Bieszczadzki Zespół Szkół Zawodowych im. Lecha Wałęsy w Ustrzykach Dolnych EWALUACJA WEWNĘTRZNA Wrzesień 2015 Czerwiec 2016 Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Bieszczadzkim Zespole Szkół Zawodowych im. Lecha Wałęsy w Ustrzykach Dolnych w roku szkolnym 2015/2016
Zespół ewaluacyjny: mgr Wioletta Machowska wicedyrektor, nauczycielka języka polskiego mgr Monika Rabiej-Dołżycka nauczycielka języka angielskiego mgr Ewa Barzycka nauczycielka języka niemieckiego mgr Tomasz Motowidło nauczyciel matematyki mgr Antonina Michoń nauczyciel przedmiotów zawodowych mgr Paweł Sykała - nauczyciel wychowania fizycznego mgr Aneta Bogacz -Zdziebko nauczycielka przedmiotów ekonomicznych mgr Alicja Ostrówka nauczycielka przedmiotów hotelarskich mgr Robert Woch nauczyciel języka niemieckiego mgr Agata Czysty nauczycielka przedmiotów gastronomicznych
W roku 2015/2016 w Bieszczadzkim Zespole Szkół Zawodowych im. Lecha Wałęsy w Ustrzykach Dolnych zespół ds. ewaluacji zgodnie z przedstawionym harmonogramem uwzględniającym zadania do wykonania, odpowiedzialnych i termin realizacji przeprowadził ewaluację wewnętrzną pod kątem realizowania procesów edukacyjnych oraz nabywania przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej. W trakcie ewaluacji zebrano informacje pochodzące z wielu źródeł: od dyrektora szkoły, uczących w szkole nauczycieli oraz rodziców. Informacje zebrano przy wykorzystaniu różnych metod badawczych: ankiet, wywiadów, analizy dokumentów oraz indywidualnych przypadków, obserwacji, rozmów, dyskusji grupowej w gronie nauczycieli a także obserwacji zajęć lekcyjnych. Zastosowanie podczas przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej różnorodnych narzędzi badawczych, zróżnicowania źródeł danych oraz przeprowadzenie badań przez zespół pozwoliło na uzyskanie wyników o dużej wiarygodności. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport. I. METODY BADAWCZE: W badaniach posłużono się następującymi metodami: - ilościową metoda sondażu z użyciem anonimowej ankiety dla rodziców, uczniów i nauczycieli, oraz - jakościową rozmowa z nauczycielami, pedagogiem szkolnym oraz analiza dokumentacji wewnątrzszkolnej, tj.: dzienniki lekcyjne, karty monitoringu ilościowego i jakościowego, protokoły RP
II. Dobór próby badawczej miał charakter losowy. III. Zbieranie danych odbywało się podczas: zebrania wychowawców poszczególnych klas z rodzicami, indywidualnych rozmów z rodzicami, uczniami i nauczycielami IV. Sposób prezentacji wyników: Nauczycielom, Uczniom, Rodzicom na stronie internetowej szkoły Rodzicom na posiedzeniu Rady Rodziców. Nauczycielom - na posiedzeniu Rady Pedagogicznej V. PYTANIA KLUCZOWE: Jakie podjęto działania, aby zapewnić realizację procesów edukacyjnych zgodnie z zaleceniami zawartymi w podstawie programowej? Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane i w jaki sposób? W jaki sposób procesy edukacyjne w szkole są monitorowane i doskonalone? Czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane w planowaniu tych procesów? Czy nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów edukacyjnych? Jakie sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia stosują nauczyciele? Czy ocenianie uczniów daje im informacje o postępach w nauce i motywuje ich do dalszej pracy.
Czy uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej? W jaki sposób w szkole diagnozuje się i analizuje osiągnięcia uczniów uwzględniając ich możliwości rozwojowe. Czy w szkole formułuje się i wdraża wnioski z analizy osiągnięć uczniów? Czy wdrażane wnioski przyczyniają się do poprawy wyników w nauce uczniów? VI. Określenie kryterium ewaluacji Trafność doboru zadań do realizacji założonych celów. Skuteczność prowadzonych działań. Efektywność podejmowanych działań. Atrakcyjność podejmowanych działań dla wszystkich podmiotów. Adekwatność podejmowanych działań dla potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów. Skuteczność motywowania uczniów do rozwijania swojej samodzielności i podstaw twórczych. VII. CELE EWALUACJI: 1. Pozyskanie informacji na temat wykorzystywania zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. 2. Dostarczenie uczniom informacji o postępach w nauce oraz motywowanie ich do dalszej pracy. 3. Analizowanie wyników monitorowania osiągnięć uczniów i wdrażanie wniosków z tych analiz.
