Szklny Prgram Wychwania Specjalny Ośrdek Szkln- Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy ul. Spkjna 2 68-200 Żary
Spis treści: 1. Wstęp.s. 3 2. Naczelny cel wychwania, zadania Ośrdka i nauczycieli.. s. 7 3. Metdy i frmy pracy. s. 9 4. Szklny Prgram Prfilaktyczny...s.10 5. Nagrdy i kary s.11 6. Ceremniał szklny.s.12 7. Plan działań wychwawczych s.14 7.1.Zadania główne Prgramu Wychwawczeg..s.15-30 8. Wzrzec sbwy abslwenta..s.31 8.1. Abslwent nauczania zintegrwaneg...s.32 8.2.Abslwent nauczania blkweg...s.33 8.3.Abslwent gimnazjum..s.34 8.4.Abslwent szkły pnadgimnazjalnej..s.35 9. Załączniki 2
WSTĘP Wychwanie jest uczeniem się szczególneg rdzaju uczeniem się pstaw, rzwijaniem wrażliwści, dkrywaniem swich zdlnści, mżliwści, mcnych strn i budwaniem na nich własnej tżsamści i siły. Jest też uczeniem się knstruktywneg radzenia sbie z własnymi brakami, trudnściami i negatywnymi emcjami. Jest więc budwaniem człwieczeństwa. Opracwaniu prgramu twarzyszył przeknanie, że: Celem wychwania jest dprwadzenie d pełneg rzwju sbisteg ucznia, d bycia człwiekiem uczciwym, umiejącym żyć z innymi i dla innych. Wychwanie szklne, rzumiane jak mądre twarzyszenie uczniwi na drdze jeg rzwju i stwarzanie mu wartściweg śrdwiska wychwawczeg jest, bk nauczania, zadaniem szkły. Funkcjnujący system światy winien zapewniać wspmaganie przez szkłę wychwawczej rli rdziny. Nasz Ośrdek uznaje, że pierwtne i największe prawa wychwawcze d swich dzieci mają rdzice, a warunkiem skuteczneg wychwania jest współpraca z rdzicami, wzajemne kazywanie sbie życzliwści i szacunku. Wszyscy pracwnicy Ośrdka są wychwawcami wychwują swją sbwścią i pstawą. 1. Specjalny Ośrdek Szkln-Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach: będzie realizwać innwacje wychwawcze, metdlgiczne i dydaktyczne dpwiadające nwym perspektywm rzwju spłeczneg. Otwarty dla wszystkich dzieci bez względu na wyznanie czy pzim kultury, będzie się starał adekwatnie dpwiedzieć na wymagania i czekiwania młdych ludzi i śrdwiska pełni funkcję wspierającą rdzinę w zakresie wychwania dzieci i młdzieży. Kierunek działalnści wychwawczej szkły nie mże być sprzeczny z wlą rdziców ma bwiązek pszanwania i brny praw dziecka raz jeg chrny przed przemcą, krucieństwem wyzyskiem i demralizacją. Wychwanie w szkle ma plegać na budwaniu dbra 2. Celem wychwania w szkle i w internacie jest: a) Stwrzenie warunków d wszechstrnneg rzwju sbweg ( w wymiarze intelektualnym, psychicznym, mralnym, duchwym, estetycznym i spłecznym). b) Kształtwanie pstaw ukierunkwanych na pszukiwanie w świecie wartści statecznych, pdstawwych i wartści życia cdzienneg. 3
c) Uświadamianie życiwej użytecznści pszczególnych przedmitów szklnych, jak i całej edukacji na danym etapie. d) Stwarzanie sytuacji wychwawczych sprzyjających samwychwaniu i samdzielnści w dążeniu d wartści. e) Uczenie umiejętnści gdzenia dążenia d dbra własneg z dążeniem d dbra drugiej sby i spłeczeństwa. f) Kształtwanie pstawy dpwiedzialnści za siebie i za innych. g) Uczenie umiejętnści pszukiwania celów i wartści i planwania działań pmcnych w siąganiu tych celów. h) Uczenie szacunku dla dbra wspólneg. i) Kształtwanie umiejętnści dknywania wybrów i hierarchizacji wartści. j) Przygtwanie d życia w rdzinie, w spłeczeństwie lkalnym i w państwie w duchu przekazu dziedzictwa kulturweg i kształtwania pstaw patritycznych. k) Kształtwanie pstawy dialgu, umiejętnści słuchania i rzumienia innych, współdziałania i współtwrzenia w szkle wspólnty nauczycieli i uczniów z zachwaniem wszelkich zasad demkracji. Pdstawa prawna: 1. Knstytucja Rzeczpsplitej Plskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, pz. 483, z 2001 r.,nr 28 pz. 319 raz z 2006 r. Nr 200 pz. 1471) 2. Knwencja Prawach Dziecka; 3. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. systemie światy (Dz. U. z 1991r. nr 95, pz. 425 z późniejszymi zmianami); 4. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997r. nr 56, pz. 357, z 1998 r. nr 106, pz. 668, i nr 162, pz. 1118); 5. Rzprządzenie Ministra Edukacji Nardwej z dnia 15 luteg 1999r. w sprawie ramwych planów nauczania w szkłach publicznych (Dz. U. nr 14, pz. 128 i nr 41, pz. 415 z późniejszymi zmianami ). 6. Rzprządzenie Ministra Edukacji Nardwej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramwych statutów publiczneg przedszkla raz publicznych szkół ( Dz. U. nr 61, pz. 624 z późniejszymi zmianami). 7. Statut Specjalneg Ośrdka Szkln-Wychwawczeg dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach. 4
