RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 ZESPÓŁ PLACÓWEK SZKOLNO WYCHOWAWCZO REWALIDACYJNYCH Wodzisław Śląski
Przebieg ewaluacji Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w placówce przez Zespół zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Raport z ewaluacji dotyczy obszaru: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki. Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Ewaluacja miała na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez placówkę wymagań zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego. Opis metodologii Badanie zostało przeprowadzone przez powołany w placówce Zespół zadaniowy do przeprowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Narzędziem wykorzystanym w badaniu były 3 ankiety; jedną skierowano do nauczycieli, drugą do rodziców, trzecią dla uczniów; oraz kwestionariusz wywiadu z dyrektorem placówki (załącznik 1). Ze względu na kilka ogniw wchodzących w skład placówki, zespół opracował osobne narzędzia badawcze dla poszczególnych grup: Ośrodka Rewalidacyjno - Wychowawczego (ankiety 2a, 2b), Wczesnego Wspomagania (ankiety 3a, 3b) oraz Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego (ankiety 4a, 4b, 4c). W badaniu wzięło udział 92 nauczycieli, 70 rodziców oraz 43 uczniów. Wszystkie grupy zostały wybrane losowo. Wywiad z dyrektorem szkoły miał na celu dostarczenie informacji w jaki sposób organizuje się w szkole procesy edukacyjne; czy w tegorocznym planie pracy szkoły uwzględniono realizację dodatkowych projektów i programów; w jaki sposób jest prowadzony monitoring osiągnięć uczniów. Obserwacja placówki miała na celu uzyskanie informacji, czy w szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów; jakie możliwości ma szkoła do korzystania z technologii informatyczno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli (jakie szkoła ma ograniczenia w tym względzie); czy wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności klas. Koordynatorem pracy Zespołu był Dyrektor Zespołu Placówek Szkolno Wychowawczo Rewalidacyjnych. Badanie trwało od listopada 2014 do marca 2015 roku, i składało się z kilku etapów: * sformułowanie pytań szczegółowych * określenie kryteriów, wg których ocenione będą wyniki ewaluacji listopad 2014 r.
* przygotowanie narzędzi * określenie próby badawczej grudzień 2014 r. * przeprowadzenie ewaluacji * porównanie uzyskanych wyników z wymaganiami Rozporządzenia styczeń/luty 2015r. * opracowanie raportu określającego poziom spełniania wymagań * określenie form prezentacji danych * wykorzystanie wyników ewaluacji marzec 2015r. W ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia wszyscy nauczyciele starali się przeanalizować temat, i odpowiedzieć na następujące pytania: jak rozumiemy istotę danego wymagania; co jest najważniejsze w danym wymaganiu, z punktu widzenia rozwoju naszej placówki; co już robimy w zakresie danego wymagania; co możemy jeszcze zrobić, żeby rozwijać się w danym wymaganiu. Starano się zebrać informacje (odpowiedzi) na zadane kluczowe pytania m.in.: 1. Czy procesy edukacyjne są realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej? 2. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane? 3. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane i doskonalone? Czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane w planowaniu tych procesów? 4. Czy procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się? Czy nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się? 5. Czy ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce oraz motywuje ich do dalszej pracy? Czy informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny proces uczenia się? 6. Czy w szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów? 7. Czy w szkole analizuje się wyniki monitorowania osiągnięć uczniów i wdraża się wnioski z tych analiz? 8. Czy nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów edukacyjnych? Czy działania podejmowane w szkole są planowane, wdrażane i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb? 9. Czy nauczyciele współdziałają w organizowaniu, realizacji i analizie procesów edukacyjnych, a wprowadzanie zmian w przebiegu tych procesów następuje w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami? Ewaluacja ma na celu ustalenie jednego z pięciu poziomów spełniania przez szkołę wymagań zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę;
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę; Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę; Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę; Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Wyniki ewaluacji adresowane są do dyrektora, rady pedagogicznej, uczniów, rodziców oraz organu prowadzącego szkołę.