VIII. HARMONOGRAM EWALUACJI Ewalucja wewnętrzna nt.,,procesy edukacyjne w szkole są realizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Odpowiedzialny Zadanie Termin Cały zespół ewaluacyjny Monika Rabiej- Dołżycka Ewa Barzycka Wychowawcy i zespół ewaluacyjny Tomasz Motowidło Antonina Michoń W. Machowska cały zespół 1.Opracowanie projektu ewaluacji przez zespół. 1.Opracowanie ankiet dla rodziców. 2.Opracowanie ankiet dla uczniów. 3.Opracowanie ankiet dla nauczycieli. 4. Przygotowanie arkusza dyskusji grupowej nt. ewaluacji. 5.Przeprowadzenie dyskusji grupowej opracowanie wniosków po ewaluacji. Przeprowadzenie badania wśród wybranej grupy uczniów, rodziców, nauczycieli. ( na godzinie wychowawczej) Sprawozdanie opisowe z ankiet przeprowadzonych wśród uczniów, nauczycieli, wychowawców. Sporządzenie raportu z ewaluacji wraz wnioskami z niej wynikającymi. Przedstawienie wyników ewaluacji. 30.10.2015r. 15.11.2015r. do końca stycznia 2016r. do 15 lutego 2016 marzec 2016 kwiecień 2016
Ewalucja wewnętrzna nt.,,uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Lp. Działania Termin realizacji 1. 1.Powołanie zespołu ewaluacyjnego. Skład zespołu: Aneta Zdziebko, Alicja Ostrówka Robert Woch, Agata Czysty, Paweł Sykała 15.09.2015r. 2. Opracowanie projektu ewaluacji przez zespół 15.11.2015r. 3. Przygotowanie arkuszy zawierających pytania badawcze. 4. Przeprowadzenie badania wśród wybranej grupy uczniów i rodziców oraz nauczycieli i innych pracowników szkoły. 5. Sporządzenie raportu z ewaluacji z wnioskami z niej wynikającymi. 6. Przedstawienie wyników ewaluacji. 15.12.2015r. 15.02.2016r. 31.03.2016r. Kwiecień 2016r.
IX. Analiza ankiet nt.,,uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej a) Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród rodziców stwierdzono, że: nauczyciele stosują nagrody w postaci oceny bardzo dobrej albo pochwały, jako motywację w procesie uczenia się, ocenianie uczniów przez nauczycieli daje rodzicom informacje o postępach ich dzieci w nauce oraz motywuje do dalszej pracy, nauczyciele uzasadniają oceny za osiągnięcia uczniów w nauce, w większości nauczyciele oferują pomoc uczniom nie dającym sobie rady w procesie uczenia się, nauczyciele diagnozują osiągnięcia uczniów poprzez: kartkówki(92% ), testy i sprawdziany(81%), odpowiedzi ustne (61%), próbne egzaminy zawodowe (36%), zadania praktyczne (33%).Nieliczni rodzice stwierdzili, że nie posiadają wiedzy na ten temat (5%). w większości nauczyciele organizują zajęcia dodatkowe np. konsultacje dla uczniów potrzebujących pomocy lub przygotowujących się do konkursów, zajęcia branżowe, z języków obcych, kursy itp. Tylko nieliczni rodzice nie posiadają wiedzy na ten temat lub stwierdzili, że zajęć dodatkowych się nie organizuje. b) Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród uczniów stwierdzono, że: Nauczyciele zapoznają uczniów z Przedmiotowym Systemem Oceniania na początku każdego roku szkolnego. Nieliczni uczniowie (8%) stwierdzili, że raczej tak nie jest. W większości nauczyciele stosują nagrody w postaci oceny bardzo dobrej albo pochwały, jako motywację w procesie uczenia się.
