XXIV Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida ul. Obozowa 60, 01-423 Warszawa PROGRAM WYCHOWAWCZY
Wychowanie to nieustannie toczony dialog nauczyciela z uczniem prowadzący ku horyzontowi dobra, prawdy i piękna T. Gadacz Ustawa o Systemie Oświatowym określa podstawowe funkcje szkoły: dydaktyczną, opiekuńczą i wychowawczą. Kształcenie i wychowanie służą rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu na wartości kultur Europy i świata. Artykuł 6. Karty Nauczyciela zobowiązuje nauczyciela do wychowania młodzieży, dbałości o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich. Należy jednak pamiętać, że pierwszym miejscem, w którym zaczyna się proces wychowawczy jest dom rodzinny. Nauczyciele powinni jedynie wspomagać i uzupełnić oddziaływania rodziców. Program Wychowawczy szkoły został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną (art. 54 ust. 2 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) podstawie diagnozy środowiska szkolnego przeprowadzonej w oparciu o: Analizę dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne, karty ocen z zachowania) Analizę dokumentacji uczniów z poprzedniego cyklu nauczania gimnazjum (świadectwa, wyniki egzaminów, opinie z PPP) Analizę testów kompetencji po gimnazjum Ankiety skierowane do rodziców oraz wychowawców klas Wyniki ewaluacji wewnętrznej Obserwację zachowań uczniów podczas lekcji i zajęć pozalekcyjnych, ich zachowania i aktywnego uczestnictwa oraz ubioru podczas uroczystości szkolnych itd. Został on oparty na wizji i misji szkoły. Treści programu są zgodne ze Statutem Szkoły. Strona 2 z 20
Program wychowawczy XXIV Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Warszawie opracowano w oparciu o postanowienia następujących aktów prawnych: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. ze zmianami; 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ze zmianami; (tu są zmiany) 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Ponadto treści programu wychowawczego pozostają w zgodzie z: 1. Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej; 2. Powszechną Deklaracją Praw Człowieka; 3. Konwencją o Prawach Dziecka; 4. Ustawą Karta Nauczyciela; 5. Statutem XXIV Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Warszawie Strona 3 z 20
SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent naszej szkoły potrafi samodzielnie funkcjonować we współczesnym świecie. Cechują go takt i kultura osobista. Dba o piękno i poprawność języka ojczystego. Zawsze słowny i punktualny doskonale współpracuje w grupie. Wiedza zdobyta w czasie trzyletniej edukacji pozwala mu na rozwijanie określonych zainteresowań, na poznawanie świata i ludzi, a zdobyte umiejętności na swobodne korzystanie z różnych źródeł wiedzy oraz umiejętne ich wykorzystanie. Otwarty i życzliwy łatwo nawiązuje kontakty. Jest przygotowany do pracy zespołowej, gdyż potrafi rozwiązywać wszelkie konflikty. Jego tolerancja i rozwaga pozwalają na dokonywanie właściwego wyboru w trudnych sytuacjach. Szanuje prawo każdego do odmiennych poglądów. Rozumie różnice wynikające z przynależności do różnych kręgów kulturowych. Kierując się ambicją, poszukuje wyzwań, które dostarczyłyby mu nowych doświadczeń i pozwoliłyby na samokontrolę. Potrafi myśleć twórczo, co wykorzystuje przy realizacji stawianych sobie celów. Biegle zna co najmniej jeden język obcy i sprawnie posługuje się nowoczesnymi technikami komunikacyjnymi. Nasz absolwent odznacza się bystrością umysłu i spostrzegawczością oraz pełną odpowiedzialnością za podejmowane decyzje. Strona 4 z 20
