OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu oligofrenopedagogiki - 5 zadań. Tematyka i terminy realizacji: Zadanie nr 1 Moduł I. Pedagogika specjalna 25 godz. (10 wykłady, 15 ćwiczenia) zakończony egzaminem 1 Metody pedagogiki specjalnej 2 Główne nurty rewalidacji w poszczególnych pięciu działach pedagogiki specjalnej. Zagadnienia profilaktyki, terapii, diagnozy 3 Rewalidacja głuchych i niesłyszących. Konsekwencje braku słuchu dla rozwoju II układu sygnałowego. Wpływ głuchoty na rozwój emocjonalno-społeczny: postawy, właściwości charakterologiczne. Sposoby komunikowania się jednostek z uszkodzonym słuchem. Omówienie głównych kierunków rewalidacji dzieci głuchych i niedosłyszących 4 Rewalidacja dzieci niewidomych i niedowidzących. Konsekwencje braku wzroku dla rozwoju I układu sygnałowego. Zasady i metody nauczania dzieci niewidomych. Wpływ ślepoty na orientację przestrzenną, sprawność ruchową, na rozwój emocjonalny i społeczny.,,zmysł przeszkód. Metody porozumiewania się osób głuchoniewidomych (metody uniwersalne i specjalne). 5 Zmiany i zaburzenia psychiczne oraz fizyczne występujące przy upośledzeniu umysłowym. Potrzeby psychiczne dzieci głębiej upośledzonych umysłowo. System kształcenia upośledzonych umysłowo 6 Rewalidacja przewlekle chorych i kalekich. Zadania terapii wychowawczej. Sytuacja dziecka hospitalizowanego- obciążenia, warunki i specyfika wychowania w zakładach leczniczych. System kształcenia przewlekle chorych i kale 7 Problematyka niedostosowania społecznego. Metody i techniki wychowawcze stosowane w placówkach resocjalizacyjnych. 8 Metody pedagogiki specjalnej. Metoda ośrodków zainteresowań 1 5 a metoda ośrodków pracy. Techniki Freineta, analiza poszczególnych technik, form planowania, kontroli i samokontroli. Razem 10 15 Zadanie nr 2 Moduł II. Oligofrenopedagogika 45 godz. (15 wykłady, 30 ćwiczenia) zakończony egzaminem
1 Charakterystyka oligofrenopedagogiki, jako nauki. Główne cele 2 3 i zadania oligofrenopedagogiki. Związki oligofrenopedagogiki z innymi dyscyplinami naukowymi, jej charakter interdyscyplinarny. Metody badań występujące w oligofrenopedagogice. 2 Współczesne systemy rewalidowania osób niepełnosprawnych umysłowo. Charakterystyka systemów rewalidacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem: wyposażenia w wiedzę i umiejętności, modyfikowania zachowań (koncepcje oparte o teorie uczenia się), idei integracji i normalizacji w procesie oddziaływania rewalidacyjnego. 3 Koncepcje ujmowania zjawiska up.um. i ich wpływ na programowanie i realizowanie oddziaływań rewalidacyjnych na osoby niepełnosprawne umysłowo. Analiza ujmowania istoty upośledzenia umysłowego w świetle koncepcji: biologiczno-klinicznej, psychologiczno-rozwojowej, społecznej. Relacje zachodzące między określonymi w/w koncepcjami a kierunkami oddziaływań rewalidacyjnych. 4 Cele kształcenia niepełnosprawnych umysłowo i możliwości ich osiągania w świetle dotychczasowych wyników badań nad adaptacją społ. tych osób. Uwarunkowania psycho-pedagogiczne przebiegu procesu socjalizacji osób niepełnosprawnych umysłowo. Zakres działalności korekcyjnej wzmacniającej, usprawniającej, kompensacyjnej, diagnostycznej i profilaktycznej. Ogół norm postępowania psychokorekcyjnego i pedagogicznego z osobami niepełnosprawnymi umysłowo. 5 Specyficzne właściwości procesu uczenia się osób niepełnosprawnych umysłowo a planowanie i realizacja czynności rewalidacyjnych. Uwarunkowania psychospołeczne uczenia się osób niepełnosprawnych umysłowo. Sfera emocjonalno-motywacyjna oraz sfera poznawcza a funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w sytuacjach zadaniowych. Organizacja procesu uczenia się osób niepełnosprawnych umysłowo ze szczególnym uwzględnieniem czynników poprzedzających i występujących w trakcie tego procesu. Wyniki badań nad zdolnościami uczenia się osób niepełnosprawnych umysłowo. 