Model AS-AD modelu IS-LM oaz w podsawowym modelu keynesowskim zakładaliśmy, że ceny w gospodace są sałe. Teaz uchylamy o założenie. Model AS-AD pezenujemy w pzeszeni poduk poziom cen (lub inflacja. Równowagę w modelu AS-AD wyznacza zównanie całkowiego popyu AD i całkowiej podaży AS. Kzywa AD Kzywa AD (zagegowanego popyu opisuje ujemną zależność między wielkością podukcji a poziomem cen (śednim poziomem cen. zos cen (pzy niezmienionej nominalnej podaży pieniądza powoduje spadek ealnej podaży pieniądza, co powadzi do wzosu sóp pocenowych, w wyniku czego maleje poziom inwesycji. konsekwencji maleje zagegowany popy i poduk. Zauważmy, że każdy punk na kzywej AD odpowiada ównowadze na obu ynkach: pieniężnym oaz dób i usług, a zaem ównowagę z modelu IS-LM. Jak zapewne pamięamy, ozwiązanie analiyczne modelu IS-LM możemy zapisać ównaniem: = hα bα A + h + kbα h + kbα M b M = γ A + γ h Uchylamy eaz założenie o sałości cen. zekszałcając powyższe ównanie ozymujemy ównanie kzywej AD: b M γ h γ A = ( ypowadzimy gaficznie kzywą AD, kozysając z modelu IS-LM. zyjzyjmy się bliżej zmianom ealnej podaży pieniądza, wywołanym zmianami cen pzy danej (sałej nominalnej podaży pieniądza. iemy, że poziom dochodu w ównowadze zależy od wielkości ealnej podaży pieniądza, ak więc jej zmiany będą wpływały na zmiany dochodu. oziom cen odaż pieniądza M Realna podaż pieniądza Zmiana M/ M M/ -,5 M M/3 33,4% M M 50% 0,5 M M 00% Gaficzne wypowadzenie kzywej AD pzedsawiono na ys.. Jeżeli poziom cen w gospodace wynosi, ealna podaż pieniądza (pzy danej nominalnej podaży pieniądza M wynosi M/. Równowagę na ynku pieniężnym opisuje zaem kzywa LM(M/. Dochód ównoważący ynek dób i usług oaz ynek pieniężny wynosi wedy. Spadek cen do poziomu,5 powoduje wzos ealnej podaży pieniądza o 33,4% (paz: abela oaz pzesunięcie kzywej LM w pawo do położenia LM(M/,5. Dochód ośnie do poziomu. o spadku śedniego poziomu cen do, ealna podaż pieniądza wynosi już M i wzosła o 50%, a więc o więcej niż popzednio ośnie akże dochód do poziomu 3. Rysunek.
L M ( M / L M ( M /, 5 L M ( M / L M ( M / 0, 5 3 4 I S, 5 0, 5 A D Nachylenie kzywej AD Nachylenie AD zależy od wszyskich paameów, kóe okeślają nachylenie kzywych IS i LM. Kzywa AD jes ym badziej płaska, gdy: paame h, paame k, paame b, mnożnik α. oliyka fiskalna Co dzieje się, gdy ząd zwiększy swoje wydaki? iemy, że w wyniku ej poliyki dochód zwiększy się o γ G, a kzywa IS pzesunie się w pawo. Co sanie się z kzywą AD? Spójzmy na ys.. zy danym poziomie cen (ównowagę na ynku pieniężnym opisuje kzywa LM(M/ wzos wydaków ządowych o G powoduje wzos dochodu o γ G. Gdyby w punkcie wyjścia ceny wynosiły, o pzy ym poziomie cen wzos wydaków ządowych o G spowodowałby wzos dochodu ównież o γ G. Zaem ekspansywna poliyka fiskalna pzesuwa kzywą AD ównolegle w pawo. Analogicznie esykcyjna poliyka fiskalna pzesuwa kzywą AD w lewo. Rysunek. L M ( M / L M ( M / γ G γ G I S I S ' ' A D A D oliyka moneana iemy już, że wzos nominalnej podaży pieniądza powoduje spadek sopy pocenowej (paz: ównowaga na ynku pieniężnym, co z kolei pobudza wydaki inwesycyjne, a dochód w ównowadze wzasa. Kzywa LM pzesuwa się w pawo. Zaem, pzy danym poziomie cen, dochód jes większy niż popzednio, a zaem kzywa AD ównież powinna pzesunąć się w pawo. zyjzyjmy się jednak dokładniej pzesunięciu kzywej AD.
