β ustalona podstawa reprezentacji, baza (radix), β 2,

Podobne dokumenty
Przybli anie ilorazu wymiernego jego sko czonym rozwini ciem X D. dokładno ilorazu okre lona precyzj wyznaczenia liczby m

Reprezentacje zmiennoprzecinkowe Reprezentacje zmiennoprzecinkowe

architektura komputerów w. 3 Arytmetyka komputerów

Dzielenie. Dzielenie pozycyjne

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.

WPROWADZENIE DO TEORII DECYZJI STATYSTYCZNYCH

KOINCYDENTNOŚĆ MODELU EKONOMETRYCZNEGO A JEGO JAKOŚĆ MIERZONA WARTOŚCIĄ WSPÓŁCZYNNIKA R 2 (K)

Ćwiczenie 18. Anna Jakubowska, Edward Dutkiewicz ADSORPCJA NA GRANICY FAZ CIECZ GAZ. IZOTERMA ADSORPCJI GIBBSA

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

Opis programu do wizualizacji algorytmów z zakresu arytmetyki komputerowej

ORGANIZACJA ZAJĘĆ OPTYMALIZACJA GLOBALNA WSTĘP PLAN WYKŁADU. Wykładowca dr inż. Agnieszka Bołtuć, pokój 304,

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Dla dzielnej X (dividend) i dzielnika D 0 (divisor) liczby Q oraz R takie, Ŝe

Miary statystyczne. Katowice 2014

4. Podzielnica uniwersalna 4.1. Budowa podzielnicy

Rozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu.

Ćw. 2. Wyznaczanie wartości średniego współczynnika tarcia i sprawności śrub złącznych oraz uzyskanego przez nie zacisku dla określonego momentu.

Temat: Funkcje. Własności ogólne. A n n a R a j f u r a, M a t e m a t y k a s e m e s t r 1, W S Z i M w S o c h a c z e w i e 1

I. Elementy analizy matematycznej

Zasady rekrutacji dzieci do I klasy Szkoły Podstawowej im. hm. Janka Bytnara Rudego w Lubieniu Kujawskim na rok szkolny 2014/2015*

Arytmetyka finansowa Wykład z dnia

'()(*+,-./01(23/*4*567/8/23/*98:)2(!."/+)012+3$%-4#"4"$5012#-4#"4-6017%*,4.!"#$!"#%&"!!!"#$%&"#'()%*+,-+

Kurs wyrównawczy dla kandydatów i studentów UTP

Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.)

ASD - ćwiczenia III. Dowodzenie poprawności programów iteracyjnych. Nieformalnie o poprawności programów:

Twierdzenie Bezouta i liczby zespolone Javier de Lucas. Rozwi azanie 2. Z twierdzenia dzielenia wielomianów, mamy, że

MATEMATYKA 4 INSTYTUT MEDICUS FUNKCJA KWADRATOWA. Kurs przygotowawczy na studia medyczne. Rok szkolny 2010/2011. tel

; -1 x 1 spełnia powyższe warunki. Ale

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE

6. Projektowanie składu chemicznego stali szybkotn cych o wymaganej twardo ci i odporno ci na p kanie

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.

Rozliczanie kosztów Proces rozliczania kosztów

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Matematyki dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2013/2014

Podstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

Zestaw zadań 4: Przestrzenie wektorowe i podprzestrzenie. Liniowa niezależność. Sumy i sumy proste podprzestrzeni.

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych

Laboratorium ochrony danych

Elementy cyfrowe i układy logiczne

STATUT SOŁECTWA Grom Gmina Pasym woj. warmińsko - mazurskie

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI

2.Prawo zachowania masy

1 Bª dy i arytmetyka zmiennopozycyjna

Jan Olek. Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Procesy z Opóźnieniem. J. Olek. Równanie logistyczne. Założenia

Audyt SEO. Elementy oraz proces przygotowania audytu. strona

Problemy optymalizacyjne - zastosowania

; -1 x 1 spełnia powyższe warunki. Ale

INFORMATYKA dla gimnazjum Opis założonych osiągnięć ucznia klasy trzeciej

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA ZESTAW NR 2 POZIOM ROZSZERZONY. S x 3x y. 1.5 Podanie odpowiedzi: Poszukiwane liczby to : 2, 6, 5.

