PROGRAM WYCHOWAWCZY Szkły Pdstawwej im. Stefana Żermskieg w Gleszach Dużych
Dziecku ptrzebny ruch, pwietrze, światł zgda, ale i cś jeszcze. Spjrzenie w przestrzeń, pczucie wlnści twarte kn. [...] ambicją wychwawcy być musi siągać najpmyślniejsze wyniki drgą najmniejszych pgwałceń praw człwieka. (Janusz Krczak) 2
1. SPIS TREŚCI 1. Wstęp...4 2. Pdstawa prawna......5 3. Cele gólne....6 4. Cele szczegółwe..... 6 5. Sylwetka abslwenta...8 6. Załżenia prgramu i frmy realizacji... 10 7. Frmy ddziaływań wychwawczych 10 8. Metdy pracy wychwawczej.10 9. Zadania wychwawcze..10. 10. Zasady współpracy wychwawczej z rdzicami/piekunami.12 11. Urczystści i imprezy szklne...13 12. Tryb pstępwania w trudnych sytuacjach..13 13. Ewaluacja prgramu.13 14. Załączniki.14 15. Plan działań wychwawczych szkły w rku szklnym 2013/2014 (załącznik) 3
2. WSTĘP Prgram wychwawczy zakłada pdmitwe traktwanie ucznia, pszanwanie gdnści sbistej, stwarzanie sytuacji wyzwalającej aktywnść i kreatywnść młdzieży. Zstał pracwany w parciu diagnzę sytuacji wychwawczej w szkle raz wyniki ewaluacji wewnętrznej w rku szklnym 2012/2013. Z przeprwadznych badań wynika, że szczególnie ważne dla spłecznści szklnej są wartści: bezpieczeństw, rdzina i przyjźń a także nauka i pasja. W szkle występują niewłaściwe pstawy, takie jak: brak szacunku dla drsłych, agresja słwna, brak piekuńczści starszych uczniów w stsunku d młdszych, Przeprwadzne ankiety wykazały, że uczniwie mają zaniżną samcenę, nie zawsze ptrafią krzystać z różnych źródeł wiedzy. Nie wykazują zaintereswania histrią i tradycjami reginu raz prblemem eklgii. Pdmitem działań wychwawczych w stsunku d swich dzieci są rdzice. Nauczyciele w swjej pracy wychwawczej uzupełniają w tym zakresie bwiązki rdziców, wspmagają ich raz współdziałają z nimi. Jednym z najważniejszych zadań wychwawczych jest wspmaganie wszechstrnneg rzwju wychwanków. Prgram wychwawczy stanwi wytyczne d pracy wychwawczej dla dyrektra szkły, wychwawców klas, nauczycieli przedmitów, pedagga szklneg, samrządu uczniwskieg, pracwników niepedaggicznych raz rganizacji i instytucji wspmagających pracę szkły. Realizacja załżeń prgramwych wpłynie na spójnść i wielkierunkwść ddziaływań wychwawczych skierwanych d uczniów szkły. 4
2. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO: Knwencja chrnie praw człwieka i pdstawwych wlnści (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 pz. 284 ze zm.), Knwencja Prawach Dziecka przyjęta przez Zgrmadzenie Ogólne Nardów Zjedncznych (Dz.U. z 1991 r. Nr 120 pz. 526.), art. 48, 53, 70 Knstytucji Rzeczypsplitej Plskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 pz. 483 ze zm.), art. 1, 5, 33, 34a, 40, 54 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. systemie światy (Dz.U. z 2004 r. Nr 256 pz. 2572 ze zm.), art. 6 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 97 pz. 674 ze zm.), Rzprządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramwych statutów publiczneg przedszkla raz publicznych szkół (Dz.U. z 2002 r. Nr 61 pz. 624), Rzprządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie pdstawy prgramwej wychwania przedszklneg raz kształcenia gólneg w pszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4 pz. 17), statut szkły. Rzprządzenie Ministra Edukacji Nardwej z dnia 30.04.2013r. w sprawie zasad udzielania i rganizacji pmcy psychlgiczn-pedaggicznej w publicznych przedszklach, szkłach i placówkach. 5