ROZDZIAŁ I WARTOŚCI WYCHOWANIA Specjalny Ośrdek Szkln-Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach (Szkła, Internat) wychwuje młdzież ku wartścim, które pwinny być siągane, przestrzegane i szanwane przez wszystkich uczniów i pracwników szkły. 1. System wartści wychwawczych Specjalny Ośrdek Szkln-Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach szkły i internatu bejmuje : A) Wartści stateczne: umiejętnść nadawania sensu życiu; umiejętnść rzpznawania i dszukiwania w życiu dbra, prawdy i piękna; hierarchizacja wartści i ptrzeba dążenia d nich w życiu; pszanwanie gdnści sby i praw człwieka; pszanwanie miłści, braterstwa, życia. B) Wartści pdstawwe: wszechstrnny rzwój sbwści ucznia; wlnść i dpwiedzialnść; wspólntwść; patrityzm; tradycja nardu, spłecznści lkalnej, szkły; prawrządnść i sprawiedliwść; demkracja; slidarnść; edukacja; samwychwanie i samdzielnść w kierwaniu własnym rzwjem. C) Wartści życia cdzienneg: umiejętnść rzpznawania, nazywania i kategryzacji własnych uczuć; umiejętnść wyciszania i ekspnwania pzytywnych emcji; empatia; 5
życzliwść i umiejętnść dstrzegania ptrzeb innych ludzi; trska i altruizm; krytycyzm wbec siebie i innych; asertywnść w kmunikwaniu uczuć i pglądów; umiejętnść negcjwania i rzwiązywania knfliktów; pszanwanie własnej i cudzej własnści; prawdmównść; wiernść; panwanie; kultura bycia; umiejętnść przebaczania; uprzejmść. 6
ROZDZIAŁ II NACZELNY CEL WYCHOWANIA, ZADANIA SZKOŁY I NAUCZYCIELI 1. Treści wychwawcze kreślne są w ramach przedmitów nauczania i wychwania raz ścieżek edukacyjnych w cyklu kształcenia gimnazjum i technikum. 2. Wychwanie w gimnazjum bejmuje : wychwanie ucznia kulturalneg; wychwanie ucznia panwaneg; wychwanie ucznia wrażliweg. 3. Wychwanie w technikum bejmuje: wychwanie ucznia kulturalneg; wychwanie ucznia wrażliweg; wychwanie ucznia umiejąceg budwać własną hierarchię wartści i celów raz zaplanwać spsby ich realizacji w zgdzie z sbą i drugą sbą raz spłeczeństwem; wychwanie ucznia dpwiedzialneg. 4. Naczelne treści d realizacji w ramach prgramu wychwawczeg t: 1) Kultura bycia w różnych sytuacjach. 2) Pkra wbec siebie i innych. 3) Pznanie siebie radzenie sbie ze stresem. 4) Wartść dbra indywidualneg i wspólneg. 5) Ptrzeba ustawiczneg samdsknalenia ambicja, wytrwałść w pknywaniu trudnści, silna wla, uczciwść, samkrytycyzm, dwaga, zdrwe współzawdnictw. 6) Kncepcja człwieka jak sby, a więc istty rzumnej, wlnej, zdlnej d pznania prawdy i dążącej d czynienia dbra. 7) Zasady skutecznej kmunikacji. 8) Spór knstruktywny i spsby rzwiązywania knfliktów; asertywnść; sztuka negcjacji. 9) Zasady demkracji. 10) Histria i tradycja własnej rdziny, szkły, reginu, państwa. 11) Prawa człwieka, dziecka, ucznia. 12) Zasady ładu eurpejskieg parteg na wspólnej histrycznej pdstawie cywilizacyjnej. 13) Ptrzeby i uczucia. 7
14) Kształtwanie i rla pzytywnej samceny. 15) Organizm i śrdwisk; zdrwy styl życia; jak żyć w zgdzie z przyrdą. 5. Treści wychwawcze realizwane są przez wszystkich pracwników szkły w ramach zajęć edukacyjnych, ścieżek przedmitwych i różnrdnych zajęć pzalekcyjnych. 6. Obwiązki i zadania nauczycieli przedmitów, zespłów przedmitwych, nauczycieli wychwawców i zespłów nauczycielskich kreśla Statut Specjalneg Ośrdka dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy Nr 6 im. Krnela Makuszynskieg w Żarach. 7. Szkła współpracuje z rdzicami na zasadach kreślnych w Statucie Specjalneg Ośrdka Szkln-Wychwawczeg dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach. 8
ROZDZIAŁ III METODY I FORMY PRACY W parciu szklny prgram wychwania crcznie sprządza się plan pracy dydaktyczn wychwawcz piekuńczej, który uwzględnia wszystkie cele, treści i frmy pracy zawarte w prgramie i kreśla szczegółw zadania d realizacji na dany rk szklny raz kalendarz imprez i urczystści szklnych. a. prelekcje i warsztaty prwadzne przez pedaggów szklnych w szkle; b. prelekcje i warsztaty prwadzne przez zaprsznych specjalistów z różnych dziedzin w szkle; c. udział młdzieży w imprezach kulturalnych i rzrywkwych na terenie szkły; d. wyjścia młdzieży na sptkania z ciekawymi ludźmi; e. udział młdzieży w spektaklach teatralnych, seansach filmwych; f. wycieczki klaswe zwiedzanie ciekawych miejsc, pznawanie histrii reginu, państwa, zabytków kultury, przyrdy. g. dbór dpwiedniej literatury wzbgacanie księgzbiru, videeteki, multimediów; h. przygtwywanie własnych adaptacji teatralnych na zajęciach kła teatralneg; i. wybry d Samrządu Szklneg, Internatweg; j. redagwanie gazetki szklnej; k. udział młdzieży w debatach międzyszklnych; l. udział młdzieży w knkursach przedmitwych; m. udział w knkursach rganizwanych za pśrednictwem internetu; 9