K P K P R K P R D K P R D W

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Załącznik do zarządzenia Rektora Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Nr 8/2013 z 4 marca 2013 r.

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski

MATERIAŁY DIAGNOSTYCZNE Z MATEMATYKI

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina Postanowienia Ogólne

Oba zbiory s uporz dkowane liniowo. Badamy funkcj w pobli»u kresów dziedziny. Pewne punkty szczególne (np. zmiana denicji funkcji).

na dostawę licencji na oprogramowanie przeznaczone do prowadzenia zaawansowanej analizy statystycznej

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

MATEMATYKA POZIOM ROZSZERZONY PRZYK ADOWY ZESTAW ZADA NR 2. Miejsce na naklejk z kodem szko y CKE MARZEC ROK Czas pracy 150 minut

Kurs z matematyki - zadania

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Zawarta w Warszawie w dniu.. pomiędzy: Filmoteką Narodową z siedzibą przy ul. Puławskiej 61, Warszawa, NIP:, REGON:.. reprezentowaną przez:

Rozwiązywanie zadań optymalizacji w środowisku programu MATLAB

UCHWAŁA NR... RADY POWIATU STAROGARDZKIEGO. z dnia r.

PAKIET MathCad - Część III

Zadanie 1. (0-1 pkt) Liczba 30 to p% liczby 80, zatem A) p = 44,(4)% B) p > 44,(4)% C) p = 43,(4)% D) p < 43,(4)% C) 5 3 A) B) C) D)

CYFROWY WYŚWIETLACZ POŁOŻENIA TNP 10

Regulamin realizacji projektu edukacyjnego w Gimnazjum w Niechobrzu.

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI MAJ 2014 POZIOM ROZSZERZONY. Czas pracy: 180 minut. Liczba punktów do uzyskania: 50. pobrano z

ci trwałej modułu steruj cego robota. Po wł niami i programami. W czasie działania wykorzystywane w czasie działania programu: wy robota (poło

Wyk lad 3 Grupy cykliczne

REGULAMIN X GMINNEGO KONKURSU INFORMATYCZNEGO

PROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015

EGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI CZERWIEC 2012 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 170 minut. Liczba punktów do uzyskania: 50 WPISUJE ZDAJĄCY

Przedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym.

1. Rozwiązać układ równań { x 2 = 2y 1

WSTEP ¾ DO ANALIZY MATEMATYCZNEJ

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

LABORATORIUM PROCESORY SYGNAŁOWE W AUTOMATYCE PRZEMYSŁOWEJ. Zasady arytmetyki stałoprzecinkowej oraz operacji arytmetycznych w formatach Q

PRZYK ADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Z MATEMATYKI

Małopolskie Centrum Przedsiębiorczości Książka znaku

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ETYKA: LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE

mgr inż. Grzegorz Kraszewski SYSTEMY MULTIMEDIALNE wykład 6, strona 1. Format JPEG

Zawory typu RA-N z nastawą wstępną i nyplem samouszczelniającym

Szybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania

Metody gradientowe poszukiwania ekstremum. , U Ŝądana wartość napięcia,

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05

ZADANIA OTWARTE KRÓTKIEJ ODPOWIEDZI

F u l l H D, I P S D, I P F u l l H D, I P 5 M P,

Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini

WYŻSZA SZKOŁA INFORMATYKI STOSOWANEJ I ZARZĄDZANIA

Podstawowe działania w rachunku macierzowym

Regulamin Walnego Zebrania Członków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej

Transkrypt:

Koncepcja postulaty F mno nk (sgnfcan,. mantysa (mantssa lczba stałoprzecnkowa ustalona postawa reprezentacj, baza (ra,, wykłank (eponent,. cecha (characterstc lczba całkowta wele ró nych reprezentacj lczby, np. 3459,67 5,345967 postulaty u a okłano rozmar (lczba btów mno nka u y zakres rozp to wykłanka łatwe wykonane postawowych zała arytmetycznych porównane jenoznaczno reprezentacj normalzacja mno nka: p <! normalzacja unemo lwa reprezentacj zera potrzebna reprezentacja ± takch obektów jak np. ln, /, sqrt( p Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND

Normalzacja mno nka F + + + m m p F ( - p+ (z - q+ F z z q z z + - - + Alternatywne reprezentacje lczby zmennoprzecnkowej Warunek normalzacj: p p albo p no ene zelene Je l F F oraz Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND p p, to loraz jest zawsze w przezale. Rozs nym wyborem jest w c p lub. Wtey tylko cz lorazów wymaga normalzacj. Poobne jest w mno enu.