O ile zmieni się dochód, jeśli nominalna podaż pieniądza wzośnie o M? iemy, że dochód w ównowadze ośnie o β M/, a zaem długość wekoa, o jaki pzesuwa się kzywa AD zależy nie ylko od zmiany nominalnej podaży pieniądza, ale akże od poziomu cen. Na ys. 3. pzedsawiono gaficzną pezenację ekspansywnej poliyki pieniężnej. Zauważmy, że pzesunięcie kzywej LM z położenia LM(M / na LM(M / jes spowodowane jedynie wzosem nominalnej podaży pieniądza, pzy cenach sałych na poziomie. ej syuacji dochód ośnie o β M/ z poziomu do. A gdyby począkowo poziom cen w gospodace ówny był? zy wyjściowym poziomie nominalnej podaży pieniądza ównowagę na ynku pieniężnym opisywałaby kzywa LM(M /, a dochód w ównowadze wynosiłby. ej syuacji wzos nominalnej podaży pieniądza o M powodowałby pzesunięcie kzywej LM z LM(M / na LM(M / oaz wzos dochodu o β M/, j. o więcej niż w popzednim pzypadku (bo >. Zaem ekspansywna poliyka moneana powoduje pzesunięcie kzywej AD w pawo, ale popocjonalnie, a nie ównolegle. zyjzyjmy się na koniec, jak zmiana podaży pieniądza wpływa na zmianę cen pzy danym poziomie dochodu. Gdy dochód wynosi 0, a nominalna podaż pieniądza M 0, o zgodnie z ównaniem ( śedni poziom b M 0 cen w gospodace ówny jes = γ. Gdyby nominalna podaż pieniądza wzosła do M 0, ale dochód h γ A nadal wynosił 0, oznaczałoby o, że poziom cen byłby ówny 0 b M = γ. Zaem ceny wzosłyby w h γ A M popocji =, czyli popocjonalnie do wzosu nominalnej podaży pieniądza. O ym ważnym wniosku M 0 0 mówiliśmy już na Makoekonomii I pzy okazji omawiania poblemu neualności pieniądza. Rysunek 3. 0 3 L M ( M / L M ( M / L M ( M / L M ( M / M β M β I S ' ' A D A D Komenaz dalszej analizie, posługując się gaficzną pezenacją kzywej AD będziemy ysowali ją schemaycznie jako linię posą. opocjonalność pzesunięcia AD w wyniku poliyki pieniężnej (ekspansywnej będziemy zaznaczali popzez pzesunięcie linii AD w pawo oaz zmianę jej nachylenia (będzie badziej soma. oliyka moneana esykcyjna będzie powodowała pzesunięcie AD w lewo oaz zmianę jej nachylenia (będzie badziej płaska. Oczywiście, poliyka fiskalna oaz jakiekolwiek zmiany w wydakach auonomicznych powodują ównoległe pzesunięcie AD. Kzywa AS Kzywa AS opisuje zależność między śednim poziomem cen, a ilością poduku, jaką pzedsiębioswa chcą dosaczyć pzy danym poziomie cen. Jak pamięamy z kusu Makoekonomii I, kzywa zagegowanej podaży wygląda inaczej w kókim niż w długim okesie. długim okesie ceny dososowują się w pełni, a Zauważmy, że długość wekoa, o jaki pzesuwa się kzywa LM, jes większa niż popzednio. Dlaczego?