WYNIKI EWALUACJI Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej opiekuńczej oraz innej działalności statutowej placówki Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte o najnowsza wiedzę pedagogiczna. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma dostarczanie uczniom informacji o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Komentarz 1. Procesy edukacyjne są realizowane z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej? Procesy edukacyjne są planowane i realizowane z uwzględnieniem zalecanych warunków i sposobu realizacji wskazanych w podstawie programowej. Uwzględniają przy tym bazę i możliwości szkoły. Na podstawie tych zaleceń dokonuje się wyboru programów nauczania i podręczników oraz sporządza plany pracy. Plany pracy nauczycieli zawierają określenia celu prowadzonych zajęć w odniesieniu do podstawy programowej. Zdaniem nauczycieli zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej są przydatną wskazówką w nauczaniu. Wśród najczęściej stosowanych wymieniają: dostosowanie treści, metod i form pracy do możliwości ucznia, monitorowanie osiągnięć ucznia, ewaluacja w trakcie realizacji podstawy, określenie i zapoznanie uczniów z wymaganiami, informacja zwrotna o postępach, korzystanie z bazy dydaktycznej placówki. Podobnie odpowiedzieli nauczyciele pracujący w ORW; wymienili tutaj: indywidualny program oparty na Orzeczeniu PPP, właściwe metody i formy pracy, odpowiednio wyposażone sale i pomoce dydaktyczne.
Jak podkreśla w wywiadzie dyrektor placówki, analiza wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego nad realizacją podstawy programowej dokonywana jest dwa razy w roku szkolnym. Podczas posiedzeń rady pedagogicznej omawiane są problemy dotyczące realizacji podstawy programowej w oparciu o plany pracy. W szkole opracowany jest arkusz organizacyjny, w którym zaplanowano obowiązkowe zajęcia edukacyjne oraz odbywa się kontrola ich realizacji. 2. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane? W odpowiedzi na pytanie: Co uwzględnia Pan/i w planowaniu procesów edukacyjnych? Nauczyciele wymieniają: możliwości ucznia (100%), indywidualne potrzeby ucznia (98%), czas potrzebny do zrealizowania określonych treści (61%), organizację roku szkolnego (49%) oraz liczebność klas (37% badanych). Nauczyciele ORW na podobnie sformułowane pytanie (Co uwzględnia Pan/i w trakcie planowania programu zajęć rewalidacyjno-wychowawczych?) odpowiedzieli: indywidualne potrzeby uczniów (100% badanych), możliwości uczniów (100%), preferencje podopiecznego (97%), czas potrzebny do zrealizowania określonych potrzeb (95%). Dwoje badanych wskazało w tym zakresie także na oczekiwania rodziców i Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Zasadniczymi elementami planu procesów edukacyjnych szkoły są zajęcia dydaktyczne, zajęcia dodatkowe, koła zainteresowań, uroczystości i konkursy, uroczystości z udziałem rodziców, spotkania z rodzicami, wycieczki. Plany procesów edukacyjnych tworzy się na podstawie: programu wychowawczego, programu profilaktyki i programów nauczania wyrastających z podstawy programowej. Są to plany działań wychowawczych i profilaktycznych oraz plany wynikowe zajęć edukacyjnych znajdujące swe odzwierciedlenie w planowanych do realizacji zagadnieniach. Programy nauczania z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowane są warunkach sprzyjającej i dobrze wyposażonej bazy lokalowej oraz pomocy dydaktycznych. Procesy edukacyjne są planowane również w opracowanych przez nauczycieli planach zajęć dodatkowych (tzw. karcianych). Plany te zawierają cele edukacyjne, treści programowe. Opracowano tygodniowy rozkład zajęć, który uwzględnia zalecenia dotyczące planowania takiego rozkładu. 91,5 % ankietowanych rodziców uważa, ze plan lekcji jest tak ułożony, że sprzyja uczeniu się (63,9% raczej tak, 27,6% zdecydowanie tak), pozostali rodzice wybrali odpowiedź raczej nie. Spośród badanych uczniów 29% twierdzi, że nigdy nie czuli się zmęczeni z powodu liczby zajęć w szkole, 16% - rzadziej niż 1 w tygodniu, 20% - że raz w tygodniu, 14% - kilka razy w tygodniu, 21% twierdzi, że zmęczeni są codziennie. Spośród rodziców podopiecznych ORW, 21 osób stwierdziło, że tygodniowy tok zajęć rewalidacyjno-wychowawczych spełnia ich oczekiwania, 1 osoba nie ma zdania na ten temat.
