ZESPÓŁ SZKÓŁ W GŁOGÓWKU RAPORT EWALUACYJNY RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH Autorzy: Grażyna Nalepa Beata Janecko Sabina Duda-Duma Elżbieta Kisielewicz Tomasz Węglarczyk obsługa informatyczna Data sporządzenia raportu: 25 czerwca 2015
Spis treści 1. Wstęp- przebieg ewaluacji 2. Cele ewaluacji 3. Problematyka ewaluacji 4. Charakterystyka próby badawczej 5. Metody i narzędzia ewaluacji 6. Opis wyników i ich interpretacja 7. Wnioski i rekomendacje 8. Załączniki
I. PRZEBIEG EWALUACJI Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Szkół w Głogówku przez zespół nauczycieli powołany do ewaluacji dotyczącej respektowania norm społecznych. Głównym celem raportu jest przekazanie grupom odbiorców zainteresowanych ewaluacją dotyczącą respektowania norm społecznych informacji o jej wynikach. W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje dotyczące respektowania norm społecznych pochodzące z wielu źródeł, od: uczniów, rodziców, uczących w szkole nauczycieli i innych pracowników szkoły przy wykorzystaniu różnych metod badawczych. Badanie zostało zrealizowane w okresie 25.05.2015r. 12.06.2015r. przez zespół nauczycieli, w skład którego weszli: Grażyna Nalepa, Beata Janecko, Sabina Duda- Duma, Elżbieta Kisielewicz Obsługa informatyczna Tomasz Węglarczyk. Wszyscy wymienieni są pracownikami Zespołu Szkół w Głogówku. Na podstawie zebranych danych został sporządzony poniższy raport. II. CELE EWALUACJI Pozyskanie informacji na temat stopnia znajomości i przestrzegania norm społecznych w szkole. Dostarczenie zainteresowanym podmiotom (tj. nauczycielom, uczniom, rodzicom, dyrekcji szkoły) informacji o skuteczności podjętych działań. Sformułowanie wniosków i rekomendacji, które będą stanowiły podstawę do zwiększenia wśród uczniów i nauczycieli respektowania norm społecznych i zmniejszania, wyeliminowania zachowań niezgodnych z normami społecznymi.
III. PROBLEMATYKA EWALUACJI Głównym problemem badawczym ewaluacji jest próba ustalenia : Czy wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje? - kryterium sukcesu: 75% uczniów wie, jakich postaw się od nich oczekuje. Czy czują się w szkole bezpiecznie? - kryterium sukcesu: 75% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Czy w szkole diagnozuje się zachowania uczniów? - kryterium sukcesu : 75% ankietowanych wie, że w szkole diagnozuje się zachowania uczniów. W jakim stopniu stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń? - kryterium sukcesu: 75 % uczniów uważa, że metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń. IV. CHARAKTERYSTYKA PRÓBY BADAWCZEJ Badaniami objęto: 69 uczniów (klasy I SW, II SW, II MW) 43 rodziców (uczniów klasy I SW, II SW, II MW) 23 nauczycieli i innych pracowników szkoły
Wykres nr 1 Próba badawcza 23 43 69 V. METODY I NARZĘDZIA EWALUACJI 1. Metoda kwestionariuszowa - narzędzia: ankieta skierowana do uczniów ankieta skierowana do rodziców ankieta skierowana do nauczycieli VI. OPIS WYNIKÓW I ICH INTERPRETACJA 1. Stan wiedzy uczniów na temat oczekiwanych od nich postaw w szkole. Informacje na temat tego, czy wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje, uzyskano poprzez ankietowanie wybranej grupy uczniów, rodziców uczniów wybranych klas, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły. Kwestii tej dotyczyły pytania nr 1, 2, 3 w ankietach dla uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. Wyniki ankiet przedstawiają poniższe wykresy.
Wykres nr 2 Czy wiedzą jakich zachowań się od nich oczekuje? 98% 10 10 87% 9 8 7 6 5 4 3 2 1 13% 2% tak nie Z przeprowadzonej ankiety wynika, że 87 % uczniów, aż 98 % rodziców i 100 % nauczycieli i innych pracowników szkoły wie, jakich zachowań oczekuje się od uczniów w szkole.
Wykres nr 3 10 8 6 4 2 W jaki sposób zapoznawani są z normami spolecznymi obowiązującymi w szkole? 57% 49% 87% 25% 47% 83% 67% 77% 96% 16% 42% 87% 1% 12% 48% 4% Inne: - wycieczki, wyjazdy Uczniowie, i oraz pracownicy szkoły za najważniejsze źródło wiedzy o obowiązujących normach uznali lekcje wychowawcze 80 % oraz Statut Szkoły - 64 %, za mniej ważne program wychowawczy - 52 % i lekcje z pedagogiem 48 %. Najmniejszą rolę w zapoznawaniu uczniów z normami społecznymi ankietowani przypisali wychowaniu przez teatr 20 %.
