Program zajęć Budowanie zespołów Wprowadzenie do pracy w zespole Przemiana grupy w zespół Efektywny zespół Komunikacja w zespole Procesy zachodzące w zespole Role zespołowe Dr Agnieszka Postuła Katedra Systemów Zarządzania Wydział Zarządzania UW Ogólne cele zajęć Rozwijanie i doskonalenie kompetencji w zakresie pracy zespołowej i współpracy Kształtowanie postawy otwartości na pomysły i punkt widzenia innych Rozwijanie umiejętności dzielenia się wiedzą, informacjami i doświadczeniem Propagowanie współpracy jako formy efektywnej pracy zadaniowej Definicja zespołu Zespół to mała liczba osób o uzupełniających się umiejętnościach, mających wspólny cel, system wartości i podejście, za które wszyscy czują się odpowiedzialni. 1
Grupa a zespół grupa Silny, wyraźnie określony lider Odpowiedzialność indywidualna Cel grupy toŝsamy z szerszą misją organizacji Indywidualne produkty pracy Odbywanie efektywnych spotkań Pośredni pomiar efektywności przez wpływ na innych (np. dokonania finansowe) Dyskutuje, decyduje i deleguje uprawnienia zespół Rola lidera podzielona Odpowiedzialność indywidualna i zbiorowa Cel zespołu specyficzny dla danego zespołu Zespołowe produkty pracy Zachęcanie do otwartych dyskusji i aktywnego zespołowego rozwiązywania problemów Bezpośredni pomiar dokonań przez ocenę zespołowych produktów pracy Wspólnie dyskutuje, decyduje i wykonuje pracę Charakterystyczne cechy efektywnych zespołów EFEKTYWNE ZESPOŁY CHARAKTERYZUJE: wspólny cel lub zadanie, atmosfera zaufania i otwartości, otwarta i szczera wymiana informacji, myśli i idei, poczucie przynaleŝności do zespołu. Co czyni zespół skutecznym ZESPÓŁ JEST SKUTECZNY WTEDY, GDY JEGO CZŁONKOWIE: popierają róŝnorodność, popierają kreatywność, umieją korygować własne działania i działania zespołu, podejmują decyzje, opierając się na porozumieniu, wspólnie kierują zespołem. Etapy rozwoju zespołu Formowanie Powolna ewolucja i przejście do następnej fazy Ścieranie się Wybuch aktywności i przejście do następnej fazy Normowanie Powolna ewolucja i przejście do następnej fazy Działanie 2
NajwaŜniejsze aspekty funkcjonowania zespołu cele i misja, strategia (sposoby osiągania celów), polityka firmy, przywództwo (lider), współpraca, elastyczność (sposoby myślenia), komunikacja, kultura zespołu, sprawność (efektywność). Ćwiczenie Zwierzę Przeczytaj uwaŝnie poniŝszy opis i wyobraź sobie opisywane zwierzę, a potem je narysuj. Zwierzę ma silnie zbudowane ciało z wygiętym kręgosłupem, łapy krótkie i masywne, zakończone silnymi, tępymi pazurami. Uszy długie, ogon gruby przy ciele, zwęŝający się stopniowo. WydłuŜona głowa jest umieszczona na krótkim, grubym karku, na końcu pyska znajdują się nozdrza. W otworze gębowym znajduje się wydłuŝony język, którym zwierzę moŝe daleko sięgać. Dorosły osobnik mierzy około 2 m długości, jest pokryty rzadkim włosiem, odsłaniającym skórę w kolorze Ŝółtym lub piaskowym. Schemat procesu komunikacji Cechy skutecznego komunikatu Nadawca F I L T R Zakłócenia F I L T R Odbiorca jasność, zwięzłość, dopasowanie do odbiorcy. N O Informacja zwrotna Copyright by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2005 Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2011 3
Jakie informacje najczęściej ulegają zniekształceniu NAJCZĘŚCIEJ ULEGAJĄ ZNIEKSZTAŁCENIU INFORMACJE: niezrozumiałe, nowe, nieinteresujące. Słuchanie innych w zespole CZŁONKOWIE ZESPOŁU, W KTÓRYM SŁUCHA SIĘ INNYCH, SĄ BARDZIEJ: otwarci, szczerzy, konstruktywni w swoich wypowiedziach, aktywni, twórczy, nastawieni na zmianę. Typowe problemy związane z przekazywaniem informacji niewłaściwy czas przekazywania informacji, przeciąŝenie informacjami, niezrozumiałe lub zbyt trudne słownictwo, filtr informacyjny, brak zaufania i otwartości, zazdrość, skupienie się na sobie lub na sprawach niezwiązanych z procesem komunikacji, słyszenie tego, czego się oczekuje, lub tego, co się chce usłyszeć, nastawienie (róŝnice w percepcji), szum. Etapy skutecznego przekazywania informacji 1. Wyjaśnianie nakreśl jasny obraz problemu, zapewnij zrozumienie problemu, pokaŝ potrzeby w zakresie rozwoju umiejętności i korzyści wynikające z tego rozwoju, redukuj obawy, odpowiadaj na pytania. 2. Demonstrowanie pokaŝ dokładnie, jak zadanie ma być wykonane, podaj kompletną procedurę. 3. Wykonanie po śladzie instruowany próbuje wykonać to, co wyjaśniłeś i zademonstrowałeś. 4. Korekta wypunktuj to, co zostało zrobione dobrze, wypunktuj to, co zostało zrobione niezbyt dobrze, zaproponuj działania na przyszłość. 4
Treść i proces Poziom procesu Proces Poziom zadania Treść Jak? Co? Kluczowe elementy procesu grupowego cele i normy grupy, przywództwo, spójność, interpersonalne relacje i interakcje członków zespołu, rzutowanie dawnych doświadczeń i relacji na obecnie zachodzące interakcje, podgrupy oraz wzajemne relacje jednostek i zespołu. Copyright by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2005 Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2011 Konstruktywne zachowania podczas pracy w zespole: działania inicjujące, szukanie informacji, szukanie opinii, udzielanie informacji, prezentowanie opinii, opracowywanie, koordynowanie, podsumowywanie. Destruktywne zachowania podczas pracy w zespole zachowanie agresywne, blokowanie, dokonywanie wyznań, współzawodnictwo, zabieganie o współczucie, zabieganie o poparcie, niepowaŝne zachowywanie się, szukanie uznania, wycofywanie się. 5
Definicja roli Rola to społecznie określony wzorzec zachowania. Role w zespole wg R.M. Belbina koordynator, lider, badacz zasobów, pracownik zespołu, pomysłodawca, sędzia, pracownik firmy praktyczny organizator, kontroler. Definicja partytury roli Partytura roli to zestaw charakterystycznych zachowań moŝliwych do wyuczenia przez kaŝdego z członków zespołu. 6