Sygn. akt UZP/ZO/0-724/04 WYROK Zespołu Arbitrów z dnia 25 maja 2004 r. Zespół Arbitrów w składzie: Przewodniczący Zespołu Arbitrów Danuta Marciniak-Chejde Arbitrzy: Stanisław Dybilas Krzysztof Klinke Protokolant Jarosław Świątek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25.05.2004 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez "CLAR SYSTEM" S.A., Poznań ul. Janickiego 20b od oddalenia przez zamawiającego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej we Wrześni, Września ul. Słowackiego 2 protestu z dnia 30 kwietnia 2004 r. orzeka: 1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża "CLAR SYSTEM" S.A., Poznań ul. Janickiego 20b i nakazuje: 1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 4 794 zł 40 gr (słownie: cztery tysiące siedemset dziewięćdziesiąt cztery złote czterdzieści groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez "CLAR SYSTEM" S.A., Poznań ul. Janickiego 20b 2) dokonać wpłaty kwoty 2 000 zł 00 gr (słownie: dwa tysiące złotych) przez "CLAR SYSTEM" S.A., Poznań ul. Janickiego 20b na rzecz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej we Wrześni, Września ul. Słowackiego 2 3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych na rachunek środków specjalnych UZP 4) dokonać zwrotu kwoty 1 140 zł 60 gr (słownie: jeden tysiąc sto czterdzieści złotych sześćdziesiąt groszy) z rachunku środków specjalnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz "CLAR SYSTEM" S.A., Poznań ul. Janickiego 20b. 3. Uzasadnienie Odwołujący zarówno w proteście jak i odwołaniu zarzucił Zamawiającemu, że w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, w przedmiocie świadczenia usług w zakresie kompleksowego utrzymania czystości i transportu wewnętrznego w budynku SPZOZ we Wrześni, dokonując czynności wyboru oferty, naruszył przepisy art. 89 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z 29 stycznia 2004 r Prawo zamówień publicznych (Dz. Nr 19 poz. 177). Uzasadniając podniesione zarzuty Odwołujący wskazał, że Zamawiający obowiązany był odrzucić wybraną ofertę z tej przyczyny, że cena tej oferty jest tańsza od najtańszej z Strona 2 z 9
pozostałych ofert o 15,15% i tańsza o 32,79% od kwoty jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zdaniem Odwołującego, cena wybranej oferty jest oderwana od realiów ekonomicznych. Trudno bowiem przyjąć by ceny oferowane przez pozostałych oferentów, profesjonalnie zajmujących się świadczeniem usług w zakresie sprzątania, w tak jaskrawy sposób odbiegały od ceny wskazanej w wybranej ofercie. W szczególności Odwołujący podniósł, że cena wybranej oferty nie obejmuje zatrudnienia dodatkowych pracowników w okresach urlopowych i w wypadkach absencji chorobowej, wypłat premii oraz wzrostu najniższego wynagrodzenia przewidzianego w ustawie z 10.10.2002 r o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, kosztów ewentualnych odpraw pracowniczych z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, kosztów obowiązkowych badań lekarskich, kosztów naprawy sprzętu używanego do wykonania zamówienia, kosztów związanych z koniecznością wymiany odzieży ze względów na niską normę jej przydziału, przy jednocześnie złej jakości oraz nie uwzględnia, że rekompensata z tytułu podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych rozliczana będzie dopiero po przedstawieniu odpowiedniej dokumentacji. Odwołujący stwierdził też, że w cenie wybranej oferty niemożliwe jest użycie do wykonania usługi środków chemicznych odpowiedniej ilości i jakości. Złożone na wezwanie Zamawiającego wyjaśnienia wykonawcy wybranej oferty zawarte w piśmie z 04.05.2004 r. są - zdaniem Odwołującego - zbyt ogólnikowe, by można było je uznać za wskazanie czynników obiektywnych, będących podstawą oceny Zamawiającego. W odwołaniu Odwołujący podniósł nadto zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 90 ust. 1 i ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych. Wskazując na powyższe zarzuty Odwołujący wniósł o unieważnienie dokonanego wyrobu, odrzucenie wybranej oferty i dokonanie ponownej oceny ofert. Strona 3 z 9