Zero lczby barzo małe lczby znormalzowane ( F ± + f f < nemo lwa znormalzowana reprezentacja zera lczby zenormalzowane mn mn F F, < < f f F ± + f f < lczby znormalzowane lczby zenormalzowane lczby znormalzowane ma mn+ mn mn mn+ Lczby znormalzowane zenormalzowane (p ma,5,5,5,5 Znormalzowane warto c mno nka przy, p (- - - oraz p ( Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 3

Zakres wykłanka skrajne warto c wykłanka s potrzebne o zakoowana: zera ewentualne lczb zenormalzowanych nesko czono c obektów specjalnych, tzw. ne-lczb (NaN rozp to zakresu k-pozycyjnego wykłanka: ma mn ( k owrotno bezwzgl ne najmnejszej lczby znormalzowanej pownna by oblczalna, w c mus by znormalzowana: F p p+ < Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 4 p + Je l postawa jest parzysta, to rozp to zakresu jest neparzysta, w c tak e ma + mn mus by neparzyste. Zakłaaj c najmnejsz asymetr, czyl ma + mn p+3, mamy owrotno bezwzgl ne najw kszej lczby znormalzowanej: F > p p + p p p Dokłano przybl ena ro ne ze zw kszanem p, w c p jest lepszym wyborem n p. p +

Realzacja postawowych zała arytmetycznych argumenty znormalzowane F, <, mn ma znormalzowany wynk załana F f ( F, F,..., < namar zmennoprzecnkowy (eponent overflow > ma neomar zmennoprzecnkowy (eponent unerflow < mn no ene (p F F ( ( ( < normalzacja potrzebna, gy wtey: Dzelene (p F F * (, * ( + /( ( / ( + / < normalzacja potrzebna, gy < wtey: * ( /, * ( + Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 5

Doawane oejmowane F ± F ( ( ± ( ( ± wyrównane wykłanków je l p enormalzacja operanu o mnejszym wykłanku ( # < utrata okłano c operanu enormalzowanego (F je l > normalzacja wynku ( > (, < ± < W je l ma oraz W < namar W < utrata okłano c wynku, potrzebne oatkowe cyfry W, a je l mn, wyst p neomar F, 6 4, 6 4 F (wyrównane, F F F F F F F C 6 4, F F F F F F F C 6 4 F F, 6 4, 4 6 4 (postnormalzacja, 6 3,4 6 4 Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 6

Dokłano reprezentacj (przybl ena lczby rzeczywstej * Fl( reprezentacja zmennoprzecnkowa lczby rzeczywstej ulp ( + Fl( oległo wóch kolejnych lczb zale y o wykłanka ulp [ [ [ p 3 p p p wzgl ny bł reprezentacj, lokalny ε( maksymalny Fl( ε ( ulp ulp ma ( m+ p + ε ( RR ren bł wzgl ny ARR (average relatve representaton error (rozkła bł u jest logarytmczny ARR p p ε( ln ulp 4ln p 4ln ( p+ m Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 7

Dokłano wynków zała schematy zaokr glana normalzacja wynku wymaga skalowana (przesun ca arytmetycznego wynkowy mno nk lorazu lub sumy mo e by zbyt mały ( < mo lwa utrata okłano c ochrona: u yce oatkowych cyfr wynkowy mno nk loczynu mo e by zbyt u y ( koneczne zaokr glene skalowanego wynku Fl ( reprezentacja zmennoprzecnkowa lczby Y Fl( Fl( Y ulp Fl < ( + ( < ulp zaokr glane przybl ane z zało on okłano c obc ce (truncaton, choppng gnorowane cyfr (btów namarowych zaokr glane (o najbl szej (roun-off mnmalzacja bł u lokalnego zaokr glane symetryczne (o parzystej (roun to even mnmalzacja bł u renego Realzacja zaokr glana wymaga oatkowych cyfr wynku. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 8