WIZJA XXIV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA W WARSZAWIE XXIV Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida w Warszawie uznaje za swoje zadanie kształcenie uczniów, wyposażenie ich w umiejętności niezbędne do funkcjonowania w dynamicznie rozwijającym się świecie, a w szczególności zdobywania dalszej wiedzy. Liceum, harmonijnie realizując funkcję dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, dąży do wprowadzania młodych ludzi w różnorodne dziedziny życia i nauki. XXIV LO w Warszawie podejmuje starania o zapewnienie oferty edukacyjnej zawierającej między innymi treści ujęte w atrakcyjne i wartościowe formy dydaktyczne. Przyjmuje szczególną odpowiedzialność za wprowadzenie młodzieży do życia w społeczeństwie i kulturze polskiej. Dąży do przygotowania uczniów do samodzielnego myślenia i działania we współczesnym świecie. XXIV Liceum szanuje pluralizm światopoglądowy i uczucia religijne uczniów, kształtuje ucznia tolerancyjnego, wrażliwego i dbającego o wartości moralne. Zadaniem Liceum im. C. K. Norwida jest nie tylko dostarczanie wiedzy i kształtowanie umiejętności w zakresie tradycyjnych dyscyplin naukowych, ale w istotnym stopniu przekazywanie informacji i pomoc w dokonywaniu bezstronnej analizy wydarzeń i procesów, zachodzących w regionie, kraju i w świecie. Przygotowuje uczniów do świadomego uczestnictwa w życiu społecznym oraz realizacji praw obywatela. Nasze liceum łączy suwerenność nauczycieli w doborze treści i metod nauczania z wrażliwością na opinię różnych grup społeczności szkolnej. Bada i analizuje potrzeby uczniów, współpracuje z ich rodzicami. W planowaniu pracy szkoły uwzględnia opinie rodziców i uczniów oraz ich oczekiwania, jednocześnie realizując pełny zakres zadań wynikających z szeroko pojętego interesu społecznego. Nasze liceum ułatwia uczniom i nauczycielom korzystanie z dorobku nauki i techniki podczas zajęć organizowanych w szkole. Gromadzi i udostępnia księgozbiór, kształci umiejętności korzystania z multimedialnych środków przekazu informacji, zapewnia dostęp do wideoteki i sieci komputerowej. Nauczyciele XXIV LO w Warszawie realizują zadania szkoły profesjonalnie, przestrzegają zasad etyki zawodowej, kierują się wrażliwością na potrzeby młodzieży. Sposób wywiązywania się z tych zadań, jakość ich pracy, umiejętności i dorobek są najważniejszymi kryteriami oceny ich działań. Pracownicy administracji i obsługi dokładają wszelkich starań, aby wyposażenie szkoły spełniało możliwie najwyższe standardy techniczne, a także uczestniczą w procesie wychowawczym liceum, dbając o kształtowanie życzliwej atmosfery i wysokiej kultury życia codziennego szkoły. Strona 5 z 20
MISJA SZKOŁY Zależy nam, aby stworzyć szkołę efektywną, przyjazną i twórczą. Chcemy zapewnić najwyższą jakość edukacji i jednocześnie być szkołą autonomiczną, kreatywną, tolerancyjną. Zależy nam na tworzeniu wspólnoty nauczycieli, uczniów oraz rodziców świadomych odpowiedzialności za rozwój młodzieży. W związku z tym: uczymy miłości do ojczyzny i poczucia tożsamości regionalnej, uczymy sumiennego wypełniania obowiązków, podejmowania wysiłków na rzecz dobra wspólnego, przestrzegania praw normujących życie społeczne, wspieramy uczniów zdolnych, kształtujemy umiejętności niezbędne do funkcjonowania we współczesnym świecie, kształtujemy system wartości etycznych i religijnych, dbamy o wysoką jakość kształcenia i wychowania. Strona 6 z 20
