KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu w języku PWSZSand/KO/S/A/5, PWSZSand/KO/N/A/5 polskim Fizjologia i patofizjologia angielskim Physiology and Pathophysiology 1. USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW 1.1. Kierunek studiów kosmetologia 1.2. Forma studiów stacjonarne, niestacjonarne 1.3. Poziom studiów studia pierwszego stopnia licencjackie 1.4. Profil studiów ogólnoakademicki 1.5. Specjalność 1.6. Jednostka prowadząca przedmiot PWSZ w Sandomierzu 1.7. Osoba prowadząca przedmiot prof. dr hab. Antoni Gawron, dr Dorota Bądziul 1.8. Osoba odpowiedzialna za przedmiot (koordynator) 1.9. Kontakt 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU 2.1. Przynależność do modułu A prof. dr hab. Antoni Gawron antoni.gawron@poczta.umcs.lublin.pl gosiamak13@gmail.com 2.2. Status przedmiotu obowiązkowy 2.3. Język wykładowy język polski 2.4. Semestry, na których realizowany jest przedmiot III 2.5. Wymagania wstępne Posiadanie wiedzy z biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z budową i funkcjonowaniem człowieka na poziomie komórki, tkanek, narządów i układów. Przedmioty w ramach studiów: biologia z genetyką, anatomia, histologia. 3. FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ 3.1. Formy zajęć wykład, ćwiczenia 3.2. Sposób realizacji zajęć wykład i ćwiczenia prowadzone w pomieszczeniu dydaktycznym PWSZ w Sandomierzu 3.3. Sposób zaliczenia zajęć 3.4. Metody dydaktyczne wykład egzamin, ćwiczenia - zaliczenie z oceną wykład informacyjny, prezentacja multimedialna, wyjaśnianie zagadnień problemowych, konsultacje, metody aktywizujące: ćwiczenia symulacyjne, projekt z prezentacją multimedialną, dyskusje, analiza plansz tematycznych 1
3.5. Wykaz literatury podstawowa 1. Borodulin-Nadzieja L., Fizjologia człowieka - podręcznik dla studentów, Wyd. Górnicki Wrocław 2005. 2. Bręborowicz A., Zarys patofizjologii narządowej, Amiom, Poznań 2003. 3. Traczyk W.Z., Fizjologia człowieka w zarysie, wyd. VII, PZWL Warszawa 2005. 4. Traczyk W.Z., Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, PZWL Warszawa 2004. uzupełniająca 1. Kawiak J. i in., Podstawy cytofizjologii, PWN Warszawa 1996. 2. McLaughlin D., Stamford J., White D., Krótkie wykłady: Fizjologia człowieka, PWN Warszawa 2009. 3. Kozłowski S., Nazar K., Wprowadzenie do fizjologii klinicznej, PZWL Warszawa 1999. 4. CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA 4.1. Cele przedmiotu C.1. Przedmiot pozwala nabyć umiejętności i kompetencje dotyczące podstawowych zagadnień z fizjologii ogólnej i elementami cytofizjologii. C.2. Zaznajomienie z mechanizmami regulacji nerwowej i hormonalnej; fizjologią układu ruchu, krążenia; funkcjami fizjologicznymi krwi; mechanizmami oddychania, trawienia i wchłaniania, wydzielania i termoregulacji oraz fizjologią rozrodu. C3. Zapoznanie z pojęciem zdrowia i choroby, mechanizmami odczynu zapalnego, bólu; zaburzeniami procesów gojenia oraz zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej; działaniem czynników patogennych; awitaminozami oraz regulacją neurohormonalną. C.4. Przedstawienie procesów starzenia się i regeneracji. 2