ROZDZIAŁ IV SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY 1. W szkle realizwany jest szklny prgram prfilaktyczny, uwzględniający działania mające na celu zapbieganie zachwanim agresywnym. Specjalny Ośrdek Szkln- Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach (Szkła i Internat) ma być miejscem bezpiecznym i przyjaznym a pracwnicy szkły i internatu sbami budzącymi zaufanie uczniów. 2. Obwiązkiem Specjalneg Ośrdka Szkln-Wychwawczeg dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach (Szkły, Internatu) jest pdejmwanie działań mających na celu zapbieganie uzależnienim wśród młdzieży raz rzprzestrzenianiem się inneg typu zagrżeń, na przykład wpływm sekt i grup destrukcyjnych. Specjalny Ośrdek Szkln- Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach (Szkła, Internat) prwadzi prfilaktykę zgdnie z drębnym prgramem stanwiącym załącznik d planu pracy szkły. 3. Specjalny Ośrdek Szkln-Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach (Szkła i Internat) rganizuje pmc ucznim z rdzin patlgicznych, plegającą na: przeprwadzaniu diagnzy warunków życia i wychwania; rganizwaniu różnrdnych frm pmcy w nauce; rganizwaniu pmcy materialnej; umżliwianiu udziału w zajęciach pzalekcyjnych; rganizwaniu terapii rdzinnej w ramach mżliwści szkły. 10
ROZDZIAŁ V NAGRODY I KARY 1. W Specjalnym Ośrdku Szkln-Wychwawczym dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach funkcjnuje system kar i nagród dla uczniów kreślny w Statucie Ośrdka. Statut Ośrdka kreśla również tryb dwłania się d kary. 2. Zachwanie uczniów cenia się według kryteriów ceny zachwania zawierających się w Wewnątrzszklnym Systemie Oceniania. 11
ROZDZIAŁ VI CEREMONIAŁ SZKOLNY 1. Ceremniał szklny Specjalneg Ośrdka Szkln-Wychwawczeg dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach - jest pisem przeprwadzenia urczystści z udziałem sztandaru szklneg i samej celebracji sztandaru, stanwi integralną część z przyjętą tradycją szklną raz harmngramem urczystści imprez szklnych. 2. Sztandar Specjalny Ośrdek Szkln-Wychwawczy dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach dla spłecznści szklnej i internatu jest symblem Plski, Nardu i symblem Małej Ojczyzny, jaką jest szkła i jej najbliższe śrdwisk. Urczystści z udziałem sztandaru wymagają pwagi zachwania i właściwych pstaw jeg pszanwania. 3. Uczestnictw w pczcie sztandarwym t najbardziej hnrwa funkcja uczniwska w szkle, dlateg w jeg składzie winni znajdwać się uczniwie nienagannej pstawie i gdni takieg zaszczytu. 4. Skład sbwy pcztu sztandarweg: chrąży uczeń wyróżniający się wynikami w nauce i wzrwą pstawą uczniwską asysta dwie uczennice wyróżniające się wynikami w nauce i wzrwą pstawą uczniwską. 5. Kandydatury składu są przedstawine przez samrządy i wychwawców klas na plenarnej radzie pedaggicznej pdsumwującej I semestr rku szklneg i przez nią zatwierdzne. 6. Kadencja pcztu trwa jeden rk: a) W Specjalnym Szkln-Wychwawczym Ośrdku dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach pcząwszy d dnia urczysteg pżegnania abslwentów szkół pnadgimnazjalnych d dnia urczysteg pżegnania abslwentów szkół pnadgimnazjalnych w następnym rku szklnym. b) W Gimnazjum Nr 6 pcząwszy d dnia urczysteg pżegnania uczniów klas III d dnia urczysteg pżegnania uczniów klas III w następnym rku szklnym. c) Wychwawcy klas z których pchdzi pczet na ten czas zstają piekunami Ceremniału szklneg i dbają właściwą celebrację sztandaru i zgdny z ceremniałem przebieg urczystści na terenie szkły i pza jej murami. 12
7. P skńczeniu kadencji nazwiska uczniów wpisane zstają d krniki szkły raz publicznie są im wręczne pamiątkwe nagrdy. 8. Decyzją Rady Pedaggicznej uczniwie mgą być dwłani ze składu pcztu sztandarweg. W takim przypadku należy dknać wybru uzupełniająceg. 9. Insygnia pcztu sztandarweg: 1) biał-czerwne szarfy załżne przez prawe ramię i wiązane pd lewym, klrem białym d góry, 2) białe rękawiczki 3) Chrąży i asysta pwinni być ubrani dświętnie. Uczeń ciemny garnitur, biała kszula. Uczennice ciemne żakiety, białe bluzki, ciemne spódnice lub białe bluzki i ciemne spódnice. 10. Udział sztandaru w urczystściach na terenie szkły dtyczy głównie: urczystści rzpczęcia i zakńczenia rku szklneg. urczystści rcznicwych, patritycznych i innych. 11. Sztandar szkły mże brać udział w urczystściach rcznicwych rganizwanych przez administrację samrządwą i państwwą raz w urczystściach religijnych: mszy św., urczystściach pgrzebwych i innych. 13
ROZDZIAŁ VII PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH Cele gólne: 1. Wspmaganie wszechstrnneg i harmnijneg rzwju ucznia 2. Przygtwanie ucznia d funkcjnwania w grupie szklnej i efektywneg w niej działania 3. Umacnianie wiary dziecka we własne siły i zdlnści siągania wartściwych i trudnych celów. 4. Przygtwanie d życia w ustawicznie zmieniającym się świecie. 5. Rzbudzenie i rzwijanie wrażliwści estetycznej i mralnej dziecka raz jeg indywidualnych zdlnści twórczych. Cele szczegółwe, które mają się wyrażać następującymi zachwaniami: 1. Umiejętnścią aktywneg i empatyczneg słuchania. 2. Umiejętnścią frmułwania kmunikatu ja. 3. Umiejętnścią kreślania zachwań asertywnych. 4. Umiejętnścią wybru i zastswania technik integrujących grupę raz ćwiczących zasady współżycia. 5. Umiejętnścią rzwiązywania zadań prblemów w grupie. 6. Umiejętnścią wzmacniania pczucia własnej wartści i prgramwania swjeg rzwju. 7. Umiejętnścią prgramwania swjej kariery i dknywania wybru drgi życiwej. 8. Umiejętnścią pnszenia dpwiedzialnści za pdjęte decyzje. 9. Umiejętnścią współpracy w grupie, klasie, szkle, a także współdziałanie z innymi szkłami, samrządami, spłecznścią lkalną. 10. Umiejętnścią rzumienia ludzi słabych, biednych, niepełnsprawnych i gtwścią niesienia pmcy. 14
