WRZESIEO 2011 Cele ogólne: Poznad siebie, poznad innych: ja inni, ja - przedmiot, inni przedmiot. /Poznanie i integracja przez zabawę/ Jaki jestem, kim jestem? Ja inni: jacy są moi koledzy? Czy i jak mogę się z nimi bawid? Czym różnię się od innych, a w czym jestem podobny? Co można zrobid z różnych przedmiotów, do czego służą, po co są mi i innym potrzebne, jak z nich korzystad? Umiejętnośd dostrzegania zjawisk, formułowania uogólnieo Umiejętnośd dostrzegania zjawisk w otoczeniu, obserwowania wybranych zjawisk Umiejętnośd klasyfikowania spostrzeżeo Umiejętnośd wiązania nowego z posiadanym zasobem wiedzy, stosowania w praktyce Wybrane treści programowe + propozycje dzieci Witajcie w przedszkolu! Poznajemy przedszkole; Nasze imiona; Ja i moi koledzy; Jestem już w przedszkolu; Nasze zasady; Bawimy się sylabami; Moje marzenia To były wakacje! Wspomnienia z wakacji; Wakacyjne zabawy; Piękny jest nasz kraj; Wędrujemy po naszym kraju; Kącik wakacyjny Droga do przedszkola Obserwujemy ruch drogowy; poznajemy przepisy ruchu drogowego; czy znamy te pojazdy?; Oto ja oto ty; Bądźmy ostrożni! Nadeszła jesieo Park w jesiennej szacie; Jesienne drzewa; Jesienne zabawy; Kolorowe liście; Zbieramy grzyby Diagnoza zachowao emocjonalno-społecznych, samodzielności i umiejętności samoobsługowych; umiejętności poznawczych, kompetencji komunikacyjnych i językowych, motoryki małej i dużej. Formy organizacyjne: indywidualnie, zespołowo, w małych grupach, z całą Kolejnośd poszczególnych form pracy stosowana w zależności od przeprowadzonej diagnozy dzieci; różnicowanie zadao, umożliwienie wyboru zadao (ofert edukacyjnych zabawowo-zadaniowych) oraz sposobu ich realizacji. Cele realizowane są w różnych porach dnia, głównie przez zabawę. 1
Lp. Sytuacje edukacyjne Forma organizacyjna Uwagi 1 Planowanie dnia wspólnie z dziedmi Z całą Czynnośd stała 2 KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH - porozumiewanie się z innymi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych. ( Poznam siebie, poznam innych, jaki jestem, z kim i jak mogę się bawid) ZABAWY INTEGRACYJNE I INNE: np. Poznajmy się; Powitania ; Znam swoje imię; Witajcie dzieci; Zgadnij kim jestem; Poznaję swoich kolegów; Pociąg imion; Wędrująca maskotka ZABAWY DOWOLNE (wybrane i proponowane przez dzieci) lub ZAPROPONOWANE: Dydaktyczno-ruchowe: np. Poznaję moich kolegów, Ja i moi koledzy; Czym pojedziemy na wycieczkę? Szukamy skarbu; W parku, czy w lesie? tematyczne (np. w dom, w lekarza), konstrukcyjno-manipulacyjne, techniczne plastyczne (plastyczno-słowne, plastyczno-muzyczne itp.) receptywne, umuzykalniające (muzyczno-rytmiczne, taneczne itp.), ruchowe (różnego typu) i inne wg pomysłów dzieci i nauczyciela. Wyzwalanie spontanicznej aktywności zabawowej dzieci, pomysłowości w zabawie, planowanie przestrzeni do działania; stosowanie form grzecznościowych w zabawie (oraz sytuacjach realnych). Porządkowania miejsc zabawy wspólnie z nauczycielem ustalanie zasad. Wprowadzenie umów dotyczących bezpiecznej zabawy i zachowao w sali i na placu zabaw. 