Lp. Element Opis 1 Nazwa modułu/przedmiotu Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne 2 Instytut Pielęgniarstwa 3 Kierunek, poziom, Pielęgniarstwo, studia pierwszego stopnia, profil praktyczny profil kształcenia 4 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne 5 Rok studiów, Rok III, sem. VI Rok I, sem. II semestr Rodzaj zajęć Wykład 45(20+25) Wykład i liczba godzin Ćwiczenia / seminarium Ćwiczenia / seminarium 20 Zajęcia praktyczne 80 Zajęcia praktyczne 10 Praktyka zawodowa 80 Praktyka zawodowa A, B 75, C 110, D - 75 6 Typ modułu Obowiązkowy kształcenia 7 Punkty ECTS 4+4+2 (1 pkt = 25-30g) 8 Pracochłonność studia stacjonarne 9 Pracochłonność studia niestacjonarne Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela Wykłady Ćwiczenia/ Zajęcia Konsultacje Seminaria/ praktyczne obowiązkowe/ PZ Praca własna studenta Projekty/ Nauka opracowania własna 20+25-80 80 30 - Suma 235 Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela Praca własna studenta Wykłady Ćwiczenia/ Zajęcia Projekty/ Nauka Inne Seminaria/ praktyczne opracowania własna A,B,C,D -20 Suma A, B 105, C - 150, D - 120 10 Prowadzący Dr n. med. Wioletta Ławska zajęcia Dr n. med. Bogusław Kopp 11 Egzaminator/ Dr n. med. Wioletta Ławska Zaliczający 12 Wymagania (kompetencje) wstępne Konsultacje obowiązkowe PZ - 10 A,B-75; C-110 D- 90 - C-10 Wiedza, umiejętności i kompetencje z zakresu podstaw pielęgniarstwa, patologii, interny i pielęgniarstwa internistycznego, farmakologii, psychologii, socjologii, chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego, neurologii i pielęgniarstwa neurologicznego. 13 Cel przedmiotu Wyposażenie studenta w podstawową wiedzę i umiejętności do sprawowania opieki pielęgniarskiej nad osobą w podeszłym wieku oraz kształtowanie pozytywnej postawy niezbędnej do odpowiedzialnej i sumiennej pracy. 14 Efekty kształcenia Efekt (Wiedza, Umiejętności, Kompetencje społeczne) Odniesienie do efektów kierunkowych W wyniku kształcenia student: w dziedzinie wiedzy: Zna zasady diagnozowania w pielęgniarstwie geriatrycznym; Wyjaśni zasady planowania opieki nad chorymi w zależności od wieku i stanu; Zna zasady przygotowania chorego do samoopieki w zależności od wieku i stanu zdrowia; Różnicuje reakcje chorego na chorobę/hospitalizację z uwzględnieniem wieku i stanu; Scharakteryzuje proces starzenia w aspekcie bio-psychospołeczno-ekonomicznym; Określi swoiste zasady organizacji opieki specjalistycznej tj.: geriatrycznej w Polsce; Zróżnicuje etiopatogenezę schorzeń wieku podeszłego: cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zespołów otępiennych, zespołu Parkinsona, depresji. Symbol efektu D.W5 D.W6 D.W10 D.W11 D.W13 D.W14 D.W15 Inne
15 Forma i warunki potwierdzenia efektu kształcenia 16 Stosowane metody dydaktyczne Scharakteryzuje narzędzia i skale oceny wsparcia osób starszych D.W16 i ich rodzin; Opisze zasady aktywizacji chorego objętego opieką geriatryczną. D.W17 w dziedzinie umiejętności: Gromadzi informacje, formułuje diagnozę pielęgniarską, ustala D.U.1 cele i plan opieki, wdraża interwencje pielęgniarskie oraz dokonuje ewaluacji opieki zdrowia; Rozpoznaje uwarunkowania zachowania zdrowia odbiorców D.U2 opieki w różnym wieku i stanie; Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów D.U3 w różnym stanie i wieku, dotyczące wad rozwojowych chorób i uzależnień; Prowadzi profilaktykę powikłań w przebiegu chorób; D.U5 Diagnozuje stopień ryzyka rozwoju odleżyn i