Zamawiający w piśmie doręczonym Odwołującemu w dniu 6 maja 2004 r, uzasadniając oddalenie protestu wskazał, że podana przy otwarciu ofert kwota, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, uwzględnia wartość zamówienia z poprzedniego roku oraz wzrost zamówienia o 20% w związku z przewidywanym i wskazanym w siwz, zamówieniem uzupełniającym. Tak więc cena wybranej oferty jest tańsza od kwoty przeznaczonej na sfinansowanie zamówienia o 19,35 %, a od ceny podanej w drugiej ofercie o 15,15 %. Zamawiający podniósł też, że z treści wyjaśnień wykonawcy, którego ofertę uznał za najkorzystniejszą wynika, iż główne czynniki wpływające na cenę oferty to nowoczesny kompleksowy system utrzymania czystości w oparciu o nowoczesne technologie, najnowsze techniki pracy, pełen system monitorowania zgodny z normą Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001: 2001, uzyskane wysokie upusty u dostawców na materiały eksploatacyjne i sprzęt oraz fakt funkcjonowania przedsiębiorstwa w formule prawnej Zakładu Pracy Chronionej i związane z tym okoliczności finansowe. Dokonując oceny wyjaśnień złożonych przez wykonawcę wybranej oferty Zamawiający uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia, że oferowana cena jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz że jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Zespół Arbitrów po przeprowadzeniu rozprawy na podstawie dokumentacji postępowania, treści ofert złożonych przez wykonawców, w tym oferty wybranej, złożonej przez firmę P.U.H. Z.P.Chr. PROGRES z Poznania, pisma tego wykonawcy z 04.05.2004 r., 21.05.2004 r. wraz z załącznikami, pisma Zamawiającego z 13.04.2004 r., 19.05.2004 r. i 24.05.2004 r., pisma Odwołującego datowanego na dzień 11.05.2004 r. i 21.05.2004 r., opinii Cleaning Consulting z Bydgoszczy wraz z załącznikami, pisma Polskiego Stowarzyszenia Czystości PSC z Bydgoszczy przesłanego faksem 21.05.2004 r., jak również wyjaśnień stron złożonych na rozprawie, ustalił i zważył co następuje: Strona 4 z 9
W toku niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wpłynęło 5 ofert będących przedmiotem oceny Zamawiającego. W treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia Zamawiający żądał od wykonawców wskazania ceny całego zamówienia i cena ta była przedmiotem oceny ofert. Każdy zatem z wykonawców był uprawniony do wyliczenia oferowanej ceny usługi wg własnej kalkulacji, przy spełnieniu 2 warunków określonych w pkt 2.1.a i 2.4.a specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Z przedłożonych dokumentów wynika, że Zamawiający dokonał wyboru oferty z najniższą ceną wynoszącą 1 475 635,68 zł brutto. Ceny pozostałych ofert wynosiły: 1. 2 088 968,76 zł, 2. 1 739 077,20 zł, 3. 1 755 697,68 zł, 4. 1 756 877,76 zł. Tak, więc cena wskazana w wybranej ofercie była niższa od najtańszej oferty o 15,15 % i tańsza od kwoty jaką Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia o 19,35%. Po złożeniu przez Odwołującego protestu Zamawiający pismem z dnia 30.04.2004 r. zwrócił się do wykonawcy wybranej oferty o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. W odpowiedzi pismem z dnia 04.05.2004 r. wykonawca ten wyjaśnił jedynie ogólnie, że posiada nowoczesne technologie, najnowsze techniki pracy, pełen system monitorowania zgodnie z Normą Zarządzania Jakością ISO 9001: 2001, wysokie upusty u dostawców oraz funkcjonuje w formule prawnej Zakładu Pracy Chronionej. Powyższe czynniki pozwoliły mu na oferowanie ceny wskazanej w ofercie. Na rozprawie Zamawiający przedłożył pisemne wyjaśnienie odnoszące się do konkretnych zarzutów Odwołującego, wraz z pismem wybranego oferenta z 21.05.2004 r. zawierającym szczegółowe odpowiedzi na pytania Zamawiającego odnoszące się do zarzutów Strona 5 z 9