CELE PRACY WYCHOWAWCZEJ: opieka wychowawców nad fizycznym i psychicznym rozwojem młodego człowieka, kształtowanie postaw prozdrowotnych, wychowanie zgodne z przyjętym systemem wartości w duchu miłości, mądrości, dyscypliny i szacunku, praca z uczniem zdolnym, przygotowanie młodzieży do pełnienia ról społecznych oraz odpowiedzialności za środowisko, a także za estetykę swojego warsztatu pracy, kreowanie sytuacji, w których uczeń aktywnie pracuje nad poznaniem samego siebie, kształtowanie umiejętności współistnienia i współdziałania w grupie społecznej, zaszczepienie sposobów reagowania w codziennych i specyficznych sytuacjach w oparciu o spójny system wartości uniwersalnych, kształtowanie postawy patriotycznej i obywatelskiej, wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, umacnianie wiary młodzieży we własne siły i zdolności osiągania wartościowych i trudnych celów, przygotowanie do życia w ustawicznie zmieniającym się świecie, kształtowanie umiejętności stosowania technologii informacyjnej oraz umiejętności komunikacyjnych, rozbudzenie i rozwijanie wrażliwości estetycznej i moralnej uczniów oraz ich indywidualnych zdolności twórczych. Strona 7 z 20
CELE SZCZEGÓLOWE DLA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW DZIAŁAŃ: rozwój intelektualny ucznia, rozwój społeczny ucznia, rozwój emocjonalny ucznia, rozwój zdrowotny ucznia, wiedza dotycząca funkcjonowania rodziny i rozwoju seksualnego człowieka. Strona 8 z 20
EWALUACJA Ewaluacja programu będzie dokonywana na podstawie: ankiet, wyników ewaluacji wewnętrznej, zapisów w dziennikach lekcyjnych, zapisów na stronie internetowej, obserwacji uczniów na zajęciach dydaktycznych, obserwacji na zajęciach pozalekcyjnych oraz w czasie przerw międzylekcyjnych, analizy dokumentacji pracy psychologa i pielęgniarki, analizy projektów edukacyjnych, pracy zespołów wychowawczych, udziału uczniów w konkursach, imprezach i olimpiadach, wyników klasyfikacji. MODYFIKACJA Szkolny Program Wychowawczy ulega modyfikacji na podstawie wniosków wynikających z ewaluacji lub wprowadzenia nowych działań. Strona 9 z 20
Rozwój intelektualny ucznia ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN OSOBY ODPOWIEDZIALNE EWALUACJA Kształcenie umiejętności uczenia się i zdobywania informacji Doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji Rozwijanie ciekawości poznawczej Rozwijanie umiejętności twórczego i krytycznego myślenia Pomoc uczniom w odkrywaniu ich uzdolnień zajęcia na temat metod uczenia się, wskazywanie źródeł pozyskiwania informacji (film, media) korzystanie z tradycyjnych i nowoczesnych źródeł i nośników informacji w szkole i poza nią udział w zajęciach i wykładach w ramach Festiwalu Nauk, współpraca ze szkołami wyższymi (wykłady, zajęcia), korzystanie z ofert kulturalno-edukacyjnych wychowawcy, psycholog, pracownik P poradni psychologicznopedagogicznej zapisy w dziennikach nauczyciele informatyki karty wycieczki, zapisy w dziennikach lekcyjnych, Informacje na stronie internetowej, sprawozdania nauczycieli samorząd szkolny, biblioteka, wszyscy nauczyciele notatki w dziennikach lekcyjnych, karty wycieczek stosowanie metod aktywizujących wszyscy nauczyciele obserwacja uczniów na zajęciach dydaktycznych organizowanie konkursów tematycznych, przygotowanie uczniów do startu w olimpiadach przedmiotowych i innych, Inspirowanie młodzieży do twórczości własnej wszyscy nauczyciele udział uczniów w konkursach, imprezach, olimpiadach, zawodach sportowych
