OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Wczesna diagnoza i terapia logopedyczna 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Early diagnosis and speech therapy 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład 15 godzin, Ćwiczenia 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Iwona Jagoszewska, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Opanowanie przez studentów podstawowej wiedzy niezbędnej do zrozumienia zagadnień logopedycznych we wczesnej diagnozie i terapii z zakresu fonetyki i fonologii języka polskiego C-2 Nabycie przez studentów umiejętności wczesnego rozpoznawania, zapobiegania i terapii zaburzeń mowy. C-3 Przygotowanie studentów do dostrzegania biologicznych, społecznych i kulturowych
14. EK_01 uwarunkowań akwizycji i rozwoju mowy Kształtowanie umiejętności analitycznego i krytycznego analizowania wypowiedzi dziecięcej poprzez wyposażenie studentów w umiejętności segmentacji i analizy wypowiedzi dziecka. C-4 Zapoznanie studentów z metodami i sposobami pracy logopedycznej z dziećmi z zaburzeniami mowy; C-5 Ukazanie przyszłym pedagogom ich roli w rozwijaniu świadomości fonologicznej dzięki czemu będą potrafili wesprzeć dziecko w początkowej nauce czytania i pisania C-6 Wyposażanie studentów w kompetencje komunikacyjne oraz umiejętność współpracy w zespole. Zakładane efekty kształcenia: na poziomie rozszerzonym zna specjalistyczną terminologię stosowaną we wczesnej diagnozie i terapii logopedycznej Symbole kierunkowych efektów kształcenia: KW_01 EK_02 EK_03 EK_04 ma uporządkowaną wiedzę na temat diagnozy i terapii logopedycznej, rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności w rozwoju mowy wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną w celu diagnozowania i racjonalnej oceny uwarunkowań etapów rozwoju mowy dziecka oraz projektowania działań praktycznych wspierających rozwój mowy u małych dzieci potrafi sprawnie porozumiewać się twórczo zaplanować, zorganizować wsparcie logopedyczne dla uczestników procesów edukacyjnowychowawczych rodziców i dzieci w wieku przedszkolnym. Identyfikować problemy dziecka, konstruktywnie analizować i kształtować świadomość logopedyczną u dzieci z różnymi zaburzeniami K_W13 K_U04 K_K02 EK_05 potrafi współdziałać w zespole i konstruktywnie wchodzi w relacje komunikacyjne z dziećmi z zaburzeniami rozwoju mowy 15. Treści programowe: K_K07 -Wprowadzenie do teoretycznych podstaw diagnozy i terapii logopedycznej -Podstawowe pojęcia fonetyki. Budowa i funkcjonowanie narządów mowy. Kryteria klasyfikacji spółgłosek i samogłosek. Podstawowe pojęcia fonologii. -Charakterystyka uwarunkowań i etapów rozwoju mowy dziecka. - Kształtowanie się mowy dziecka. Okres prenatalny, perinatalny, postnatalny, okres niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa wpływ poszczególnych czynników na rozwój mowy -Rozwój struktur poznawczych i myślenia a język dziecka; Miejsce i rola dziecięcych pytań w rozwoju (językowym). Rozwój umiejętności narracyjnych dzieci. -Badanie logopedyczne specjalistyczne a badanie przesiewowe, Badania przesiewowe pod kątem wykrywania zaburzeń mowy u dzieci w wieku przedszkolnym -Metodyka pracy logopedycznej od strony pedagoga. Diagnoza świadomości logopedycznej -Badanie słuchu fonematycznego Świadomość fonemowa a trudności w nauce czytania i pisania- -Diagnoza logopedyczna u dzieci z zaburzeniami artykulacyjnymi -Metodyka ogólna pracy logopedycznej -Ćwiczenia wspomagające rozwój mowy u dzieci z różnymi zaburzeniami - Terapia dzieci z niskim poziomem fonemów ( znaczenie wczesnej diagnozy przed rozpoczęciem
nauki czytania) -Zdobycie przez studenta wstępnej wiedzy o istocie i przejawach zakłóceń mowy -Wyjaśnienie terminologii (alalia;, afazja, dysfazja, opóźnienie rozwoju mowy, prosty opóźniony rozwój mowy; niedokształcenie mowy, dyslalia) -Odruchy charakterystyka, objawy niepokojące, pomoc -Zajęcia ortofoniczne dla dzieci w wieku przedszkolnym -Treści pogadanki logopedycznej dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym 16. Zalecana literatura (podręczniki) Literatura podstawowa: Atys P., Emiluta-Rozya D., Mierzejewska H., Badania przesiewowe do wykrywania zaburzeń rozwoju mowy u dzieci dwu-, cztero- i sześcioletnich, Wydawnictwo APS, Warszawa 2001 Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2008 Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa 1996 Emiluta-Rozya D., Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym, CMPPP, Warszawa 