Warszawa, 6 lutego 2013 Rynek instrumentów pochodnych w styczniu 2013 r. Komunikat Prasowy W styczniu 2013 roku wolumen obrotu wszystkimi instrumentami pochodnymi wyniósł 929,9 tys. sztuk wobec 878,2 tys. sztuk w styczniu 2012 roku. Liczba otwartych pozycji na koniec stycznia 2013 roku wyniosła 208,9 tys. sztuk. Kontrakty na WIG20 W styczniu 2013 roku wolumen obrotu kontraktami terminowymi na WIG20 wyniósł 602,8 tys. kontraktów; Liczba otwartych pozycji na tym instrumencie na koniec stycznia 2013 roku wyniosła 109,4 tys. kontraktów. Opcje W styczniu 2013 roku wolumen obrotu opcjami na indeks WIG20 wyniósł 49,4 tys. opcji; Na koniec stycznia 2013 roku liczba otwartych pozycji na tym instrumencie wyniosła 33,5 tys. opcji. Kontrakty na akcje Wolumen obrotu kontraktami na akcje w styczniu 2013 roku wyniósł 63,5 tys. kontraktów; Liczba otwartych pozycji na tym instrumencie na koniec stycznia 2013 roku wyniosła 16,0 tys. Stanowiło to wzrost o 88% w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku; Kontraktami na akcje o najwyższym miesięcznym wolumenie obrotu były: LP Instrument bazowy Wolumen obrotu (w szt.) w styczniu 2013 r. 1. PKO BP SA 14 740 2. PKN ORLEN SA 13 230 3. KGHM SA 12 383 4. GRUPA LOTOS SA 4 809 5. PETROLINVEST SA 4 766
Kontrakty na waluty Wolumen obrotu kontraktami walutowymi wyniósł w styczniu 2013 roku 211,8 tys. kontraktów*; Najbardziej popularnym kontraktem walutowym w styczniu 2013 roku był kontrakt na kurs USD/PLN. Wolumen obrotu tą klasą kontraktu walutowego wyniósł 189,1 tys. kontraktów, co stanowiło 89,3% wolumenu obrotu wszystkimi kontraktami walutowymi; Liczba otwartych pozycji na koniec stycznia 2013 roku wyniosła 38,4 tys. kontraktów. Więcej informacji statystycznych znajduje się w tabeli nr 1 oraz na wykresach nr 1 i 2. # # # Instrumenty pochodne są najskuteczniejszym narzędziem w zarządzaniu określonymi rodzajami ryzyka. Indeksowe oraz akcyjne instrumenty pochodne mogą być wykorzystane do zarządzania ryzykiem rynkowym, na przykład w celu ochrony posiadanego portfela akcji przed spadkiem jego wartości. Korzystając z walutowych kontraktów terminowych, można zabezpieczyć ryzyko niekorzystnych zmian danego kursu walutowego. Instrumenty te mogą być zatem wykorzystywane na przykład przez podmioty posiadające określone pozycje walutowe w odniesieniu do par walutowych: USD/PLN, EUR/PLN, CHF/PLN. Na szczególną uwagę zasługują opcje, charakteryzujące się bardzo dużą elastycznością w zależności od tworzonych strategii zabezpieczających. Na GPW notowane są opcje wygasające w 4 terminach, a w ramach każdego terminu dostępnych jest wiele serii opcji kupna i sprzedaży o różnych kursach wykonania. Przy wykorzystaniu opcji mogą być tworzone strategie zabezpieczające różne rynkowe scenariusze oraz charakteryzujące się różną wysokością kosztu tego zabezpieczenia. Instrumenty pochodne są również skutecznym narzędziem inwestycyjnym. Umożliwiają osiąganie zysków zarówno przy wzrostach jak i spadkach wartości instrumentu bazowego. Inwestycje w instrumenty pochodne wiążą się z dużą dźwignią finansową. Również w tym przypadku, na szczególną uwagę zasługują opcje ze względu na mnogość zastosowań. Przy wykorzystaniu opcji możliwe jest nie tylko inwestowanie w oczekiwany wzrost lub spadek wartości instrumentu bazowego, ale również we wzrost lub spadek zmienności na rynku. Szczególnym przypadkiem strategii inwestycyjnych są realizowane głównie przez inwestorów instytucjonalnych strategie arbitrażowe.
Tabela nr 1 Wolumeny obrotów (z uwzględnieniem transakcji pakietowych): W styczniu 2013 r. W okresie luty 2012 - styczeń 2013 r. Liczba otwartych pozycji (LOP) na koniec stycznia 2013 r. LP 1 2 3 4 INSTRUMENT STYCZEŃ 2013 2012 WOLUMEN OBROTU (szt.) OSTATNIE 12 MIESIĘCY II'12-I'13 2012 ZMIANA (%) LOP (szt.) na koniec STYCZNIA ZMIANA ZMIANA 2013 2012 (%) (%) WIG20 602 757 767 492-21,46% 8 912 305 9 077 040-1,81% 109 401 121 009-9,59% mwig40 1 802 1 296 39,04% 14 554 14 048 3,60% 659 526 25,29% AKCJE 63 514 52 792 20,31% 551 052 540 330 1,98% 16 013 8 522 87,90% WALUTY 211 847 18 741 1030,39% 1 154 041 960 935 20,10% 38 435 2 845 1250,97% 5 OPCJE NA WIG20 49 394 35 388 39,58% 729 370 715 364 1,96% 33 503 34 301-2,33% 6 JEDNOSTKI INDEKSOWE NA WIG20 548 2 460-77,72% 26 698 28 610-6,68% 10 924 12 912-15,40% RAZEM 929 862 878 169 5,89% 11 388 020 11 336 327 0,46% 208 935 180 115 16,00%
Wykres nr 1 Roczny wolumen obrotów (transakcje sesyjne oraz pakietowe) w okresie 1998 styczeń 2013 wszystkimi instrumentami pochodnymi notowanymi na giełdzie (w mln sztuk). 12,60 13,89 14,72 15,56 11,34 9,90 3,78 3,42 4,39 3,73 5,65 6,73 0,02 0,21 1,52 0,93 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Styczeń Wykres nr 2 Liczba otwartych pozycji na koniec danego roku oraz na koniec stycznia 2013 na wszystkich instrumentach pochodnych łącznie (w tys. sztuk). 181,4 208,9 144,2 145,2 147,9 85,0 70,7 89,2 47,1 43,7 46,0 47,0 0,7 5,4 12,0 17,2 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 sty
* od 1 maja 2012 roku nastąpiła zmiana standardu wszystkich notowanych kontraktów walutowych. Zmiana dotyczy jednostki transakcyjnej (wielkości kontraktu), która została dziesięciokrotnie pomniejszona. Wg nowych zasad na jeden kontrakt terminowy przypada 1.000 jednostek danej waluty (USD, EUR, lub CHF) zamiast 10.000 przed zmianą. Zanotowany w 2012 roku istotny wzrost wolumenu obrotu oraz liczby otwartych pozycji na tym instrumencie jest głównie efektem tej właśnie zmiany. Zwracamy uwagę, że wielkość jednego kontraktu na waluty przed zmianą jest odpowiednikiem 10 kontraktów po zmianie.