Wykres nr 4 Które z podanych norm społecznych sa przestrzegane przez uczniów? 10 8 6 4 48% 72% 83% 62% 6 91% 66% 56% 87% 3 49% 7 26% 33% 48% 33% 51% 83% 28% 51% 48% 2 Z analizy ankiety wynika, że w mniejszym bądź większym stopniu przestrzegają wszystkich wymienionych w arkuszu badawczym norm społecznych. Do najczęściej respektowanych zaliczyli kulturę osobista i higienę 66%, szacunek dla innych 62%, dbanie o wspólne dobro 48%. Rzadziej pomagają słabszym, młodszym i osamotnionym 26 %, dążą do zdobywania wiedzy - 28% i wystrzegają się agresywnych zachowań 3 i dbają o bezpieczeństwo 33%. Wnioski: Analiza powyższych danych dowodzi, iż naszej szkoły wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje 87 % badanych (kryterium sukcesu 75%). Należy jednak więcej uwagi poświęcić przestrzeganiu takich norm społecznych jak: pomoc słabszym, dbanie o bezpieczeństwo, wystrzeganie się agresywnych zachowań i dążenie do zdobywania wiedzy.
2. Bezpieczeństwo uczniów w szkole. Stopień poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole sprawdzono poprzez przeprowadzenie ankiety wśród uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. Powyższego zagadnienia dotyczyły pytania nr 4, 5, 6. Wyniki ankiet widoczne są na poniższych wykresach. Wykres nr 5 Czy czuja się w szkole bezpiecznie? 10 10 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 74% tak 26% nie W szkole bezpiecznie czuje się 74% uczniów. Bezpieczeństwo potwierdza jednak 10 rodziców i 10 nauczycieli i innych pracowników szkoły, co stanowi 91% wszystkich ankietowanych. 26 % uczniów uważa, iż ich bezpieczeństwo w szkole jest zagrożone. Zastanawiające są duże dysproporcje w ocenie bezpieczeństwa przez uczniów oraz przez rodziców i nauczycieli.
Wykres nr 6 Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole? 5 45% 4 35% 3 25% 2 15% 1 5% 13% 12% 9% 1 14% 28% 35% 48% 38% 47% 44% 2% 2% 1 2 3 4 5 Na 5 stopień bezpieczeństwa oceniło 43% wszystkich ankietowanych, na 4 zaś - 37% uczniów, rodziców i nauczycieli. 8% badanych wystawiło 3, 8 % oceniło bezpieczeństwo na 2, zaś 5% na 1. Na najwyższe noty (4 i 5 ) bezpieczeństwo uczniów w szkole oceniło 8 badanych. Wykres nr 7 Z powodu jakich zachowań najczęściej nie czują sie w szkole bezpiecznie? 4 3 2 1 25% 14% 13% 23% 19% 26% 33% 33% 35% 22% 19% 13% 17% 26% 5% 14% 9% 4% 28% 12% 4% 12% 13% 7% 4% 4% 7% 2% 13% 9% 9% 19% 9% 26%
Wszyscy ankietowani wskazali te same powody braku poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole. Do najczęstszych, zarówno, i, zaliczyli: obgadywanie (34%), wyśmiewanie (23%), Rzadziej powodem braku poczucia bezpieczeństwa jest rozpowszechnianie plotek (18%), obrażanie i ośmieszanie (18%), przezywanie (17%), izolowanie (16%), okradanie (15%), popychanie (1) Rzadko powodem braku poczucia bezpieczeństwa jest grożenie (9%), niszczenie własności (8%), bicie, kopanie (5%), wymuszanie pieniędzy (4%). Wnioski: Uczniowie Zespołu Szkół w Głogówku (ZSZ) czują się w szkole bezpiecznie 74% uczniów (kryterium sukcesu 75%),jednak należy wzmóc działania wychowawcze, które przyczynią się do tego, by zmniejszyć ilość zachowań powodujących brak poczucia bezpieczeństwa w szkole. 3. Diagnozowanie zachowań uczniów. Wiedzę na temat sposobów diagnozowania zachowań uczniów uzyskano na podstawie analizy ankiety skierowanej do uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. Sprawy tej dotyczyły pytania nr 7 i 8. Wyniki ankiet przedstawiają następujące wykresy.