kzywa AS jes pionowa (pzypadek klasyczny. badzo kókim okesie, kiedy ceny nie ulegają jeszcze zmianie, kzywa AS jes pozioma (pzypadek keynesowski. Kókookesowa kzywa zagegowanej podaży ( jes dodanio nachylona. Kzywa a pokazuje zaem ade-off (wymianę ypu coś za coś między wzosem poziomu cen (wysoką inflacją a bezobociem. Obniżenie poziomu cen w kókim okesie zaowocuje spadkiem dochodu (wzosem bezobocia, a z dugiej sony jeżeli ząd chce zmniejszyć bezobocie i zwiększyć dochód, musi zaakcepować kókookesowy wzos cen. Ekonomiści zgadzają się, że kókookesowa kzywa zagegowanej podaży jes dodanio nachylona. Kwesią sponą jes eoeyczne wyjaśnienie ego faku. piewszej części ego podozdziału wypowadzimy ównanie kzywej, kozysając z kzywej hillipsa, a nasępnie pzedsawimy jego eoeyczne uzasadnienia. Dodanie nachylenie kzywej oznacza, że isnieje w kókim okesie ade-off między cenami, a poziomem bezobocia. odobne wnioski płyną z kókookesowej kzywej hillipsa. Jak pamięamy, kzywa hillipsa pzedsawia zaobsewowaną empiycznie odwoną zależność między sopą bezobocia a sopą inflacji płacowej. Oznaczając poziom płac nominalnych jako, jako u sopę bezobocia, jako u* - naualną sopę bezobocia, możemy zapisać ównanie kzywej hillipsa: 4 Inaczej ujmując: = ε ( u u* [ ( u *] = ε ( u Jak pamięamy z kusu Makoekonomii I, gdy ośnie nominalna podaż pieniądza, o aby gospodaka wóciła do ównowagi, ceny i płace muszą wzosnąć w akiej samej popocji, w jakiej zmieniła się podaż pieniądza. Ale z kzywej hillipsa wynika, że aby płace wzosły, sopa bezobocia musi spaść poniżej naualnej sopy bezobocia. Oznacza o, że zaudnienie ośnie powyżej N*, a ym samym dochód pzewyższa *. A zaem zanim płace wzosną, dochód będzie większy od dochodu poencjalnego. Kzywa hillipsa sugeuje zaem, że płace z opóźnieniem dososowują się do zmian w zaudnieniu. Jeśli jako N oznaczymy poziom zaudnienia, a jako N* - poziom zaudnienia, pzy kóym dochód znajduje się na poziomie poencjalnym, o sopę bezobocia możemy zapisać jako u = (N*-N/N*. zekszałcając ównanie ( ozymujemy: = + N N * N * ε (3 Jeżeli akualny poziom zaudnienia znajduje się na poziomie N* (poduk ówny jes podukcji poencjalnej, o poziom płac nominalnych znajduje się na poziomie z popzedniego okesu. Jeżeli zaudnienie jes mniejsze niż N*, płace nominalne są mniejsze niż w popzednim okesie. Gdy zaudnienie pzewyższa N*, płace nominalne będą wzasały. o ym wpowadzeniu możemy wypowadzić ównanie kzywej. oziom wywazanego poduku zależy od poziomu zaudnienia, o czym mówi funkcja podukcji = f(n = an. aame a okeśla (śednią wydajność pacy. onieważ jednoska pacy podukuje a jednosek poduku, jednoskowy kosz pacy ówny jes /a. Fima będzie dosaczała poduk na ynek, a ile ofeowane ceny będą pokywały pzynajmniej koszy podukcji. Okeślając en poziom cen, fima wpowadza nazu na koszy pacy z (z - pocenowa część koszu pacy /a, w kóym ujęe zosają inne koszy - maeiałowe, amoyzacja, czy zysk: = + z. a a Kozysając z ego zapisu i ównania (3, dosajemy: + z a = + N N * N * ε (4 A skoo wiemy, że ( + z =, uzyskujemy: a