3. CELE OGÓLNE 1. Dążenie d stwrzenia szkły jak wspólnty partej na zasadzie partnerstwa, przyjaźni, szacunku i wzajemnej pmcy, a także zaangażwaniu uczniów, rdziców i pracwników. 2. Stwarzanie warunków d integralneg rzwju wszystkich sfer sbwści ucznia: fizycznej, emcjnalnej, intelektualnej i duchwej raz d kształtwania systemu wartści dpwiadająceg naturze i gdnści ludzkiej. 3. Kształtwanie umiejętnści współistnienia i współdziałania w grupie rówieśniczej i spłecznej pprzez wspólną naukę, zabawę i wybór właściwych frm spędzania wlneg czasu. 4. Prpagwanie dziedzictwa kultury nardwej i reginalnej. 5. Budwanie brazu własnej sby w parciu rzetelną samcenę. 6. Zaszczepienie pstaw pzytywneg reagwania w sytuacjach trudnych wychwawcz raz właściweg wyrażania cen i sądów aprbujących lub negujących różne zachwania swje i innych. 7. Dążenie d samdzielnści i dpwiedzialnści uczniów. 8. Prpagwanie życia w zgdzie z przyrdą i uwrażliwienie na kwestie eklgii. 3. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. W zakresie rzwju intelektualneg pznanie swich uzdlnień, rzszerzenie zaintereswań, umiejętnść przyswajania wiedzy i pszukiwania infrmacji, umiejętnść samdzielneg myślenia i wysnuwania wnisków. 2. W zakresie rzwju psychiczneg kształtwanie wrażliwści uczuciwej, rzpznawanie własnych mcnych słabych strn, kształtwanie umiejętneg wyrażania emcji, 2. W zakresie rzwju spłeczneg. rzwijanie wartści rdzinnych uświadamianie pdstawwych zasad i reguł bwiązujących w relacjach międzyludzkich, rzwijanie umiejętnści współpracy w grupie, budzenie szacunku d pracy innych sób, budzenie szacunku d sób starszych,. 1. W zakresie rzwju pstaw patritycznych i bywatelskich przygtwanie uczniów d świadmeg i aktywneg uczestnictwa w życiu publicznym, kształtwanie pstawy preurpejskiej, rzwijanie pstaw patritycznych związanych z tżsamścią kultury reginalnej i nardwej, budzenie pczucia świadmści nardwej, kultywwanie tradycji i ceremniału Szkły, 2. W zakresie rzwju zdrwtneg a. kształtwanie i rzwijanie sprawnści fizycznej, b. prfilaktyka zdrwtna, w tym nieuleganie uzależnienim, c. angażwanie uczniów w chrnę śrdwiska. 3. W zakresie rzwju mralneg a. rzpznawanie wartści mralnych, b. dknywanie wybru i hierarchii wartści, 6
c. kształtwanie umiejętnści ceny własnych zachwań, 4. W zakresie rzwju duchweg a. pznawanie zasad wiary, b. pznawanie drbku kultury, c. kształcenie pstaw twórczych, kreatywnych. 5. W zakresie rzwju estetyczneg a. rzbudzanie wrażliwści na piękn pprzez kntakt z literaturą i sztuką, b. aktywne uczestniczenie w imprezach kulturalnych, c. dbanie estetyczny wygląd. Swój i tczenia 7
4. SYLWETKA ABSOLWENTA Nauczyciele w swjej pracy wychwawczej dążą d wychwania i ukształtwania sbwści ucznia, który jest: dpwiedzialny dciekliwy twarty prawy tlerancyjny samdzielny świadmy uczciwy kreatywny psiadający pasje 8
1) Otwarty a) chętnie współpracuje z rówieśnikami i drsłymi, b) ptrafi słuchać innych, c)jest wrażliwy na krzywdę, stara się zrzumieć sytuację i ptrzeby innych, d) twarty w stsunku d ludzi reprezentujących inne wyznania i kultury. 2) Odpwiedzialny a) przewiduje i rzumie skutki swich działań, b) trszczy się zdrwie i bezpieczeństw własne raz innych, c) wywiązuje się ze swich bwiązków, d) ptrafi panwać nad swimi emcjami, e) jeg zachwanie i wypwiedzi cechuje wiarygdnść. 3) Dciekliwy a) wykazuje zaintereswanie najbliższym tczeniem, b) samdzielnie pszukuje rzwiązań i dpwiedzi na nurtujące g pytania, c) cechuje g ciekawść pznawcza, wytrwałść, przedsiębirczść. 4) Prawy a) pstępuje uczciwie - nie kłamie, nie wyrządza świadmie krzywdy, b) przestrzega gólnie przyjętych nrm pstępwania, c) wydaje sprawiedliwe sądy, d) dróżnia dbr d zła. 5) Tlerancyjny a) szanuje dmiennść innych - zarówn fizyczną, jak i psychiczną, b) akceptuje spsób i styl życia innych bez wartściwania i ceniania. 