Wykres nr 8 Czy w szkole analizuje się zachowania uczniów? 93% 96% 10 72% 8 6 4 28% 2 7% 4% tak nie Zdecydowana większość ankietowanych (87%) jest zdania, iż w szkole analizuje się zachowania uczniów. 13 % respondentów (28 % uczniów i 7 % rodziców i 4% nauczycieli 1 osoba) uważa, iż zachowanie uczniów w szkole nie jest analizowane. Wykres nr 9 W jaki sposób dowiadują się o nieprzestrzeganiu przez uczniów norm społecznych? 10 10 87% 8 6 4 2 19% 14% 17% 62% 65% 22% 35% 3 17% 23% 44% 23% 28% 57% 33% 67%
Zdaniem wszystkich ankietowanych podstawowym źródłem wiedzy o nieprzestrzeganiu norm społecznych są rozmowy z uczniami (71%). Inne, równie ważne źródła, to: obserwacja uczniów na lekcjach i podczas przerw (67%), analizowanie uwag uczniów (36%), a także rozmowy uczniów z dyrektorem (29%), omawianie i analizowanie negatywnych zachowań(28%). Najmniejszą rolę respondenci przypisali ankietom (17%) Wnioski: W szkole analizuje się zachowanie uczniów - 87% badanych (kryterium sukcesu 75%). 4. Skuteczność stosowanych przez nauczycieli metod i form pracy we wzmacnianiu i eliminowaniu zagrożeń. Skuteczność metod i form pracy we wzmacnianiu i eliminowaniu zagrożeń sprawdzono na podstawie pytań: 9, 10, 11, 12 w ankietach. Wyniki badań przedstawiają zamieszczone niżej wykresy. Wykres nr 10 Czy podejmuja działania mające na celu wyeliminowanie zagrożeń? 98% 96% 10 78% 8 6 4 22% 2 2% 4% tak nie brak odpowiedzi Z analizy ankiet wynika, że zdaniem uczniów (78%), rodziców (98%) oraz samych nauczycieli i pracowników szkoły (96% - 1 nauczyciel nie udzielił odpowiedzi), w szkole
podejmuje się działania mające na celu wyeliminowanie zagrożeń (91% ogółu badanych). 22% uczniów i 2% rodziców ( 8% wszystkich badanych) twierdzi przecząco, a 1% ankietowanych (1 z pracowników szkoły) nie udzielił odpowiedzi na zadane pytanie. Wykres nr 11 Które działania szkoły sprzyjają przestrzeganiu norm społecznych? 9 81% 87% 83% 87% 8 7 6 65% 65% 74% 7 54% 6 74% 61% 5 4 3 2 39% 32% 44% 13% 33% 44% 17% 28% 3 3 22% 28% 44% 1 3% 4% Za najskuteczniejsze działania szkoły sprzyjające przestrzeganiu norm społecznych wszyscy zgodnie zaliczyli dyżury nauczycieli na przerwach (78%), lekcje wychowawcze(67%), obecność w szkole kamer (59%), indywidualne rozmowy z wychowawcą (53%), lekcje z
pedagogiem (45%). Inne działania sprzyjające przestrzeganiu norm społecznych, jednak w mniejszym stopniu, to: rozmowy indywidualne z pedagogiem (38%), spotkania z policją (37%), rozmowy z dyrektorem (3) i spektakle teatralne (16%). Inne: rozmowy z pracodawcą, spotkania klasowe Wykres nr 12 Jakie są sposoby reagowania nauczycieli na niewłaściwe zachowania uczniów? 10 9 96% 87% 96% 83% 8 7 7 67% 74% 6 5 4 3 43% 37% 32% 44% 3 51% 39% 47% 35% 2 1 12% 5% 9% Inne: informowanie pracodawców To, w jaki sposób reagują na niewłaściwe zachowania uczniów, przedstawia powyższy wykres. Z jego analizy wywnioskować można, iż najczęstsza reakcją według badanych jest upomnienie ustne (78%), rozmowa dyscyplinująca z wychowawcą,
dyrektorem, pedagogiem (54%), rozmowa z rodzicami (59%), ocena z zachowania (59,%), uwaga pisemna (51%), Wyznaczenie kary jest najrzadziej stosowanym sposobem reagowania na niewłaściwe zachowanie uczniów (17%). Wykres nr 13 Czy podejmowane przez nauczycieli działania są skuteczne? 10 9 93% 10 8 7 6 5 4 62% 38% 3 2 7% 1 tak nie Skuteczność podejmowanych działań pozytywnie oceniło 85% ankietowanych uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. 15% badanych uważa, iż podejmowane przez nauczycieli działania nie są skuteczne (38% uczniów i 7% rodziców).
Wnioski: W szkole podejmuje się działania mające na celu wzmacnianie właściwych zachowań i eliminowanie zagrożeń 85 % (kryterium sukcesu 75%). VII. WNIOSKI I REKOMENDACJE Wnioski: Uczniowie wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów. Stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń. Rekomendacje: Należy wzmacniać obowiązujące w szkole normy społeczne, a w szczególności: pomoc słabszym, dbanie o bezpieczeństwo, wystrzeganie się agresywnych zachowań i dążenie do zdobywania wiedzy. Należy wzmóc działania wychowawcze, które przyczynią się do zmniejszenia ilości takich zachowań jak: obgadywanie, przezywanie, wyśmiewanie, obrażanie i ośmieszanie.