RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1491399 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 24.06.2004 04014809.0 (13) T3 (51) Int. Cl. B60Q1/00 B60Q1/28 (2006.01) (2006.01) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 29.10.2008 Europejski Biuletyn Patentowy 2008/44 EP 1491399 B1 (54) Tytuł wynalazku: Urządzenie oświetleniowe do pojazdu (30) Pierwszeństwo: DE20031028214 24.06.2003 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 05.09.2007 Europejski Biuletyn Patentowy 2007/36 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 30.06.2009 Wiadomości Urzędu Patentowego 06/2009 (73) Uprawniony z patentu: Hella KGaA Hueck & Co., Lippstadt, DE PL/EP 1491399 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Jimenez José Manuel Priego, Paderborn, DE Stuhldreher Markus, Olsberg, DE (74) Pełnomocnik: Przedsiębiorstwo Rzeczników Patentowych Patpol Sp. z o.o. rzecz. pat. Borowska-Kryśka Urszula 02-770 Warszawa 130 skr. poczt. 37 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
V2389PL00/UK EP 1 491 399 B1 Opis [0001] Wynalazek dotyczy urządzenia oświetleniowego dla pojazdu, które zawiera przynajmniej jeden reflektor do jazdy dziennej, jak również jedno światło mijania i/lub światło drogowe, które są połączone z urządzeniem sterującym. [0002] Takie urządzenie oświetleniowe znane jest z DE 20115 775 U1. Zawiera dwa reflektory, każdy ze światłem mijania i światłem dziennym, oraz dodatkowo dwa oddzielne reflektory do jazdy dziennej. Każdy reflektor do jazdy dziennej ma liczne białe diody świecące jako źródła światła, które połączone są z urządzeniem sterującym, które reguluje luminancję reflektora do jazdy dziennej w zależności od intensywności światła otoczenia. Przy tym wiązka światła z reflektora do jazdy dziennej w jasnym otoczeniu wykazuje intensywność większą niż w ciemnym otoczeniu. Dzięki światłu do jazdy dziennej pojazd jest łatwiej zauważalny przy świetle dziennym bez przeszkadzania przez oślepianie innych uczestników ruchu drogowego. W porównaniu do świateł mijania lub świateł drogowych, pobór prądu przez reflektor do jazdy dziennej jest mniejszy tak, że przez zastosowanie światła do jazdy dziennej przez pojazd, który również przy świetle dziennym porusza się ze światłami mijania, można oszczędzić energię elektryczną, a zatem również paliwo. Jednak wada urządzenia oświetleniowego polega na tym, że jest względnie złożone, ponieważ do funkcji światła do jazdy dziennej niezbędne są dodatkowe reflektory. [0003] Z DE 199 46 297 A1 znane jest urządzenie oświetleniowe dla pojazdu, które zawiera reflektor z odbłyśnikiem i przyporządkowaną mu dwuwłóknową żarówkę. Główne włókno żarówki przeznaczone jest dla funkcji światła drogowego, włókno pomocnicze przewidziane jest dla funkcji jazdy przy świetle dziennym. Niekorzystne jest jednak to, że dla funkcji światła drogowego oraz dla funkcji światła do jazdy dziennej używany jest ten sam odbłyśnik, chociaż dla funkcji światła do jazdy dziennej niezbędna jest znacznie szersza charakterystyka promieniowania reflektora niż dla funkcji światła drogowego (wiązki światła). [0004] Urządzenie oświetleniowe tego rodzaju znane jest z DE A 100 09 590 [0005] Istnieje zatem zadanie stworzenia urządzenia oświetleniowego z rodzaju wymienionego na początku, które pomimo prostej i ekonomicznej budowy umożliwi dobrą charakterystykę promieniowania tak światła mijania i światła drogowego, jak i światła do jazdy dziennej. [0006] Zadanie to rozwiązuje się w taki sposób, że urządzenie sterownicze oraz reflektor do jazdy dziennej są tak zbudowane, że przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym poziom oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej zredukowany jest w taki sposób, że reflektor ten jest użyteczny jako światło pozycyjne. [0007] W korzystny sposób w reflektorach do jazdy dziennej zintegrowane są również wymagane przez prawodawcę światła pozycyjne tak, ze można zaoszczędzić dodatkowe światła pozycyjne. W ten sposób efektem jest łatwe do wbudowania i kompaktowe