15
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA 2. Uzmysłwienie prblemu degradacji śrdwiska naturalneg i kniecznści pdejmwania przez ludzi działań preklgicznych. ZADANIA GŁÓWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Dziedzina Zadania główne Zadania szczegółwe Działania służące realizacji zadań Umiejętnści wychwanka 1. Kształtwanie pstawy 1. Kształtwanie pstawy dbałści realizacja prgramów dzieck dba swje przdrwtnej. własne zdrwie. prfilaktycznych zdrwie i higienę 2. Wyrabianie nawyków higienicznych. współpraca z rganizacjami wychwanek zna różne 3. Kształtwanie sprawnści fizycznej, i sbami prpagującymi spsby aktywneg dprnści i hartu. zdrwy i bezpieczny tryb wypczynku 4. Uwrażliwianie na chrnę śrdwiska. życia 5. Wyrabianie nawyków dtyczących bezpiecznych zachwań: w szkle, w internacie, na drgach, w życiu cdziennym, w kresie ferii i wakacji. udział w akcjach na rzecz chrny śrdwiska wpajanie nawyku rzwijania własnych predyspzycji w zakresie dyscyplin sprtwych, m.in.: piłka siatkwa piłka nżna kszykówka lekkatletyka tenis stłwy gimnastyka badmintn zajęcia na sali gimnastycznej zajęcia na siłwni uczestniczy w akcjach na rzecz chrny śrdwiska dba czystść w najbliższym tczeniu szanuje przyrdę pmaga zwierzętm aktywnie uczestniczy w zajęciach sprtwych ma wyrbine nawyki higieniczne i żywieniwe. prpagwanie aktywneg wypczynku pieka nad śrdkwymi zwierzątkami 16
systematyczna dbałść przydzielne tereny zielne pgadanki nt. degradacji śrdwiska naturalneg zajęcia tematyczne nt. szczędzania wdy, energii elektrycznej, surwców wtórnych zajęcia prządkwe WYCHOWANIE EMOCJONALNE 1. Budwanie systemu wartści. 2. Kształtwanie umiejętnści bserwacji i trafnej ceny własnych działań. 3. Sampznanie i samcena. 4. Umiejętnść ceny innych. 1. Kształtwanie pstaw dbreg i wartściweg człwieka: Kształtwanie umiejętnści wychwanka w duchu umiejętnści prspłecznych Kształtwanie kultury języka Uwrażliwianie na kniecznść przestrzegania zasad kultury sbistej Uwrażliwienie na krzywdę i cierpienie innych Kształtwanie pstawy wpajanie nawyku dbania higienę sbistą Prwkwanie d zachwań prwadzących d utrzymania czystści w pmieszczeniach szklnych i grupwych raz pszanwania mienia (np. knkursy grupwe/klaswe, grupwe knkursy czystści Zwracanie uwagi na kulturę bycia (np. zwrty grzecznściwe, pstawa wbec klegów, Ptrafi dróżnić zachwanie dbre d złeg Obiektywnie cenia swje zachwanie Umie dknać biektywnej ceny swjeg zachwania i klegów Ptrafi mówić nie wbec rzeczy złych, a tak wbec rzeczy złych Zna swje prawa i 17
ucznia w parciu pwszechnie uznane w naszej kulturze zasady etyczne: uczciwść, pszanwanie własnej i cudzej gdnści raz dla dóbr materialnych Przygtwanie d rzpznawania wartści materialnych, ich hierarchizacji raz dknywanie właściwych wybrów Przygtwanie d świadmeg uczestnictwa w życiu kulturalnym. nauczycieli, strój dpwiedni d sytuacji) Wspólne bchdzenie świąt Udział we wspólnych zabawach, dysktekach Stswanie się d zasad zawartych w różnych dkumentach regulujących życie śrdka Organizwanie wycieczek d muzeów, teatrów, galerii, kin, i innych placówek kulturalnych Sptkania z twórcami kultury bwiązki Sumiennie wypełnia pwierzne rle Wyraża swje emcje stswnie d zaistniałych sytuacji 2. Indywidualna pieka nad uczniami wymagającymi indywidualneg traktwanie ze względu na deficyty rzwjwe. 3. Uświadamianie mechanizmów działających destruktywnie na psychikę (np. reklamy, przemc w Udział w akcjach charytatywnych Stswanie technik relaksacyjnych i przeciwdziałających streswi 18
mediach, mechanizmy grupwe). 4. Kształtwanie umiejętnści pisu siebie, pznania swich zalet i wad. 5. Kształtwanie umiejętnści ceny innych ludzi: klegów, drsłych, grupy. Diagnza sampczucia i miejsca ucznia/wychwanka w szkle, w grupie, w internacie Przeprwadzanie ankiet i psychtestów dstarczającym wychwawcm i ucznim infrmacji zwrtnych WYCHOWANIE PATRIOTYCZNE 1. Kształtwanie pstawy bywatelsk patritycznej. 2. Przygtwanie d pełnienie ról spłecznych. 3. Przybliżanie Knwencji Praw Dziecka. 1. Przygtwanie uczniów d aktywneg i świadmeg uczestnictwa w życiu demkratyczneg spłeczeństwa (praw dziecka, ucznia, człwieka): a) Przeprwadzenie demkratycznych wybrów d Samrządu Klasweg, Grupweg i Samrządu Internatu b) Wdrażanie d samdzielneg załatwiania prstych spraw Stswanie aktywizujących metd na lekcjach wychwawczych i zajęciach wychwawczych w grupie (np. psychdramy, ćwiczenia asertywnści) Uczestniczenie w urczystściach szklnych wg harmngramu Uczestniczenie w akcjach rganizwanych przez Samrząd Opracwanie tablic infrmacyjnych, gazetek tematycznych Inscenizacje i scenki rdzajwe Uczeń zna symble nardwe Uczestniczy w urczystściach szklnych, w imprezach i akcjach rganizwanych przez Samrząd Zna swje prawa i bwiązki Sumiennie wypełnia 19