6 Teoria kształcenia specjalnego, kształtowanie dyspozycji kierunkowych, interwencyjnego odziaływania., a dobór postępowania rewalidacyjnego z osobami niepełnosprawnymi umysłowo. Dobór i stosowanie w praktyce kształcenia osób niepełnosprawnych umysłowo metod wychowania ukierunkowującego i oddziaływania interwencyjnego na odchylenia rozwojowe. 7 Rozwój psychospołeczny osób niepełnosprawnych umysłowo. Przejawy i uwarunkowania. Przejawy zachowań przystosowawczych i niedostosowanych społecznie charakteryzujących osoby niepełnosprawne umysłowo. Koncepcje rozwoju społecznego i ich zastosowanie w modelu rewalidacyjnym uwzględnianym w pracy z osobami niepełno-sprawnymi umysłowo. 8 Czynniki intelektualne i pozaintelektualne warunkujące przebieg interakcji między osobami niepełnosprawnymi umysłowo a środowiskiem społecznym. Proce spostrzegania interpersonalnego i rozumienie sytuacji społecznych przez osoby niepełnosprawne umysłowo. Fazy rozwoju poznawczego moralno-społecznego a funkcjonowanie interpersonalne osób niepełnosprawnych umysłowo. 9 Rola środowiska rodzinnego w procesie oddziaływań rewalidacyjnych na osoby niepełnosprawne umysłowo. Postawy rodzicielskie wychowawczo pożądane i niepożądane a rozwój moralno-społeczny osób niepełnosprawnych umysłowo. Możliwości kształtowania środowiska wychowawczego korzystnego w rodzinie. Problemy terapii rodzinnej. 10 Funkcja rewalidacyjna kształtowania zachowań oczekiwanych
społecznie u osób niepełnosprawnych umysłowo. Znaczenie ujawniania zachowań prospołecznych, pełnienia ról społecznych w procesie asymilacji kulturowej osób niepełnosprawnych umysłowo. 11 Nastawienia społeczne osób niepełnosprawnych umysłowo, a możliwości wdrażania idei integracji i normalizacji w praktyce. Stosunek środowiska do osób niepełnosprawnych umysłowo w świetle wybranych koncepcji dewiacji ze szczególnym uwzględnieniem teorii stygmatyzacji. Idea integracji społecznej osób niepełnosprawnych umysłowo w świetle najnowszych badań. 12 Formy i organizacja kształcenia zawodowego osób niepełnosprawnych umysłowo w stopniu lekkim w Polsce i innych krajach. Nomenklatura zawodów a aktualny stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych umysłowo. Możliwości adaptacji zawodowej osób niepełnosprawnych umysłowo w świetle badań. 13 Organizacje wspierające proces rewalidacji osób niepełnosprawnych umysłowo. Charakterystyka kierunków, profilu pracy wybranych organizacji krajowych i międzynarodowych zajmujących się problematyką upośledzenia umysłowego. 14 Współczesne kierunki oddziaływań psychokorekcyjnych na osoby niepełnosprawne umysłowo ujawniające zachowania nie przystosowawcze. Charakterystyka technik modyfikowania zachowań ( wzmacnianie instrumentalne, modelowanie zachowań, itp.) Wykorzystywanie elementów psychodramy socjodramy w oddziałach terapeutycznych. Razem 15 30 Zadanie nr 3 Moduł III. Podstawy psychologiczne rewalidacji upośledzonych umysłowo - 45 godz. (15 wykłady, 30 ćwiczenia) zakończony egzaminem 1 Podstawowe pojęcia związane z upośledzeniem umysłowym. Różnicowanie globalnego upośledzenia umysłowego od parcjalnych deficytów. Współczesne klasyfikacje upośledzenia umysłowego. 2 Kryteria oceny poszczególnych stopni upośledzenia umysłowego. Kryterium: psychologiczne, ewolucyjne, społeczne, pedagogiczne, lekarskie. 3 Diagnoza psychologiczno-kliniczna upośledzenia umysłowego. 2 4 Przegląd wybranych technik diagnostycznych, ze szczególnym uwzględnieniem technik służących do diagnozy procesów orientacyjno-poznawczych, intelektualnych, emocjonalnomotywacyjnych. 