urządzenie oświetleniowe. Ponieważ dla światła mijania i/lub światła drogowego z jednej strony oraz dla światła do jazdy dziennej z drugiej strony można przewidzieć oddzielne reflektory względnie moduły reflektorów z własnymi odbłyśnikami, to odbłyśniki tych reflektorów względnie modułów reflektorów mogą być różnie ukształtowane i dostosowane do odpowiednio przypisanej funkcji świecenia. Charakterystyka promieniowania wymagana dla światła pozycyjnego jest bardzo podobna do charakterystyki wymaganej dla światła do jazdy dziennej, ponieważ dla światła pozycyjnego, jak i dla światła do jazdy dziennej, pożądana jest szeroka charakterystyka promieniowania (charakter światła sygnałowego). Zatem przez redukcję jego poziomu oświetlenia reflektor do jazdy dziennej łatwo może być
2 zastosowany jako światło pozycyjne. Jednocześnie odbłyśnik może być odpowiednio ukształtowany i dostosowany do spełniania obydwu funkcji świetlnych. Przy włączeniu światła mijania i/lub światła drogowego poziom oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej maleje automatycznie, a przy wyłączeniu światła mijania i/lub światła drogowego automatycznie wzrasta. W ten sposób uzyskuje się konstrukcję do użytkowania w dzień i w nocy. [0008] Korzystne jest, gdy reflektor do jazdy dziennej jako źródło światła zawiera żarówkę dwuwłóknową z włóknem głównym i włóknem pomocniczym oraz, gdy urządzenie sterownicze zaprojektowane jest w taki sposób, że przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym świeci włókno pomocnicze, a przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym świeci włókno główne. W ten sposób dla funkcji światła do jazdy dziennej oraz dla funkcji światła pozycyjnego niezbędna jest tylko jedna żarówka, która przy obydwu funkcjach świetlnych każdorazowo umożliwia ekonomiczną skuteczność i w taki sposób umożliwia niewielkie zużycie energii. [0009] Przy innej korzystnej postaci wykonania reflektor do jazdy dziennej zawiera większą liczbę źródeł światła, w szczególności umieszczonych w różnych komorach świetlnych, przy czym urządzenie sterujące zaprojektowane jest w taki sposób, że przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym włączona jest większa liczba źródeł światła, niż przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym. Przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym również poziom oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej zredukowany jest przez to, że część źródeł światła reflektora do jazdy dziennej jest wyłączona. Zatem na przykład przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym do realizacji funkcji światła do jazdy dziennej przeznaczonych może być pięć źródeł światła, z których po włączeniu światła mijania jedno świeci w dalszym ciągu realizując funkcję światła pozycyjnego. Jako źródła światła korzystnie przewidziane są diody świecące, które umożliwiają wysoką trwałość. [0010] Przy innym celowym ukształtowaniu wynalazku urządzenie sterujące zawiera ściemniacz do redukcji poziomu oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym. W ten sposób źródło (lub źródła) światła przewidziane dla światła do jazdy dziennej może (lub mogą) być użyte również dla światła pozycyjnego. Przy reflektorze do jazdy dziennej z wieloma źródłami światła uzyskuje się w ten sposób równomierne zużycie źródeł światła. [0011] Korzystne jest, gdy napięcie robocze co najmniej jednego źródła światła i/lub włókna żarowego reflektora do jazdy dziennej przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym jest niższe od nominalnego napięcia roboczego źródła światła i/lub włókna żarowego. W ten sposób z jednej strony podwyższa się trwałość źródła światła względnie włókna żarowego, a z drugiej strony w prosty sposób umożliwia się utrzymanie maksymalnej wartości jaskrawości światła emitowanego ze źródła (źródeł) światła dostępnego (dostępnych) w handlu. [0012] Przy celowym wykonaniu wynalazku reflektor do jazdy dziennej zawiera dowolnie ukształtowany odbłyśnik, który umieszczony jest za przezroczystą osłoną, która korzystnie przebiega w sposób ciągły przed światłem mijania i/lub światłem drogowym oraz ewentualnie przed lampą kierunkowskazu. W ten sposób uzyskuje się kompaktowy zespół reflektorów, w którym ewentualnie może być zintegrowany również kierunkowskaz. [0013] Korzystne jest, gdy reflektor do jazdy dziennej zawiera przysłonę, która umieszczona jest między osłoną a źródłem światła i w szczególności ma kształt kołpaka. Przy tym możliwe jest nawet, że przysłona umieszczona na kierunku głównej wiązki światła emitowanego z reflektora do jazdy dziennej jest ruchoma