3. Czy procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane i doskonalone? Czy wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych są wykorzystywane w planowaniu tych procesów? Działania określone w planach są monitorowane, a wnioski z monitoringu uwzględniane są w planach na kolejny rok oraz w doskonaleniu bieżących działań. Uzyskane wyniki wykorzystuje się do ustalania wniosków do dalszej pracy oraz modyfikacji oferty programowej, w tym do wyrównywania szans, planowania pracy z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, indywidualizacji pracy z dziećmi, indywidualizacji kontaktów z rodzicami, do planowania pracy kół zainteresowań. Monitoring szczególnie obejmuje zmienioną podstawę programową. Monitoring prowadzony jest poprzez nadzór dyrektora. Przyjmuje formę obserwacji zajęć edukacyjnych i analizy jakościowej dokumentów oraz ilościowej odbytych zajęć edukacyjnych. Ponadto monitorowana jest częstotliwość oceniania i realizacja dodatkowych godzin wynikających z zapisu ustawy Karta Nauczyciela. Nauczyciele wskazują na prowadzenie w szkole monitoringu procesów edukacyjnych pod kątem sprawdzania skuteczności i przydatności podejmowanych działań. Wykorzystują do tego celu narzędzia takie jak sprawdziany wiadomości i umiejętności, badania wyników, karty pracy, odpowiedzi ustne, aktywność na zajęciach. Celem prowadzonego monitoringu jest: sprawdzenie przebiegu realizacji podstawy programowej, gromadzenie informacji o uczniach i ich osiągnięciach oraz dokonywanie okresowej i rocznej oceny uczniów. Przejawem monitorowania procesów w placówce są semestralne sprawozdania z realizacji planów pracy. Są one przedstawiane na posiedzeniach Rady Pedagogicznej. Służą one planowaniu pracy dydaktycznej, opracowywaniu planu nadzoru pedagogicznego, planowaniu pracy na zajęciach wyrównawczych i rozwijających, planowaniu pracy na zajęciach przygotowujących uczniów do egzaminów zewnętrznych oraz planowaniu innych zajęć dodatkowych. 4. Czy procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się? Czy nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się? Atmosfera szacunku, zaufania i równości, panująca w szkole sprzyja uczeniu się, tworzą ją wszyscy uczniowie i nauczyciele. Uczeniu się sprzyja wykorzystywanie opinii i inicjatyw uczniowskich, współpraca koleżeńska oraz wzajemny szacunek uczniów do wszystkich pracowników szkoły. W opinii znacznej większości rodziców (28 na 36 badanych) ich dzieci lubią chodzić do szkoły; aż 88% rodziców twierdzi, że nauczyciele traktują wszystkich uczniów równie dobrze. Równocześnie 81% badanych rodziców podopiecznych ORW deklaruje, że mają poczucie o indywidualnym traktowaniu ich dzieci; 100% z tej grupy uważa, że nauczyciele mają właściwe podejście do dzieci, tworzą miłą atmosferę i zaspokajają potrzeby dzieci. Wszyscy badani rodzice dzieci uczęszczających na WWR podkreślają, że dzieci bardzo chętnie uczestniczą w zajęciach organizowanych w placówce, a zajęcia są atrakcyjne i ciekawe dla dziecka, dostosowane do jego umiejętności i możliwości. W pełni pokrywa się to ze zdaniem n-li pracujących z tymi dziećmi. Podkreślają Oni, iż proces edukacyjny, aby
