DZIECKO ZA STEREM Miejskie Przedszkole nr 7 w Częstochowie
W organizacji codziennego życia przedszkola zgodnie z koncepcją daltońską w prosty i jednocześnie skuteczny sposób można: ułatwić dzieciom odnalezienie się w przestrzeni sali, wskazać im właściwe kierunki działań, sprawić, aby same nabywały wiedzę i kierowały swoim procesem edukacyjnym.
Przejrzystej organizacji codziennego życia przedszkola służy wizualizacja dni tygodnia. Przedstawione są one w sposób symboliczny i oznaczone odpowiednimi kolorami, co umożliwia ich wykorzystanie w wielu sytuacjach, np. na tablicy zadań.
Każde dziecko musi czuć się bezpiecznie w przedszkolu, aby chciało tam chętnie chodzić. Między innymi przewidywalność działań daje takie bezpieczeństwo. Dlatego rozpoczynamy zajęcia od przedstawienia dzieciom planu na cały dzień.
Dzieci lubią jasne i zrozumiałe zasady, zwłaszcza jeśli mają do nich wgląd i mogą same się kontrolować. Zegar daltoński jest pomocnym narzędziem do organizacji czasu pracy dziecka.
Prosta czynność, jaką jest zaznaczenie na specjalnej tablicy swojego pojawienia się w grupie, jest doskonałą okazją do nauki obowiązkowości i systematyczności. Dzieci rozpoznają swój numer na liście, potrafią również odnaleźć zapis swojego imienia i nazwiska.
Czasami zdarza się, że dzieci przy pracy ponoszą emocje i rozmawiają zbyt głośno. Sygnalizator ułatwia organizację czasu i rodzaju pracy dzieci. Pomaga im także radzić sobie z sytuacją przeniesionej uwagi nauczyciela.
Trzem kolorom świateł nadano różne znaczenia: Czerwone światło- oznacza samodzielną, indywidualną pracę dziecka bez kontaktu z kolegami i nauczycielem. Żółte światło- oznacza konsultacje z kolegami z grupy Zielone światło- zostaje włączone, aby nauczyciel mógł służyć dzieciom wsparciem i pomocą w rozwiązaniu problemu, którego nie potrafiły dotąd rozwiązać, a wykorzystały wszystkie inne możliwości. Nauczyciel staje się strategiem, inicjatorem, konsultantem, dopiero na końcu oceniającym.
Jeśli dziecko ma się czegoś nauczyć, musi się tego nauczyć samo. H Parkhurst
Praca indywidualna przedstawiona jest za pomocą czerwonego światła na sygnalizatorze. Oznacza to, że nauczyciel nie jest dostępny dla dzieci w obecnej chwili, za biurkiem posadzony został zastępca nauczycielamaskotka, która nie jest w stanie odpowiedzieć na żadne pytanie dziecka, co zmusza je do samodzielności. Dziecko na podstawie wskazówek nauczyciela stara się rozwiązać problem, szuka też różnych rozwiązań, nie traktuje nauczyciela jak skarbnicy gotowych rozwiązań, lecz jak partnera służącego wsparciem w każdej sytuacji z wyjątkiem czasu przeznaczonego na indywidualną pracę przy czerwonym świetle.
Podczas pobytu w przedszkolu dzieci wykonują wiele działań w parach, co uczy je współodpowiedzialności. Pary wybierane (losowo bądź przez nauczyciela- w zależności od potrzeb) są na cały tydzień. Dzieci muszą przełamywać niechęć do działania z mniej lubianym kolegą, mają szansę poznać wszystkie dzieci z grupy. Uczą się, że nie trzeba się przyjaźnić, aby współpracować. Każde dziecko musi spotkać się i współpracować z wszystkimi dziećmi, zgodnie z zasadą każdy z każdym. Dzieci współpracując w parach muszą wykonywać bardzo różnorodne czynności np. wykonywać zadania, prace porządkowe, grać, bawić się.
Współpraca może też mieć charakter zespołowy. Praca w kilkuosobowych zespołach sprzyja również współodpowiedzialności za wykonywane zadanie. Kołowy model pracy zespołowej zawiera w sobie podstawowe założenia koncepcji daltońskiej: uwzględnianie różnic, stymulowanie współpracy, tworzenie przestrzeni dla uczenia się poprzez samodzielne odkrywanie, uczenie dzieci radzenia sobie z odpowiedzialnością. A zatem organizowanie rotującego sposobu pracy można świetnie wpasować w edukację daltońską, właśnie w celu zapewnienia dzieciom łagodnego przejścia z fazy przedszkolnej w fazę szkolną.
Nieocenioną pomocą nauczyciela jest dziecko, bądź para dzieci pełniących funkcję prawej ręki managera grupy.
Większość z nas efektywniej pracuje w uporządkowanym otoczeniu. Dlatego chcemy, aby dzieci od najmłodszych lat wyrabiały w sobie nawyk dbania o ład i porządek. Chcąc sprecyzować wymagania umieszczamy w sali fotografie idealnie posprzątanych półek.
Ponieważ zależy nam na solidnym i samodzielnym wypełnianiu przez dzieci dyżurów bądź wykonaniu zadań, przygotowujemy instrukcje w formie zdjęć lub obrazków przedstawiających krok po kroku wykonanie danej czynności.
urodziny dzieci w różnych porach roku osiągnięte przez dzieci umiejętności inne wybrane przez nauczyciela aspekty funkcjonowania w grupie przedszkolnej
Atrakcyjny gadżet dla dzieci motywujący ich do odpowiedniego zachowania i aktywnego uczestnictwa w zajęciach. Dzieci otrzymują przepustki - dziurki, a odpowiednia ich ilość daję im szansę na otrzymanie nagrody.
Tygodniowy plan pracy zadania do wykonania jest przedstawiony za pomocą rysunków, czytelnych symboli. Dzieci na początku tygodnia dostają od dwóch do pięciu zadań, uzależnionych od ich wieku i możliwości. Od każdego z nich zależy, które zadanie wykona danego dnia.
Dzieci mają możliwość dokonywania oceny własnej pracy. Samoocenie mogą podlegać zadania tygodniowe, karty pracy lub działania wykonywane zespołowo. Samoocena własnych działań stanowi dla dziecka ogromną motywację.
Sprawdzonym sposobem na utrzymanie porządku w szufladach dzieci są niezapomniane wizyty Pucusia. Skrzat raz w tygodniu odwiedza szufladki dzieci. W uporządkowanych szufladach zostawia nagrodę.
to nie tylko wizualne pomoce, ale zmiana sposobu myślenia, działania zarówno nauczyciela, jak i dzieci to swobodny dostęp w sali do wszystkiego tego, co dzieciom jest aktualnie potrzebne to wolność w decydowaniu o tym, co dzieci będą robić same, bez ciągłego angażowania nauczyciela i pytania Czy mogę?
mgr Barbara Buczkowska- Staniec mgr Jolanta Idziak mgr Marta Pinis