Stanaryzacja wójkowej reprezentacj zmennoprzecnkowej Wybór sposobu koowana postulaty łatwe szybke porównywane lczb znakowanych uporz kowane lczb zgone z naturaln nterpretacj koów wykłank na wy szych, znacznk na n szych pozycjach łatwe wykrywane enormalzacj potrzeba zapsu ko wykłanka la zera lczb zenormalzowanych Obekty specjalne ko wykłanka (f nesko czono c ±, (f ne-lczby, NaN wynk, które ne s lczbam Wybór kou wykłanka warto c oatne ujemne uzupełnenowy problem uporz kowana, asymetra ujemna sprzeczna z wymaganem wykonalno c oblczena owrotno c. spolaryzowany uporz kowane naturalne, mo lwa asymetra oatna przesun ce k Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 9

Koowane mno nka w koze U: warunek p < rozzela s na rozł czne warunk: p p warunek normalzacj truny o sprawzena trune porównane lczb porz ek koów lczb ne mo e by zgony z porz kem lczb > < w koze znak-mouł: warunek normalzacj p < upraszcza s o postac p Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND p łatwe porównane lczb porz ek koów lczb mo e by zgony z porz kem lczb ne trzeba zapsywa wo cej ( bt ukryty gy p, zapsany jest ko ułamka + f b b b b m

Lczby znormalzowane zenormalzowane lczba znormalzowana (ukryty bt,, s F ( ( + f, f < < 3 / ½ ½ 3 / lczba zenormalzowana (ukryty bt ko wykłanka: F s mn ( ( + f, f < lczby znormalzowane lczby zenormalzowane lczby znormalzowane mn+ mn mn mn (+f mn (+f mn (+f mn (+f Lczby znormalzowane zenormalzowane (p mn+ Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND

Reprezentacja wójkowa Koowane mno nka ko znak-mouł mouł mno nka znormalzowanego ma posta,b - b - b -3 b -m 3,...,..., b b b... b ne trzeba zapsywa wo cej ( bt ukryty mouł mno nka zenormalzowanego ma posta,b - b - b -3 b -m ne trzeba zapsywa wo cego ( bt ukryty Koowane wykłanka (k lczba btów, e ko, warto wykłanka ko spolaryzowany + k (e mn, e ma lczba zenormalzowana e, mn nesko czono c ne-lczby (NaN e k zakres (, k (asymetra oatna mn stanary I 754 (985 arytmetyka wójkowa I 854 (987 arytmetyka w owolnej postawe ma Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND m

Format zmennoprzecnkowy I 754/854 bt ukryty z e e e... e e e e b b b b... b b b b b b b b b b b b b znak wykłank (+N f cz ułamkowa moułu znacznka k btów m btów SINGL (3b [s 3 3:3 f : ] k 8 (N7, 6 7 DOUBL (64b [s 63 6:5 f 5: ] k (N3, 3 T. DOUBL ( 8b [s 79+ 78+:m f m-: ] k 5, m 64 Wzorce koów obektów stanaru I 754 Wykłank Ułamek Ko bnarny Welko s s... b...bb F bb b s mn ma s e...ee b...bb F bb b f s...... ± f s... b..bb NaN ma f... s...... F s + m Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 3

Cyfry chron ce Ile oatkowych cyfr wynku potrzeba o poprawnej postnormalzacj? normalzacja w zelenu (bez przybl ana jena oatkowa cyfra wynku cyfra chron ca (guar gt, G normalzacja w oawanu lub oejmowanu (bez przybl ana je l -, to jena oatkowa cyfra wynku ne wystarczy: G R S F, 4 F, 4 F F, 4 (postnormalzacja,???????????????! tylko powojene rozmaru ułamka jest gwarancj utrzymana okłano c normalzacja z zaokr glanem zwykłym potrzebna oatkowa cyfra zaokr glana (roun gt, R normalzacja z zaokr glanem symetrycznym problem gy R½ potrzebny wska nk zer na pozostałych pozycjach, tzw. lepk bt S (stcky bt: gy S, zaokr glene w gór Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 4

Obc ce * lczba btów obcnanych Fl ( Y T ( Y Y < + ulp, stanaryzowany bł obcnana ( Y + ulp, T ( Y ulp Y,, ren stanaryzowany bł obcnana (rozkła Y równomerny δ T ( ( ( + bł wzgl ny ren jest zawsze ujemny, bowem skutkem obcnana jest zawsze neoszacowane estymator T(Y jest ujemne obc ony (negatve base. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 5

Zaokr glane zwykłe przyc gane o najbl szej *, Fl ( Y R( Y + ulp, gy gy Y < + Y + (mo lwe przecwne przypsane R(Y przy ulp, ulp. Y + ulp stanaryzowany bł zaokr glana ( Y + ulp, R( Y Y ulp -, -, gy gy < < ( Y ( ulp Y < ulp, < ulp. ren stanaryzowany bł zaokr glana (rozkła Y równomerny δ R ( + ( ren bł zaokr glana jest barzo blsk estymator R(Y obc ony oatno (lub ujemne (zale ne o efncj przypsane R(Y przy + ulp zale ne o znaku (R lub R Y Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 6

Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 7 Zaokr glane symetryczne (o parzystej *,,, gy gy gy,,, ( ( ulp Y ulp ulp Y ulp ulp Y ulp ulp ulp Y S Y Fl < + < + + < + stanaryzowany bł przybl ena (, + ulp Y,,, gy gy gy,,, ( ulp Y Y S < < < + ren stanaryzowany bł zaokr glana symetrycznego ( ( + + + S δ estymator S(Y neobc ony ( ren bł zaokr glana równy zaokr glane o parzystej (nearest-even lub neparzystej (nearest-o

Neokłano przybl ena * S ( Y Y ulp 4 Y ulp ulp (, ulp ulp 4 propagacja przenesena poczas zaokr glana........................ T(........................ R(.....................+...+ S(.....................+...+ Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 8

aszynowe tryby zaokr glana stanar I Stanary zaokr glana I o zera obcnane o nesko czono c arytmetyka przezałowa (nterval arthmetc oatne zawsze w gór, ujemne zawsze w ół (lub owrotne o najbl szej (parzystej symetryczne ( roek Propagacja poprawk mo e by barzo czasochłonna:,, l+ pam RO l (l+ wej oraz l btów wyj cowych, l<m o... obcnane ostatnch btów bł zaokr glana ( zamast ( +l ren stanaryzowany bł zaokr glana rena warto bł u stanaryzowanego l ( l ( l +. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND 9

Kumulacja bł ów poczas zała arytmetycznych * wynk załana przybl ony ( Fl( ( + ε ryzyko kumulacj bł ów bł wzgl ny mno ena lub zelena newelka kumulacja Fl( Fl( Y Y Y Fl( / Fl( Y / Y ( ± ε ( ± ε ε ± ε ± ε ε ε ± ε / Y Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND Y ( ± ε ( ± ε bł wzgl ny oawana lub oejmowana Fl( ± Fl( Y ( ± Y ± Y Y ε ± Yε Y ± Y Y ( ε ± εy ( ± ε Y ε ± Y Y ε bł wynku jest ren wa on bł ów argumentów krytyczna sytuacja w oejmowanu, gy Y oraz ε ε ± ε Y Y ± ε Y ± Y utrata okłano c (cancellaton łagona (bengn argumenty okłane (zapobegane cyfry chron ce katastrofczna (catastrophc argumenty obarczone bł em zaokr glana Y

Zapobegane katastrofcznej utrace okłano c kumulacj bł ów * Zmana algorytmu przykłay. Oblczane perwastków równana a +b+c weług znanej formuły, ( b ± b 4ac a mo e spowoowa barzo u neokłano jenego z nch, gy b >> 4ac. Alternatywa algorytm wykorzystuj cy wzory Vety ( c/a w a, c c, w sgn( b( b + b 4ac. a w. Oblczane pola trójk ta weług wzoru Herona S q( q a( q b( q c, gze ( q ( a + b + c powouje barzo u y bł przybl ena, gy trójk t jest barzo płask, tzn. gy a b + c, bo wtey q a. Kahan zaproponował moyfkacj tego wzoru o postac (a b c S [ a + ( b + c][ c ( a b][ c + ( a b][( a + ( b c ], 4 Ne wyst p katastrofczna kumulacja bł u, bo gy a b, to ab jest rz u c. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND

Wyj tk, obsługa namaru neomaru wyj tk zmennoprzecnkowe sytuacje zagro ena poprawno c wynku namar przej cowy skalowane k zapam tane skalowana permanentny (namar po skalowanu sygnalzacja neomar przej cowy skalowane (k zapam tane permanentny (neomar po skalowanu sygnalzacja utrata okłano c zmana algorytmu neozwolona operacja sygnalzacja, zmana algorytmu argument lub wynk ne jest lczb ccha NaN (quet NaN kontynuacja sygnalzowana NaN (sgnallng NaN sygnalzacja bł u bł zaokr glena Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 RND

Schematy oblcze Doawane oejmowane ( warto wykłanka, e ko wykłanka: e(+( k Nech oraz F F. Wtey sum /ró nc jest: F ± F ( ( z z ( + f {( + ± ( z f ± ( ( + z z f ( + f ( } k k Oległo wykłanków [ + ( ] [ + ( ] e e mo na oblczy u ywaj c ch koów e e, zb ne jest oblczane warto c. Wynk w nawasach {.} mo e by neznormalzowany: je l jest, to nale y zw kszy wykłank wynku o je l jest < oraz ½ (,, to bty GRS wystarcz o normalzacj, a wykłank wynku nale y zmnejszy o je l jest < ½ oraz ¼ (,, to zaokr glene jest nepewne, a wykłank wynku nale y zmnejszy o je l jest < ¼ (,, to wyst p katastrofczna utrata okłano c zw kszane zmnejszane wykłanka mo na wykona w koze, bo k ( + q + ( e + q; mo e wyst p namar lub neomar Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPC

Schematy oblcze no ene zelene F F F / F ( z ( z ( z ( + f {( + {( + ( z ( + f ( f z z f ( + ( + ( f f z + z ( + f ( + Oblczene sumy/ró ncy wykłanków najłatwej po przekoowanu na U: { k, k,...,, } k { ( k, k,...,, } + U łatwe wykryce namaru, neomaru f + no ene: je l (+f (+f, zmnejsz e przekouj e e na U, wykonaj oawane, przekouj na +( k Dzelene: je l (+f /(+f <, zw ksz e przekouj e e na U, wykonaj oejmowane, przekouj na +( k Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPC

Schematy oblcze Oblczane perwastka kwaratowego / ( + f ( / + f ( + f gy gy Je l wykłank jest parzysty (ko to { jest parzyste jest neparzyste k, k,...,,} k { ( k, k,...,,} + U Ponewa { },,...,,} U {,,,...,, U w c ko / jest: k k k { k, k,...,,} k { (,,,..., } k + k k k + ( k k Proceura: je l wykłank jest neparzysty (ko zmnejsz ko o. utwórz ko połowy wykłanka je l wykłank jest parzysty oblcz + je l wykłank jest neparzysty oblcz ( + f f Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPC 3

Szybke oblczene warto c wykłanka W ka ym koze bnarnym +( k mamy opoweno: koem zera jest Schematy oblcze St wynka, e warto c lczby ujemnej o koze k k 3... jest { k k 3... } k { kk3... }, na przykła warto c c gu jest (mnus zes koem warto c jeen jest St wynka, e warto c lczby oatnej o koze k k3... jest { k k3... } k + { kk3... }, na przykła warto c c gu jest +4 (plus czterna ce Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPC 4

Sumator zmennoprzecnkowy enormalzacja Ukłay zmennoprzecnkowe S S Y Y Y S S Y SUB enormalzacja ma y ShR n GRS ma(e,e y a/sub ADD/SUB v LZ ADD/SUB c n ShR/ShL INC/DC c r ROUND ov/uv S R R R ouł wykłanka: SIGN generator znaku wynku, SUB ukła oejmuj cy wykłank, ouł mno nka: ShR ukła enormalzacj (przesun ca w prawo, ADD/SUB sumator mno nków, LZ koer wo cych zer, ShR/ShL ukła postnormalzacj, INC/DC ukła korekcj wykłanka, ROUND ukła zaokr glana (GRS bty oatkowe. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPU

Ukłay zmennoprzecnkowe Zmennoprzecnkowy ukła mno co-zel cy no ene zelene (# mno ene lub zelene F # F # ( # ± s s y e e y /#D f fy c n m m s e m f no ene zmennoprzecnkowe ( oblczane owrotno c zelnka (- - - ( D uzupełnane przybl ena, ULT matryca mno ca, NOR przesuwnk, ADD sumator, ROUND ukła zaokr gle, m, m bty cz c całkowtej loczynu problem obsługa lczb enormalzowanych Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPU

Ukłay zmennoprzecnkowe Sumator zmennoprzecnkowy normalzacja zaokr glane * przynajmnej jeen argument znormalzowany je l suma - <A<4, mo lwe jest zaokr glene normalzacja bez utraty okłano c przesun ce w prawo (A> lub w lewo o lub pozycje co jest równowa ne przesuwanu zawsze w lewo o,, lub 3 pozycje przekerowanu wyj o pozycj w prawo! (prostszy przesuwnk je l suma < mus nast p utrata okłano c (lepk bt S sumy jest btem znacz cym ułamka! wykłank jenakowe (lub enormalzowane sterowane komutatora: mo e wystarczy porównane pary najwy szych btów ułamka: je l s entyczne ((f f Y +(f f Y nast p katastrofczna utrata precyzj problem normalzacj gy suma zawera ług c g jeynek na n szych btach czas normalzacj s wyłu a (propagacja załana mog by wykonane w rozszerzonej precyzj Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPU 3

Ukłay zmennoprzecnkowe no ene akumulacyjne a 4 b 4 a 3 b 3 a b a b a b FA FA FA FA HA s FA FA FA FA HA s arytmometr zmennoprzecnkowy tylko matryca mno ena akumulacyjnego *A + B Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 FPU 4

Oblczena numeryczne Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU Przybl ane lorazu wymernego jego sko czonym rozwn cem m m m m m R R D D Q R D D R D }: { okłano lorazu okre lona precyzj wyznaczena lczby m R R R... stanaryzacja: (ujemny zelnk zmen znak D oraz D D D D sgn :, sgn : normalzacja: m m m m D D < < & (...( ( ( ( ( 4 + + + + < < n+ n q q q q q q q proceura: ( ( ( z z z + + zbe no proceury kwaratowa s s z z + < <

Oblczena numeryczne Przybl ane lorazu sko czonym rozwn cem w systeme wójkowym {,,,,,...} U + {,,,,, 3,...} U {,,,,, 3,...} U D> + {,,, 3,...} U {,,, 3,...} NB Proceura o R s : D R D <, Q R (np. R m : s m D o n oblczaj R D oraz Q + Q R a < D D R + lczba wo cych jeynek lczb D zostaje powojona w ka ej teracj p p D < D + s D < wzgl n okłano n lorazu Q R R... zapewna m log n / s + teracj perwszy mno nk R wyznaczony z okłano c s+log s btów R f ( z matrycy RO o rozmarze s ( s+log s btów D < przy peszene mno ena u yce krótszych mno nków R Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU

Oblczena numeryczne Oblczane owrotno c zelnka metoa teracyjna Newtona-Raphsona y yf( + + yf ( + ( + +f( + yf ( ( +f( kolejne przybl ena mejsca zerowego f( okre la równane rekurencyjne f ( f ( +, w onesenu o funkcj f ( D przybera posta ( D + Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 3

Zbe no metoy mno ena przez owrotno zelnka Oblczena numeryczne Nech a oraz Daq a( + q a( q ( q a( + q...( + q a( q ( q a( q ( q { Da[( + q...( + q ]} a( q ( q ( + q + q lm lm ( < a q q a q D zelnk znormalzowany D < zbe no, je el a < ad>. zbe no kwaratowa je l δ D, to δ δ δ δ < δ + D + D ( D [ D( D ] D szybko zbe no c zale y o okłano c perwszego przybl ena j j j+ j ( k D < k optymalne ( k [ + k Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 4 ( ( ] waa mnejsza okłano n uzyskwana w zelenu sekwencyjnym nezb na korekcja wynku oatkowe załana arytmetyczne

Oblczena numeryczne Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 5 Oblczane perwastka owrotno c perwastka kwaratowego Lczba perwastkowana jest znormalzowana 4 < A. metoa teracyjna Newtona równane rekurencyjne: ( ( f f + Oblczane perwastka kwaratowego: Je l f( A, to sqrt(a ( A wtey f (, w c A A + + waa: koneczno zelena Oblczane owrotno perwastka kwaratowego: A f ( wtey 3 ( f oraz (3 ( 3 A A +

Oblczane owrotno c perwastków wy szych stopn Oblczena numeryczne Je el f ( k A, to k A Ponewa wtey f k ( k, w c otrzymujemy k ( A k k k ( k + k + A Oblczena wymagaj welokrotnego mno ena / pot gowana je l k>. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 6