służył rozwojowi dzieci musi się opierać na: dostosowaniu metod i form pracy, tematyce zajęć, która zainteresuje dziecko, wyjaśnianiu rodzicom celów i zasadności podjętych działań, angażowaniu rodzica do tego, aby kontynuował działania w domu. Zdaniem uczniów, atmosfera sprzyjająca uczeniu się zapewniona jest dzięki życzliwości oraz stwarzaniu przez nauczycieli dobrych relacji miedzy uczniami; 80% badanych uczniów deklaruje, że nauczyciele w nich wierzą, aż 90% - że wzajemne relacje nauczyciel-uczeń są życzliwe. Nauczyciele w trakcie procesu lekcyjnego uzmysławiają uczniom potrzebę wykorzystania zdobytej wiedzy w przyszłości, tworzą przyjazną atmosferę. Aż 90% ankietowanych uczniów, deklaruje że mogą liczyć na pomoc nauczyciela, gdy mają trudności z nauką. Na pytanie: Czy n-le zrozumiale tłumaczą zagadnienia i potrafią zainteresować Cie tematem? 44,3% badanych odpowiedziało zawsze, 32,5% - czasem, 23,2% odpowiedziało, że nigdy. Równocześnie, przeszło połowa badanych rodziców (72,1%) stwierdziła w ankiecie, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne Ich dzieci, a opracowany przez nauczycieli program edukacyjny jest dostosowany do możliwości ucznia i zaleceń Poradni Psychologiczno Pedagogicznej (97,2% badanych). Równie wysoki odsetek ankietowanych rodziców stwierdza, że: szkoła pomaga rozwijać zainteresowania uczniów (94,4%), sposób, w jaki szkoła wychowuje uczniów odpowiada ich potrzebom (83,3%). Spośród ankietowanych rodziców wychowanków ORW wszyscy podkreślają, że stosowane metody i formy pracy są dostosowane do możliwości rozwojowych dziecka. 63% badanych rodziców wychowanków ORW twierdzi, że szkoła stwarza warunki do nabywania nowych umiejętności w stopniu bardzo dobrym, 27% - dobrym, 9% badanych nie ma zdania w tym temacie. 94,5% ankietowanych rodziców twierdzi, że szkoła wspiera ich w przezwyciężaniu trudności związanych z wychowaniem i nauczaniem. Podobne zdanie prezentuje 100% badanych rodziców dzieci, podopiecznych WWR. Nauczyciele w procesie edukacyjnym i wychowawczym stosują nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. Dotyczą one stosowanych metod pracy, wykorzystywanych środków dydaktycznych oraz poszerzenia zakresu wiedzy przedmiotowej. 96,96% badanych nauczycieli twierdzi, że szkoła zapewnia im możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych, które podnoszą jakość procesu uczenia. Równocześnie, tyle samo osób deklaruje, że pomieszczenia, w których prowadzi się zajęcia sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów i uczeniu się. Wszyscy nauczyciele deklarują, że wprowadzają nowatorskie rozwiązania w swojej pracy. Dotyczą one głównie metod pracy i wykorzystania środków dydaktycznych. Ankietowani uczniowie, wśród urządzeń i pomocy często wykorzystywanych na lekcjach wymieniają: komputer (74,41%), projektor (32,55%), internet (48,83%) oraz tablicę interaktywną (30,23%). Stosowanie tych rozwiązań nauczyciele uzasadniają przede wszystkim pozytywnym wpływem na rozwój uczniów oraz podniesieniem atrakcyjności zajęć.
5. Czy ocenianie uczniów daje im informację o ich postępach w nauce oraz motywuje ich do dalszej pracy? Czy informacja o postępach w nauce otrzymana w wyniku oceniania uczniów pomaga im uczyć się i planować swój indywidualny proces uczenia się? Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Na początku roku szkolnego przekazywana jest uczniom dokładna informacja o wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen wynikających z realizowanego programu nauczania oraz o możliwości otrzymania wyższej oceny. Według nauczycieli zwiększa to aktywność uczniów oraz poczucie odpowiedzialności za proces uczenia się. Uczniowie wiedzą, co nauczyciele od nich wymagają, za co ich oceniają. Znają system nagród i kar. Wiedzą, że na koniec roku szkolnego można dostać jako nagrodę książkę za naukę i frekwencję, dyplom oraz statuetki za aktywność sportową. Rodzice są informowani, jakie postępy edukacyjne osiągają się ich dzieci podczas spotkań z wychowawcą i rozmów indywidualnych. Ocena zachowania uczniów odbywa się na bieżąco oraz semestralnie w odniesieniu do