4 Kwalifikacja i orzekanie odnośnie dzieci niezdolnych do nauki w szkołach masowych. Podstawy prawne, rola psychologa i lekarza, rola Poradni Wychowawczo-Zawodowej w kwalifikowaniu do szkół specjalnych. 5 Etiologia upośledzenia umysłowego oraz charakterystyka wybranych zespołów klinicznych, w przebiegu których występują up. um. Upośledzenia umysłowe wywołane swoistymi cechami genetycznymi, spowodowane aberracjami chromosomalnymi, up.um. pochodzenia egzogennego. 6 Psychologiczna charakterystyka dzieci reprezentujących różne stopnie 2 21
upośledzenia umysłowego. Czynności orientacyjno-poznawcze. Różnice w procesach orientacyjno-poznawczych u dzieci lekko, umiarkowanie, znacznie up. um. oraz o prawidłowym rozwoju um. w tym samym wieku inteligencji. Spostrzeganie u dzieci up. um. Zdolność do koncentracji uwagi u dzieci up.um. Czynności intelektualne osób up.um. Wyniki badań nad wnioskowaniem logicznym u dzieci up.um. i u dzieci o prawidłowym poziomie rozwoju intelektualnego. Proces uczenia się upośledzonych umysłowo. Czynniki wpływające na uczenie się osób up. umysłowo. pokazowej).różnice w tempie uczenia się dzieci o różnym stopniu upośledzenia umysłowego. Procesy emocjonalnomotywacyjne osób upośledzonych umysłowo. Poziom aspiracji i samooceny upośledzonych umysłowo. Wrażliwość moralna i poczucie powinności moralnej u dzieci upośledzonych umysłowo. Sfera emocjonalno-motywacyjna dzieci upośledzonych umysłowo a ich funkcjonowanie w sytuacjach zadaniowych. Rozwój i funkcjonowanie społeczne osób upośledzonych umysłowo. Rozwój i różnice w rozwoju niektórych cech motorycznych u dzieci upośledzonych umysłowo. 7 Epidemiologia upośledzenia umysłowego. Wskaźniki i ich rodzaje uwzględnione w badaniach epidemiologicznych. Dane epidemiologiczne a planowanie służb na rzecz opieki i rewalidacji upośledzonych umysłowo. 8 Psychoterapia dzieci wykazujących upośledzenie rozwoju 2 5 umysłowego. Razem 15 30 Zadanie nr 4 Moduł V. Metodyka nauczania i wychowania upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim 40 godz. (10 wykłady, 30 ćwiczenia) zakończony pracą kontrolną i egzaminem 1 Specyfika nauczania początkowego upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. 2 Metoda ośrodków pracy i jej wartości rewalidacyjne. Założenia teoretyczne, organizacja i przebieg pracy w poszczególnych ogniwach. 3 Wybrane zagadnienia z metodyki środowiska społecznoprzyrodniczego. 1 1 Układ treści, formy pracy środki dydaktyczne. 4 Wybrane zagadnienia z metodyki nauczania języka polskiego: 1 1 ćwiczenia w mówieniu, czytaniu i pisaniu w I kl. Praca z lekturą w toku dziennego ośrodka, sposoby realizacji materiału nauczania gramatyki i ortografii w klasach I-III szkoły specjalnej. 5 Miejsce i rola matematyki w nauczaniu całościowym w klasach I-III. 6 Zabawy i gry dydaktyczne w nauczaniu i wychowaniu dzieci w klasach I-III szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo. 7 Wybrane zagadnienia metodyczne z przedmiotów praca-technika, - 3 plastyka, muzyka, kultura fizyczna. 8 Planowanie pracy w metodzie ośrodków. - 3 9 Kontrola i ocena wyników nauczania w klasach I-III rewalidacyjna funkcja oceny w szkole specjalnej. 10 Metodyka nauczania przedmiotowego /wybrane zagadnienia z 1 7