Oblczena numeryczne CORDIC algorytm Volera ( Obrót wektora zaczeponego w punkce (, przestrzen kartezja skej y R y b ( b Rcos(α+δ, y b Rsn (α+δ y a ( a Rcosα, y a Rsn α δ α b a R Z to samo c trygonometrycznych cos(α+δcosα cosδ snα snδ sn(α+δsnα cosδ +cosα snδ wynka, e: b Rcos(α+δRcosα cosδ Rsnα snδ a cosδ y a snδ y b Rsn(α+δRsnα cosδ +R cosα snδ y a cosδ + a snδ Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 7

CORDIC algorytm Volera ( Oblczena numeryczne J.Voler (956, sterowane samolotu B-58 Postawaj c ttgδ (cos δ +t, otrzymamy la k tów w I wartce: ( + t Rcos( α + arctgt Rcosα trsnα ( + t Rsn( α + arctgt Rsnα + trcosα W krokach teracj, to wynkem obrotu wektora (,y o k t arctgt jest: ( t y,,, + t + + y+ Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 8 ( t y + t,,, Obe współrz ne s jenakowo skalowane, w c w pojeynczym kroku mo na zgnorowa wyłu ene wektora, okonuj c korekty w ostatnm kroku oblcze * * gze, y y oraz + t y oraz * * * n y y + t * * * + n * * + t, y y + t. n n n n

Oblczena numeryczne CORDIC algorytm Volera (3 Poobne to samo c otycz funkcj hperbolcznych snh cosh (wzór ulera cosh(α+δcoshα coshδsnhα snhδ snh(α+δsnhα coshδ+coshα snhδ gze (wzór ulera: epcos+sn snh sn ep ep( cosh cos ep + ep( ep cosh + snh Warto c ttgδ± n, mo na łatwo tablcowa wtey wszystke oblczena mo na wykona za pomoc oawana, oejmowana przesun ca. Zale ne o znaku k ta wyró na s oblczena w trybe obrotu (rotaton moe, gy k t jest oatn, w trybe normowana (vectorng moe, gy k t jest ujemny jego wynkem jest oblczene ługo c wektora Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU 9

CORDIC algorytm Volera (4 Uogólnene la funkcj trygonometrycznych hperbolcznych. trzeca zmenna z oległo k towa wektora o os [,: + y + + z + σ y + mσ t σ t z (/ m arctg m t gze t S(m, przyj ta sekwencja teracj przyrostów y Oblczena numeryczne trygonometr. hperbolczny tryb obrotu (z tryb normowana (y σ sgn z σ sgn ( y n K( cosz y snz n K + y m arctg k y n K(y cosz snz y n z n z n z arctg(y / m tanh k n K( coshz y snhz n K y y n K(y coshz snhz y n z n z n z tanh (y / Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU

Oblczena numeryczne CORDIC realzacja ukłaowa y z LUT Zalety algorytmu CORDIC oblczane funkcj elementarnych za pomoc prostych zała arytmetycznych prosta mplementacja ukłaowa algorytmu (Cyr, procesory DSP Waa wolna zbe no, koneczno wykonana u ej lczby oblcze, wersja ulepszona CORDIC. Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU

Inne metoy oblczana warto c funkcj przest pnych Oblczena numeryczne tablca onese (look-up table zapam tane warto c funkcj jenej zmennej z okłano c o n btów n matryca RO o rozmarze n btów (la n > 3 rozmar > 8 b rozwn ce w szereg Taylora ró ne algorytmy la poszczególnych funkcj wolna zbe no szeregu Taylora (zale y slne o warto c argumentu rozwn ca funkcj przest pnych w postac ułamków wymernych powszechne stosowane w mplementacjach programowych mog by barzo skuteczne w realzacjach sprz towych, je l w yspozycj s szybke zmennoprzecnkowe sumatory ukłay mno ce algorytmy oparte na przybl enach welomanowych z u ycem tablc onese omena argumentu funkcj f( pozelona na przezały równej ługo c warto c granczne f ( w punktach pozału s w tablcy onese warto c wewn trz przezałów oblczane na postawe aproksymacj welomanowej p funkcj f ( ( Janusz Bernat, AK-6-9-FP- + NU.oc, 3 wrze na 9 NU