ustalonych pożądanych postaw społecznych na podstawie regulaminu oceniania zachowania zawartego w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Oceny wystawiane w szkole są uzasadniane i zgodne z ustalonymi kryteriami. Uczniowie na zdecydowanej większości zajęć otrzymują pełną informacje zwrotną o efektach swojej pracy. Wskazówki nauczycieli są zachętą do dalszej nauki, jednak nie wszystkich uczniów motywują do nauki i poprawy wyników. Aż 91% badanych rodziców podkreśla, że są na bieżąco informowani o osiągnięciach edukacyjnych swoich dzieci. Równocześnie, jako preferowaną formę przekazywania informacji na ten temat wskazują: wpis do zeszytu (25 osób), kontakt telefoniczny (17), zebrania z rodzicami (16), indywidualne spotkania (13). Rodzice wychowanków ORW preferują indywidualne rozmowy (58,5%), wpis do zeszytu korespondencji (67,5%) oraz kontakt telefoniczny (58,5%). Jednocześnie wszyscy Oni uważają, że sposób przekazywania informacji o postępach dziecka jest rzetelna i wyczerpująca. Zdecydowana większość ankietowanych rodziców (91%) wyraża opinię, że stosowany przez nauczycieli sposób oceniania uczniów zachęca ich do uczenia się, co potwierdzają uczniowie (80% z nich twierdzi, że otrzymana ocena motywuje ich do pracy). Na pytanie: Czy wiesz, dlaczego otrzymałeś taką, a nie inną ocenę? 27 osób odpowiedziało zawsze, 3 prawie zawsze, 11 rzadko, 2 osoby nigdy. Prawie wszyscy ankietowani (93% uczniów) twierdzą, że mają możliwość poprawienia otrzymanej oceny. Z deklaracji uczniów wynika, że ocenianie jest dla nich ważne. Na pytanie, co czują gdy są oceniani, uczniowie odpowiadają: jestem zadowolony 27 odpowiedzi, mam ochotę się uczyć 21, postanawiam, że się poprawię 15, wiem, co mam poprawić 15, jest mi to obojętne 7, czuję się zniechęcony 6, nie chce mi się uczyć dalej 4,
nie wiem, co dalej robić 3 odpowiedzi. Nauczyciele motywują uczniów do nauki poprzez utwierdzanie ich w poprawności myślenia i wnioskowania oraz zastosowanego sposobu rozwiązania zadania. Wśród najczęściej stosowanych sposobów motywowania nauczyciele wymieniają: stosowanie nagród i pochwał (29), treści dostosowane do możliwości ucznia (18), prowadzenie ciekawych, urozmaiconych zajęć (15), szeroki wybór pomocy dydaktycznych (12), wskazywanie na przydatność zdobytej wiedzy (6), zauważanie nawet najmniejszych sukcesów ucznia (6), tematyka zajęć przyjazna uczniom (4), organizowanie konkursów (4), współpraca z rodzicami (3). Zdaniem większości badanych rodziców (80,5%), ocenianie motywuje dziecko do dalszej pracy, 1 osoba twierdzi, że nie motywuje, 6 osób nie ma zdania na ten temat. Równocześnie rodzice twierdzą, że informacja o wynikach dziecka pomaga mu się uczyć (raczej tak 63,9%, zdecydowanie tak 11,1%). Wśród badanych uczniów najliczniejszą grupę stanowią Ci, których najbardziej motywują plusy i oceny za aktywność (53,4%), potem pochwały (pisemne lub ustne 34,8%), oraz rozmowy z rodzicami (11,8%). Nauczyciele nie ograniczają się tylko do wskazywania błędów, ale korygują, wyjaśniają, utrwalają wiadomości oraz ukierunkowują do samodzielnego poszukiwania rozwiązań. Tylko 6 spośród badanych uczniów stwierdziło, że nauczyciele nigdy nie rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich trudności w nauce; 53% stwierdziło, że takie rozmowy odbywają się prawie zawsze lub zawsze. Wsparcie to wynika nie tylko z samego podejścia nauczycieli ale także ze sposobu organizacji procesu lekcyjnego. Wszyscy badani nauczyciela podkreślają, że organizując tok lekcyjny i wybierając metody pracy kierują się indywidualnymi potrzebami uczniów. Wśród najczęściej stosowanych metod wymieniają: praktycznego działania, słowną (rozmowa kierowana), oglądową, ośrodków pracy, problemową, programowaną (z wykorzystaniem komputera i tablicy interaktywnej). Indywidualne podejście do ucznia ma niewątpliwie wpływ na poziom jego umiejętności i wiadomości. W podobnym tonie wypowiadają się rodzice uczniów, którzy uważają, że organizacja toku lekcyjnego ma wpływ na poziom wiedzy, ale też na umiejętność uczenia się (88,8% ankietowanych uważa, że ich dzieci posiadły taką umiejętność). 6. Czy w szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów? W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów w celu podnoszenia jakości i efektywności kształcenia. Dokonywana jest analiza osiągnięć uczniów, analiza
wyników nauczania i egzaminów zewnętrznych i wewnętrznych w kontekście całego oddziału i pojedynczych uczniów, analiza frekwencji poszczególnych klas i uczniów (wyniki klasyfikacji i promocji uczniów poszczególnych klas), kontrola dokumentacji. Jeśli chodzi o zakres monitoringu, to 98% nauczycieli twierdzi, że monitoring dotyczy osiągnięć wszystkich uczniów, dwóch badanych wskazuje, że tylko niektórych uczniów. Aż 89,5% ankietowanych n-li wskazuje, że diagnozuje możliwości edukacyjne wszystkich swoich uczniów, 7,5% - w odniesieniu do większości, 3% - w odniesieniu do nielicznych. Spośród n-li pracujących w ORW, wszyscy ankietowani potwierdzają, że diagnozują możliwości swoich podopiecznych. W szkole monitoruje się konkursy i turnieje, w których biorą udział uczniowie. W szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów, nagrody, osiągnięcia najlepszych uczniów, prace plastyczne uczniów itp. Zdaniem prawie wszystkich badanych rodziców, w szkole podejmuje się starania, by uczeń miał poczucie sukcesu w nauce na miarę swoich możliwości; odmiennego zdania jest zaledwie 2 ankietowanych. 7. Czy w szkole analizuje się wyniki monitorowania osiągnięć uczniów i wdraża się wnioski z tych analiz? W szkole ocenia się poziom wiedzy i umiejętności uczących się. Nauczyciele kontrolują efekty swojej pracy poprzez sprawdziany, karty pracy, odpowiedzi ustne, aktywność uczniów na zajęciach, prace domowe, prace dodatkowe, etc. Na podstawie wniosków z przeprowadzonej analizy wyników egzaminów gimnazjalnych wprowadzane są zmiany w planach pracy i organizacji procesów edukacyjnych. Wnioski z monitoringu i analizy wdrażane są m. in. poprzez zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych, modyfikacje planów dydaktycznych nauczycieli. Nauczyciele potwierdzają prowadzenie analizy wyników monitoringu osiągnięć uczniów przez dyrektora, radę pedagogiczną oraz zespoły nauczycieli. Konsekwencją prowadzonego monitoringu są wdrażane wnioski przyczyniające się do podnoszenia jakości i efektywności uczenia się uczniów. Dzięki wnioskom z monitorowania osiągnięć uczniów, w celu zaspokojenia ich potrzeb oraz podniesienia poziomu nauczania wprowadzono zajęcia wyrównawcze i rozwijające, które mają wpływ na wyniki egzaminu gimnazjalnego. Na zajęciach dodatkowych, po wcześniejszej analizie tematyki, która sprawia uczniom problemy, przygotowuje się uczniów do egzaminów zewnętrznych oraz konkursów przedmiotowych. W celu oswojenia uczniów z procedurą egzaminu gimnazjalnego oraz jego tematyką i formą w szkole przeprowadza się próbne egzaminy, których wyniki są potem analizowane i na ich podstawie wyciągane są wnioski do dalszej pracy. 8. Czy nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów edukacyjnych? Czy działania podejmowane w szkole są planowane, wdrażane i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb? Uczniowie maja wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój.