metodyki nauczania i wychowania w klasach wyższych szkoły podstawowej specjalnej/ 1) Przedmiot i zadania metodyki nauczania przedmiotowego w klasach wyższych, organizacja pracy. 2) Cele i treści nauczania przedmiotów ogólnokształcących w klasach IV-VIII szkoły specjalnej, ich odrębności 3) Typy lekcji w nauczaniu przedmiotów ogólnokształcących w klasach wyższych szkoły podstawowej specjalnej. 4) Rodzaje i formy korelacji stosowane w nauczaniu przedmiotowym upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. 5) Kontrola i ocena pracy uczniów w klasach wyższych szkoły podstawowej specjalnej. 11 Metodyka nauczania języka polskiego 1 7 1) Cele i zadania. Wiodąca funkcja j. polskiego w integrowaniu i korelacji treści. Metody i formy oraz organizacja pracy na lekcjach j. polskiego. 2) Ćwiczenia w mówieniu, czytaniu i pisaniu ich cele, rodzaje i sposoby prowadzenia. 3) Organizacja procesu kształcenia języka pisanego uczniów upośledzonych umysłowo. 4) Typy lekcji przy nauczaniu matematyki. Dobór i wykorzystywanie środków dydaktycznych w kształtowaniu pojęć matematycznych. Metody nauczania. Korelacja niektórych zagadnień matematycznych z treściami innych przedmiotów. 12 Metodyka nauczania wiadomości o przyrodzie 1 4 Cele i zadania tego przedmiotu w szkole specjalnej. Korelacje z innymi przedmiotami. Dobór i układ treści w poszczególnych klasach. Metody nauczania. Wycieczki przyrodnicze. Razem 10 30 Zadanie nr 5 Moduł VI. Metodyka wychowania głębiej upośledzonych umysłowo 40 godz. (10 wykłady, 30 ćwiczenia) zakończony pracą kontrolną i egzaminem 1 System opieki nad osobami głębiej upośledzonymi umysłowo. 1 1 Placówki oświatowe prowadzące pracę rewalidacyjną -,, szkoły życia, cele, zadania, formy organizujące opiekę nad głębiej upośledzonymi umysłowo. 2 Formy wczesnej pomocy rodzicom dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym. 3 System nauczania, usprawniania, wychowania dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym. 4 Metoda modyfikacji zachowania w usprawnianiu osób głębiej - 2 upośledzonych umysłowo. 5 Charakterystyka psychopedagogiczna dzieci upośledzonych umysłowo - 2 w stopniu umiarkowanym i znacznym. 6 Założenia i cele pracy z dziećmi głębiej upośledzonymi umysłowo. 7 Wczesne działania diagnostyczne i rewalidacyjne jako warunek powodzenia opiekuńczo-wychowawczo - dydaktycznego. 8 Zasady gruntownej znajomości dziecka i specjalistyczna pomoc w - 3 edukacji i rehabilitacji. 9 Zasady zintegrowanego działania:- spójności, korelacji,- - 5
wszechstronnej poglądowości, - wszechstronnego współdziałania specjalistów w teorii i praktyce nauczania głębiej upośledzonych umysłowo. 10 Efekty pracy z dziećmi głębiej upośledzonymi umysłowo. - 1 11 Etapy oddziaływań pedagogicznych. 12 Pobudzanie zmysłów dotyk, smak, słuch, węch, wzrok. - 2 13 Integracja zmysłowo-ruchowa. - 3 14 Wypracowanie stogmatognozji. - 3 15 Wypracowanie gotowości do nauki. - 3 16 Integracja społeczna osób głębiej upośledzonych umysłowo. 17 Realizacja przedmiotów przewidzianych w planie zajęć dla uczniów głębiej upośledzonych. 18 Przygotowanie do zawodu. 19 Działalność organizacji społecznych na rzecz osób upośledzonych umysłowo. Razem 10 30 Termin realizacji zajęć: 29 listopada 2014 r. 20 czerwca 2015 r. Zajęcia odbywają się w systemie sobotnio niedzielnym, w godz. 8.30 16.30 Miejsce realizacji zajęć: wszystkie zajęcia odbywać się będą w salach Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu, przy ul. Komuny Paryskiej 19a. Wymagania niezbędne do realizacji przedmiotu zamówienia: wykształcenie wyższe kierunkowe (zgodnie z Rozporządzeniem MEN z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 50 z 2009 r., poz. 400, tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz.1207 ze zm.); życiorys z opisem przebiegu pracy zawodowej, zwierający w szczególności informację o min. 3 - letnim doświadczeniu w pracy szkoleniowej z osobami dorosłymi oraz doświadczeniu w pracy szkoleniowej z nauczycielami; praktyka w pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo. Ocena spełnienia powyższych warunków, będzie dokonywana metodą 0-1, tj. "spełnia" lub "nie spełnia.