3 względem źródła światła, aby regulować ilość światła przechodzącego przez otwór w przysłonie. Przysłona korzystnie wykonana jest z blachy stalowej. [0014] Poniżej na rysunku wyjaśniony jest przykład wykonania wynalazku. Figury przedstawiają: fig.1 trójwymiarowy widok od przodu zespołu reflektorów dla lewej strony pojazdu, który w jednej obudowie lamp zawiera reflektor do jazdy dziennej, reflektor światła mijania i światła drogowego oraz lampę kierunkowskazu, fig.2 przekrój poziomy zespołu reflektorów pokazanego na fig.1, przy czym płaszczyzna rysunku przechodzi przez obszar reflektora do jazdy dziennej, reflektora światła mijania i światła drogowego oraz lampy kierunkowskazu, które znajdują się na różnych poziomach względem siebie, i fig.3 pionowy przekrój podłużny reflektora do jazdy dziennej. [0015] Urządzenie oświetleniowe dla pojazdu zawiera dla lewej (fig.1) i dla prawej strony pojazdu po jednym zespole reflektorów 1, który ma reflektor do jazdy dziennej 2, reflektor światła mijania i światła drogowego 3 oraz lampę kierunkowskazu 4, które umieszczone są w obudowie lamp 5 za przezroczystą osłoną 6, która rozciąga się w sposób ciągły przed reflektorami 2 i 3 oraz przed lampą kierunkowskazu 4. [0016] Jak można rozpoznać na fig.2, reflektor do jazdy dziennej 2 jako źródło światła zawiera żarówkę dwuwłóknową 7, która ma włókno główne 8 o mocy znamionowej 21 W oraz włókno pomocnicze 9 o mocy znamionowej 5 W. Żarówka dwuwłóknowa 7 jest umieszczona w dowolnie ukształtowanym odbłyśniku 10, który koncentruje w wiązkę światło wypromieniowane przez żarówkę dwuwłóknową 7. Włókno główne 8 znajduje się w ognisku odbłyśnika 10, a włókno dodatkowe 9 w pewnej odległości od ogniska. [0017] Reflektor światła mijania i światła drogowego 3 zawiera, jako źródło światła, lampę wyładowczą 11, która jest przyłączana do zasilania elektrycznego pojazdu przez przetwornicę napięcia 12, która napięcie z instalacji pojazdu przetwarza na wyższe napięcie odpowiednie do pracy lampy wyładowczej 11. Lampa wyładowcza 11 umieszczona jest w części odbłyśnika 13, który światło wypromieniowane przez lampę wyładowczą 11 kształtuje w wiązkę, na której torze między osłoną 6 a lampą wyładowczą 11 umieszczona jest soczewka projekcyjna 14. Na fig.2 można jeszcze rozpoznać, że reflektor światła mijania i światło drogowe 3 umieszczony jest wychylnie wokół osi w przybliżeniu pionowej znajdującej się w położeniu zabudowy zespołu reflektora 1 w obudowie lamp 5. Przez to możliwe jest dostosowania kierunku promieniowania reflektora światła mijania i światła drogowego 3 do krzywizny drogi podczas jazdy na zakręcie. [0018] Reflektor do jazdy dziennej 2, jak również reflektor światła mijania i światła drogowego 3 połączone są z nieprzedstawionym bliżej urządzeniem sterującym, które zawiera przełącznik świateł do włączania i wyłączania światła mijania i światła drogowego 3 umieszczony na desce rozdzielczej pojazdu. W przełączniku świateł zintegrowanych jest kilka przełączników elektrycznych, które tak są wykonane i połączone z żarówką dwuwłóknową 7, jak również z lampą wyładowczą 11, że, przy włączonym silniku napędowym pojazdu, wyłączonym świetle mijania i wyłączonym świetle drogowym, włączone jest światło do jazdy dziennej. Przy tym świeci włókno główne 8, a włókno pomocnicze 9 jest wyłączone. W przeciwieństwie do światła mijania i/lub świata drogowego, światło do jazdy dziennej wykazuje niższy poziom oświetlenia i szerszy kąt promieniowania.