dokonuje ich D.U8 klasyfikacji; Przygotowuje chorego do badań diagnostycznych w wymiarze U12 fizycznym i psychicznym; Dokumentuje sytuację zdrowotną pacjenta, jej dynamikę zmian D.U13 i realizowaną opiekę pielęgniarską; Przekazuje informacje o stanie zdrowia chorego członkom D.U26 zespołu terapeutycznego. w dziedzinie kompetencji społecznych: Szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece; D.K1 Wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka D.K4 i wykonywanie zadań zawodowych; Przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz D.K10 współpracownikami. Efekt kształcenia Sposób potwierdzenia (weryfikacji) osiągany przez moduł/przedmiot Symbol efektu D.W5 sprawdzian ustny - odpowiedź na pytania D.W6 sprawdzian pisemny (esej, raport, test umiejętności D.W10 rozwiązywania problemu) D.W11 test pisemny (jednokrotnego wyboru lub z pytaniami D.W13 otwartymi) D.W14 D.W15 D.W16 D.W17 D.U.1 sprawdzian praktyczny: ćwiczenia praktyczne D.U2 próba pracy D.U3 raport D.U5 D.U.8 D.U12 D.U13 D.U26 wiedza umiejętności D.K1 obserwacja postawy studenta na zajęciach D.K4 zaangażowanie w pracę nawiązanie i utrzymanie kontaktu z chorym D.K10 ocena przez kolegów i koleżanki samoocena studenta Wykład informacyjny, referat, praca zbiorowa, dyskusja dydaktyczna, studium przypadku, metody sytuacyjne, pacjent symulowany, sesja rozwiązywania problemów, ćwiczenia praktyczne, pokaz, instruktaż, zajęcia praktyczne, praktyka zawodowa, projekcje filmu, przeźroczy. Kompetencja społeczne
17 Forma i warunki zaliczenia modułu, zasady dopuszczenia do egzaminu oraz zaliczenia poszczególnych zajęć 18 Treści merytoryczne przedmiotu Zasady dopuszczenia do egzaminu/zaliczenia: uzyskanie zaliczenia z kolokwiów semestralnych, prac zaliczeniowych uzyskanie zaliczenia zajęć praktycznych złożenie dokumentacji z samokształcenia Zaliczenie zajęć praktycznych: 1. obowiązkowa obecność 100% na zajęciach 2. udokumentowanie procesu pielęgnowania 3. zaliczenie tematów seminaryjnych 4. zaliczenie wszystkich kompetencji 5. spełnienie kryteriów zaliczania zajęć praktycznych Tematyka wykładów: Geriatria: 1. Proces starzenia się ludności - przyczyny, etapy, konsekwencje. 2. Fizjologia procesu starzenia się - teorie starzenia się człowieka. 3. Sytuacja zdrowotna osób w podeszłym wieku. Prewencja gerontologiczna - próby zapobiegania procesowi starzenia. 4. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka cukrzycy w wieku starszym. 5. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka wybranych chorób układu krążenia w wieku starszym - choroba niedokrwienna serca, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy. 6. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka chorób układu ruchu - choroby reumatyczne, choroby zwyrodnieniowej stawów, osteoporozy. 7. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka choroby Parkinsona. 8. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka najczęściej występujących nowotworów w wieku starszym. 9. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka chorób układu oddechowego w wieku starszym - POChP, zapalenie płuc. 10. Choroby układu krwiotwórczego w wieku starszym. 11. Choroby układu moczowo - płciowego w starszym wieku. 12. Chirurgia a wiek podeszły. Pielęgniarstwo geriatryczne: 1. Proces starzenia się w aspektach: biologicznym, psychologicznym, społecznym ekonomicznym. 2. Potrzeby i źródła problemów zdrowotnych ludzi starszych. 