Wpływ uczniów na proces uczenia się podczas lekcji polega m.in. na proponowaniu różnych rozwiązań zadania, uczeniu się od siebie nawzajem poprzez pracę w grupach. Uczniowie mają świadomość zależności ich rozwoju osobistego od własnego zaangażowania (twierdzi tak 48,8% ankietowanych) oraz czasu poświęconego na naukę (39,5%). 16,2% uczniów twierdzi, że ich wyniki w nauce zależą od pomocy rodziców, tyle samo, że od nauczycieli; 11,6% badanych twierdzi, że od szczęścia. Zdaniem uczniów, mają oni wpływ na to jak wygląda lekcja (tak lub raczej tak odpowiedziało 60% badanych). Pokrywa się to w pełni ze zdaniem nauczycieli, którzy w zdecydowanej większości (87,9%) twierdzą, że biorą pod uwagę opinię uczniów o tym, jak chcieliby się oni uczyć. Według badanej grupy nauczycieli, uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianach działań profilaktycznych i wychowawczych (zdecydowanie tak i raczej tak odpowiedziało 83,4% ankietowanych). Wskazują oni równocześnie na możliwości współtworzenia i modyfikowania działań edukacyjnych przez wychowanków, m.in.: składanie propozycji tematu, który ich interesuje oraz sposobu jego realizacji, uwzględnianie potrzeb, możliwości i zainteresowań, czynne uczestnictwo w szkolnych przedsięwzięciach, mini-projekty i prezentacje wg własnego pomysłu, wybór metod i form pracy. 90% badanych uczniów deklaruje, że szkoła umożliwia im nauczenie się najważniejszych dla nich rzeczy; 92% z nich twierdzi, że szkoła pomaga im rozwijać zainteresowania. Pokrywa się to w pełni ze zdaniem rodziców, którzy twierdzą, że ich dziecko jest traktowane w szkole indywidualnie (69,4% ankietowanych). Nauczyciele współpracują z uczniami w obszarze doskonalenia procesów edukacyjnych. Większość nauczycieli deklaruje, że bierze pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć na większości zajęć (36%) lub na niektórych zajęciach (64%).Z tym stwierdzeniem zgadza się 59% uczniów oraz większość rodziców (w różnym stopniu). Organizacja i przebieg procesów edukacyjnych w szkole jest ciągle dostosowywany do bieżącego zachowania i funkcjonowania uczniów w środowisku szkolnym. Współpraca między nauczycielami a uczniami w obszarze doskonalenia procesów edukacyjnych dotyczy zajęć pozalekcyjnych, metod pracy na lekcji, terminów sprawdzianów, tematyki lekcji, organizacji uroczystości szkolnych, apeli i inicjatyw uczniowskich. Uczniowie mają wpływ, choć nie bezpośredni, na organizację procesów edukacyjnych. Nauczyciele prowadząc obserwacje uczniów podejmują działania uwzględniające ich propozycje i opinie. Do takich działań można zaliczyć np. zajęcia pozalekcyjne adekwatne do zainteresowań. Uczniowie potwierdzają, że szkoła pomaga im rozwijać ich zainteresowania (60%). Podobnego zdania są rodzice (73%). Działania wychowawcze podejmowane w szkole są planowane, wdrażane i modyfikowane z udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb. Uczniowie uczestniczą w działaniach edukacyjnych sprzyjających kształtowaniu i uzyskiwaniu pożądanych postaw. Nauczyciele podkreślają bieżące rozwiązywanie konfliktów i nieporozumień, przypominanie o obowiązujących zasadach. Zdaniem rodziców,
sposób w jaki szkoła wychowuje uczniów, odpowiada potrzebom ich dzieci (96%). 9. Czy nauczyciele współdziałają w organizowaniu, realizacji i analizie procesów edukacyjnych, a wprowadzanie zmian w przebiegu tych procesów następuje w wyniku wspólnych ustaleń pomiędzy nauczycielami? Organizacja procesów edukacyjnych prowadzona jest systematycznie z udziałem wszystkich nauczycieli, a wdrażane wnioski przynoszą oczekiwane rezultaty. Odbywają się spotkania w zespołach przedmiotowych, wychowawców, szkolenia w ramach WDN, wspólne wypracowywanie strategii nauczania, dyskusje nad koncepcją pracy szkoły. Zauważyć można współpracę merytoryczną i interdyscyplinarną, pracę zespołową, wzajemne wsparcie, realizację wspólnych programów i projektów edukacyjnych. Analiza procesów edukacyjnych dokonywana jest samodzielnie przez nauczycieli w zakresie procesów, za które ponoszą oni odpowiedzialność (48%) oraz w zespołach zadaniowych (85%). Tylko jedna z ankietowanych osób zadeklarowała, że nie konsultuje swoich programów i planów zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami. Równocześnie 91% badanych n-li twierdzi, że otrzymuje wsparcie od innych n-li w trakcie tworzenia procesów edukacyjnych; 9% - raczej nie. Równocześnie, wszyscy ankietowani nauczyciele ORW deklarują, że konsultują plan zajęć rewalidacyjno-wychowawczych i rekreacyjnych z innymi nauczycielami. Podobnie nauczyciele, pracujący z dziećmi w ramach WWR. Podsumowanie Na podstawie przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej badającej wymaganie - Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się - można stwierdzić, że procesy edukacyjne przebiegające w szkole są planowane, monitorowane i doskonalone z uwzględnieniem zaleceń podstawy programowej, potrzeb uczniów i możliwości szkoły. Nauczyciele planują procesy edukacyjne, uwzględniając zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Realizacja tych procesów jest monitorowana, a wnioski z monitoringu są wdrażane i sprzyjają doskonaleniu procesów edukacyjnych. Organizacja procesów edukacyjnych i stosowane metody pracy sprzyjają uczeniu się oraz spełniają rolę wspierającą i motywującą dla uczniów. Ważnym elementem procesów edukacyjnych jest ocenianie, dające uczniom informację o ich postępach w nauce i pomagające uczyć się. Na niewysokim poziomie pozostaje motywacja niektórych uczniów. W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów, a efekty tego monitoringu i wnioski z jego analizy wykorzystuje się w dalszym planowaniu pracy oraz w motywowaniu uczniów do dalszej nauki. Ważnym aspektem w przebiegu procesów edukacyjnych jest współpraca całego środowiska szkolnego (uczniów, nauczycieli, rodziców) w realizacji tych procesów.