N N * = + N * ε (5 onieważ, N=/a i N*=*/a oaz podsawiając paame λ ε* uzyskujemy ównanie kókookesowej kzywej zagegowanej podaży: [ + ( *] = λ (6 Jak wspomniano na począku ej części opacowania, ekonomiści zgadzają się co do ego, że kókookesowa kzywa zagegowanej podaży jes dodanio nachylona, czyli isnieje ade-off między poziomem cen, a poziomem zaudnienia. Jednak kzywa hillipsa (kóą wykozysaliśmy w wypowadzeniu wzou jes empiyczną obsewacją, a nie eoią ekonomiczną. Bakuje nam zaem eoeycznego wyjaśnienia dodaniego nachylenia kzywej. Ekonomiści zgadzają się, że dodanie nachylenie wynika z opóźnień w dososowywaniu się płac, ale w óżny sposób wyjaśniają o opóźnienie. ym opacowaniu podamy dwa uzasadnienia: w ujęciu zewidowanej szkoły keynesowskiej i nowej szkoły klasycznej. zględna szywność płac oziom płac nominalnych nie zmienia się z dnia na dzień, ale jes usalany w konakcie na poziomie, jakie obowiązuje pzez dany okes czasu (np. ok, zy laa ip. i w ciągu ego okesu nie ulega zmianie. Ale gdy konak jes zawieany, żadna ze son nie wie, jaki będzie w pzyszłości poziom cen. Zaem płaca nominalna jes usalana w opaciu o oczekiwany pzyszły poziom cen e, ale ak, aby płaca ealna osiągnęła usalony poziom, j. aki, pzy kóym ynek pacy jes w ównowadze. A zaem poziom płacy nominalnej jes usalany w opaciu o docelowy poziom płacy ealnej * oaz oczekiwany poziom cen e. Gdy poziom płac zosał już usalony, ale poziom zaudnienia jeszcze się nie zmienił, obie sony konaku poznają akualny poziom cen, a zaem ealna płaca będzie ak napawdę wynosiła: e = *, (7 gdzie płaca nominalna okeślona w konakcie, akualny poziom cen, e oczekiwany poziom cen w momencie usalania płacy nominalnej, * usalona, docelowa, płaca ealna. Okazuje się zaem, że jeżeli akualny poziom cen óżni się od poziomu, jakiego spodziewaliśmy się w momencie zawieania konaku ( e, o zeczywisy poziom płacy ealnej będzie óżnił się od docelowej płacy ealnej. Aby domknąć model, wpowadzamy założenie doyczące ównowagi na ynku pacy. acownicy dosaczają yle pacy, ile fimy chcą zakupić po upzednio okeślonej płacy. Innymi słowy, wielkość zaudnienia ówna jes ilości pacy, na jaką fimy zgłaszają popy. Dlaego analizowana jes ylko popyowa sona ynku pacy. Spójzmy na ys. 4. Na lewym dolnym panelu pzedsawiono kzywą popyu na pacę w zależności od poziomu płacy ealnej. Załóżmy, że w momencie zawieania konaku oczekiwany pzyszły poziom płac wynosi e, zaem konakowana płaca nominalna zosanie usalona na poziomie, pzy kóym płaca ealna ówna będzie *. Jeżeli uczesnicy ynku pawidłowo pzewidzieli poziom cen, o płaca ealna będzie na oczekiwanym poziomie. zy ym poziomie płacy ealnej fimy zgłaszają popy na pacę na poziomie N*. Na lewym gónym panelu pzedsawiono funkcję podukcji, zgodnie z kóą wyższy poziom zaudnienia oznacza wyższy poziom dochodu. Jeżeli zaudnienie wynosi N*, o dochód wynosi *, a zuując en poziom na pawy dolny panel wyznaczamy piewszy punk w pzeszeni poduk-ceny. Co się sanie, jeśli uczesnicy ynku pomylili się w oszacowaniach i w pzyszłym okesie poziom cen ówny będzie > e? łaca nominalna nie ulegnie zmianie, zaem spadnie płaca ealna. zy nowym, niższym poziomie płacy ealnej fimy chcą zaudnić więcej pacowników niż popzednio zaudnienie wzasa do N. zos zaudnienia pzekłada się na wzos poduku do poziomu. Okazuje się, że zanim płace nominalne się dososują, wzos ceny oznacza wzos poduku, co daje nam dodanio nachyloną kzywą. Jak dalej będą pzebiegały dososowania? okesie. uczesnicy ynku oienują się, że błędnie pzewidzieli poziom cen z okesu i w zeczywisości