4.2. Treści programowe W odniesieniu do całego organizmu a) podstawy fizjologii ogólnej (homeostaza, metabolizm, katabolizm, anabolizm, reakcje enzymatyczne), b) pojęcie zdrowia i choroby (definicje, w tym wg WHO), c) podstawy cytofizjologii (transport, oddychanie, energetyka, wrażliwość, odżywianie, typy połączeń komórkowych, wydzielanie, mechanizm receptorowy), d) podstawy cytopatologii (starzenie, apoptoza, mechanizm wolnorodnikowy, hypertrofia, hyperplazja, dysplazja, karcinogeneza), e) mechanizmy kontroli nerwowej i hormonalnej (somatyczny i autonomiczny układ nerwowy, układ współczulny i przywspółczulny, oddziaływanie hormonów na komórki, sprzężenia zwrotne w układzie hormonalnym, antagonizm hormonów, rola przysadki, podwzgórza i hormonów tropowych), f) fizjologia układu krążenia i fizjologiczne funkcje krwi, g) fizjologia oddychania w odniesieniu do układu oddechowego i procesów komórkowych (znaczenie klatki piersiowej, mięśni oddechowych, wymiana powietrza w płucach, bariera krew-powietrze, fizjologia pneumocytów, rola surfaktantu), h) fizjologia układu ruchu (skurcz mięśni poprzecznie prążkowanych), i) fizjologia układu pokarmowego (trawienie i wchłanianie pokarmów, rola poszczególnych odcinków układu pokarmowego, funkcjonowanie nabłonka (błony śluzowej) w układzie pokarmowym), j) fizjologia wydalania (podstawy tworzenia moczu, funkcjonowanie nefronu, kontrola działania nerek), k) mechanizmy termoregulacji, l) zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej m) funkcjonowanie i rola układu rozrodczego (fizjologia narządów rozrodczych, znaczenie hormonów płciowych, cykl owulacyjny a zmiany w organizmie, fizjologia ciąży, wpływ ciąży na organizm). W odniesieniu do skóry a) czynności i funkcje skóry (budowa skóry, termoregulacja, wrażliwość na bodźce, ochrona organizmu, wydalanie, wydzielanie); b) mechanizm odczynu zapalnego (funkcje poszczególnych komórek, znaczenie chemotaksji), c) odczyny alergiczne (anafilaksja), d) ból (podstawy zjawiska bólu, ból związany z czuciem powierzchniowym), e) procesy gojenia (regeneracja, tworzenie się blizny, zaburzenia), f) rola skóry w gospodarce wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej (regulacja wydalania potu), g) działanie czynników patogennych (fizyczne - UV, temperatura, promieniowanie jonizujące; chemiczne - kwasy i zasady, metale ciężkie; biologiczne: wirusy, bakterie, grzyby, inne pasożyty), h) awitaminozy i niedobory mikroelementów, i) przyczyny i mechanizmy powstawania zmian nie nowotworowych oraz nowotworów w obrębie skóry (mutacje DNA, znaczenie wirusów HPV i HIV, mięsak Kaposiego, rodzaje zmian łagodnych znamiona, brodawki, naczyniaki itd.; nowotwory skóry czerniak i inne) j) substancje stosowane w kosmetyce i ich rola dla skóry. 4.3. Efekty kształcenia Kod Student, który zaliczył przedmiot Odniesienie do efektów kształcenia W01 U01 K01 w zakresie WIEDZY: dla kierunku dla obszaru Student rozumie podstawowe zjawiska i procesy oraz posiada podstawową wiedzę niezbędną dla kosmetologii w zakresie podstaw chemicznych, biologicznych, i biochemicznych. w zakresie UMIEJĘTNOŚCI: Potrafi korzystać z wybranych technik badawczych w zakresie nauk podstawowych oraz interpretować uzyskane wyniki badań. w zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH: K_W01 K_U13 M1_W01 M1_U2 M1_U10 Pracując w zespole potrafi współdziałać i pracować w grupie; pełniąc w niej różnorodne role. K_K06 M1_K04 3
4.4. Metody weryfikacji efektów kształcenia Efekt kształcenia Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwia pisemne Forma oceny Zadania do wykonania Referat Sprawozdanie Dyskusje Ćwiczenia aktywizujące W01 x x U01 x x x x x x K01 x x x x x 4.5. Kryteria jakościowe uzyskania oceny w danym zakresie efektów kształcenia ocena Efekt kształcenia dostateczny/dostateczny plus (3/ 3,5) dobry/ dobry plus (4/ 4,5) bardzo dobry (5) W01 Zna wybrane podstawowe terminy opisujące zjawiska i procesy fizjologiczne i patologiczne zachodzące w organizmie oraz posiada ogólną wiedzę niezbędną dla kosmetologii w zakresie podstaw biochemicznych w oparciu o informacje z zajęć i literaturę podstawową. Zna większość terminów