4 [0019] Przy włączeniu światła mijania i/lub światła drogowego przez manipulację przełącznikiem świateł następuje automatyczna redukcja poziomu oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej 2 przez elektryczny przełącznik na niższy poziom oświetlenia, przy czym włókno główne 8 jest wyłączane, a włókno pomocnicze 9 jest włączane. Reflektor do jazdy dziennej 2 służy wówczas jako światło pozycyjne. Przy wyłączeniu światła mijania następuje automatyczne podwyższenie poziomu oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej 2, przy czym włókno pomocnicze 9 jest wyłączane, a włókno główne 8 jest ponownie włączane tak, że reflektor do jazdy dziennej 2 znowu spełnia funkcję światła do jazdy dziennej. [0020] Aby przy użyciu dostępnej w handlu żarówki dwuwłóknowej P 21/5W 7 lepiej móc utrzymać wymagane przepisami wartości luminancji dla jazdy przy świetle dziennym i poza tym umożliwić wyższą trwałość żarówki dwuwłóknowej 7, napięcie robocze włókna głównego 8 zredukowane jest w porównaniu do napięcia nominalnego żarówki dwuwłóknowej 7. Można to uzyskać przez przyłączenie opornika wstępnego lub ściemniacza. [0021] Należy jeszcze zauważyć, że żarówka dwuwłóknowa i/lub gazowa lampa wyładowcza mogą być sterowane przez elektroniczne urządzenie sterujące. [0022] Przy tym zamiast przełącznika świateł albo dodatkowo do przełącznika świateł można przewidzieć czujnik światła otoczenia, który, przy przekroczeniu w dół zadanej jasności otoczenia, za pośrednictwem przekaźnika i/lub półprzewodnikowych elementów przełączających włączy światło mijania i włókno pomocnicze 9 oraz wyłączy włókno główne 8. Światło mijania i włókno pomocnicze 9 będą w odpowiedni sposób włączane, a włókno główne 8 będzie wyłączane, gdy jasność otoczenia przekroczy w górę zadaną wartość graniczną. Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie oświetleniowe dla pojazdu, które zawiera przynajmniej reflektor do jazdy dziennej (2), jak również reflektor światła mijania i/lub światła drogowego (2), które są połączone z urządzeniem sterującym, znamienne tym, że urządzenie sterujące i reflektor do jazdy dziennej (2) są w taki sposób wykonane, że, przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym, poziom oświetlenia reflektora do jazdy dziennej (2) jest zredukowany w taki sposób, że jest on użyteczny jako światło pozycyjne. 2. Urządzenie oświetleniowe według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że reflektor do jazdy dziennej (2) zawiera, jako źródło światła, żarówkę dwuwłóknową (7) z włóknem głównym (8) i włóknem pomocniczym (9) i że urządzenie sterujące jest wykonane w taki sposób, że, przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym, świeci włókno pomocnicze (8), a przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym, świeci włókno główne (9). 3. Urządzenie oświetleniowe według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienne tym, że reflektor do jazdy dziennej (2) zawiera pewną liczbę źródeł światła korzystnie umieszczonych w oddzielnych komorach świetlnych i, że urządzenie sterujące jest wykonane w taki sposób, że przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym włączona jest większa liczba źródeł światła niż przy włączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym.
5 4. Urządzenie oświetleniowe według jednego z zastrzeżeń 1 do 3, znamienne tym, że urządzenie sterujące zawiera ściemniacz do redukowania poziomu oświetlenia z reflektora do jazdy dziennej (2) przy włączonym świetle mijania lub świetle drogowym. 5. Urządzenie oświetleniowe według jednego z zastrzeżeń 1 do 4, znamienne tym, że napięcie robocze co najmniej jednego źródła światła i/lub włókna żarowego reflektora do jazdy dziennej (2) przy wyłączonym świetle mijania i/lub świetle drogowym jest niższe niż nominalne napięcie robocze źródła światła i/lub włókna żarowego. 6. Urządzenie oświetleniowe według jednego z zastrzeżeń 1 do 5, znamienne tym, że reflektor do jazdy dziennej (2) zawiera dowolnie ukształtowany odbłyśnik (10), który umieszczony jest za przezroczystą osłoną (6), która korzystnie rozciąga się przed światłem mijania i/lub światłem drogowym (3) i ewentualnie przed lampą kierunkowskazu (4). 7. Urządzenie oświetleniowe według jednego z zastrzeżeń 1 do 6, znamienne tym, że reflektor do jazdy dziennej (2) zawiera płytę pośrednią, która umieszczona jest za osłoną (6) i ewentualnie zaopatrzona jest w co najmniej jeden element optyczny. 8. Urządzenie oświetleniowe według jednego z zastrzeżeń 1 do 7, znamienne tym, że reflektor do jazdy dziennej (2) zawiera przysłonę, która umieszczona jest między osłoną (6) a źródłem światła i korzystnie ma kształt kołpaka.