3 KSZTAŁTOWANIE CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH, NAWYKÓW HIGIENICZNYCH I KULTURALNYCH Wykorzystywanie codziennych sytuacji naturalnych, spontanicznych oraz tworzenie sytuacji zabawowo-zadaniwych, np. zabawy z wodą+pokaz mycia rąk, zębów; urodziny w przedszkolu (realne lub zabawowe); zabawy typu: Ubranka dla lalek; Przyjęcie dla Misia; W szatni Stosowanie form grzecznościowych w sytuacjach naturalnych i zabawowych. Wprowadzenie umów dotyczących zachowao w łazience, szatni, jadalni. Z całą, w małych grupach, zespołach Indywidualnie, w małych grupach lub zespołach w zależności od potrzeb dzieci. W małych grupach lub Diagnoza zachowao społecznych i emocjonalnych; diagnoza zdolności rozumienia i zapamiętywania prostych umów, stosowania zasad wspólnej zabawy oraz umiejętności stosowania doświadczeo własnych. Diagnoza umiejętności samoobsługowych i samodzielności oraz umiejętności stosowania umów i współdziałania z innymi. 2
4 WSPOMAGANIE ROZWOJU MOWY DZIECI oraz WSPIERANIE W ROZWIJANIU CZYNNOŚCI INTELEKTUALNYCH, W POZNAWANIU I ROZUMIENIU SIEBIE I ŚWIATA Zabawy stymulujące kompetencje językowe m.in. dwiczenia ortofoniczne (szum drzew, szum wiatru, głosy ptaków, owadów itd.). Zabawy i dwiczenia artykulacyjne, fonetyczne; dźwiękonaśladowcze itp. Inspirowanie do wypowiadania się na tematy bliskie dzieciom np. związane z minionymi wakacjami, z rodziną, z zainteresowaniami i pragnieniami..; wspólne konstruowanie pytao. Opisywanie wybranych ilustracji (Kartki z wakacji; ilustracje lato, park, sad..), opowiadanie historyjek obrazkowych; zagadki słowne; zabawy dialogowe, zabawy parateatralne (zabawy z pacynkami, misiami itp.) Zabawy słowne, np. Dokoocz zdanie ; Zabawy słowne z rekwizytem, np. W moim przedszkolu podoba mi się..; Moje przedszkole jest Moją ulubioną zabawką jest Co by było, gdyby na świecie były same dzieci?; Inne, np.: Jaki rym tu pasuje?. Słuchaj uważnie i ułóż (ilustracje do tekstu) W małych grupach; Diagnoza możliwości językowych i komunikacyjnych dzieci(sprawnośd aparatu mowy); Diagnoza sfery intelektualnej: spostrzegawczości, umiejętności myślenia (logicznego myślenia, analizowania zjawisk, formułowania wniosków; ustalania kolejności zdarzeo itp.); umiejętności kojarzenia, zapamiętywania, łączenia nowego z już znanym. Kształtowanie umiejętności określania kolejności zdarzeo; klasyfikowania: to do tego pasuje; te obiekty są podobne, a te inne. Przewidywanie - co może się zdarzyd. Zabawy typu: Co tu nie pasuje. Wzbogacanie informacji i doświadczeo poznawczych dziecka w zakresie znajomości owoców i warzyw, różnic między lasem i parkiem; różnorodności grzybów; różnic między sadem i ogrodem warzywnym; w zakresie poznawania własnego kraju (główne rzeki, miasta, krainy geograficzne ); w zakresie zasad ruchu drogowego itp. Zabawy badawcze, np. To pestka i to pestka; Czarodziejski worek (z warzywami lub owocami) Rozwijanie pamięci - umiejętności zapamiętywania poleceo, krótkich tekstów, melodii. Indywidualna pomoc logopedyczna. 5. WYCHOWANIE ZDROWOTNE I KSZTAŁTOWANIE SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ DZIECI Gry i zabawy na świeżym powietrzu; dwiczenia gimnastyczne (np. wg metody W. Sherborne - wybrane elementy), gimnastyka rozwojowa. Zabawy z piłką i innymi przyborami gimnastycznymi /zabawy w sali lub na placu zabaw/ Z całą, w małych grupach lub zespołach, indywidualnie Diagnoza motoryki dużej, samodzielności oraz umiejętności współdziałania, dostosowania się do zasad wspólnej 3