Wnioski 1. Kontynuacja planowania, monitorowania i doskonalenia przebiegających w szkole procesów edukacyjnych służących realizacji koncepcji pracy. 2. Ewaluacja prowadzonych działań i wdrażanie wniosków do planów pracy w przyszłości. 3. Doskonalenie i poszerzanie stosowanych metod nauczania oraz sposobów wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. 4. Zwrócenie uwagi na uczniów o obniżonej motywacji i słabym poziomie zaangażowania oraz podnoszenie poczucia sukcesu uczniów adekwatnego do ich możliwości. Szukanie sposobów motywacji uczniów obojętnych lub niezadowolonych ze swoich wyników w nauce. Przeprowadzanie rozmów z poszczególnymi uczniami na temat przyczyn ich trudności bądź źródeł sukcesów w nauce. 5. Stosowanie na lekcjach, w celu zwiększenia skuteczności uczenia się, oceniania wspierającego- motywowanie uczniów do samodzielności oraz obiektywizmu w ocenie własnych możliwości. 6. Przeprowadzenie pogadanek na temat skutecznych form uczenia się oraz higieny pracy umysłowej i czasu wolnego - zmęczenie wynikające z tygodniowego rozkładu zajęć może mieć podłoże w braku umiejętności uczenia się oraz z ich ogólnego zmęczenia związanego z niewłaściwym rozplanowaniem pracy i wypoczynku. 7. Kontynuacja monitorowania osiągnięć uczniów, doskonalenie narzędzi temu służących i wdrażanie wniosków z analiz do pracy w przyszłości. 8. Wnikliwe analizowanie wyników nauczania i egzaminu gimnazjalnego oraz opracowywanie planów działań doskonalących i naprawczych zwrócenie uwagi na zadania o niskim wskaźniku łatwości. 9. Konsekwentne planowanie i podejmowanie działań (w zakresie procesów edukacyjnych oraz oferty szkoły wykraczającej poza zalecenia programowe) udziałem uczniów i adekwatne do ich potrzeb. Analizowanie na bieżąco potrzeb i zainteresowań młodzieży, aby stwarzać jej jak najlepsze warunki rozwoju. 10. Przypominanie uczniom, w różnych formach (dyskusje, pogadanki, ankiety itp.) jakie są pożądane postawy uczniów zgodne z koncepcją pracy szkoły. Przedstawianie rodzicom działań podejmowanych przez szkołę (nauczycieli) i stopnia korzystania z oferty szkoły przez uczniów oraz możliwości bardziej skutecznego wykorzystania przez uczniów oferty zajęć dodatkowych. 11. Kontynuacja współdziałania nauczycieli w organizowaniu, realizacji i analizie procesów edukacyjnych. Wyniki ewaluacji przedstawione zostaną zainteresowanym stronom na konferencji Rady Pedagogicznej, oraz Radzie Rodziców przez dyrekcję placówki. Raport będzie również udostępniony w bibliotece szkolnej, oraz na stronie internetowej placówki. Opracowano dn. 06.03.2015 r.