3. Choroby wieku podeszłego - odrębności diagnostyki i terapii chorób wewnętrznych w wieku podeszłym. 4. Rehabilitacja w geriatrii. 5. Leczenie bólu oraz postępowanie z przewlekłymi uszkodzeniami skóry u chorych w wieku podeszłym. 6. Sytuacja zdrowotna ludzi w podeszłym wieku w Polsce. 7. Wybrane modele opieki geriatrycznej na świecie. 8. Specyfika pielęgniarstwa geriatrycznego, zindywidualizowana opieka pielęgniarska. 9. Postępowanie pielęgniarki w wybranych problemach geriatrycznych (upadki, depresja, demencja, nietrzymanie moczu i stolca, zaburzenia słuchu, wzroku, mowy). 10. Postępowanie pielęgniarki wobec chorych z wybranymi chorobami (z cukrzycą, serca i krążenia, chorobie Parkinsona). 11. Zagadnienia ostatniego etapu życia i śmierci pacjenta w opiece geriatrycznej. Tematyka zajęć praktycznych: 1. Specyfika pracy w oddziale geriatrycznym/dps-ie. Specyfika pielęgniarstwa geriatrycznego - definicje, cele i zadania. Potrzeby ludzi starszych, pomoc i opieka nad ludźmi starszymi. 2. Pielęgnacja chorych w wieku podeszłym. Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne, opieka nad stanem psychicznym. Komunikowanie się ze starszym pacjentem, z uwzględnieniem zaburzeń wzroku, słuchu i zaburzeń funkcji poznawczych. 3. Czynniki wpływające na przebieg działań opiekuńczo pielęgnacyjnych wobec osób w wieku starszym (odleżyny, owrzodzenia podudzi, delirium, niedożywienie i otyłość, dializa, stomia).
4. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych chorobach układu nerwowego (choroba Parkinsona, udar mózgu). 5. Obserwacja pacjenta w wieku geriatrycznym (kompleksowa ocena geriatrycznaskale i testy) dokumentacja medyczna, interpretacja istotnych dla pielęgnacji objawów i wyników badań u chorych w starszym wieku. 6. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych chorobach układu pokarmowego (zaparcie, biegunka). Fizykoterapia i specjalne metody pielęgnacyjne, zasady usprawniania starszych pacjentów. 7. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych chorobach układu ruchu (osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów). 8. Opieka nad umierającym i towarzyszenie śmierci zasady medycyny paliatywnej w odniesieniu do pacjentów starszych. Promowanie zdrowia u ludzi starszych i planowanie systemu profilaktyki chorób w wieku geriatrycznym. 9. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych chorobach układu krążenia (niewydolność serca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca) oraz układu oddechowego (zapalenie płuc, choroba obturacyjna). 10. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych chorobach układu moczowego (zakażenia układu moczowego, odwodnienie) oraz układu endokrynologicznego (cukrzyca, choroby tarczycy). Tematyka samokształceniowa Student ma możliwość wyboru tematyki podanej przez nauczyciela, bądź zaproponowanie własnej, zgodnie z zainteresowaniami studenta. Student może pogłębić wiedzę m.in. na temat: 1. Eliminacja i profilaktyka bólu w starości 2. Choroba Alzheimera jako wyzwanie dla rodziny i pracowników służby zdrowia. 3. Profilaktyka i leczenie osteoporozy. 4. Problemy osoby starszej w Domu Opieki Społecznej. 5. Rola rodziny w opiece nad osobą w starszym wieku. 