4. Rzwijanie samrządnści uczniwskiej. życiwych 2. Uczenie szacunku dla tradycji nardu, państwa, śrdwiska lkalneg i szkły. 3. Pznawanie histrii i tradycji nardwej 4. Przygtwanie d życia zjedncznej Eurpie w pczuciu przynależnści d gólnie pjmwanej wspólnty ludzkiej Apele wychwawcze Pgadanki Organizacja zajęć prblemwych i wychwawczych pwierzne rle Umie załatwić prste sprawy życiwe KOMUNIKOWANIE SIĘ 1. Kształtwanie umiejętnści interpersnalnych 2. Zapznanie i praca nad przyswajaniem sbie w kresie rzwju nrm funkcjnwania spłeczneg 3. Wspieranie prawidłweg rzwju emcjnalneg i spłeczneg, w tym kleżeństwa i przyjaźni 5. Pznawanie drbku kultury nardwej w sferze sztuki, nauki, filzfii, etyki, religii 1. Kształtwanie tlerancji i szacunku dla wartściwych frm dmiennści i indywidualnści 2. Uczenie rzumneg dstswania się d tczenia 3. Kształtwanie umiejętnści werbalneg i niewerbalneg kmunikwania się 4. Kształtwanie umiejętnści brny własneg zdania i szanwanie dmiennści pglądów, sądów, pinii 5. Kształtwanie umiejętnści współpracy w grupie negcjwanie, pdejmwanie decyzji grupwych, rzwiązywanie knfliktów 6. Integrwanie młdzieży w brębie klasy, grupy, szkły, internatu; twrzenie pzytywnych więzi Diagnzwanie sytuacji wychwawczej klasy, grupy, szkły i dstswanie d teg planów wychwawczych Zapznanie wychwanków z regulaminami funkcjnującymi na terenie śrdka Organizwanie imprez szklnych klaswych, grupwych, internackich Organizwanie wspólnych wyjść d kina, na dyskteki Odczytuje niewerbalne znaki kmunikatów Świadmie krzysta ze śrdków masweg przekazu Prwadzi dialg w różnych sytuacjach spłecznych Ma świadmść swjej dmiennści Ptrafi kmunikwać się z tczeniem w różny spsób Wie, gdzie szukać infrmacji Umie słuchać i zadawać pytania 20
międzygrupwych 7. Wyrabianie pczucia własnej wartści 8. Rzpznawanie emcji i panwanie nad nimi 9. Przygtwanie uczniów d świadmeg uczestnictwa w drsłym życiu 10. Uświadamianie zagrżeń płynących z braku tlerancji (np. subkultury, agresja, rasizm, nacjnalizm) Stwarzanie sytuacji wymagających pracy w grupie, współdpwiedzialnśc i za wyknane zadania Określanie specyfiki zespłu pprzez ustalenie wspólnych zaintereswań grupy i ich rzwijanie Prmwanie uczniów aktywnych w różnych dziedzinach Organizwanie warsztatów, sptkań z psychlgiem, pedaggiem, kształtujących umiejętnści interpersnalne Organizwanie sptkań w ramach rientacji zawdwej klas trzecich Organizwanie biwaków, wycieczek, kół zaintereswań Pdejmwanie wspólnych akcji 21
charytatywnych Umżliwianie wychwankm wejścia w różne rle, np. lidera, krdynatra, inicjatra, wyknawcy WYCHOWANIE REGIONALNE ŻYCIE W RODZINIE 1. Zapznanie z kulturą raz tradycja miasta, reginu i kraju 1. Przygtwanie d świadmeg życia w rdzinie 1. Pznawanie śrdków kulturalnych i miejsc użytecznści publicznej w mieście i reginie 2. Uczestnictw w knkursach i festynach rganizwanych w śrdwisku lkalnym 3. Przybliżanie wizerunku własnej miejscwści 4. Uczestnictw w edukacji sprtwrekreacyjnej 5. Kultywwanie tradycji i zwyczajów naszeg miasta 6. Rzwijanie pczucia przynależnści d spłecznści lkalnej 1. Kształtwanie umiejętnści bserwacji i ceny relacji wewnątrzrdzinnych 2. Pmc w kształtwaniu pzytywneg stsunku d Organizwanie wspólnych wyjazdów jedn- lub kilkudniwych Organizwanie wycieczek bliższych i dalszych na wystawy, pkazy filmwe i teatralne Sptkania z uczniami ze szkół maswych Uczestniczenie w urczystściach na terenie miasta i pwiatu Cykl sptkań z pielęgniarka i lekarzem Sptkania rganizwane przez psychlga i pedagga Zna wartści kultury i kultywuje tradycje Nabył umiejętnść pruszania się i zachwania w instytucjach użytecznści publicznej Ma wyrbiny nawyk bcwania z kulturą Zintegrwał się ze śrdwiskiem lkalnym Ptrafi prawidłw funkcjnwać w rdzinie Ptrafi budwać 22
WYCHOWANIE KULTURALNE 1. Przygtwanie d świadmeg uczestnictwa w kulturze płciwści 3. Przybliżanie zagadnień życia seksualneg człwieka 4. Kształtwanie pczucia dpwiedzialnści za pdejmwane decyzje 5. Współpraca z rdzicami w przygtwaniu wychwanków d kresu djrzewania 1. Pznawanie i kultywwanie tradycji nardwych, religijnych i rdzinnych 2. Kształtwanie umiejętnści dczytywania różnrdnych tekstów kultury (np. utwrów teatralnych, przekazów multimedialnych) i ich interpretacji 3. Zapznawanie z drbkiem kulturwym nardu Praca wychwawcza na pdstawie tekstów i przykładów literackich Współpraca z Rada Rdziców w rganizwaniu życia szkły i internatu Zacieśnianie więzi rdzinnych: rganizacja Dnia Matki, Dnia Babci, Dnia Dziecka Wystawy prezentujące drbek kulturwy, wyprawy d muzeów i galerii Czytanie różnrdnych tekstów kultury i ich interpretacja Twrzenie tradycji klaswych i grupwych Prezentacja kazjnalnej twórczści dziecięcej Organizacja imprez pdtrzymujących tradycje Ośrdka np. knkursy wiedzy Patrnie Ośrdka, prwadzenie krniki Współudział rdziców w prawidłwe więzi emcjnalne parte na kleżeństwie, przyjaźni i miłści Zna wartści kultury Kultywuje tradycje Zna i szanuje histrię i tradycje nardwe 23