Promowanie uzdolnień uczniów Udział uczniów w zajęciach dodatkowych Udział uczniów w konkursach recitale uczniów uzdolnionych muzycznie, przedstawienia teatru szkolnego, prezentacje twórczości literackiej, plastycznej i fotograficznej uczniów i absolwentów, imprezy związane z patronem, np.: Bliżej Norwida, Czytanie Norwida udział uczniów w kołach zainteresowań i warsztatach udział w konkursach interdyscyplinarnych, przedmiotowych, olimpiadach, próby uzyskania certyfikatów językowych wszyscy nauczyciele udział uczniów w konkursach, imprezach, olimpiadach, zawodach sportowych wszyscy nauczyciele, biblioteka zapisy w dziennikach wszyscy nauczyciele udział uczniów w konkursach, imprezach, olimpiadach, wyniki klasyfikacji Rozwój kulturalny udział w wydarzeniach kulturalnych, spektaklach teatralnych, koncertach, wystawach zespół humanistyczny, samorząd notatki w dziennikach lekcyjnych Edukacja prawna młodzieży wyjścia klasowe, lekcje muzealne, warsztaty samorządowe nauczyciele wiedzy o społeczeństwie, historii, wychowawcy notatki w dziennikach lekcyjnych, karty wycieczek Przygotowanie uczniów do dalszego kształcenia wskazanie źródeł informacji o uczelniach w regionie, kraju i za granicą, zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego (badanie predyspozycji zawodowych) wychowawcy, psycholog szkolny, nauczyciele, pracownik Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej zapisy w dziennikach Strona 11 z 20
Przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego spotkania z dyrektorem szkoły, zapoznanie z zasadami przeprowadzania egzaminów końcowych, organizowanie zajęć dodatkowych z wybranych przedmiotów, organizowanie próbnych matur, udział maturzystów w warsztatach na temat umiejętności radzenia sobie ze stresem egzaminacyjnym dyrektor, nauczyciele, wychowawcy, psycholog zapisy w dziennikach, analiza dokumentacji pracy psychologa Strona 12 z 20
Rozwój społeczny ucznia ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN OSOBY ODPOWIEDZIALNE EWALUACJA Kształtowanie umiejętności skutecznego komunikowania się i dążenie do integracji zespołu klasowego Organizowanie zajęć integracyjnych z psychologiem, organizowanie wycieczek klasowych, międzyklasowych, organizowanie wspólnych imprez klasowych i szkolnych, praca w trakcie godzin wychowawczych, rozmowy i dyskusje z uczniami IX wszyscy nauczyciele, wychowawcy, psycholog zapisy w dziennikach lekcyjnych, karty wycieczek, analiza dokumentacji pracy psychologa, ankiety ewaluacyjne Poznanie i respektowanie obowiązującego prawa wewnątrzszkolnego zapoznanie z dokumentacją wewnątrzszkolną podczas godzin wychowawczych i zebrań z rodzicami, zamieszczenie na stronie internetowej szkoły przepisów prawa wewnątrzszkolnego IX cały rok wychowawcy zapisy w dziennikach lekcyjnych Udział uczniów, nauczycieli i rodziców w planowaniu wydatków i działań modernizacyjnych przeprowadzenie ankiety dla uczniów, stałe konsultacje, zebrania rodziców w salach, którymi opiekuje się dana klasa, spotkania rady rodziców, trójek klasowych dyrekcja, administracja szkoły, samorząd konsultacje Strona 13 z 20
Kształtowanie postawy patriotycznej, wpajanie szacunku dla tradycji narodowej z uwzględnieniem ceremoniału szkolnego organizowanie obchodów świąt szkolnych i państwowych, rozwijanie i pielęgnowanie tradycji i ceremoniału szkolnego, organizowanie wycieczek edukacyjnych do miejsc pamięci narodowej, lekcje wychowawcze wychowawca, nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych Aktywizacja środowiska szkolnego praca w samorządzie uczniowskim dyrekcja, nauczyciele, uczniowie, samorząd zapisy w dziennikach lekcyjnych, sprawozdanie samorządu szkolnego Kreowanie postaw prospołecznych udział w akcjach charytatywnych, pełnienie obowiązku dyżurnego w klasie, szatni wszyscy nauczyciele, samorząd plan pracy komisji przedmiotowych, roczny plan pracy szkoły, zapisy w dziennikach Poznawanie ludzi godnych naśladowania spotkania z absolwentami, ludźmi