19 Wykaz literatury podstawowej Tematyka praktyki zawodowej: 1. Założenia organizacyjne, cele praktyki, wykaz umiejętności, kryteria oceny. Organizacja oddziału. Poznanie zadań w ramach zespołu terapeutycznego. Nawiązanie współpracy. Standard przyjęcia pacjenta do oddziału geriatrycznego / ZOL / DPS-u. Dokumentacja pacjenta, oddziału/dps-u. 2. Zbieranie informacji o pacjencie znanymi metodami (obserwacja, wywiad ukierunkowany, rozmowa, pomiar, analiza dokumentacji, informacje od członków zespołu terapeutycznego i rodziny) dla celów diagnozy pielęgniarskiej i leczenia. 3. Pisemne sprawozdanie z opieki. 4. Badania diagnostyczne stosowane w schorzeniach wieku podeszłego, przygotowanie pacjenta do badań, postępowanie z pacjentem po badaniu. 5. Metody terapii w oddziale geriatrycznym /DPS-ie, współudział pielęgniarki, obserwacja pacjenta geriatrycznego. Analiza prowadzonej dokumentacji procesu pielęgnowania w oddziale geriatrycznym /DPS-ie ocena efektywności. 6. Ustalenie diagnozy pielęgniarskiej, planowanie opieki, realizacja i ocena efektów działań pielęgniarskich w stosunku do pacjenta geriatrycznego z uwzględnieniem edukacji. 7. Prowadzenie edukacji zdrowotnej w oddziale geriatrycznym /DPS-ie. Przygotowanie pacjenta geriatrycznego i jego rodziny do samoopieki. 8. Planowanie wspólnie z zespołem terapeutycznym i rodziną działań pozwalających na optymalne funkcjonowanie osoby starszej i skuteczne postępowanie leczniczo pielęgnacyjno - rehabilitacyjne w określonej sytuacji zdrowotnej. 9. Stosowanie procedur postępowania w pielęgnacji człowieka starszego według przyjętych standardów. 10. Ocena realizacji założonych celów kształcenia. Samoocena studenta. Podsumowanie praktyki zawodowej. 1. Biercewicz M, Szewczyk M.T, Ślusarz R. Pielęgniarstwo w geriatrii. Wyd. Med. Borgis Warszawa 2006. 2. Jabłoński L. Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia z geriatrii. Wyd. Czelej, Lublin 2000. 3. Kędziora Kornatowska K, Muszalik M., (red.) Kompendium pielęgnowania
20 Wykaz literatury uzupełniającej (pomocniczej) 21 Wymiar, zasady i forma odbywania praktyki zawodowej. pacjentów w starszym wieku. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunku pielęgniarstwo. Wyd. Czelej Lublin 2007. 4. Wieczorowska Tobis K, Talarska D., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Podręcznik dla studiów medycznych. Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2008. 1. Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A., (red.) Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Wyd. Via Medica, Gdańsk 2007. 2. Garrett G. Potrzeby zdrowotne ludzi starszych. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1990. 3. Schiefele J. Pielęgniarstwo geriatryczne. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 1998. 4. Żakowska - Wachełko B. Zarys medycyny geriatrycznej. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2000. 80 godz.; 2 tygodnie; rok III, semestr VI - semestralna Miejsce odbywania praktyki: Zakład Opiekuńczo Leczniczy lub Dom Pomocy Społecznej Cel praktyki: Doskonalenie umiejętności zawodowych w sprawowaniu opieki nad człowiekiem starszym. Warunki zaliczenia: 100% frekwencja na praktyce zawodowej punktualność, kultura osobista, poprawna organizacja pracy przedstawienie dokumentacji procesu pielęgnowania wybranego chorego uzyskanie zaliczeń kompetencji przewidzianych programem praktyki(wykaz w dzienniczku kompetencji) Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: sprawdzian praktyczny sprawozdanie pisemne sprawdzian ustny ocena prowadzonej dokumentacji samoocena studenta Zaliczenie na ocenę przez opiekuna dydaktycznego praktyk w porozumieniu z opiekunem praktyk/ pielęgniarką z ramienia zakładu pracy.