Odwołującego. Załączył także szczegółowe kalkulacje odnoszące się do elementów kalkulacji ceny wskazanej w wybranej ofercie. Odwołujący przedłożył na rozprawie analizę firmy Cleaning Consulting z Bydgoszczy, sporządzoną na jego zlecenie wg hipotetycznie przyjętych kosztów niezbędnych do należytego wykonania zamówienia, z uwzględnieniem kosztów przyjętych w specyfikacji. Na rozprawie Odwołujący potwierdzając podniesione zarzuty wskazał, że zarówno symulacja kosztów, doświadczenie życiowe jak i zasady prowadzenia racjonalnej gospodarki dowodzą, że kalkulacja ceny wybranego oferenta uniemożliwia należyte wykonanie usługi. Zamawiający odnosząc się do stanowiska Odwołującego oświadczył, że na podstawie prowadzonej od 2001 statystyki cen usług świadczonych na rzecz Zamawiającego, ceny oferowanej przez wybranego oferenta nie uznał za rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia, przedstawiając stosowne zestawienia oraz szczegółową kalkulację ceny wybranej oferty. W toku wyjaśniania przed Zespołem Arbitrów poszczególnych pozycji kosztowych, Odwołujący nie przedstawił przekonujących dowodów wskazujących na takie zaniżenie kosztów, które w rezultacie spowodowałyby złożenie oferty z rażąco niską ceną. W tym miejscu należy wskazać, że ciężar dowodu stosownie do art. 6 k.c. w związku z art. 14 ustawy Prawo zamówień publicznych spoczywa na osobie, która z danego faktu wywodzi skutki prawne, a zatem na Odwołującym. W ocenie Zespołu Arbitrów przedłożona na rozprawie opinia firmy konsultingowej nie może być uznana za dowód wystarczający i konieczny do oceny przyjętej przez wybranego oferenta kalkulacji ceny. Zamawiający przedłożył na rozprawie szczegółowe wyjaśnienia odnoszące się do kalkulacji ceny wybranej oferty, które to, zdaniem Zespołu Arbitrów wskazują, że wybranej ofercie nie można zarzucić, iż jej złożenie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji oraz że cena tej Strona 6 z 9
oferty jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia. Należy bowiem wskazać, że nie każde utrudnienie dostępu do rynku jest czynem nieuczciwej konkurencji. Za takie uznawane są działania, które naruszają klauzulę generalną wskazaną w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 Nr 153, poz. 1503 ze zm.), tj. są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta i polegają na zachowaniach wskazanych w przepisach szczególnych. Sam fakt oferowania w wybranej ofercie ceny tańszej od najtańszej z pozostałych ofert o 15,15 % oraz tańszej od kwoty, którą Zamawiający zamierza przeznaczyć na finansowanie zamówienia, nie jest wystarczający do uznania, że oferta zawiera rażąco niską cenę, skutkującą obowiązkiem odrzucenia oferty. Dokonując wykładni celowościowej przepisu art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych należy przyjąć, że oferta zawierająca rażąco niską cenę, to oferta, której ceny w realny sposób nie da się uzasadnić, cena niewiarygodna, nierealistyczna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień. W ocenie Zespołu Arbitrów cena wskazana w wybranej ofercie nie jest ceną rażąco niską w rozumieniu cytowanego wyżej przepisu. W tych okolicznościach sprawy Zespół Arbitrów odwołanie oddalił. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 191 ust. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych. Zespół Arbitrów za uzasadnione koszty w rozumieniu przepisu 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2004 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu od odwołania oraz szczegółowych zasad rozliczania kosztów w postępowaniu odwoławczym (Dz.U. Nr 49, poz. 468), obciążające stronę przegrywającą sprawę uznał kwotę wynoszącą 2 000 zł. Strona 7 z 9
Zespół Arbitrów w trybie art. 188 ust. 5 ustawy Prawo zamówień publicznych postanowił odmówić przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego wnioskowanego przez Odwołującego na temat czynników kosztotwórczych przy realizacji przedmiotowego kontraktu, z uwagi na brak w specyfikacji wymogu dotyczącego obowiązku przedłożenia kalkulacji w składanej ofercie. Strona 8 z 9
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177) na niniejszy wyrok w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w... 1 Przewodniczący Zespołu Arbitrów:... Arbitrzy:...... 1 Nie dotyczy postępowań wszczętych przed dniem 2 marca 2004 r. Strona 9 z 9