1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Narzędzia coachingowe w edukacji dzieci dr Joanna Żukowska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 16 kwietnia 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Coaching dr Joanna Żukowska WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL jzukow@sgh.waw.pl Coaching to niezupełnie 2 1
3 Coaching to niezupełnie 4 Ale to 2
5 Coaching Coaching to pomoc i kierowanie rozwojem umiejętności oraz kompetencji osoby, w określonej dziedzinie prowadzone indywidualnie przez coacha. Jego istotnym elementem jest partnerska relacja i wzajemne zaufanie między osobistym coachem, a jego uczniem/klientem/sportowcem/pracownikiem/zespołem. Zasadniczym zadaniem coachingu jest wsparcie osoby objętej coachingiem w osiągnięciu przez nią uzgodnionych z coachem celów Konsultant terapeuta coach 6 Konsultant pomoże ci kupić odpowiedni rower. Terapeuta pomoże ci zidentyfikować lęki przed nauką jazdy na rowerze. Coach będzie biegł za tobą, aż wystartujesz i zaczniesz jeździć sam na rowerze 3
7 Umiejscowienie coachingu 8 Odmiany coachingu Coaching indywidualny. Coaching grupowy (team coaching, group coaching) Coaching biznesowy (business coaching) Coaching menedżerski (manager coaching) kierowany do kadry zarządzającej przedsiębiorstw (menedżerów). Executive coaching Coaching specjalistyczny (specialty coaching) 4
9 Odmiany coachingu Coaching indywidualny najczęstsza forma coachingu, polegająca na pracy coacha z indywidualnym klientem. Coaching grupowy (team coaching, group coaching) wspieranie rozwoju grup i zespołów, pomoc w osiągnięciu przez nie zakładanego poziomu efektywności. Coaching biznesowy (business coaching) adresowany do biznesmenów, uwzględniający specyfikę działalności biznesowej, najczęściej prowadzony w kontekście firmy. Coaching menedżerski (manager coaching) kierowany do kadry zarządzającej przedsiębiorstw (menedżerów).executive coaching odmiana coachingu menedżerskiego adresowana do najwyższej kadry kierowniczej (dyrektorów, prezesów firm). Coaching specjalistyczny (specialty coaching) synonim coachingu eksperckiego. 10 Odmiany coachingu Coaching życiowy (life coaching) nastawiony na rozwój osobisty klienta, kształtowanie celów, postaw i zachowań, nad którymi klient chce pracować. Coaching życiowy bywa uważany za działalność z pogranicza doradztwa lub psychoterapii; taki pogląd jest jednak kwestionowany; wskazywano, że life coaching to specyficzna, odrębna forma pracy z klientem. Coaching osobisty, coaching personalny (personal coaching) synonim coachingu życiowego, coaching ukierunkowany na rozwój osobisty klienta. Co-active coaching - model coachingu, który akcentuje wiarę w siłę i kreatywność klienta; jedną z fundamentalnych zasad jest założenie, że klient zna odpowiedzi na pytania lub potrafi je znaleźć. Shadow coaching - technika coachingu polegająca na obserwacji pracy menedżera lub grupy menedżerów ("shadowing") i wspólnej analizie wynikających z tego wniosków 5
11 Odmiany coachingu Corporate coaching coaching biznesowy nastawiony na wspieranie organizacji (korporacji) w osiąganiu określonych celów. Coaching narzędziowy skupiony na rozwijaniu konkretnych umiejętności, na przykład w przypadku kadry zarządzającej przedsiębiorstw. Leadership coaching ukierunkowany na rozwój kompetencji przywódczych. Performance coaching nastawiony na poprawę efektywności działania, osiąganie wyznaczonych celów. Coaching zawodowy (professional coaching, career coaching) związany z rozwojem, karierą, dotyczący różnych grup zawodowych (niekoniecznie związanych z działalnością w biznesie; mogą to być np. artyści, dziennikarze, przedstawiciele wolnych zawodów itp.). Coaching ekspercki (expert coaching) skupiony na specjalistycznej tematyce związanej z zawodem wykonywanym przez klienta. 