imprezach szklnych, klaswych i internatwych ZAPOBIEGANIE PATOLOGIOM I UZALEŻNIENIO 1. Prmcja zdrwia psychiczneg Ja w grupie 1. Upwszechnianie wśród młdzieży, rdziców i nauczycieli infrmacji dstępnych frmach pmcy sbm zagrżnym i uzależninym 2. Współpraca z instytucjami i rganizacjami wspierającymi działalnść prfilaktyczna szkły 3. Wyrabianie umiejętnści właściwej rganizacji czasu wlneg d uniezależnień 4. Ukazywanie destruktywneg wpływu palenia i picia alkhlu raz zażywania narktyków na zdrwie 5. Dsknalenie nauczycieli w zakresie prfilaktyki uzależnień raz spsbu pdejmwania wczesnej interwencji w sytuacji w sytuacji zagrżenia uzależnieniem 6. Rzwijanie w młdzieży pczucia własnej wartści, wspierania raz mtywwania różnych frm aktywnści zaspakajającej jej ptrzeby psychiczne i spłeczne 7. Kształtwanie pczucia dpwiedzialnści za bezpieczeństw swje i innych 8. Rzwijanie umiejętnści radzenia sbie Integrwanie zespłu klasweg i grupweg pznawanie siebie i innych z klasy i grupy sptkania integracyjne, wspólne imprezy sprtwe i inne Zawarcie kntraktu klasweg i grupweg Pznawanie praw i bwiązków ucznia, dziecka Reagwanie na taczające nas zł: Szklny Dzień Prfilaktyki Szklny Dzień Przeciw Przemcy i Agresji Tlerancja wbec innści Miłść, przyjaźń, kleżeństw zamiast agresji i zła C t jest stres i jak sbie z nim radzić? Zwiększenie wiedzy młdzieży i rdziców mżliwści uzyskania pmcy specjalistycznej Umiejętnść zachwań asertywnych Zwiększenie świadmści dnśnie zdrweg stylu życia Nabycie umiejętnści radzenia sbie ze stresem Zmniejszenie zachwań agresywnych Zapbieganie sytuacjm drzucenia Zna mechanizmy destruktywnie działające na psychikę (np. reklamy, przemc w mediach) 24
ze stresem 9. Ukazywanie zgubnej rli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych 10. Dknywanie systematycznej ceny efektywnści pdejmwanych działań prfilaktycznych Dknywanie wybrów i pnszenie knsekwencji Pznanie śrdwiska rdzinneg uczniów Współpraca z instytucjami i placówkami kulturalnymi Elementy kmunikacji interpersnalnej : 1) Budwanie pczucia własnej wartści 2) Umiejętnść przumiewania się miedzy ludźmi 3) Umiejętnść wyrażania uczuć i emcji, radzenia sbie w sytuacjach 4) Wyrabianie umiejętnści radzenia sbie z naciskiem śrdwiska asertywnść 5) Sbą być dbrze żyć Sptkania indywidualne z - dyrektrem szkły, 25
śrdka, kierwnikiem internatu - pedaggiem szklnym Dtyczące m.in. wsparcia młdzieży, piekunów prawnych, rzwijania pczucia własnej wartści raz mtywwania d pdejmwania różnych frm aktywnści, w tym aktywnści pzaszklnej, zaspakajanie ptrzeb psychicznych i spłecznych 2. Prfilaktyka uzależnień Ja przeciw uzależnienim 1. Rzpznawanie i diagnzwanie zagrżeń związanych z uzależnieniem 2. Infrmacje szkdliwści narkmanii, alkhlizmie, paleniu papiersów 3. Pznanie skutków działania używek 4. Współpraca z rdzicami uczniów zagrżnych uzależnieniem 5. Pradnictw w zakresie zapbiegania uzależnienim 6. Przygtwanie nauczycieli i sób zajmujących się wychwaniem dzieci i Obserwacja zagrżeń Ankiety Prelekcje Warsztaty Knkursy Referaty Filmy Rzmwy indywidualne Szklenia Wycieczki Biwaki Pgadanki Gablty, infrmatry, ultki Zna skutki zażywania śrdków durzających Zna destruktywny wpływ palenia i picia alkhlu raz zażywania narktyków na zdrwie Ma pczucie własnej wartści Zna różne frmy aktywnści zaspakajającej ptrzeby psychiczne i spłeczne 26
młdzieży d przeciwdziałania uzależnienim 7. Pmc psychlgiczn pedaggiczna 8.Prpagwanie spędzania czasu wlneg d uzależnień 9.Wewnątrzszklne dsknalenie pracwników szkły w zakresie prfilaktyki uzależnień i innych prblemów młdzieży raz spsbu pdejmwania wczesnej interwencji w sytuacji zagrżenia uzależnieniem. Literatura fachwa: Jak rzpznać, czy dzieck sięga p narktyki?, Jak pmagać dziecim, żeby nie piły?, Tu mżna uzyskać pmc infrmwanie mżliwściach uzyskania specjalistycznej pmcy NARKOMANIA: a) Fizyczne i psychiczne skutki zmazywania narktyków b) realizacja Miejskieg Prgramu Przeciwdziałania Narkmanii c) kntrla prfilaktyczna z udziałem psa ALKOHOLIZM: 27
a) Niktynizm drgą d innych uzależnień b) skutki zdrwtne palenia papiersów: rzmwy indywidualne z klientem 3. Prpagwanie zdrweg stylu życia. 1. Dbam siebie - ABC higieny rzwijanie umiejętnści i nawyków dbania higienę swjeg ciała, chrby brudnych rąk, jak używki wpływają na nasz wygląd Pgadanki Prelekcje Referaty Przestrzega zasad higieny Wskazuje skutki zdrwtne nieprawidłweg dżywiania 2. Aktywne spędzanie czasu wlneg prpagwanie kultury fizycznej, relaksu 3. Zdrwe dżywianie - c jeść, aby zdrw się dżywiać? Zasady zdrweg dżywiania ; 4. Anreksja i bulimia 5. Prfilaktyka HIV i AIDS Gazetki Albumy, plakaty, ultki Prezentacja ksmetyków śrdków czystści Układanie jadłspisów Twój piękny uśmiech akcja stmatlgiczna Rzmwy z uczniami i rdzicami Zna rlę ruchu i czynneg wypczynku w zachwaniu zdrwia Knkurs wiedzy AIDS 28