Sensoryczne poznawanie owoców i warzyw + doskonalenie nawyków higienicznych np. obserwacje w ogrodzie, w sadzie; na bazarze z owocami i warzywami; mycie owoców i warzyw, ważenie, smakowanie ; zabawy w rozpoznawanie owoców po smaku lub kształcie. Zabawy ruchowe (różnego typu, np. ruchowo-orientacyjne, ruchowo-muzyczne itp.)- np. Pociąg imion; Tworzymy pary; Skaczące piłeczki ;Idź-Stój; Zbójnicy w przedszkolu; Mewy; Piesi i samochody; Po wąskiej dróżce; Wiatr i liście Zabawa Masujemy nasze ciała; dwiczenia z wykorzystaniem ruchów naprzemiennych Gry zespołowe, zabawy z piłką lub innymi przyborami gimnastycznymi (na placu zabaw i w sali gimnastycznej), gimnastyka rozwojowa. Kształtowanie orientacji w schemacie ciała, w kierunkach; kształtowanie orientacji w otoczeniu bliższym (sala zabaw, szatnia, łazienka) i dalszym (okolica wokół przedszkola, domu) 6. WYCHOWANIE PRZEZ SZTUKĘ muzyka i śpiew, pląsy i taniec; dziecko widzem i aktorem Zabawy muzyczno rytmiczne; taneczne; zgadywanki muzyczne, słuchowe (rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, odgłosów zwierząt itp.); nauka piosenek - np. Wakacyjna piosenka; Owocowa piosenka; Jesieo Zabawy instrumentami perkusyjnymi; słuchanie muzyki relaksacyjnej, klasycznej Udział w audycjach muzycznych, udział w zajęciach z rytmiki, taocach. Oglądanie przedstawieo teatralnych oraz występy w przedstawieniach. Oglądanie fragmentu inscenizacji K. Bayer Leśne duszki i grzyby. 7. WYCHOWANIE PRZEZ SZTUKĘ różne formy plastyczne Malowanie farbami na różnych płaszczyznach; rysowanie, lepienie z plasteliny (lub ciastoliny, masy solnej itp.); wycinanie i klejenie (m.in. proste formy orgiami), wydzieranki; colage; gniecenie, ucieranie; nawlekanie korali Tematy zaproponowane - np. Wspomnienie z wakacji; Wakacyjna kartka; Mój portret; Jesienne drzewa; Liście, listki, listeczki (metodą frotażu); wycinanie papierowych serwetek, stemple z warzyw, obraz pt. Sad; plastelinowe owoce; wydzieranki konturów warzyw; rysunkowe zagadki ) lub dowolne wg pomysłów i potrzeb dzieci. 8. WSPOMAGANIE ROZWOJU INTELEKTUALNEGO WRAZ Z EDUKACJĄ MATEMATYCZNĄ // BUDZENIE ZAINTERESOWAO TECHNICZNYCH Doskonalenie orientacji w przestrzeni oraz orientacji w schemacie własnego ciała doskonalenie umiejętności wytyczania kierunków: do przodu, do tyłu, w górę, w dół, w bok; Klasyfikowanie, porównywanie, przeliczanie. Z całą, zespołowo, w małych grupach, indywidualnie Indywidualnie, w małych grupach lub zespołach (nauczyciel demonstruje sposoby posługiwania się przyborami) W małych grupach lub gry, zabawy. Diagnoza motoryki dużej; ekspresji muzyczno-ruchowej; wrażliwości słuchowej, poczucia rytmu; umiejętności słuchania i zapamiętywania linii melodycznych oraz koncentracji uwagi. Diagnoza myślenia, pomysłowości, sprawności manualnej dłoni (motoryka mała, chwyt, płynnośd, precyzja, nacisk i siła).. Diagnoza kompetencji matematycznych; sfery intelektualnej: spostrzegawczości, umiejętności myślenia (logicznego myślenia, analizowania zjawisk, formułowania 4