płace ealne są niższe niż *. Na począku okesu konaky są enegocjowane, a poziom płac nominalnych usalany w opaciu o pzewidywany poziom cen w okesie. Jeżeli uczesnicy ynku okeślają oczekiwany pzyszły poziom cen e na poziomie cen z popzedniego okesu mówimy, że oczekiwania mają chaake adapacyjny. Spójzmy na ys. 5. Adapacyjność oczekiwań oznacza, że w naszym pzykładzie uczesnicy ynku oczekiwaliby, że poziom cen nie ulegnie zmianie, zn. e =. Zaem płaca nominalna zosałaby usalona na poziomie, dla kóego ( / e = ( / = *. 5
6 Rysunek 4. Rysunek 5 * * / N* N / N* N * = / e * = / e = / e = e e / / N* N N * N* N N * Jeżeli po zmianie płacy nominalnej i cen, płaca ealna wynosi yle, ile w syuacji wyjściowej, o zaudnienie wynosi N*, a dochód *. Niemniej oczekiwany poziom cen wynosi, a zaem kókookesowa kzywa zagegowanej podaży pzesuwa się do góy. odsumowując, wzos płacy nominalnej pzesuwa kzywą w góę. Ekspansywna poliyka pieniężna Nasz model AS-AD (w ujęciu zewidowanej szkoły keyensowskiej jes już domknięy, możemy więc pokazać, jak pzebiegają dososowania w pzypadku ekspansywnej poliyki moneanej (ys. 6. Załóżmy, że począkowo poduk znajduje się na poziomie poencjalnym (*. zos nominalnej podaży pieniądza oznacza, że pzy danym poziomie cen sopy pocenowe spadają, osną wydaki inwesycyjne, zaem zagegowany popy ośnie kzywa AD pzesuwa się do położenia AD. Równocześnie kzywa LM pzesuwa się do położenia LM(M / 0. Zauważmy, że począkowo poziom cen nie uległ zmianie ( 0, a pzy ym poziomie cen zagegowany popy pzewyższa zagegowaną podaż, zaem ceny wzasają do poziomu. zos cen, pzy niezmienionej nominalnej podaży pieniądza, oznacza spadek ealnej podaży pieniądza, dlaego eż kzywa LM pzesuwa się w lewo. kókim okesie obsewujemy zaem wzos cen i wzos dochodu do poziomu. Fimy i pacownicy oienują się, że płace ealne w zeczywisości spadły. łace nominalne są ponownie usalane (w nowym konakcie. onieważ oczekiwania są adapacyjne, uczesnicy ynku pzewidują, że poziom cen w okesie będzie aki sam, jak w okesie, zaem e =. Odpowiednio osną zaem płace nominalne, ak aby płaca ealna ówna była wyjściowej płacy ealnej, pzy kóej poduk był na poencjalnym poziomie. Zgodnie z naszymi wcześniejszymi ozważaniami oznacza o, że kzywa pzesunie się w góę. amięajmy, że nowa kzywa musi pzechodzić pzez punk ( *,. Okazuje się, że ceny w okesie wynoszą, a nie jak szacowano (zagegowany dochód AD zównuje się ze zagegowaną podażą. Dochód jes zaem nadal wyższy niż dochód poencjalny i wynosi. zos cen powoduje spadek ealnej podaży pieniądza, dlaego kzywa LM znów pzesuwa się w lewo. Dososowania będą wały, aż w długim okesie gospodaka powóci do dochodu na poziomie poencjalnym (punk E. Teoia acjonalnych oczekiwań Lucasa Dugie eoeyczne uzasadnienie dodaniego nachylenia kzywej bazuje na eoii acjonalnych oczekiwań. onieważ nie mamy pewności odnośnie pzyszłości, nasze decyzje podejmujemy w opaciu o pzewidywania i oczekiwania w sosunku do niej. Odnosi się o akże do poziomu cen. Nie wiemy, jaki będzie na pewno poziom cen, ale mamy pewne oczekiwania odnośnie ego poziomu. Lucas w swojej eoii zakłada, że oczekiwania uczesników ynku są acjonalne, zn. kozysają oni ze wszyskich dosępnych infomacji, w ym Analogicznie można pześledzić efek ekspansywnej poliyki fiskalnej, ale o już zosawiam ańswu.