ORIENTACJA ZAWODOWA I PLANOWANIE KARIERY 1. przekazywanie ucznim infrmacji mżliwściach kształcenia na różnych pzimach raz etapach rzwju zawdweg raz mżliwściach zatrudnienia p ukńczeniu nauki i zdbyciu zawdu; 2. kształtwanie umiejętnści sampznania i samceny predyspzycji psychfizycznych; 3. kształtwanie aktywnej pstawy wbec własnej kariery zawdwej, na pdstawie wskazywania rli aspiracji edukacyjnych i zawdwych w życiu jednstki raz rli pzytywnej mtywacji d dalszeg kształcenia, 1. Dstęp d wyskiej jakści infrmacji zawdwej. 2. Pmc w płączeniu cech sbwści raz indywidualnych preferencji w wybrze zawdu. 3. Szklenie teretyczne i praktyczne umiejętnści szukania pracy. 4. Pmc w wybrze dpwiednieg zawdu /d któreg najłatwiej jest się danej sbie wdrżyć/, raz w rzwinięciu dpwiednich zdlnści i umiejętnści d wyknywania tej pracy. 5. Pmc w zidentyfikwaniu zaintereswań zawdwych raz w pdejmwaniu decyzji związanych z wykształceniem. systematyczne diagnzwanie zaptrzebwania uczniów na infrmacje edukacyjne i zawdwe raz na pmc w planwaniu kształcenia i kariery zawdwej; grmadzenie, aktualizacja i udstępnianie infrmacji edukacyjnych i zawdwych właściwych dla daneg pzimu kształcenia; współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszklny system dradztwa zawdweg, w szczególnści z pradniami psychlgicznpedaggicznymi, pradniami specjalistycznymi, raz innymi instytucjami świadczącymi pradnictw i specjalistyczną pmc ucznim i rdzicm. wykrzystanie psiadanych uzdlnień i talentów przy wyknywaniu przyszłych zadań zawdwych, udzielanie indywidualnych prad ucznim i rdzicm; udane przejście z rli ucznia na rynek pracy pznanie siebie, czyli zrientwanie się we własnych updbaniach i zaintereswaniach, cechach charakteru i uspsbienia uświadmienie sbie swich mcnych i słabych strn cena stanu fizyczneg i zdrwtneg pd kątem mżliwści wyknywania wybraneg zawdu zdbycie wiedzy interesujących zawdach, wyknywanych czynnściach, warunkach i miejscu pracy, wymaganiach psychfizycznych. pznanie rynku pracy, mżliwści zatrudnienia w miejscu zamieszkania i najbliższym reginie 29
prwadzenie grupwych zajęć aktywizujących przygtwujących uczniów d świadmeg planwania kariery i pdjęcia rli zawdwej; Określenie skłnnści zawdwych w kierunku kreślnych grup zawdwych (testy) krdynwanie działalnści infrmacyjn-dradczej prwadznej przez szkłę; wspieranie w działaniach dradczych rdziców i nauczycieli pprzez rganizwanie sptkań szkleniwinfrmacyjnych, udstępnianie infrmacji i materiałów d pracy z uczniami; współpraca z radą pedaggiczną w zakresie twrzenia i zapewnienia ciągłści działań wewnątrzszklneg systemu dradztwa zawdweg, realizacji działań z zakresu zapznanie się z fertą szkół pnadgimnazjalnych sknfrntwanie samceny i siągnięć w nauce z wymaganiami szkół (kryteria przyjęć) i zawdów. 30
przygtwania uczniów d wybru drgi zawdwej, zawartych w prgramie wychwawczym szkły i prgramie prfilaktyki, 31
ROZDZIAŁ VIII WZORZEC OSOBOWY ABSOLWENTA Działania nauczycieli wychwawców naszeg Specjalneg Szkln Wychwawczeg Ośrdka dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach zmierzać będą d teg, aby nasz abslwent: Znał i rzumiał: Cel i ptrzebę nauki szklnej, sens pracy i wysiłku Isttę i metdy samkształcenia Isttę dpwiedzialnści i zasady mralne Zasady demkracji i prawa Isttę tlerancji Zasady kultury bycia i dbrych byczajów Zagrżenia cywilizacyjne Prblemy eklgiczne Histrię i kulturę nardu, reginu i państwa Cele i isttę ddziaływań prfilaktycznych Isttę przygtwania d życia rdzinneg i spłeczneg Psiadał umiejętnści: Pznawcze - Przygtwanie i mtywacje d dalszeg kształcenia Kmunikacyjne psługiwania się pprawnym językiem jczystym psługiwania się kmputerem efektywneg kmunikwania się w zesple uważneg słuchania i dyskutwania, sprawneg wyrażania się na piśmie Uczenia się Krzystania z różnych źródeł wiedzy i infrmacji Przygtwania się d egzaminów i sprawdzianów Samkształcenia w zakresie różnych dyscyplin wiedzy Praktyczne zna zasady bezpieczeństwa i higieny pracy Spłeczne Organizwania pracy własnej, pracy w grupie i w zesple Krzystania z fert kulturalnych Włączania się d akcji spłecznych na rzecz niesienia pmcy innym Zna zasady samrządnści uczniwskiej 32