12 Odmiany coachingu Unitive coaching odmiana coachingu życiowego oparta na psychologii głębi Carla Gustava Junga, psychologii Gestalt, psychologii humanistycznej i filozofii egzystencjalnej. W unitive coaching różne aspekty funkcjonowania człowieka są postrzegane jako jedność. Coaching integralny (integral coaching) - coaching inspirowany teoriami amerykańskiego pisarza Kena Wilbera, propagatora tzw. psychologii integralnej, łączącej psychologię, filozofię i mistycyzm. Somatic coaching - coaching, w którym praca z klientem obejmuje również elementy tzw. pracy z ciałem (np. ćwiczenia oddechowe lub relaksacyjne). Co-coaching - sytuacja, gry równorzędni partnerzy świadczą sobie nawzajem usługi coachingowe. VIP coaching coaching adresowany do osób o statusie VIP (np. polityków, członków elit finansowych, szefów wielkich firm itp.) 6
13 Wyniki badań przeprowadzone przez w pierwszym kwartale 2010 r. na 120 pracownikach organizacji Alfa 14 35% pracowników wykazuje wrodzone cechy coacha, zaledwie 10% nie powinno pełnić takiej funkcji. osoby mieszczące się w grupie 65% wykazywały zdolności mentora lub doradcy. 55% ma predyspozycje do pełnia tej funkcji, jednakże potrzebuje pewnego rozwoju w tym zakresie, 7
15 Najważniejsze cele coachingu Sprawienie, aby osoba coachowana weszła w głąb siebie Samopoznanie Uświadomienie swoich umiejętności, kompetencji, potencjału, możliwości, Poznanie ograniczeń i sposobów ich przełamywania 16 COACHING INDYWIDUALNY 8
17 Ustalenia zasad partnerstwa w coachingu Czas Miejsce Finanse Poufność Sposób Nacisk Zakres Język 18 Mapa coachingu Cele Rzeczywistość Plan Działanie Przegląd czego chcesz jak jest co zrobisz zrób to co dalej 9
19 Rzeczywistość - zasoby Fizyczne Intelektualne Emocjonalne Społeczne pieniądze, czas wiedza, umiejętności morale, zaangażowanie przyjaciele, grupy 20 Jak coaching działa? 10
21 Cechy coachingu Dobrowolność Brak dyrektywności Wspomaganie procesu uczenia Bazowanie na pytaniach Pobudzanie do myślenia Szacunek i akceptacja wartości coachowanego Nierozerwalny związek z rozwojem osoby coachowanej Świadome dokonywanie zmian Koncentracja na osiąganiu celu Człowiek jako centrum procesu coachingowego Waga wzajemnej relacji Samodzielne korzystanie z własnych zasobów, talentów i możliwości przez osobę coachowaną Maksymalizacja aktywności osoby coachowanej Indywidualna odpowiedzialność za proces Ekologia celów 22 Bariery w coachingu Nieumiejętne definiowanie celów Problemy z ustalaniem priorytetów Brak identyfikacji własnych sposobów uczenia się Przeciążenie obowiązkami Brak motywacji Strach przed popełnieniem błędu i nie dawanie sobie prawa do jego popełnienia Stereotypowe przekonania 11
23 Efektywne pytania Krótkie Nie sugerują żadnej treści Podążają za uczniem Nie zawierają słowa ja Zachęcają ucznia do wzięcia odpowiedzialności za siebie Dobre pytania 24 Na czym polega zadanie (problem) Co sprawia, że zadanie stanowi teraz problem Czyj to problem (zadanie) Jak ważny jest w skali 1-10 Jakie trudności wiążą się z rozwiązaniem tego zadania (problemu) od 1-10 Czego już próbowałeś Wyobraź sobie, że zadany (problem) został rozwiązany? Co byś widział, słyszał i czuł? Co przeszkadza w osiąganiu tego idealnego stanu? Jaką ponosisz odpowiedzialność za to co się dzieje? A co dobrego dzieje się w tej sprawie? Co byś powiedział sobie na temat tego zadania (problemu)? Co byś sobie doradził? Jakie istnieją możliwości działania? Jakich kryteriów użyjesz do oceny tych możliwości? Które rozwiązanie wydaje się najlepsze wg tych kryteriów? Jaki będzie pierwszy / następny krok? Kiedy to zrobisz? 12
