SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO PRZY ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W NOWYM DWORZE GDAŃSKIM W rozumieniu potocznym profilaktyka oznacza zapobieganie występowaniu zjawisk niepożądanych. Według W. Okonia profilaktyka to ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. W pedagogice oznacza zapobieganie powstawaniu u dzieci niepożądanych przyzwyczajeń i postaw, błędów w uczeniu się lub postawie ciała. W tym znaczeniu profilaktyka oznacza wszelkie pożądane oddziaływanie pedagogiczne, wytwarzając bowiem jakieś wartościowe cechy, jednocześnie zapobiega powstawaniu cech niepożądanych lub ich utrwaleniu się (1 por. W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 1998, s. 315 316) Współczesne podejście profilaktyki obejmuje trzy stopnie działań profilaktycznych: PROFILAKTYKA I STOPNIA Skierowana do grup niskiego ryzyka, obejmująca szerokie i niezdiagnozowane grupy osób, której celem jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji zachowań ryzykownych; PROFILAKTYKA II STOPNIA Adresowana do grup podwyższonego ryzyka i osób po inicjacji zachowań ryzykownych, której celem jest obniżenie czasu i głębokości dysfunkcji oraz wycofanie się z ryzykownego działania; PROFOLAKTYKA III STOPNIA Skierowana do grup wysokiego ryzyka obejmująca działania lecznicze, rehabilitacyjne oraz resocjalizacyjne, której celem jest przeciwdziałanie rozszerzenie się degradacji społecznej oraz powrót do normalnego funkcjonowania. Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Jej podstawowym zadaniem jest: promowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie i reagowanie na pojawiające się zagrożenia, rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji. Szkolny Program Profilaktyki koncentruje się przede wszystkim na redukcji i eliminacji czynników ryzyka (m.in. osobowościowych, rodzinnych i środowiskowych) oraz wzmacnianiu czynników chroniących (m.in. zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie norm i autorytetów, wzmacnianie więzi emocjonalnej z rodziną, działalność w konstruktywnych grupach rówieśniczych), przed występowaniem wśród młodzieży zachowań ryzykownych (alkoholizm, narkomania, nikotynizm, przemoc, wczesna inicjacja seksualna).
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI 2015/2016 1. Diagnoza sytuacji wychowawczo-dydaktycznej w szkole 2. Cel ogólny. 3. Obszary pracy profilaktycznej i wynikające z nich cele szczegółowe. 4. Czas i sposób realizacji. 5. Szczegółowy harmonogram pracy. Ad. 1 Diagnoza sytuacji wychowawczo-dydaktycznej w szkole Szkolny Program Profilaktyki opracowany został na podstawie dokonanej diagnozy sytuacji dydaktyczno-wychowawczej w szkole przy użyciu narzędzi: obserwacja uczniów na zajęciach dydaktycznych, pozalekcyjnych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, w bibliotece szkolnej, na korytarzach w czasie przerw analiza osiągnięć szkolnych uczniów zapisy w dziennikach lekcyjnych analiza dokumentacji pedagoga szkolnego indywidualne rozmowy z uczniami, rodzicami, nauczycielami, pisma z Sądu Rodzinnego, spostrzeżenia z zajęć z uczniami (ich opinii i spostrzeżeń na temat szkoły, najczęściej nurtujących ich problemów) analiza ankiet nt. Bezpieczeństwo w szkole informacje zwrotne uzyskiwane od uczniów w trakcie prowadzonych zajęć przez pedagogów Zdiagnozowane problemy występujące w szkole: opuszczanie zajęć lekcyjnych, spóźnienia i wagary przypadki przemocy występujące wśród uczniów (wyśmiewanie, wyszydzanie, plotki, stalkinng, rzadziej formy fizyczne przemocy). zagrożenia uzależnieniami - w tym najbardziej: palenie papierosów, spożywanie alkoholu trudności adaptacyjne pierwszoklasistów w początkowym etapie nauki w szkole przypadki uczniów z objawami depresji i nerwicy, uczniowie z niskim poczuciem własnej wartości Przyczyny występujących problemów: A. związane z samym uczniem - brak osiągnięć szkolnych skutkujący absencją na zajęciach - kryzysy rozwojowe mogące mieć wpływ na realizację obowiązku szkolnego - brak umiejętności rozwiązywania problemów życiowych, który może prowadzić do agresji
B. związane z rodziną ucznia - niezaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych przez rodziców- miłości, bezpieczeństwa, akceptacji powoduje większą podatność dziecka na różne zagrożenia - niski poziom wykształcenia i statusu materialnego rodziców może być przyczyną niepodejmowania przez uczniów działań dydaktycznych i społecznych - zbyt wysokie wymagania wobec dziecka mogą być przyczyną nieobecności na zajęciach - patologie społeczne w rodzinach, negatywne wzorce postępowania C. związane ze szkołą - stres wywołany pisaniem sprawdzianów, klasówek, kartkówek odpowiedziami ustnymi - rozkład zajęć nie w pełni odpowiadający zasadom higieny pracy umysłowej ucznia Ad.2 Cel ogólny Ochrona ucznia przed zagrożeniami rozwoju, zaspokajaniu potrzeb