6) Samdzielny a) dba swój wygląd i higienę, b) ptrafi zrganizwać swje miejsce pracy i zadbać nie. 7) Świadmy a) psiada adekwatne pczucie własnej wartści, b) w działaniu wykazuje kreatywnść. 8) Uczciwy a) nie kłamie i nie szukuje b) w czasie sprawdzianów i dpwiedzi ustnych nie krzysta ze ściąg 9) Kreatywny a) ptrafi w spsób twórczy rzwiązywać prblemy, b) wyznacza sbie cele i dąży d nich, realizuje swje pmysły 10) Psiadający pasje a) rzwija swje zaintereswania b) ptrafi gspdarwać wlnym czasem. 5. ZAŁOŻENIA PROGRAMU I FORMY REALIZACJI Wszyscy nauczyciele wprwadzają d tematyki sweg przedmitu elementy prgramu wychwawczeg szkły. Wszystkie zajęcia szklne uwzględniają załżenia prgramu wychwawczeg. Nauczyciele dstswują przekazywanie wiedzy, kształtwanie umiejętnści i pstaw uczniów d dpwiedniej w tym wieku aktywnści dzieci; umżliwiają pznawanie świata w jeg jednści i 9
złżnści; wspmagają samdzielnść uczenia się; inspirują d wyrażania własnych myśli i przeżyć; rzbudzają ciekawść pznawczą raz mtywację d dalszej edukacji. 6.FORMY ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH: zajęcia edukacyjne, gdziny wychwawcze, zajęcia pzalekcyjne, wycieczki, imprezy i urczystści klaswe, szklne, śrdwiskwe. 7. METODY PRACY WYCHOWAWCZEJ: gry i zabawy, dyskusje, dramy, twórczść plastyczna, techniczna i artystyczna, metda prjektów, warsztaty, treningi umiejętnści, rzmwy, pgadanki. 8. ZADANIA WYCHOWAWCZE Dyrektr: dba prawidłwe funkcjnwanie szkły, pzim pracy wychwawczej i piekuńczej szkły, krdynuje, rganizuje i nadzruje działania wychwawcze w szkle, stwarza warunki d prawidłwej realizacji praw dziecka raz umżliwia ucznim pdtrzymanie pczucia tżsamści nardwej, etnicznej i religijnej, czuwa nad realizwaniem przez uczniów bwiązku szklneg. Nauczyciele: wspierają swją pstawą i działaniami pedaggicznymi rzwój psychfizyczny uczniów, ich zdlnści i zaintereswania; udzielają pmcy w przezwyciężaniu niepwdzeń szklnych, kształcą i wychwują dzieci zgdnie z zasadami kreślnymi w prgramie wychwawczym, reagują na sygnały zagrżenia niedstswaniem spłecznym dzieci, zapewniają ucznim bezpieczeństw pdczas pbytu w szkle i pza jej terenem, w czasie wycieczek. Wychwawcy klas: pznają uczniów raz ich śrdwisk, a także utrzymują stały kntakt z rdzicami, rganizują sptkania, wspierają i wspmagają rdziców w działaniach wychwawcz-piekuńczych, integrują zespół klaswy, rzwiązują indywidualne i klaswe prblemy pprzez udzielanie ucznim wszechstrnnej pmcy, interesują się pstępami uczniów w nauce, dbają regularne uczęszczanie uczniów d szkły, badają wspólnie z pedaggiem przyczyny puszczania przez nich zajęć szklnych, wdrażają uczniów d samrządnści i demkracji (wybór i działalnść samrządu klasweg, wypełnianie pszczególnych funkcji klaswych), prpagują zasady kulturalneg zachwania, trszczą się zdrwie uczniów, w szczególnści pprzez wdrażanie uczniów d dbałści higienę sbistą raz przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w życiu szklnym i pza szkłą. Rdzice: dbają właściwą frmę spędzania czasu wlneg przez dzieci, współdziałają z nauczycielami w sprawach wychwania i kształcenia dzieci. Pedagg szklny: wspiera nauczycieli w rzpznawaniu indywidualnych ptrzeb uczniów raz analizuje przyczyny niepwdzeń szklnych, 10
