Program zajęć Elementy choreoterapii w pracy z uczniem niepełnosprawnym intelektualnie w Zespole Szkół Nr 85

Transkrypt

1 Program zajęć Elementy choreoterapii w pracy z uczniem niepełnosprawnym intelektualnie w Zespole Szkół Nr 85 Opracowanie: mgr Aneta Kędziora

2 Celem edukacji osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną jest ich wszechstronny rozwój na miarę indywidualnych możliwości oraz przygotowanie ich do codziennego życia tak, aby umiały sterować swoim zachowaniem, były zaradne i mogły uczestniczyć w życiu społecznym. Program, który przygotowałam ma pomóc w osiągnięciu tych celów, jednocześnie ma wspierać indywidualne programy edukacyjne uczniów biorących udział w zajęciach. Powyższe cele zamierzam realizować, wykorzystując różnorodne, ciekawe metody, strategie i techniki, którymi posługuje się choreoterapia. Ponadto zatroszczę się o odpowiednią atmosferę, by każde dziecko mogło czuć się bezpiecznie i, by czas spędzony na tych zajęciach był dla nich źródłem radości i satysfakcji. Na spotkaniach tych bazować będę na naturalnej potrzebie ruchu drzemiącej w każdym człowieku. Niewątpliwym walorem tych zajęć będzie możliwość odwoływania się do indywidualności każdego dziecka, jego fantazji, inwencji twórczej i przeżyć. Każde dziecko biorące udział w zajęciach zaspokoi potrzebę bycia kimś wyjątkowym i ważnym, jednocześnie ucząc się wzajemnej akceptacji i współdziałania w grupie. Poniżej przedstawię argumenty, przemawiające za zasadnością wprowadzenia choreoterapii do pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie. Choreoterapia to wykorzystanie tańca do zwiększenia fizycznej i psychicznej integracji człowieka, poprawienia koordynacji ruchowej, rozwijania samoświadomości, odkrywania nowych dróg bycia i odczuwania, otwierania kanałów docierających do obszarów emocjonalnych trudnych do osiągnięcia metodami werbalnymi,

3 rozwijanie zdolności interpersonalnych. Choreoterapia posługuje się rytmem, tańcem, ruchem w pracy z dziećmi oraz osobami dorosłymi. Choreoterapia wykorzystuje gimnastykę ekspresyjną Rudolfa Labana. Według niego najważniejsze potrzeby takie jak ruch, ekspresja, relaks i tworzenie, człowiek realizuje poprzez taniec. Poza tym stwierdził, że ruch w życiu człowieka jest warunkiem zdrowia psychicznego i umożliwia nawiązanie kontaktu z otaczającą rzeczywistością. Ta dziedzina pracy z ludźmi przynosi biorącym w niej udział nie tylko odprężenie psychiczne i możliwość zabawy, która pozwala realizować potrzebę swobodnej ekspresji osobowości, ale też wpływa na jakość uspołecznienia jednostki. Ponadto taniec pomaga rozładować napięcie, frustrację, kompleksy oraz łagodzi cierpienie. Rozwija poczucie bezpieczeństwa, a przede wszystkim jest źródłem radości i satysfakcji. Na zakończenie tego krótkiego wstępu przytoczę słowa Z. Sękowskiej: Dzieci podlegające zainteresowaniom pedagogiki specjalnej mają w różnym stopniu ograniczone możliwości, ale nie są w zasadniczy sposób odmienne od swoich zdrowych rówieśników. Naczelnym dążeniem wszelkiego typu opieki powinno być zatem zwrócenie dzieciom tego wszystkiego, co zostało im w życiu zabrane, a więc zarówno radości życia, pracy i tworzenia, jak i możliwości współżycia zespołowego oraz korzystania z wszystkiego co mają inne dzieci (Z. Sękowska 1982). W tak postrzeganej pracy nie może zabraknąć muzyki i tańca.