kultury i sztuki wszyscy nauczyciele, samorząd zapisy w kronikach, informacje na stronie internetowej Promowanie uczniów uzdolnionych oraz zaangażowanych w działalność społeczną nagradzanie wybitnych uczniów dyplomami, nagrodami rzeczowymi oraz stypendiami na koniec semestru i roku szkolnego rada rodziców, dyrekcja, samorząd, wychowawcy zapisy w dziennikach lekcyjnych Kształtowanie postaw uczniów poprzez sport, nauka wzajemnej rywalizacji, postaw fair-play wyjścia na strzelnicę, biegi na orientację, udział w zawodach szkolnych i pozaszkolnych nauczyciele wychowania fizycznego, przysposobienia obronnego zapisy w dziennikach lekcyjnych Strona 14 z 20
Kultywowanie tradycji uroczystości szkolne oraz imprezy zewnętrzne osoba określona w planie pracy na dany rok szkolny, nauczyciele, uczniowie, rodzice zapisy w dziennikach lekcyjnych, zapisy na stronie internetowej, zapisy w kronice szkolnej Kształtowanie więzi z regionem organizowanie wycieczek turystycznych, krajoznawczych, wyjścia do miejsc Pamięci Narodowej wszyscy nauczyciele, samorząd karty wycieczek, zapisy w dziennikach lekcyjnych, publikacje na stronie internetowej Wdrażanie ucznia do funkcjonowania w środowisku lokalnym Poszerzanie wiedzy z zakresu historii szkoły i środowiska lokalnego, poznawanie celów instytucji działających w środowisku lokalnym, kształtowanie postawy obywatelskiej i zaangażowanej na rzecz osób potrzebujących dyrekcja, nauczyciele, samorząd karty wycieczek zapisy w dziennikach lekcyjnych, publikacje na stronie internetowej, zapisy w kronice szkolnej, sprawozdanie samorządu szkolnego Strona 15 z 20
Rozwój emocjonalny ucznia ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN OSOBY ODPOWIEDZIALNE EWALUACJA Pomoc uczniom w przezwyciężeniu problemów osobistych i szkolnych rozmowy indywidualne z uczniami, współpraca z psychologiem, współpraca z nauczycielami, rodzicami, kuratorami sądowymi, placówkami działającymi na rzecz dziecka i jego rodziny, zorganizowanie pomocy psychologiczno pedagogicznej dla uczniów, współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną dyrekcja, psycholog, wychowawcy, nauczyciele analiza dokumentacji pracy psychologa, notatki w dzienniku Objęcie indywidualną opieką uczniów mających trudności adaptacyjne w sferze kontaktów społecznych, zagrożonych patologią, mających trudną sytuację bytową rozmowy indywidualne z uczniami, współpraca z psychologiem, nauczycielami, rodzicami, współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną dyrekcja, psycholog, wychowawcy analiza dokumentacji pracy psychologa, notatki w dzienniku Wspomaganie uczniów w radzeniu sobie ze stresem warsztaty antystresowe, indywidualne elementy treningu antystresowego XI, XII, cały rok psycholog, wychowawcy, nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych, analiza dokumentacji pracy psychologa Strona 16 z 20
Promowanie postaw wzajemnej przyjaźni, poczucia więzi, zaufania promowanie wrażliwości wobec uczniów o specjalnych potrzebach psychofizycznych, wspólna organizacja i udział w imprezach szkolnych wszyscy nauczyciele, pielęgniarka zapisy w dokumentacji psychologa, pielęgniarki Promowanie podstaw asertywnych, empatycznych i altruistycznych godziny wychowawcze, lekcje przedmiotów humanistycznych, pozostałe zajęcia wychowawca, nauczyciele, psycholog zapisy w dokumentacji Strona 17 z 20