2006 Gałkowski T., Jastrzębowska G.,Logopedia. Pytania i odpowiedzi podręcznik akademicki. Wydawnictwo Uniwersytet Opolskiego, Opole 2003 Grabias S., Logopedyczny test przesiewowy dla dzieci w wieku szkolnym, UMCS, Lublin 2007 Gunia G., Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy, Impuls Kraków 2003 Maurer A., Dźwięki mowy. Program kształtowania świadomości fonologicznej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych, Impuls, Kraków 2003 Panaś R., Baw się z nami sylabami. Ćwiczenia i zabawy logopedyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2013. Porayski-Pomsta J., Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1994 Porayski-Pomsta J.,( red ), Diagnoza i terapia w logopedii, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa 2008 Szeląg E., Szymaszek A., Test do badania słuchu fonematycznego u dzieci i dorosłych, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006 Literatura uzupełniająca: Leonard L., SLI Specyficzne zaburzenia komunikacji językowej, GWP, Gdańsk 2005. Sovak M. Alalia, Logopedia 10, Lublin 2006 Stecko E., Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy, Lublin 1991 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Wykłady: ocena nabytej przez studenta wiedzy - EK_01,EK_02 - umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania EK_03, EK_04, EK_05 Kryteria oceny: - zaliczenie student ma ugruntowaną wiedzę na temat diagnozy i terapii logopedycznej oraz funkcjonalności i dysfunkcjonalności rozwoju mowy, aby móc, na podstawie diagnozy, dokonać analizy i interpretacji uwarunkowań rozwoju mowy dziecka, a następnie umiejętnie wnioskować na temat projektowania działań praktycznych wspierających rozwój mowy u małych dzieci; - niezaliczenie student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy na temat diagnozy i terapii logopedycznej oraz funkcjonalności i dysfunkcjonalności rozwoju mowy, aby móc, na podstawie
diagnozy, dokonać analizy i interpretacji uwarunkowań rozwoju mowy dziecka, a następnie umiejętnie wnioskować na temat projektowania działań praktycznych wspierających rozwój mowy u małych dzieci. Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej małego dziecka - EK_01,EK_02 - umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej z wczesną diagnozą EK_03 - umiejętność rozpoznawania problemów dziecka, konstruktywnego analizowania i kształtowania świadomości logopedycznej u dzieci z różnymi zaburzeniami, umiejętność zorganizowania wsparcia logopedycznego dla rodziców i małych dzieci EK_04 - potrafi i konstruktywnie wchodzi w z podmiotami wychowania, ma umiejętność współdziałania w zespole zastosowaniem odpowiednich relacji komunikacyjnych dla potrzeb logopedycznych małych dzieci EK_05 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej, kształtuje mowę, stymuluje rozwój sprawności językowych oraz koryguje dziecko na podstawie metodyki pracy logopedycznej od strony pedagoga. Bardzo dobrze zna budowę i funkcjonowanie narządów mowy. Posługuje się podstawowymi pojęciami logopedycznymi z uwzględnieniem poziomów rozwoju mowy, kształtowania świadomości fonologicznej oraz uwarunkowań terapii zaburzeń mowy. Ma umiejętności niezbędne do ustalenia diagnozy i zaplanowania przebiegu terapii logopedycznej; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej, która pozwala mu na dobrym poziomie kształtować mowę, stymulować rozwój sprawności językowych oraz korygować dziecko na podstawie metodyki pracy logopedycznej od strony pedagoga.; - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z teorii diagnozy i terapii logopedycznej, poprawnie kształtuje mowę, stymuluje rozwój sprawności językowych oraz koryguje dziecko na podstawie metodyki pracy logopedycznej od strony pedagoga - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z teorii diagnozy i terapii logopedycznej, by poprawnie kształtować mowę, stymulować rozwój sprawności językowych oraz korygować dziecko na podstawie metodyki pracy logopedycznej od strony pedagoga Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta: - praca kontrolna wykłady i ćwiczenia - kolokwium semestralne - ćwiczenia 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady - ćwiczenia Praca własna studenta: - przygotowanie do ćwiczeń - przygotowanie do pracy kontrolnej - kolokwium semestralne Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 15 15 Suma godzin 120 Liczba punktów ECTS 4 *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia