Przyczyny niepowodzeń szkolnych. mgr Ewa Adamczyk

Transkrypt

1 Przyczyny niepwdzeń szklnych mgr Ewa Adamczyk

2 Rdzina i szkła t dwa śrdwiska liczące się w życiu każdeg młdeg człwieka. Szkła dla ucznia jest miejscem nauki, zabawy, kntaktów z nauczycielami i rówieśnikami. Jedni czują się w niej dbrze, inni źle, jedni chdzą d szkły z chęcią, dla innych jest na złem kniecznym. Nasuwa się pytanie: dlaczeg? dpwiedź na nie wiąże się ściśle ze złym funkcjnwaniem ucznia w szkle i z jeg niepwdzeniami.

3 Czym są we niepwdzenia szklne? Definiuje się je jak: sytuacje, w których występują wyraźne rzbieżnści między wymaganiami wychwawczymi i dydaktycznymi szkły, a zachwaniem uczniów raz uzyskiwanymi przez nich wynikami nauczania. Tak więc niepwdzenia szklne mżemy przyjąć, kształtują się, jeśli uczeń natrafia w szkle na trudnści, których nie jest w stanie pknać, rzwiązać.

4 Wskazuje się trzy pdstawwe grupy przyczyn niepwdzeń szklnych:

5 Spłeczn eknmiczne zła sytuacja materialna rdzin, niekrzystna atmsfera w dmu, brak miejsca i dpwiednich warunków d nauki w dmu, brak zaintereswania rdziców prblemami dziecka w nauce, brak współpracy rdziców ze szkłą, niewłaściwa współpraca rdziców ze szkłą, wygórwane wymagania i ambicje rdziców wbec dziecka, bezrbcie jedneg lub bjga rdziców, nadpiekuńcza pstawa rdziców wbec dziecka, niewłaściwy, niezdrwy styl życia dziecka, negatywny stsunek rdziców d szkły i nauczycieli, pzycja w zesple klaswym lub kleżeńskim dziecka

6 Bipsychiczne stan zdrwia dziecka, niski pzim intelektualny i mralny dziecka, słaby rzwój psychmtryczny dziecka, uwarunkwania genetyczne becnść u dziecka zespłu zaburzeń braku kncentracji i nadpbudliwści(adhd), negatywny stsunek dziecka wbec wymagań szklnych, temperament dziecka, cechy charakteru dziecka, nieśmiałść emcjnalna dziecka, niesprawne lub wadliwe funkcjnwanie narządów zmysłwych dziecka(słuchu lub wzrku), nieprzestrzeganie zasad higieny psychicznej przez dzieck, zaburzenia w funkcjnwaniu układu nerwweg u dziecka(nerwica), brak wytrwałści w pracy, brak cierpliwści itp., chrby smatyczne, zaburzenia w funkcjnwaniu prcesów pznawczych(brak mtywacji d nauki, pwlne temp myślenia, zdlnść d pwierzchwneg ugólniania, szybkie męczenie się wyknywaną pracą umysłwą).

7 Pedaggiczne nadmierne wymagania szklne, przeładwane prgramy nauczania, nadmierna liczba uczniów w klasie, źle dbrane frmy, śrdki i metdy nauczania przez nauczycieli, brak właściweg przygtwania się nauczycieli d lekcji, nieprzystswane prgramy nauczania d mżliwści ucznia, warunków pracy w szkle, luki w panwanej przez uczniów wiedzy, niesystematyczna praca dziecka, brak kntrli ze strny rdziców, zaintereswania pza szklne dziecka, niskie kwalifikacje zawdwe nauczycieli, złe warunki pracy dydaktyczn wychwawczej w szkle, wadliwa rganizacja lekcji, niedstateczna znajmść uczniów raz niewłaściwa pstawa nauczyciela w stsunku d nich, błędy metdyczne ppełniane przez nauczycieli

8 Skutki niepwdzeń szklnych Niepwdzenia szklne występują na kilku etapach: Drbne luki w panwanym materiale prgramwym w zakresie jedneg przedmitu nauczania. Twarzyszy temu wzrastająca niechęć d teg przedmitu. Znaczne luki w wiadmściach i umiejętnściach z jedneg lub kilku przedmitów. W tym czasie uczniwie trzymują pierwsze ceny niedstateczne(mgą być agresywni wbec nauczycieli i rdziców, tracą ambicję, kłamią, unikają lekcji, przestają się intereswać nauką0 Drugrcznść, która wywłuje częst różnrakie zaburzenia w zachwaniu się uczniów. Niepwdzenia szklne, które trwają dług, pwdują: Ptęgwanie tych zaburzeń rzwju, które były główną przyczyną niepwdzeń szklnych Występwanie nwych, które nie istniały w czasie pjawienia się pierwszych trudnści Systematyczne pgarszanie się gólnej sprawnści umysłwej uczniów(bk narastania luk i ptęgwaniu się braków w wiadmściach i umiejętnściach szklnych) bniżenie zaintereswania się nauką i spadek mtywacji d siągania sukcesów szklnych bniżenie gólnej dprnści nerwwej uczniów, w szczególnści ich tlerancji na stres Narastanie knfliktów emcjnaln- uczuciwych w śrdwisku dmwym uczniów Narastanie knfliktów w śrdwisku szklnym

9 Spsby wykluczenia niektórych przyczyn niepwdzeń szklnych spłeczn - eknmicznych zapatrzyć dzieck w niezbędne przybry zapewnić dziecku w dmu dpwiednie miejsce i ciszę d drabiania lekcji nie wyręczać dziecka w pknywaniu trudnści szklnych, lecz mądrze pmagać je przezwyciężać nie przelewać swich ambicji na dzieck kształtwać pzytywny stsunek dziecka d szkły, nauczycieli, nauki i pracy w cdziennych kntaktach z dzieckiem uczestniczyć systematycznie w zebraniach rdzicielskich, także dtyczących pedaggizacji rdziców starać się zapewnić dpwiednią atmsferę rdzinną wlną d nadmiernych napięć, stresów, pśpiechu, nerwwści, nacechwać ją wzajemną życzliwścią i zrzumieniem prwadzić systematyczną bserwację pracy i zachwań swjeg dziecka starać się wczuć w prblemy szklne dziecka i pdsunąć mądre rzwiązania, z których skrzysta dzieck zawsze znaleźć czas na rzmwę z dzieckiem, mim bwiązków i zmęczenia

10 Spsby wykluczenia niektórych przyczyn niepwdzeń szklnych bipsychicznych utrzymywać stały kntakt z pedaggiem, psychlgiem i pradnią psychlgiczn pedaggiczną mądrze pmagać dziecku w pknywaniu trudnści szklnych (pmóc pracwać plan pracy dnia tygdnia itp. raz czuwać z bku nad jeg realizacją przez dzieck) pświecić więcej czasu na systematyczną pracę z dzieckiem stswać w wychwaniu dziecka częściej pchwały i zachęty wspmagające wiarę we własne siły i mżliwści dbać higienę psychiczną dziecka pświęcić więcej czasu na rzmwy z dzieckiem dtyczące spsbów rzwiązania jeg prblemów szklnych kształtwać pzytywny stsunek dziecka d szkły, nauczycieli, nauki i pracy w cdziennych kntaktach z dzieckiem krewać sytuacje dmwe, w których dzieck będzie miał szanse na wyknanie pwierzneg mu zadania, aby umacniać jeg wiarę w siebie umżliwić dziecku nawiązanie kntaktu z uczniem siągającym bardz dbre wyniki w nauce zrganizwać, jeśli są na t fundusze rdzinne ddatkwe zajęcia wyrównujące luki dziecka w nauce (krepetycje)

11 Spsby wykluczenia niektórych przyczyn niepwdzeń szklnych pedaggicznych przyzwyczajać dzieck d samkntrli swich czynnści (niekniecznie związanych ze szkłą) umżliwić rzwijanie zaintereswań dziecka związanych z nauczanymi przedmitami ustalić wspólnie z dzieckiem jeg plan pracy(dnia tygdnia itp.), czuwać z bku nad jeg realizacją wdrażać dzieck d cdziennych bwiązków dmwych nie wyręczać dziecka w pknywaniu trudnści szklnych, lecz mądrze pmagać je rzwiązywać wskazywać dziecku alternatywne metdy efektywneg uczenia się(kurs szybkieg czytania, przedmitwe prgramy multimedialne pzwalające utrwalać nabytą już wiedzę) wdrażać d systematycznści pprzez częste kntrle zeszytów, dzienniczka, kntakty z wychwawcą itp.) systematycznie psyłać d szkły (nie zstawiać dziecka w dmu z byle pwdu niebecnść dziecka w szkle mnży jeg trudnści) mtywwać d nauki pprzez stswanie częstych pchwał w stsunku d dziecka być przykładem i autrytetem dla swjeg dziecka pprzez właściwa pstawę życiwą zachęcać d alternatywnych frm przygtwywania się d lekcji np. wyknywania prezentacji multimedialnych, napisania referatu, przygtwania gazetki, krzyżówki, albumu prmwać inne ciekawe dla dzieci spsby spędzania wlneg czasu, zabawę na świeżym pwietrzu, bcwanie z natura, uprawianie sprtu częst sprawdzać, jak dzieck krzysta z kmputera i knsekwentnie wymagać przestrzegania ustalnych wcześniej zasad

12 C mgą zrbić rdzice, aby dzieck uniknęł trudnści w nauce? taczać dzieck trskliwą pieką d najmłdszych lat. Dbać prawidłwy rzwój fizyczny (leczyć przewlekłe chrby, wady fizjlgiczne, mieć stały kntakt z lekarzem). Trszczyć się prawidłwy rzwój dziecka we wszystkich jeg sferach. Przygtwać dzieck d nauki szklnej pprzez rzwijanie samdzielnści, zaintereswań pznawczych, chęci d pracy. Przez lata nauki dbać zdrwie fizyczne i psychiczne dziecka. Trszczyć się dbrą atmsferę w rdzinie, zaspkjenie ptrzeb emcjnalnych, zwłaszcza ptrzeby bezpieczeństwa. Dbać prawidłwe stsunki sweg dziecka z rówieśnikami, a także nauczycielami. Stawiać dziecku wymagania dstswane d jeg mżliwści. Utrzymywać systematyczny kntakt ze szkłą i wychwawcą. Zapewnić jak najlepsze warunki d drabiania lekcji, tj. miejsce, czas i spkój. Systematycznie intereswać się sprawami szklnymi dziecka.

13 Wszystkich Państwa, których zaintereswał temat niepwdzeń szklnych, ich przyczyn raz najnwszych badań dtyczących tych zagadnień dsyłam d książki Anny Karpińskiej Drugrcznść. Pedaggiczne wyzwania dla współczesnści (wyd. Trans Humana Białystk 1999), a także publikacji Bgumiły Łuczak Niepwdzenia w nauce. Przyczyny, skutki, zapbieganie (ficyna Wydawnicza G&P, Pznań 2000). Dziękuję za uwagę