Rozwijanie umiejętności konstruowania gier planszowych - konstruowanie gry Wędrówka po naszym kraju Zabawy wg propozycji, np: M. Frostig, D. Horne, E. Gruszczyk -Kolczyoskiej, E. Zielioskiejna przykład: Moja głowa, Moje ciało(pluszowe misie); W jakim kierunku, Głowa, ramiona, itp. Kształtowanie umiejętności samodzielnego planowania działao własnych planowanie i tworzenie miejsc do zabawy, zajęd. 9. ROZUMIENIE ISTOTY ZJAWISK ATMOSFERYCZNYCH I UNIKANIE ZAGROŻEO// WYCHOWANIE DLA POSZANOWANIA ROŚLIN I ZWIERZĄT Doskonalenie umiejętności dostrzegania zjawisk w otoczeniu, obserwowania wybranych zjawisk obserwacje w parku, lesie, sadzie, ogrodzie, na spacerze itp; doskonalenie umiejętności klasyfikowania spostrzeżeo (wykorzystywanie sytuacji naturalnych lub inspirowanych i zorganizowanych) Zabawy badawcze np. związane z obserwacją zmian w przyrodzie oznaki kooca lata i początku jesieni; z właściwościami wody i piasku (konstruowanie zamków i innych budowli z piasku i różnych przedmiotów) Np. wycieczki i spacery na łąkę, do parku, do ogrodu itp. 10. KSZTAŁTOWANIE GOTOWOŚCI DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA Rozwijanie zainteresowania książkami - oglądanie książek, słuchanie bajek i melodii. Słuchanie wierszy i opowiadao, np.: I. Laris W przedszkolu; Zabawa Tygryska; J. Jałowiec Powrót z wakacji; H.Zdzitowieckiej Muszka w bursztynie J. Brzechwy: Na straganie, J. Tuwima: Warzywa; L. Krzemienieckiej: Jesienią, W.Chotomskiej Gdy zamierzasz przejśd przez ulicę; opowiadania A. Lewandowskiej: Bajka na skrzyżowaniu, D. Niewoli O tym jak Kasia na Panią Jesieo czekała; słuchanie opowieści biblijnych oraz wybranych bajek lub legend. W małych grupach lub wniosków; ustalania kolejności zdarzeo itp.); umiejętności kojarzenia, zapamiętywania, łączenia nowego z już znanym. Diagnoza sfery intelektualnej: spostrzegawczości, umiejętności myślenia (logicznego myślenia, analizowania zjawisk, formułowania wniosków; ustalania kolejności zdarzeo itp.); umiejętności kojarzenia, zapamiętywania, łączenia nowego z już znanym. Diagnoza kompetencji poznawczych (spostrzegawczośd, pamięd, analizasynteza) i komunikacyjno-językowych; koncentracji uwagi, pamięci.. Wprowadzenie w świat kodowanych informacji sens kodowania i dekodowania znaków, symbol. Inspirowanie do wypowiedzi na tematy bliskie dzieciom opisywanie wybranych ilustracji, opowiadanie historyjek obrazkowych; zabawy słowne typu: Dokoocz zdanie lub Co by było, gdyby (wspomaganie rozwoju mowy i kompetencji poznawczych). Słowne układanie zdao do ilustracji, tworzenie rymów. Rozwijanie słuchu fonemowego, zabawy i dwiczenia doskonalące analizę i syntezę Diagnoza kompetencji komunikacyjnych i językowych. 5
sylabową i głoskową, np. zabawy w wyodrębnianie sylab, zabawy w rozróżnianie głosek w nagłosie, śródgłosie, wygłosie (zabawa robocik, sylabowe zagadki, Co rozpoczyna się na głoskę ) Doskonalenie sprawności manualnych; koordynacji wzrokowo-ruchowej zabawy i dwiczenia manualne przygotowujące do pisania zabawy w rysowanie /malowanie/ na dużych płaszczyznach różnymi narzędziami pisarskimi oraz na różnych materiałach /piasek, karton, tapeta itp./; dorysowywanie brakujących elementów; zabawy ruchowe, paluszkowe -np. Taniec dłoni lub Dyrygent (usprawnianie motoryki małej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, wodzenia wzrokiem za ruchem ręki od lewej strony do prawej; wyrabianie umiejętności prawidłowego trzymania i posługiwania się narzędziem piszącym; zmniejszanie napięcia mięśniowego); Diagnoza