bariery pokazania własnej aktywności na forum grypy i wykazują postawę apatii ruchowej bądź też mają problemy z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami i nauczycielem. Starają się przeciwdziałać przedstawionym wyżej zjawiskom i pamiętając, że każde dziecko jest inne i oczekuje od nas zrozumienia, pomocy, wsparcia, a przede wszystkim obiektywnej oceny i potwierdzenia własnej wartości podjęłyśmy próbę opracowania programu adaptacyjno integracyjnego, którego treści zintegrowane są z programem świetlicy terapeutycznej, a realizowane będą w formie zajęć rekreacyjnych i rytmicznotanecznych. 2
I. Cel ogólny 1. Pozytywna adaptacja w nowym środowisku szkolnym uczennic klas I, które mają kłopoty w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami 2. Rozbudzenie aktywności fizycznej u dziewcząt przejawiających stan apatii ruchowej 3. Promowanie pozytywnego obrazu siebie i własnych umiejętności w środowisku rówieśniczym. II. Cele szczegółowe 1. Rozwijanie integracji w grupie rówieśniczej 2. Nawiązywanie pozytywnych relacji z rówieśnikami i dorosłymi 3. Stymulowanie aktywności pojedynczego dziecka poprzez wzmacnianie w nim poczucia własnej wartości 4. Kształtowanie umiejętności identyfikacji mocnych i słabych stron 5. Kształtowanie odporności psychicznej ułatwiającej sprawne funkcjonowanie w zespole klasowym i grupie ćwiczebnej 6. Wspomaganie wszechstronnego rozwoju fizycznego 7. Wyrabianie nawyku wzajemnej akceptacji wykonywania zadań ruchowych 8. Kształtowanie nawyku aktywności ruchowej 9. Dostarczanie radości i satysfakcji z uczestnictwa w zajęciach Program skierowany jest do uczennic: III. Odbiorcy - wykazujących problemy z adaptacją i nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi - mających trudności w pokonywaniu bariery prezentowania własnych umiejętności ruchowych na forum grupy - o obniżonej sprawności psycho-fizycznej - wykazujących niechęć do uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego - wykazujących chęć uczestnictwa w organizowanych zajęciach IV. Realizatorzy Nauczycielki wychowania fizycznego w Gimnazjum nr 2 im. dra J. Ostaszewskiego w Mławie : 1. mgr Jolanta Kesling 2. mgr Dorota Sulwirska 3. mgr Jadwiga Szulc 3
V. Czas i miejsce realizacji programu Program będzie realizowany w roku szkolnym 2004/2005 w wymiarze 3 godzin tygodniowo. Każda z realizatorek przeprowadzi w tygodniu 1 godzinę zajęć. Zajęcia będą odbywały się na dostępnych obiektach sportowych w Gimnazjum nr 2 w Mławie. 1. Zajęcia integracyjne 2. Zajęcia rekreacyjne VI. Metody i formy pracy gry i zabawy rekreacyjno sportowe zajęcia na basenie rajd rowerowy ścieżka zdrowia 3. Zajęcia aerobiku 4. Zajęcia rytmiczno-ruchowe 5. Zajęcia stepu 6. Zajęcia wszechstronnie usprawniające VII. Oczekiwane efekty nawiązanie spontanicznych kontaktów z rówieśnikami świadome i aktywne wykonywanie zadań ruchowych przejawianie własnej inicjatywy w usprawnianiu się zbudowanie pozytywnego obrazu samego siebie odreagowanie negatywnych napięć organizacja gier i zabaw dla koleżanek chętne uczestnictwo w zajęciach 4
VIII. Harmonogram realizacji zajęć Forma zajęć Cele zajęć Osiągnięcia uczniów Zajęcia integracyjne wprowadzenie dobrego nastroju życzliwej atmosfery wyzwalanie wspólnych pozytywnych przeżyć tworzenie klimatu bezpieczeństwa poczucie tożsamości z grupą budowanie zaufania i akceptacji ułatwianie wzajemnej efektywnej komunikacji pokonywanie barier nieśmiałości kształcenie umiejętności współpracy pobudzanie aktywności twórczej poczucie przynależności z grupą i identyfikowanie się z nią wsparcie jednostki przez członków grupy przełamanie onieśmielenia - nawiązuje pozytywne relacje z rówieśnikami i nauczycielami - czuje się bezpieczny wśród rówieśników - pokonuje lęk przed wystąpieniem przed grupą - potrafi współpracować w grupie - potrafi opowiadać o swoich odczuciach - okazuje swoje emocje bez skrępowania - potrafi wspierać innych w ich niepowodzeniach Gry i zabawy rekreacyjno sportowe (ringo, badminton) wyrobienie poczucia przynależności do grupy, identyfikowanie się z grupą wyrabianie poczucia wsparcia jednostki przez członków grupy uświadomienie własnego wkładu pracy w sukces grupy rozładowanie napięć emocjonalnych i pokonywanie stresów uczenie się dostrzegania swoich sukcesów umiejętność wyrażania własnych emocji - uczestniczy w organizacji zabaw i gier - pełni rolę sędziego - stosuje się do zasady fair play w zabawie zna swoje mocne i słabe strony - dąży do doskonalenia - potrafi bezpiecznie prowadzić gry i zabawy w terenie - nawiązuje spontaniczne kontakty z rówieśnikami Gry i zabawy z wykorzystaniem inwencji ucznia angażowanie uczniów do sędziowania inspirowanie kolegów do wspólnej zabawy wyrabianie umiejętności odpowiedniego doboru zabaw adekwatnych do możliwości grupy - rozwija inwencje własną w doborze miejsca, przyborów, atrakcyjności i bezpieczeństwa zajęć ruchowych 5
Aerobik i zajęcia ze stepu. tworzenie klimatu bezpieczeństwa, zaufania akceptacja uczuć innych budowanie pozytywnego obrazu własnej i własnego ciała odczuwanie przyjemności z systematycznego wysiłku fizycznego kształtowanie aktywnej postawy w doskonaleniu własnej sprawności fizycznej - przejawia potrzebę stałego wzbogacania i doskonalenia umiejętności rekreacyjnosportowych - przejawia potrzebę współorganizowania zajęć rekreacyjnych - docenia wytworzenie atmosfery radości i swobody - rozumie znaczenie kulturalnego słuchania muzyki - docenia poszanowanie ciszy - wykazuje inwencję twórczą w opracowaniu układów tanecznych Zajęcia rytmiczno - ruchowe rozwijanie koordynacji ruchowej i poczucia rytmu rozładowanie problemów emocjonalnych i psychicznych przez różne formy aktywności rozwijanie umiejętności związanych z rozrywką, zabawą umiejętności taneczne świadome uczestnictwo w doskonaleniu własnej sprawności troska o urodę i kondycję własnego ciała prezentacja ćwiczeń przy muzyce wg. inwencji uczniów wyrabianie poczucia rytmu i orientacji w przestrzeni kształtowanie utrwalania nawyków rytmu ruchowego - integruje się z grupą - dostrzega postępy w usprawnianiu się - potrafi zaprezentować ćwiczenia przy muzyce wg. własnej inwencji - uczy się publicznych wystąpień - potrafi okazywać radość i satysfakcję z uczestnictwa w zajęciach Zajęcia wszechstronnie usprawniające doskonalenie sprawności kondycyjnej i koordynacyjnej wspomaganie rozwoju zdolności motorycznych wzmacnianie poprzez ćwiczenia siły mięśni - zna swoje mocne strony i dąży do doskonalenia siebie - przeżywa zadowolenie z pokonywania trudności 6
zwiększanie ruchomości w stawach zapobieganie powstawaniu lub utrwalaniu wad postawy poprzez ćwiczenia wzmacniające różne grupy mięśniowe - potrafi zadbać o prawidłowa postawę ciała - ma świadomość systematycznej korekty postawy ciała Ścieżka zdrowia kształtowanie pozytywnej postawy wobec wysiłku fizycznego zmęczenia, pokonywania trudności życiowych rozwijanie umiejętności ruchowych pozwalających na aktywne spędzanie czasu wolnego rozwijanie umiejętności ruchowych pozwalających na aktywne spędzanie czasu wolnego rozwijanie własnej sprawności fizycznej i doskonalenie umiejętności w naturalnych warunkach rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie - docenia walory zajęć na świeżym powietrzu - stosuje naturalną formę ruchu - prowadzi zdrowy styl życia i zachęca do niego innych - wykazuje odpowiedzialność za bezpieczeństwo swoje i swojej grupy Zajęcia na basenie zapoznanie z różnymi formami zajęć w wodzie zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa na pływalni ukazanie zdrowotnych walorów pływania lepsza świadomość swojego ciała - uczestniczy w zajęciach w wodzie - dostrzega zagrożenia wynikające z niewłaściwego zachowania się na pływalni - potrafi śmiać się z własnych niepowodzeń Rajd rowerowy wyzwalanie wspólnych pozytywnych przeżyć budowanie poczucia tożsamości z grupą kształtowanie nawyku aktywnego spędzania czasu wolnego utrwalenie znajomości przepisów zachowania się rowerzystów w ruchu drogowym - dostrzega zagrożenia wynikające z niewłaściwego zachowania się na drodze - docenia walory jazdy na rowerze - przestrzega przepisów i zasad obowiązujących w czasie rajdu 7
IX. Ewaluacja programu Zaplanowano przeprowadzenie ewaluacji programu. Do ewaluacji przewidziano wykorzystać: ankietę oczekiwań uczennic w stosunku do prowadzonych zajęć i ankietę końcową oceniającą efekty pracy. Program będzie monitorowany i omawiany na zespole wychowawczym szkoły. 8