Rozwój zdrowotny ucznia ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN OSOBY ODPOWIEDZIALNE EWALUACJA Kształtowanie świadomego dążenia do ochrony zdrowia jako nadrzędnej wartości dla człowieka udział w programach promujących zdrowy tryb życia, udział w zajęciach profilaktyki zdrowotnej wychowawcy, nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, pielęgniarka zapisy w dziennikach lekcyjnych, dokumentacji pielęgniarki Propagowanie honorowego krwiodawstwa wykłady, pogadanki, udział w akcji honorowego krwiodawstwa nauczyciele wychowania fizycznego i biologii dokumentacja fotograficzna, zapisy w planie pracy, sprawozdania komisji wychowania fizycznego, informacje na stronie internetowej Pomoc w radzeniu sobie ze stresem warsztaty antystresowe, lekcje wychowawcze spotkania z psychologiem wychowawca, nauczyciele, psycholog zapisy w dziennikach, dokumentacja pedagoga Uświadomienie głównych zagrożeń utraty zdrowia profilaktyka uzależnień, profilaktyka chorób cywilizacyjnych, zapobieganie depresji, stresowi dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele, psycholog zapisy w dziennikach, dokumentacja pielęgniarki Strona 18 z 20
Promowanie zdrowego stylu życia kształtowanie właściwych nawyków pielęgnacyjnych i higienicznych, kształtowanie aktywnych form wypoczynku, uwrażliwienie młodzieży na potrzebę dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo, kształtowanie umiejętności zagospodarowania czasu wolnego; uświadomienie korzyści wynikających z uprawiania sportu poprzez organizowanie zajęć pozalekcyjnych o charakterze sportowym (turnieje szkolne i międzyszkolne); zapobieganie uzależnieniom, takim jak: nikotynizm, alkoholizm, dopalacze, narkotyki (warsztaty, godziny wychowawcze, pogadanki); nawiązanie współpracy ze specjalistami z zakresu terapii uzależnień, poradnią psychologiczno-pedagogiczną dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele, pielęgniarka, psycholog zapisy w dziennikach, dokumentacja pielęgniarki, zapisy w dokumentacji psychologa Podejmowanie działań służących podniesieniu bezpieczeństwa w szkole podniesienie poczucia bezpieczeństwa poprzez funkcjonowanie monitoringu, ochrona uczniów przed treściami niebezpiecznymi, edukacja dla bezpieczeństwa - współpraca z różnymi instytucjami (policja, straż); przeciwdziałanie agresji słownej i fizycznej, budowanie współpracy z rodzicami w celu zwiększenia bezpieczeństwa na terenie szkoły i poza nią dyrekcja, wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pracownicy administracji i obsługi zapisy w dziennikach, dokumentacja pielęgniarki, zapisy w dokumentacji psychologa Strona 19 z 20
Wiedza dotycząca funkcjonowania rodziny i rozwoju seksualnego człowieka ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN OSOBY ODPOWIEDZIALNE EWALUACJA Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów związanych z okresem dojrzewania, dorastania i wyborem drogi życiowej realizowanie zagadnień na godzinach wychowawczych, lekcjach religii, etyki wszyscy nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych, obserwacja uczniów na zajęciach dydaktycznych Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich, seksualnością człowieka i prokreacją organizowanie zajęć z udziałem pielęgniarki, specjalistów wszyscy nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych, analiza dokumentacji pielęgniarki Przyjęcie pozytywnej postawy wobec życia ludzkiego, osób niepełnosprawnych i chorych realizowanie zagadnień na godzinach wychowawczych, lekcjach religii, etyki wszyscy nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych Kształtowanie postaw prozdrowotnych, prospołecznych i prorodzinnych realizowanie zagadnień na godzinach wychowawczych, lekcjach religii, etyki oraz zajęciach wychowania do życia w rodzinie wszyscy nauczyciele zapisy w dziennikach lekcyjnych, obserwacja uczniów na zajęciach Strona 20 z 20