Roztwory rzezywiste (1) Również w tep. 98,15K, le dl CCl 4 () i CH 3 OH (). 15 Τ S 5 H,,4,6,8 1-5 - -15 G - Che. Fiz. TCH II/1 1 Roztwory rzezywiste () Ty rze dl (CH 3 ) CO () i CHCl 3 (). 15 5 Τ S -5,,4 H,6,8 1 - -15 - G -5 Che. Fiz. TCH II/1 Funkje ndirowe 5 onownie dl (CH 3 ) CO () i CHCl 3 ().,,4,6,8 1-5 G E - -15 - Τ S E H E -5 Che. Fiz. TCH II/1 3 1
Roztwory rzezywiste (3) ez względu n przyzyny odhyleń ożn zobserwowć, że: 1. dl i 1 i i i (prwo Roult). dl i i k i i (prwo Henry ego) Roztwór, którego skłdniki spełniją obie w/w prwidłowośi nosi nzwę roztworu doskonle rozieńzonego. Rozpuszzlnik prwo Roult Substnj rozpuszzon prwo Henry ego. Che. Fiz. TCH II/1 4 Roztwory rzezywiste (4) Jeśli rozpuszzlnik spełni prwo Roult, to jest terodynizną konieznośią, by substnj rozpuszzon spełnił prwo Henry ego. onownie wyhodziy z równni Gibbs-Duhe, zpisują je: d ln d ln o po przeksztłeniu i obustronny podzieleniu przez d d dje: d d d ln d ln d d trktujey jko substnję rozpuszzoną, zte: k i d d k Che. Fiz. TCH II/1 5 Roztwory rzezywiste (5) odstwienie znlezionej zleżnośi: k do d d d d d Dje: 1 orz: d d d o po słkowniu wygląd tk: ln ln onst po skorzystniu z wrunku brzegowego: gdy: 1 to: otrzyujey: onst ln i ostteznie: ln ln ln zyli QED Che. Fiz. TCH II/1 6
otenjły heizne w roztworh rzezywistyh Dl rozpuszzlnik już zny: ln Dl substnji rozpuszzonej korzysty znów z fktu, że jest w równowdze ze swoii pri, kiedy to:, ln po uwzględnieniu prw Henry ego: g gdzie wielkość:, g ln, g ln ln k k ln zwn jest stndrdowy potenjłe heizny Jest to wielkość hipotetyzn, odpowidłby bowie potenjłowi skłdnik dl 1, gdyby równnie było spełnione (jk i prwo Henry ego) ż do tej wrtośi. Che. Fiz. TCH II/1 7 Stndrdowe potenjły heizne Uwzględniją znne zleżnośi: orz: ρ ożey zpisć: ln gdzie: ln orz: ln ln ρ Stndrdowe potenjły heizne w skli ollnośi i stężeni olowego są tkże wielkośii hipotetyznyi, które przyjowłby potenjł heizny skłdnik dl wrtośi 1 lub 1, gdyby prwo Henry ego obowiązywło ż do tyh wrtośi. Che. Fiz. TCH II/1 8 Terodynizn definij ktywnośi (1) Jeśli ob skłdniki roztworu są iezi, to ih ktywność definiuje się: ln ln e e irą ktywnośi jest ierzln różni potenjłu heiznego skłdnik w roztworze i w stnie stndrdowy ( w ty przypdku w stnie zysty). W przypdku roztworów doskonłyh ktywność równ się ułkowi oloweu. Che. Fiz. TCH II/1 9 3
Współzynniki ktywnośi (1) Współzynniki ktywnośi definiuje się: γ γ ( ln ) γ ( ln ) lnγ ln lnγ To różni potenjłu heiznego skłdnik w roztworze rzezywisty i tego jki by skłdnik ten ił, gdyby roztwór był roztwore doskonły Che. Fiz. TCH II/1 1 Terodynizn definij ktywnośi () Jeśli jeden ze skłdników () jest wygodnie trktowć jko substnję rozpuszzoną, to jego ktywność definiuje się: ln e ln e ln e ktywność zzyn zgdzć się ze stężenie (w odpowiedniej skli) gdy roztwór stje się doskonle rozieńzony (zbliż się terodyniznie do niego), zte wygne są łe stężeni. Che. Fiz. TCH II/1 11 Współzynniki ktywnośi () Współzynniki ktywnośi (w odpowiedniej skli) substnji rozpuszzonej definiuje się: γ γ ( ln ) γ ln lnγ γ (ożn też zpisć to dl pozostłyh skl) (w kżdej skli) to różni potenjłu heiznego skłdnik w roztworze rzezywisty i tego jki by skłdnik ten ił, gdyby roztwór był roztwore doskonle rozieńzony Che. Fiz. TCH II/1 1 4
Terodynizn definij ktywnośi (3) γ 1 Dl rozpuszzlnik: gdy 1 (, ) γ 1 Dl substnji rozpuszzonej: gdy (, ) Che. Fiz. TCH II/1 13 Wyznznie ktywnośi (1) f rzyrównnie równń: ln ln ln f f pozwl zpisć: f łąznie z równnie Gibbs-Duhe: n d ln n d ln o pozwl n wyznznie ktywnośi w opriu o poiry prężnośi ząstkowej w prze nsyonej nd roztwore pozwl n wyznzenie owiną już etodą grfizną tkże ktywnośi drugiego skłdnik. Che. Fiz. TCH II/1 14 Wyznznie ktywnośi () Tkże poiry ebulioetryzne i krioetryzne uożliwiją poir ktywnośi, ożn bowie dowieść, że : H p Ht ln ln T ln T o łąznie z równnie Gibbs-Duhe pozwl n wyznzenie ktywnośi obu skłdników. Che. Fiz. TCH II/1 15 5
Zleżność współzynników ktywnośi od tepertury ożn dowieść, że jeśli ktywnośi obu skłdników są stndryzowne tk so : lnγ T H H lnγ T H H gdzie liznik ułk po prwej stronie, tzw. względn ząstkow olow entlpi jest równ różnizkoweu iepłu rozpuszzni. Jeśli jednk substnj jest stndryzown n roztwór nieskońzenie rozieńzony, to: lnγ H H gdzie liznik ułk jest pierwszy T iepłe rozpuszzni. Che. Fiz. TCH II/1 16 6