psychicznych, pomocy w realizowaniu celów rozwojowych i uczenie umiejętności radzenia sobie z trudnościami w życiu Ad. 3 Obszary pracy profilaktycznej i wynikające z nich cele szczegółowe. Program Profilaktyki Zespołu Szkół Nr 1 w Nowym Dworze Gd. skierowany jest do uczniów rodziców i nauczycieli. OBSZARY DZIAŁANIA: I. Przeciwdziałanie uzależnieniom II. Zapobieganie wagarom III. Przeciwdziałanie przemocy IV. Rozwój samoświadomości Szczegółowe cele wynikające z podejmowanych działań w poszczególnych obszarach pracy profilaktycznej: UCZNIOWIE I PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM dostarczenie podstawowych informacji o środkach uzależniających oraz skutkach ich zażywania (szkody zdrowotne i społeczno-moralne) wskazanie sposobów radzenia sobie z przykrymi emocjami i ze stresem jako jednym z głównych powodów sięgania po środki uzależniające wyjaśnienie zasad funkcjonowania rynku narkotykowego i alkoholowego, roli środowiska na zainteresowanie środkami uzależniającymi
II ZAPOBIEGANIE WAGAROM wskazanie sposobów radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w sytuacjach trudnych uczenie gospodarowania czasem w tym higiena umysłu i organizacja czasu pracy zachęcanie do rozwoju zainteresowań dostarczenie informacji na temat technik uczenia się III PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY zapoznanie uczniów z nieagresywnymi sposobami rozwiązywania problemów interpersonalnych zasady współżycia w grupie - zrozumienie zachodzących w grupie procesów- zdobycie umiejętności udzielania informacji zwrotnych trening asertywności rozwijanie umiejętności empatycznych kształtowanie postawy tolerancji wobec innych dostarczenie informacji na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich IV ROZWÓJ SAMOŚWIADOMOŚCI uczenie zasad efektywnego porozumiewania się (właściwej komunikacji, współpracy i współdziałania) ćwiczenie praktycznego uczenia się sztuki planowania, argumentowania, analizowania alternatyw, hierarchizowania celów pogłębianie samoświadomości uczenie pozytywnego myślenia pobudzanie motywacji do samodoskonalenia, określania celów życiowych skłanianie do autorefleksji, lepszego zrozumienia siebie i innych rozwijanie umiejętności określania swoich mocnych stron i umiejętności uświadomienie znaczenia umiejętności zachowania się podczas rozmowy kwalifikacyjnej, autoprezentacji RODZICE - dostarczenie informacji na temat przyczyn sięgania po środki uzależniające i zagrożeń wynikających z ich zażywania - przekazanie rzetelnych informacji na temat odpowiedzialności prawnej rodziców za nieletnich - zapoznanie rodziców z procedurami zwalniania uczniów z zajęć lekcyjnych i usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach dydaktycznych, analiza frekwencji dla całej klasy i poszczególnych uczniów
Ad. 4 Czas i sposób realizacji. Zajęcia będą realizowane w formie warsztatów, pogadanek wykładów przez pedagoga szkolnego we współpracy z mi klas, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną i Komendą Policji w Nowym Dworze Gd. Tematyka odpowiadająca poszczególnym obszarom pracy profilaktycznej została podzielona na bloki tematyczne. Realizowane one będą w poszczególnych grupach wiekowych (klasach) Ad. 5 Szczegółowy harmonogram pracy: UCZNIOWE TERMIN REALIZACJI OBSZAR TEMATYKA REALIZATORZY K L A S A I I semestr III IV Zajęcia integracyjno-adaptacyjne pedagog I semestr IV Jakie role przyjmują uczniowie w klasie. pedagog Procesy grupowe I semestr IV Zasady skutecznej komunikacji pedagog I semestr III Odpowiedzialność prawna nieletnich., pedagog Komenda Policji II semestr I Przyczyny sięgania po środki pedagog uzależniające II semestr II Skutki zażywania środków pedagog uzależniających II semestr II Nie wagarom. pedagog II semestr II Rozpoznawanie i rozwijanie zainteresowań K L A S A II I semestr II Techniki uczenia się PPP I semestr II Organizacja czasu pracy i odpoczynku I semestr III Przeciwdziałanie przemocy pedagog I semestr III Odpowiedzialność prawna nieletnich., pedagog Komenda Policji II semestr IV Wzmacnianie poczucia własnej wartości Pedagog K L A S A III
I semestr IV Matura i co dalej PPP I semestr IV Rozmowa kwalifikacyjna pedagog I semestr IV Autoprezentacja pedagog II semestr I Jak radzić sobie ze stresem PPP RODZICE TEMATYKA REALIZATORZY CZAS REALIZACJI Zajęcia integracyjne dla rodziców uczniów klas I pedagog Klasa I październik Procedury zwalniania uczniów z zajęć lekcyjnych i usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach dydaktycznych. Analiza frekwencji dla całej klasy i poszczególnych uczniów. Odpowiedzialność prawna rodziców za nieletnich. Środki uzależniające przyczyny i zagrożenia wynikające z ich zażywania. Jak pomóc dziecku w przezwyciężaniu stresu przedegzaminacyjnego. Komenda Policji PPP Klasa I, II, III I semestr Klasa I, II, III II semestr Klasa I, II - I semestr Klasa III - I semestr