pmaga w kreślaniu frm i spsbów udzielania ucznim, w tym ucznim z wybitnymi uzdlnieniami, pmcy psychlgiczn-pedaggicznej, dpwiedni d rzpznanych ptrzeb, pdejmuje działania wychwawcze wynikające z prgramu wychwawczeg szkły, wspiera działania wychwawcze i piekuńcze nauczycieli wynikające z prgramu wychwawczeg szkły, utrzymuje stałą współpracę z wychwawcami klas. Pracwnicy niepedaggiczni: reagują na przejawy negatywnych zachwań i infrmują tym wychwawcę klasy, wyrażają swja pinię na temat ceny zachwania uczniów, wspmagają nauczycieli w realizwaniu działań wychwawczych. Rada rdziców: reprezentuje gół rdziców raz pdejmuje działania wspierające prces wychwawczy szkły, współdecyduje frmach pmcy dziecim raz ich wypczynku, współuczestniczy w pracwaniu prgramu wychwawczeg szkły. Samrząd uczniwski: inspiruje i rganizuje życie kulturalne i intelektualne na terenie szkły, reprezentuje pstawy i ptrzeby śrdwiska uczniwskieg wbec dyrekcji i grna pedaggiczneg, prpaguje ideę samrządnści raz wychwania w demkracji. 9. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI/OPIEKUNAMI 1. Pierwtne i największe prawa wychwawcze psiadają rdzice. 2. Nauczyciele wspierają rdziców w dziedzinie wychwania, a zatem nie pnszą wyłącznej i całkwitej dpwiedzialnści za wszystkie mżliwe zadania wychwawcze. 3. Rdzice i nauczyciele współpracują ze sbą w sprawach wychwania i kształcenia dziecka. 4. Nauczyciele i wychwawcy infrmują rdziców pstępach dzieci i działalnści szkły na sptkaniach gólnych i indywidualnych z rdzicami: zebrania; knsultacje; dyżury nauczycieli. 5. Nauczyciel wychwawca przynajmniej raz w rku zapznaje rdziców na zebraniu gólnym z pdstawwymi zadaniami i zamierzeniami dydaktyczn wychwawczymi szkły. 6. Nauczyciele wychwawcy raz nauczyciele przedmitów udzielają rdzicm prad raz bieżących, rzetelnych infrmacji zachwaniu, pstępach i mżliwych przyczynach trudnści w nauce ich dzieci w każdym czasie, zawsze jednak nie klidującym z ich pdstawwymi bwiązkami dydaktyczn wychwawczymi. 7. Rdzice utrzymują stały kntakt z wychwawcą i interesują się na bieżąc pstępami dziecka w nauce i zachwaniu. 8. Prblemy wychwawcze mgą być zgłaszane rdzicm/piekunm: na zebraniach klaswych wychwawcy klasy, który w razie ptrzeby jest wspierany przez pedagga; rdzicm/piekunm i nauczycielm pprzez radę rdziców na zebraniach przedstawicieli rdziców; przez pedagga (rzmwy indywidualne w szkle i w dmu). 11
9. W wyjątkwych sytuacjach ignrwania przez rdziców/piekunów bwiązków piekuńczych wbec swich dzieci alb nie reagwania na ich naganne zachwania, szkła kieruje wnisek d Sądu Rdzinneg i Nieletnich. 10. UROCZYSTOŚCI I IMPREZY SZKOLNE Praca wychwawcza bejmuje również udział uczniów w bchdach rcznic i świąt klicznściwych. 1) Wydarzenia histryczne, święta państwwe i urczystści szklne: Urczyste rzpczęcie rku szklneg, Dzień Edukacji Nardwej, Rcznica Odzyskania Niepdległści, Dzień Patrna, Dzień Ziemi, Święt Knstytucji 3 Maja, Urczyste zakńczenie rku szklneg; 2) Ceremniał szklny, zwyczaje i byczaje szklne: ślubwanie klas pierwszych, zabawy andrzejkwe, mikłajki, urczystść wigilijna, zabawa chinkwa, Dzień Babci i Dziadka pwitanie wisny, festyn rdzinny pżegnanie abslwentów, apele szklne rganizwane draźnie w miarę ptrzeb, knkursy, występy artystyczne, wystawy prac dzieci, quizy, knkursy czytelnicze i tematyczne, urczystści rcznicwe. (ZAŁACZNIK) 10. TRYB POSTĘPOWANIA W TRUDNYCH SYTUACJACH 11. ZASADY EWALUACJI Ewaluacji Szklneg Prgramu Wychwawczeg dknywać będziemy na pdstawie: 1. Analizy dkumentacji szklnej: dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pzalekcyjnych, dane na temat sytuacji rdzinnej uczniów. 2. Ankiet przeprwadznych wśród uczniów, nauczycieli i rdziców. 3. Obserwacji zachwań uczniów pdczas przerw, wycieczek klaswych, urczystści szklnych. 4. Wywiadów z rdzicami. 12
Załącznikami d prgramu wychwawczeg szkły są: prgramy pracy wychwawców klaswych wraz z tematyką gdzin wychwawczych, plan pracy samrządu uczniwskieg, harmngram imprez i urczystści szklnych, plan wycieczek i imprez turystycznych, zadania wychwawcze bibliteki szklnej i świetlicy szklnej. 13