sprawności manualnej dłoni (motoryka mała, chwyt, płynnośd, precyzja, nacisk i siła) oraz spostrzegawczości, koordynacji wzrokowo-ruchowej. Zapoznawanie z literami alfabetu - w zależności od stopnia zainteresowania i gotowości dzieci do czytania i pisania (indywidualnie, w małych grupach) Zabawy w rozpoznawanie zapisu własnego imienia metoda I.Majchrzak (Wprowadzenie w świat pisma inicjacja; na dalszym etapie - nazywanie świata) Rozpoznawanie imion, łączenie podpisów z ilustracjami; tworzenie modeli wyrazów (rozróżnianie samogłosek i spółgłosek). Czytanie globalne prostych wyrazów, zabawy w nazywanie świata i inne. Puzzle literowo-obrazkowe lub sylabowe, domino samogłoskowe itp. zagadki słownoobrazkowe Kształtowanie umiejętności skupiania uwagi np. zabawy w rozpoznawanie różnych dźwięków z otoczenia (realnych i wytworzonych), z CD zagadki słuchowe(zabawy receptywne). 11. WYCHOWANIE RELIGIJNE, RODZINNE, OBYWATELSKIE I PATRIOTYCZNE - Czytanie opowiadao biblijnych; katechezy; wspólna modlitwa; Msza św. Z całą, zespołowo, w małych grupach, indywidualnie 12. Podsumowanie dnia: co planowaliśmy, co się udało, a co nie? Z całą lub indywidualnie 13. Inne: - audycja muzyczna; - zajęcia z j.angielskiego -teatrzyk - spotkania dla Rodziców 05.09.2011; 13.09.2011 - uroczyste rozpoczęcie przedszkola 18.09.2011 6
Literatura wykorzystana w planowaniu pracy nauczyciela: Podstawa programowa - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (obowiązuje od 30 stycznia 2009 r.) Program: M. Skrobacz, W. Żaba-Żabioska, Szkoła tuż, tuż. Roczne przygotowanie przedszkolne, Grupa Edukacyjna S.A., Kielce 2011. Waloszek D., Zabawa. Edukacja. Zielona Góra 1996. Waloszek D., Rola zadao w wychowaniu dzieci w wieku przedszkolnym, Zielona Góra 1993. Waloszek D., Nauczyciel i dziecko. Organizacja warunków edukacji przedszkolnej, ODN, Zielona Góra 1998. Waloszek D., Pedagogika przedszkolna metamorfoza statusu i przedmiotu badao, WNAP, Kraków 2006. Majchrzak I., Wprowadzanie dziecka w świat pisma metoda odimiennej nauki czytania. Kielar-Turska M., Jak pomagad dziecku w poznawaniu świata. Warszawa 1992. Gruszczyk - Kolczyoska E., Zielioska E.,Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole, Edukacja Polska 2009. Gruszczyk - Kolczyoska E., Zielioska E., Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęd z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych, WSiP, Warszawa 2000. Gruszczyk - Kolczyoska E., Edukacja matematyczna sześciolatków. "Wychowanie w Przedszkolu" 1992 nr 1-10, 1993, nr 1-10. Gruszczyk - Kolczyoska E., Jak kształtuje się u dzieci psychiczna dojrzałośd do uczenia się matematyki? " Wychowanie w Przedszkolu"1988, nr 6-8 Karwowska - Struczyk M., Hajnicz W., Obserwacja w poznawaniu dziecka, Warszawa 1998, WSiP. Dyner W. J., Zabawy tematyczne dzieci w domu i przedszkolu. Wrocław - Warszawa- Kraków- Gdaosk 1971. Elkonin D.B., Psychologia zabawy. Warszawa 1984. Filip J., Rams T., Dziecko w świecie matematyki. Kraków 2003. Muchacka B., Zabawy badawcze w edukacji przedszkolnej. Kraków 2001. Popek S., Twórczośd artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1985. Szuman S., Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka. Warszawa 1927. Trojanowska A., Dziecko i plastyka, WSiP, Warszawa 1983. 7