opisujących zjawiska i procesy fizjologiczne i patologiczne zachodzące w organizmie oraz posiada podstawową wiedzę niezbędną dla kosmetologii w zakresie podstaw biochemicznych w oparciu o informacje z zajęć i literaturę podstawową, co pozwala mu na rozpoznawanie problemów i wskazywanie ich Zna wszystkie wymagane terminy opisujące zjawiska i procesy fizjologiczne i patologiczne zachodzące w organizmie oraz posiada poszerzoną wiedzę niezbędną dla kosmetologii w zakresie podstaw biochemicznych w oparciu o informacje z zajęć oraz literaturę podstawową i uzupełniającą. U01 K01 Potrafi wykonać niektóre pomiary procesów opisanych w treściach programowych. Potrafi korzystać z wybranych technik badawczych w zakresie nauk podstawowych. popełniając nieznaczne błędy. Korzysta z właściwych metod i narzędzi, ale rezultat jego pracy posiada nieznaczne, nieistotne błędy. Nie poszukuje samodzielnie dodatkowych informacji. Rozumie, ale nie zna skutków zjawisk i procesów fizjologicznych i patologicznych zachodzących w organizmie. Realizuje (również w grupie) powierzone zadania. Rozwiązując postawiony problem ma świadomość pozatechnicznych (etycznych, naukowych i społecznych) konsekwencji proponowanych rozwiązań. Wykonuje pomiary procesów opisanych w treściach programowych. Potrafi korzystać z wybranych technik badawczych w zakresie nauk podstawowych oraz potrafi ogólnie interpretować uzyskane wyniki badań. popełniając minimalne błędy, które nie wpływają na rezultat jego pracy. Poprawnie korzysta z metod i narzędzi. Samodzielnie poszukuje dodatkowe informację ale wykorzystuje je w swojej pracy w niewielkim stopniu. Rozumie i zna skutki zjawisk i procesów fizjologicznych i patologicznych zachodzących w organizmie. Realizując (również w grupie) powierzone zadania wykazuje się samodzielnością w poszukiwaniu rozwiązań. Rozwiązując postawiony problem ma świadomość pozatechnicznych (etycznych, naukowych i społecznych) 4 Potrafi wykonać wszystkie wymagane pomiary procesów opisanych w treściach programowych. Potrafi korzystać z wybranych technik badawczych w zakresie nauk podstawowych oraz potrafi prawidłowo interpretować uzyskane wyniki badań. bezbłędnie. Poprawnie korzysta z metod i narzędzi. Samodzielnie poszukuje informacji i je wykorzystuje w swojej pracy. Rozumie i zna skutki oraz pozatechniczne aspekty działalności kosmetologa na podstawie gruntownej znajomości zjawisk i procesów fizjologicznych i patologicznych zachodzących w organizmie. Realizując (również w grupie) powierzone zadania w pełni samodzielnie poszukuje rozwiązań. Rozwiązując postawiony problem ma świadomość pozatechnicznych
rozwiązań, ale nie odnosi się do nich w realizowanym zadaniu. Prezentuje wyniki swojej pracy. konsekwencji proponowanych rozwiązań i odnosi się do nich w niewielkim stopniu. Prosto i czytelnie prezentuje wyniki swojej pracy. (etycznych, naukowych i społecznych) konsekwencji proponowanych rozwiązań i odnosi się do najważniejszych z nich. Prosto i czytelnie prezentuje wyniki swojej pracy i podejmuje o nich dyskusje. 5. BILANS PUNKTÓW ECTS - NAKŁAD PRACY STUDENTA Obciążenie studenta Kategoria Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Udział w zajęciach dydaktycznych określonych w planie studiów 45+30 30+30 Samodzielne przygotowanie do zajęć 40 55 Wykonanie powierzonych zadań 20 20 Udział w konsultacjach 5+3 3+3 Przygotowanie do egzaminu/zdawanie egzaminu 15 15 Obciążenie związane z zajęciami praktycznymi 30 30 Obciążenie związane z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału 83 66 nauczycieli akademickich Sumaryczne obciążenie pracą studenta 158 156 PUNKTY ECTS za przedmiot 6 6 5