Tylko nieliczni uczniowie stwierdzili, że otrzymane oceny nie motywują ich do pracy. Otrzymana ocena informuje o postępach w nauce i jest uzasadniana przez nauczycieli. Tylko nieliczni uczniowie uważają, że otrzymana ocena nie stanowi dla nich informacji. W większości nauczyciele oferują pomoc uczniom nie dającym sobie rady w procesie uczenia się. Nieliczni uczniowie stwierdzili, że raczej takiej pomocy nie otrzymują. Nauczyciele diagnozują osiągnięcia uczniów poprzez: testy i sprawdziany (82%), kartkówki (73%), odpowiedzi ustne (66%), zadania praktyczne (39%), próbne egzaminy zawodowe (37%), inne np. zadania przy tablicy, prezentacje, plakaty. Nauczyciele wykorzystują aktywizujące metody pracy. Tylko nieliczni uczniowie stwierdzili, że raczej takimi metodamina lekcjach nie pracują. W większości uczniowie uważają, że nauczyciele organizują zajęcia dodatkowe. 29% uczniów uważa natomiast, że takich zajęć w szkole się nie organizuje. c) Na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli stwierdzono, że: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności zawarte w podstawie programowej. Wszyscy nauczyciele zgodnie stwierdzili, że przekazują uczniom informację o ich postępach w nauce i uzasadniają oceny.
Program dostosowany jest do indywidualnych potrzeb uczniów w zakresie doboru materiału nauczania, doboru metod nauczania oraz sposobu sprawdzania efektów kształcenia. Aby zapewnić realizację procesów edukacyjnych zgodnie z zaleceniami zawartymi w podstawie programowej nauczyciele podejmują następujące działania: dobór odpowiednich form, metod pracy, dobór odpowiednich środków i pomocy dydaktycznych, w tym multimedialnych, plany dydaktyczne, diagnozy, współpraca z wydawnictwami, opracowywanie testów. Wszyscy nauczyciele stwierdzili, że procesy edukacyjne są w szkole planowane, poprzez: plan pracy szkoły, plany pracy komisji przedmiotowych, plany pracy dydaktycznej, ankiety, rozmowy, plany wychowawcze, programy nauczania, podręczniki dostosowane do treści programowych, współpracę nauczycieli, koła zainteresowań. Wszyscy nauczyciele prowadzą monitoring procesów edukacyjnych, wykorzystując do tego celu: testy, sprawdziany, analizy wyników egzaminów próbnych,
analizy wyników egzaminów w zawodzie, współpracę z rodzicami, spotkania zespołów przedmiotowych, rozmowy z uczniami, hospitacje, monitoring ilościowy i jakościowy, bieżące ocenianie, prowadzenie dzienników lekcyjnych. Wszyscy nauczyciele przygotowując materiały do badania osiągnięć, kryteriów oceniania, konsultują się z innymi nauczycielami i wspólnie pracują przy przeprowadzaniu tych badań np. podczas analizy wyników egzaminów próbnych i końcowych z danej kwalifikacji. Wyniki tych analiz służą do opracowywania wniosków do dalszej pracy, które następnie są wdrażane. Większość nauczycieli ocenia (w skali od 1 do 5), skuteczność wdrażanych działań na poziomie 4 pkt.(62%) oraz 5 pkt. (23%). Tylko nieliczni (15%), oceniają je na 3 pkt. Wszyscy nauczyciele zgodnie stwierdzili, że wnioski wynikające z analizy osiągnięć uczniów wykorzystują w doskonaleniu swojej pracy, poprzez podejmowanie następujących działań: modyfikuję własny plan pracy (100%), modyfikuję testy i sprawdziany (85%), częściej wykorzystuję metody aktywne (62%), stosuję indywidualizację nauczania (92%), organizuję dodatkowe zajęcia (62%), dostosowuję metody i formy pracy do potrzeb uczniów (92%). Nauczyciele zgodnie stwierdzają, że realizacja nowej podstawy programowej ma wpływ na osiągnięcia edukacyjne uczniów.
Nauczyciele do wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia stosują następujące środki: dobre oceny i plusy, pochwały, rozmowy z rodzicami, dodatkowe prace, zachęcanie do udziału w konkursach, indywidualne rozmowy z uczniami, aktywizujące metody pracy z uczniami, zachęcanie uczniów do działania na rzecz własnego rozwoju, wykorzystywanie pomocy multimedialnych, dyplomy i pochwały dla uczniów i rodziców, informacje o przydatności wiedzy nabytej w szkole, w życiu codziennym.