Zna gólne zasady prawa, knstytucję Rzeczpsplitej Plskiej i zasady demkracji ABSOLWEN NAUCZANIA WCZESNOSZKOLNEGO na miarę swjeg wieku jest: Odpwiedzialny, bwiązkwy Akceptuje zasady współżycia w grupie Samdzielny, zaradny Zna i akceptuje pwierzne mu rle spłeczne Szanuje mienie własne i cudze Prawidłw wyraża swje emcje Kulturalny, szanuje innych, używa zwrtów grzecznściwych Zachwuje się dpwiedni w miejscach publicznych Ma świadmść przynależnści nardwej, rzpznaje symble nardwe, zna nazwę stlicy i kraju Dba higienę sbistą Wypwiada się samdzielnie Odpwiada na pytania Frmułuje prste pytania Ptrafi bsługiwać aparat słuchwy, telewizr, DVD, wide, dkurzacz, 33
ABSOLWENT NAUCZANIA BLOKOWEGO Zna swje prawa i bwiązki, ptrafi upmnieć się ich przestrzeganie Rzumie sens swich szklnych bwiązków Nie puszcza lekcji bez usprawiedliwienia Psiada własne zdanie różnych sprawach Ma właściwy stsunek d swich klegów, d pracwników Ośrdka i innych drsłych Dba własny wygląd i higienę sbista Dba kulturę słwa, stsuje frmy grzecznściwe, nie używa wulgaryzmów Aktywnie uczestniczy w życiu klasy i grupy Jest aktywny, bywa inicjatrem i finalizuje pdjęte zadania Wywiązuje się ze swich zbwiązań Psiada umiejętnść pracy w zesple Prmuje zdrwy styl życia (nie sięga p papiersy, alkhl i narktyki) Wie, gdzie szukać pmcy w sytuacjach zagrżenia Odpwiedni zachwuje się w śrdkach kmunikacji Bezpiecznie krzysta ze sprzętu sprtweg, bezpiecznie psługuje się narzędziami pracy Reprezentuje szkłę w knkursach imprezach zewnętrznych Prawidłw wyraża swje emcje Odróżnia fikcje d świata realneg w przekazach medialnych Zachwuje się dpwiedni d charakteru urczystści 34
ABSOLWENT GIMNAZJUM Ptrafi dróżnić zachwanie dbre d złeg Rzwiązuje prblemy i knflikty Umie dknać biektywnej i rzeczwej ceny właściwych pstaw Umie naprawić ppełnine błędy Angażuje się w pdejmwane działania, nie dmawia pmcy Umie samdzielnie cenić swje pstępy w nauce i własna aktywnść spłeczną Reprezentuje Ośrdek w knkursach reginalnych i gólnplskich Wykrzystuje wiedzę i umiejętnści na miarę swich mżliwści Uczestniczy w akcjach na rzecz chrny śrdwiska Stsuje się d zasad bezpieczeństwa i przepisów BHP Umie prawidłw zachwać się miejscach użytecznści publicznej Ma wyrbiny nawyk bcwania z kultura Ptrafi zaprezentwać swje hbby Krzysta ze śrdków masweg przekazu Wykrzystuje umiejętnść psługiwania się mwa w różnych sytuacjach życiwych Prwadzi dialg w różnych sytuacjach spłecznych Odczytuje niewerbalne znaki kmunikatów Rzumie szkdliwść używek i ptrafi wytłumaczyć t swim rówieśnikm Współpracuje z wychwawca w zakresie prfilaktyki uzależnień Dba swje zdrwie i higienę sbistą Zna różne frmy aktywneg wypczynku Jest kulturalny, taktwny, szanujący innych 35
ABSOLWENT SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ Rzwija swje pzytywne cechy sbwści Ma pczucie tżsamści nardwej, wykazuje prawidłwa pstawę bywatelską Umie rzwiązywać prblemy Pdejmuje słuszne decyzje Przejawia asertywnść Prpaguje zdrwy styl życia Ptrafi zrganizwać sbie i klegm czas wlny Ma wyrbiny nawyk bcwania z instytucjami kulturalnymi Ma świadmść dpwiedzialnści prawnej i współdpwiedzialnści za spkój i prządek w Ośrdku Zna spsby radzenia sbie w sytuacjach trudnych, umie krzystać z pmcy Dknuje własnych wybrów i ma świadmść dpwiedzialnści za nie Jest w pełni samdzielny w dążeniu d dbra własneg pprzez czynienie dbra innym Rzwija kreatywna pstawę wbec siebie i taczającej rzeczywistści Sprawnie prusza się p instytucjach użytecznści publicznej Dąży d wszechstrnneg rzwju w sferze intelektualnej, psychicznej, spłecznej, mralnej, duchwej, estetycznej i zdrwtnej Umie krzystać z różnych źródeł wiedzy Ptrafi selekcjnwać materiał infrmacyjny Kmunikuje się z taczającą rzeczywistścią pełna mwa dźwiękwą bez żadnych zahamwań Ptrafi zaprezentwać się publicznie Rzumie na czym plega praw człwieka d swjeg stylu życia Jest prawdmówny i uczciwy Umie planwać swój rzwój Umie pdejmwać decyzje związane ze swim rzwjem Rzumie kniecznść wytyczania sbie celów w życiu 36
Ewaluacja Prgramu Wychwawczeg 1. Prgram Wychwawczy pdlega ewaluacji, której celem jest: krygwanie prgramu i pdwyższanie jeg efektywnści infrmwanie zaintereswanych (nauczycieli, rdziców, uczniów) wynikach prgramu sprawniejsze zarządzanie szkłą prmcja śrdka 2. Ewaluacji prgramu dknuje zespół składający się z przedstawicieli: - Rady Pedaggicznej - Uczniów - Rady Rdziców - dyrekcji 3. Zadaniem zespłu jest przeprwadzenie analizy: bieżącej semestralnej rcznej p zakńczeniu daneg etapu kształcenia 4. Wyniki zbiera i pracwuje pwłany przez dyrektra zespół raz przedstawia je w frmie: raprtu rczneg raprtu kńcweg (p zakńczeniu daneg etapu kształcenia). POSTANOWIENIA KOŃCOWE Prgram wychwania w Specjalnym Ośrdku Szkln-Wychwawczym dla Dzieci z Wadami Słuchu i Mwy w Żarach jest dkumentem twartym i mże ulegać wzbgacaniu i mdyfikacji w tku rganizacji prcesu wychwania w szkle. Uchwała Rady Rdziców nr 1/09/2012 z dnia 1 września 2012 r. Uchwała Rady Pedaggicznej nr 15/04/2012 z dnia 30 kwietnia 2012 r. Przewdniczący Rady Pedaggicznej Janusz Stasiak Przewdniczący Rady Rdziców Aleksandra Dlid. Przewdniczący Samrządu Uczniwskieg Ewelina Zając 37