4 Cel ogólny: Przygotowanie uczniów do umiejętnego współdziałania w grupie. Cele główne: Stymulowanie fizycznej i psychicznej aktywności Zwiększenie świadomości własnego ciała i ruchu Wyrabianie umiejętności odkrycia, nazwania, odreagowania i zakomunikowania pojawiających się stanów emocjonalnych własnych i u innych osób Rozwijanie potrzeby kontaktu z innymi osobami Rozwijanie umiejętności realizowania własnych pomysłów Uwrażliwianie na przeżycia innych osób Wyrabianie umiejętności reagowania na polecenia nauczyciela Doskonalenie komunikacji interpersonalnej werbalnej, niewerbalnej Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nowych, trudnych Wyrabianie odwagi i chęci bawienia się Przygotowanie do uczestnictwa w życiu kulturalnym

5 Cele szczegółowe: Doskonalenie koncentracji uwagi, umiejętności słuchania, mowy Ćwiczenie pamięci słuchowej, wzrokowej, wzrokowo słuchowej i skojarzeniowej Usprawnianie koordynacji słuchowo wzrokowo ruchowej Rozwijanie orientacji przestrzennej Kształtowanie umiejętności kontroli nad ruchami ciała Budowanie świadomości kinestetycznej Rozwijanie wyczucia rytmu i elastyczności Usprawnianie motoryki dużej i małej Doskonalenie płynności ruchów i wyczucia ciężaru ciała w przestrzeni Rozwijanie spostrzegawczości, refleksu i umiejętności naśladowania Kształtowanie umiejętności reagowania na zmiany w muzyce Uwrażliwianie zmysłów w celu doświadczania siebie i otaczającego świata Wyrabianie umiejętności przekładania języka muzyki na język ciała Wzbogacenie wrażliwości muzycznej

6 Treści edukacyjne: Zasady współdziałania w grupie Zabawa rytmem, dźwiękiem, tempem Reagowanie na zmiany w muzyce (wolno, szybko, cicho, głośno) Słuchanie i ilustrowanie ruchem muzyki Zabawy ruchowe przy muzyce Taniec w dwóch tempach Swobodne i świadome chodzenie Wykonywanie prostych układów tanecznych Ilustracja ruchem i dźwiękiem określonych czynności Pauza w muzyce ilustracja ciałem Taniec dzielenie przestrzeni z innymi ludźmi Taniec w kręgu Ćwiczenia relaksacyjne z wykorzystaniem różnych przedmiotów Układy choreograficzne z piłką, szarfą, chustkami Ćwiczenia i zabawy wzmacniające świadomość własnego ciała Tańce imitujące zjawiska w przyrodzie (taniec twórczy) Uzyskanie efektów akustycznych za pomocą własnego ciała: chodzenie, tupanie, klaskanie, szuranie, bieganie, uderzanie o uda Wyrażanie nastroju muzycznego za pomocą ruchu Taniec naturalny Ćwiczenia pogłębiające świadomość zmysłową (praca z zamkniętymi oczami) Elementy dramy, pantomimy Opowieść ruchowa Inscenizacje ruchowe do piosenek Słuchanie opowiadań muzycznych Udział w koncertach, przedstawieniach teatralnych

7 Procedury osiągania celów: Elementy gimnastyki twórczej Rudolfa von Labana Elementy kinezjologii edukacyjnej P. Dennisona Wybrane techniki relaksacyjne Improwizacja ruchowa Taniec twórczy Tańce integracyjne Elementy metody Pedagogiki Zabawy Elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne Przy wyborze metod kierowałam się własnym doświadczeniem, zdobytymi kwalifikacjami w tym kierunku i zainteresowaniami. Przygotowując niniejszy program pamiętałam również o ważnych zasadach dydaktyki obowiązujących w pedagogice ogólnej, jak i specjalnej. A oto one: Zasada życzliwej pomocy, stworzenia warunków poczucia bezpieczeństwa Zasada kształtowania pozytywnej atmosfery Zasada akceptacji Zasada aktywności Zasada systematyczności Zasada samodzielności Zasada stopniowania trudności Zasada korekcji zaburzeń Zasada wiązania teorii praktyką

8 Przewidywane osiągnięcia: Uczniowie po zajęciach powinni: Radzić sobie w sytuacjach nowych, trudnych Dostrzegać stany emocjonalne swoje i innych, określać je, rozumieć i identyfikować Uwrażliwić się na przeżycia innych Bardziej świadomie dostrzegać innych w grupie i pozostawać z nimi w kontakcie Aktywnie uczestniczyć we wspólnym doświadczeniu Pokonywać własną nieśmiałość i stres Zachowywać się adekwatnie w różnych sytuacjach społecznych Umiejętnie przekazywać komunikaty innym osobom, wykorzystując kanał werbalny lub/i kanał niewerbalny