X. REKOMENDACJE 1. Zawsze na początku roku szkolnego informować uczniów o zasadach oceniania z poszczególnych przedmiotów. 2. Precyzyjniej formułować wymagania na poszczególne oceny z bieżącego materiału. 3. Większą uwagę skoncentrować na uczniach mających problemy w procesie uczenia się. 4. Zawsze na bieżąco udzielać uczniom informacji dotyczących postępów w nauce. 5. Każdorazowo zwracać uwagę na uzasadnianie ocen otrzymywanych przez uczniów. 6. Bardziej zaangażować uczniów w proces uczenia się, stosując na lekcjach aktywizujące metody pracy. 7. Zachęcać uczniów do częstszego korzystania z zajęć dodatkowych np. kółek zainteresowań, indywidualnych konsultacji nauczycielskich. 8. Zachęcać rodziców do większego zainteresowania się osiągnięciami dzieci w nauce. 9. Podtrzymywać współpracę z rodzicami na zasadach, które przyniosą oczekiwane efekty. 10. Uświadamiać dzieci, że mają wpływ na doskonalenie procesów edukacyjnych poprzez aktywny udział zarówno w zajęciach programowych jak i pozalekcyjnych. 11. Na bieżąco wdrażać wnioski wynikające z analizy osiągnięć uczniów, w celu poprawy wyników w nauce. 12. Zintensyfikować działania mające na celu monitorowanie realizacji podstawy programowej. 13. Wdrażać wnioski z analizy osiągnięć edukacyjnych uczniów, aby podnieść efekty kształcenia.
14. Utrzymać dobry poziom działań służących wyrównaniu szans edukacyjnych uczniów oraz kontynuować rozpoznawanie wyjściowego poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, aby właściwie ocenić ich postępy. 15. Wykorzystywać wnioski z monitoringu do planowania procesów edukacyjnych. 16. Systematycznie prowadzić działania mające na celu monitorowanie realizacji podstawy programowej. 17. Kontynuować wszystkie działania, które przyczyniają się do dobrego przygotowania uczniów do egzaminu maturalnego oraz zawodowego, a także służą rozwojowi ich osobowości i zainteresowań. 18. Zintensyfikować działania na rzecz zaangażowania uczniów w doskonalenie procesów edukacyjnych tak, aby zwiększyło się u uczniów poczucie aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania, a w konsekwencji wyższa motywacja do nauki. 19. Zwrócić większą uwagę na działania zmierzające do poprawy frekwencji i współpracy z rodzicami. 20. Aktywizować rodziców, ukazywać potrzeby ich współpracy ze szkołą. 21. Zapoznać rodziców i uczniów z treściami podstawy programowej. 22. Zachęcać rodziców do większego zainteresowania się wynikami własnych dzieci i monitorowania ich postępów w nauce. 23. Zapoznać rodziców z różnymi sposobami wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. 24. Systematycznie rozpoznawać potrzeby uczniów, zainteresowania i oczekiwania, dostrzegać mocne strony uczniów, stosować pochwały, zachęcać do sukcesu. 25. Zwracać uwagę na różnicowanie prac domowych i sprawdzianów pod względem trudności, kłaść nacisk na współpracę zespołową na zajęciach lekcyjnych.
26. Kontynuować pracę nad organizowaniem procesów edukacyjnych sprzyjających uczeniu się, uświadamiać uczniom celowość tego procesu oraz zwiększać świadomość, jaką informację niesie ze sobą ocena. (stosować ocenianie kształtujące) 27. Motywować uczniów do samodzielnej pracy i zwiększać ich odpowiedzialność za efekty uczenia się. 28. Kontynuować wcześniej podejmowane działania, aby procesy edukacyjne w szkole były efektem wspólnym nauczycieli. 29. Rozmawiać z uczniami on poczynionych przez nich postępach w nauce, tak, aby przyczynić się do ułatwienia uczniom racjonalnego planowania działań związanych z uczeniem się. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej przyjęto do realizacji na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 31 marca 2016r. uchwałą nr 548/27/2015/2016