7 Rysunek 6. L M (M 0 / 0 = L M (M / E L M (M / L M (M / L M (M / 0 IS L A S S A S S A S E e = E 4 3 0 * akże z najlepszych dosępnych pzewidywań. Omówiony poniżej model bazuje na ównowadze, zn. wszyskie płace i ceny swobodnie się dososowują, ak aby zównoważyć popy i podaż. Na począku pzyjzyjmy się jeszcze az ównowadze na ynku pacy. Kzywa popyu na pacę jes ujemnie nachylona, zn. im niższa jes płaca ealna, ym więcej pacy fimy chcą zaudnić. Kzywa podaży pacy jes oczywiście dodanio nachylona im wyższa płaca ealna, ym więcej pacy jes dosaczane na ynek. zecięcie kzywych popy i podaży pacy wyznacza poziom zaudnienia N* oaz płacę ealną ównowagi (/*. N* oznacza pełne zaudnienie w neoklasycznym modelu ównowaga zawsze ma miejsce na poziomie pełnego zaudnienia a o oznacza, że podukcja znajduje się na poziomie poencjalnym i nie zależy od poziomu cen. Bezobocie ma zaem chaake w pełni fykcyjny. Ale co sanie się, jeśli pacownicy nie znają śedniego poziomu cen, a znają jedynie poziom płacy nominalnej? Taką syuację ławo możemy sobie wyobazić isnieje badzo dużo poduków i ynków, ak więc isnieje wiele cen i udno byłoby obsewować zmiany śedniego poziomu cen. Zgodnie z omawianym modelem, podaż pacy zależy od płacy ealnej, a okazuje się, że pacownicy znają jedynie poziom płac nominalnych. Żeby zaem ocenić, ile godzin pacownik chciałby pacować, musi on oszacować śedni poziom cen w gospodace. Jeżeli pacownik ma dosęp do wszelkich możliwych infomacji i poafi pawidłowo je odczyać, pawidłowo oszacowuje poziom cen, a zaem płaca ealna będzie ówna (/*, zaudnienie N*, a dochód znajdzie się na poziomie poencjalnym. Ale co sanie się, jeśli pacownicy dysponują innymi (goszymi infomacjami, niż pacodawcy (fimy? Spójzmy na ysunek 7. Na lewym dolnym panelu pzedsawiono ównowagę na ynku pacy, ale w zależności od nominalnej płacy. Jeżeli fimy szacują, że poziom cen wynosi e, zgłaszany pzez nie popy na pacę opisuje kzywa ND( e. (Jeżeli oczekuje się, że ceny wyniosą e, o pzy ej cenie płaca ealna wyniesie / e. Zaem im wyższa będzie płaca nominalna, ym mniejsze zapozebowanie na pacę będą zgłaszały fimy. Gdy pacownicy pzewidują, że ceny wynoszą e, zgłaszaną pzez nich podaż pacy opisuje kzywa NS( e. Jeżeli pzewidywania obu son są pawidłowe, pzy płacy nominalnej na poziomie * zaudnienie znajduje się na poziomie N* (a płaca ealna */ e odpowiada płacy ealnej (/*. A eaz załóżmy, że fimy dysponują dużo lepszymi infomacjami i wiedzą, że w zeczywisości śedni poziom cen ówny jes, naomias z oszacowań pacowników wynika, że wynosi ona nadal e. Załóżmy, że > e. ej syuacji kzywa zgłaszanego pzez fimy popyu na pacę pzesuwa się do góy. Dlaczego? Z punku widzenia fimy, pzy każdym poziomie płacy nominalnej, płaca ealna maleje, a zaem paca anieje. A zaem fimy będą chciały zwiększyć zaudnienie. Rezulaem pzesunięcia się popyu na pacę jes wzos płacy nominalnej do poziomu oaz zaudnienia do poziomu N, a dochodu do. okazaliśmy zaem, że wzos śedniego