25 Pułapki w pytaniach Rada ukryta w pytaniu co myślisz o Dlaczego analizowanie i intelektualizowanie Poszukiwanie danych po co? Pytanie o nieobecnych Długie i złożone pytania Nieumiejętnie zdefiniowany cel 26 Uczę się, bo rodzice mi kazali Uczę się, bo nie chcę dostać oceny niedostatecznej Uczę się, bo wstyd mi przed kolegami, gdy stojąc przed tablicą nie znam odpowiedzi. Uczę, się bo nie chcę mieć kary za złą ocenę Uczę się, bo muszę 13
27 Model SMART Specyficzny (Specific) Mierzalny (Measurable) Ambitny (Ambitious) Realny (Real) Określony w czasie (Timely) co chcesz zrobić jak to zweryfikujesz jak to zrobisz jaka jest szansa sukcesu kiedy to zrobisz 28 Pytania SMART Co to dla Ciebie znaczy nie robić błędów? A jakie błędy aktualnie popełniasz? W którym momencie orientujesz się, że je popełniasz? W czym pomoże Ci pełna znajomość ortografii? Co Ci da bezbłędne pisanie? Jak to wykorzystasz? Jak będziesz się wtedy czuł/a? Jak dużo czasu zajmie Ci dojście do celu? Kiedy zamierzasz to osiągnąć? 14
29 A zatem 1. Nazwij swój cel i zapisz go. 2. Określ termin jego realizacji. 3. Podaj 5 elementów, które wydaje Ci się, że potwierdzają szansę na realizację twojego celu. 4. Określ elementy, które będą Cię wspierały, Twoje silne strony. 5. Określ plan działania. Co będziesz robić codziennie by osiągnąć swój cel? 6. Skąd będziesz czerpać motywację? 7. Odpowiedz: co się stanie, jak osiągniesz swój cel? co się stanie, jak go nie osiągniesz? co się nie stanie, jak go osiągniesz? co się nie stanie, jak tego nie osiągniesz? 30 Czy cele są SMART Chcę znać wzory matematyczne Muszę nauczyć się proporcji chemicznych Spróbuję przebrnąć przez Potop Postaram się uczyć na klasówkę 15
Brak identyfikacji własnych sposobów uczenia się 31 Uczeń, nie potrafi skoncentrować się nad zadaniem. Uczeń, w trakcie nauki, je obiad, ogląda telewizję, rozmawia z rodzeństwem Uczeń ma problem, z czytaniem ze zrozumieniem Uczeń, nie odkrył w jaki sposób najłatwiej się uczy, czy siedząc, leżąc, chodząc. Nie ma świadomości czy ma pamięć wzrokową, słuchową, czy też kinetyczną. 32 Koło życia 16
33 Koło nauki logiczne myślenie wyciąganie wniosków koncentrowanie się znajomość strategii skutecznej nauki wyszukiwanie informacji automotywacja organizacja czasu zapamiętywanie Analiza SWOT 34 Źródło wewnętrzne (wspierające) Źródło wewnętrzne (ograniczające) Mocne strony (strenths) Słabości (weaknesses) Szanse (opportunieties) Zagrożenia (threats) Źródło zewnętrzne (wspierające) Źródło zewnętrzne (ograniczające) 17
35 Stereotypowe przekonania Fizyka jest trudna Chemia i tak mi się w przyszłości nie przyda, nie będę przecież chemikiem Po co mi historia Moi rodzice też przecież mieli kłopoty z matematyką, więc to dziedziczne. 36 Podsumowanie Coaching buduje szacunek Coaching buduje odpowiedzialność Coaching buduje dobrą komunikację Komunikacja skuteczna, przyjazna, wzajemna, konstruktywna, satysfakcjonująca, kreująca pozytywne relacje i odkrywająca nowe możliwości Coaching buduje umiejętność uczenia się Coaching buduje poczucie sensu Wzrost poczucia spokoju, optymizmu i radości 18
37 Co warto przeczytać M. Holliday Coaching, mentoring i zarządzanie. Jak rozwiązywać problemy i budować zespół, Helion, Gliwice 2006 J. Rogers Coaching, GWP, Gdańsk 2010 HBR, Coaching i mentoring, MT Biznes, Warszawa 2006 M. Bennewicz Coaching i mentoring w praktyce, G+J, Warszawa 2011 M. Nowak - Moc coachingu, Helion, Gliwice 2011 38 Dziękuje za uwagę jzukow@sgh.waw.pl +48 513 152 172 19