poziomu cen powoduje wzos dochodu (az jeszcze wypowadziliśmy kzywą. Kluczem do ego wniosku jes óżnica oszacowań zeczywisego poziomu cen, kóa wynika z óżnic w dosępie do infomacji między pacodawcami a pacownikami. acownicy nie wiedzą, że błędnie oszacowali poziom cen. idzą jedynie, że płace nominalne wzosły. onieważ ich zdaniem ceny nadal wynoszą e, wydaje im się, że płaca ealna wzosła [(*/ e <( / e ]! ięcej osób będzie więc chciało pacować, a zaudnienie wzośnie. A D A D
8 Rysunek 7. Rysunek 8. 0 0 * * NS( e NS( NS( e * ND( e * ND( e ND( e ND( e N* N N * N* N N * Ale co dzieje się dalej? końcu pacownicy oienują się, że w zeczywisości płace ealne spadły, a ceny wynoszą, a nie e. Dososowaniu ulega zaem kzywa podaży pacy. Skoo ceny wynoszą, o pzy każdym poziomie płacy nominalnej płaca ealna jes niższa niż popzednio, a zaem mniejsza ilość pacy będzie dosaczana na ynek. Kzywa NS pzesuwa się w lewo (ys. 8. Równowaga na ynku pacy znów kszałuje się pzy poziomie zaudnienia N* [(*/ e =( /], a dochód waca do poziomu poencjalnego. zesunięciu ulega akże kzywa (płace nominalne wzosły. Ekspansywna poliyka pieniężna Nasz model AS-AD znów jes domknięy (ym azem jednak w ujęciu nowej ekonomii klasycznej, uwzględniającej oczekiwania acjonalne. Zobaczmy, jak będą wyglądały dososowania w wyniku ekspansywnej poliyki moneanej. yobaźmy sobie, że bank cenalny ogłasza, że zamieza zwiększyć nominalną podaż pieniądza. Załóżmy, że wiaygodność banku cenalnego jes wysoka i wszyscy, zaówno fimy jak i pacownicy, uwiezą w ę deklaację. onieważ oczekiwania są acjonalne, uczesnicy ynku wiedzą, że należy spodziewać się wzosu poziomu cen w dokładnie akiej samej popocji, w jakiej wzośnie podaż pieniądza (ys. 9. Rysunek 9 Rysunek 0. LAS LAS 3 0 0 AD AD AD AD * *
opaciu o ą wiedzę fimy i pacownicy są w sanie pawidłowo oszacować pzyszły poziom cen i już eaz dososowaniu ulegają płace nominalne. (Zgodnie z ys. 8 kzywe ND i NS jednocześnie pzesuwają się do góy, ak że poziom zaudnienia nie ulega zmianie. Rosną ylko płace nominalne. Oznacza o, że w pzyszłym okesie jednocześnie pzesuną się AD (poliyka moneana oaz (dososowania na ynku pacy, a dochód nie ulegnie zmianie. Czyżby zaem, zgodnie z ym ujęciem kzywej, niemożliwe były kókookesowe flukuacje dochodu? Będą możliwe, o ile poliyka moneana nie będzie oczekiwana. Spójzmy na ys. 0. ym wypadku bank cenalny nieoczekiwanie zwiększył podaż pieniądza, dlaego w okesie pzesunęła się ylko kzywa AD. acownikom wydawało się, że poziom cen nie ulegnie zmianie, zaem (zgodnie z dososowaniami na ynku pacy zaudnienie wzośnie, podobnie jak dochód. okesie pacownicy zoienują się, że pomylili się w oszacowaniu poziomu cen (kóe ak napawdę powinny zmienić się popocjonalnie do zmiany podaży pieniądza. Dokonują koeky oczekiwań, a płaca nominalna wzośnie (ak aby płaca ealna powóciła do wyjściowego poziomu. Kzywa pzesuwa się do góy do położenia, a podukcja znów znajduje się na poziomie poencjalnym. 9