MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

Transkrypt

1 MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

2 Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki zakłóceń podażowych i popytowych, aktywna polityka gospodarcza Polityka fiskalna: ograniczenie budżetowe rządu, dynamika długu publicznego Polityka monetarna: cele i narzędzia 2. Teoria wzrostu Długookresowy trend PKB, a nie zmiany koniunktury Ogromne konsekwencje małych różnic W poszukiwaniu źródeł wzrostu gospodarczego 3. Oczekiwania, konsumpcja i inwestycje Rola oczekiwań w kształtowaniu się zjawisk makroekonomicznych Konsumpcja i inwestycje od decyzji mikro do konsekwencji w skali makro.

3 Długi vs. krótki okres w makroekonomii

4 Modele makroekonomiczne Do jakiego okresu należą te modele? Model ISLM (ceny stałe, zmienne nakłady N, stały poziom K, A) Model ASAD (ceny lepkie, zmienne nakłady N, stały poziom K, A) Model klasyczny (ceny płynne; stałe nakłady K, N, A) Model wzrostu gospodarczego (ceny płynne; zmienne nakłady K, N, A)

5 Równowaga w krótki i średnim okresie W długim okresie kluczowe są możliwości produkcyjne bogactwo kraju zależy tylko od strony podażowej (ile potrafimy wyprodukować) wszelkie szoki znikają W krótkim i średnim okresie równowaga makroekonomiczna kształtowana jest przez szoki, które powodują pewne zaburzenia po stronie popytu i podaży Musimy więc teraz analizować (przejściowe) odchylenia popytu i podaży od poziomu równowagi Ważne jest więc nie tylko, ile możemy wyprodukować, ale ile chcemy kupić oraz ile chcemy sprzedać w danych warunkach makroekonomicznych

6 Krzywa podaży długookresowej

7 Krzywa podaży długookresowej W modelu AS/AD zakładamy stały (dany) zasób kapitału K, dany poziom technologii A oraz dany poziom bezrobocia naturalnego u n Nie analizujemy więc przyczyn, dla których produkcja naturalna jest wysoka lub niska będziemy o tym mówić! -> Model Solowa Bezrobocie naturalne zależy od instytucjonalnych uwarunkowań rynku pracy Innymi słowy, na razie przyjmujemy, że zmienne K, A, u n są dane z góry, nie wpływają na nie krótkookresowe szoki, jakie rozpatrujemy w modelu AS/AD

8 Krzywa podaży długookresowej

9 Krzywa podaży krótkookresowej Jednak w krótkim okresie, zmiany cen wpłyną na wielkość podaży Krótkookresowa podaż zależy więc od poziomu cen, a dokładniej od odchylenia rzeczywistych cen od oczekiwanych Mamy więc dwie podaże krótko i długookresową!

10 Krzywa podaży krótkookresowej Krótkookresowa krzywa determinuje mechanizm wahań cyklicznych Istnieje co najmniej kilka modeli (hipotez), które wyjaśniają kształt krótkookresowej podaży (czyli zależność pomiędzy wielkością produkcji w krótkim okresie a poziomem cen): Lepkość cen Lepkość płac Niedoskonała informacja (błędne percepcje cenowe)

11 Krzywa podaży krótkookresowej

12 Krzywa podaży krótkokresowej Odejścia od LRAS możliwe są tylko wtedy, kiedy rzeczywiste ceny są niezgodne z oczekiwaniami Intuicja: niespodziewany wzrost popytu (na przykład) część firm zmienia ceny (P w górę), ale część z nich (pewien odsetek) nie zmienia cen, i wobec zwiększonego popytu zwiększają produkcję. niespodziewany wzrost popytu (na przykład) płaca nominalna ustalona wcześniej, zatem płaca realna niższa niż oczekiwana, firmy mają niższe koszty i mogą sprzedać więcej i wobec zwiększonego popytu zwiększają produkcję. niespodziewany wzrost popytu - przedsiębiorcy reagują na wzrost cen zwiększeniem produkcji, mylnie zakładając, że to cena relatywna wzrosła.

13 Krzywa podaży krótkokresowej Jeżeli: P=P e bezrobocie równe naturalnemu, produkcja na poziomie potencjalnym P>Pe firmy zwiększają zatrudniają więcej, produkcja powyżej poziomu potencjalnego P<Pe firmy zatrudniają mniej pracowników, produkcja spada poniżej produktu naturalnego

14 Krótko i długookresowa krzywa podaży P LRAS e Y Y ( P P ) P P e P P e SRAS P P e Y Y

15 Krótko i długookresowa krzywa podaży P e 2 =P 2 P LRAS Krzywa podaży krótkookresowej dla dwóch poziomów cen oczekiwanych P e 1 =P 1 Y Y

16 Krzywa popytu AD

17 Równowaga w modelu Równowaga w długim okresie: produkcja równa produkcji naturalnej, ceny równe cenom oczekiwanym

18 P P 1 E P 0 Dodatni szok popytowy Y A AD 0 SAS 0 AD 1 Y Gospodarka znajduje się w równowadze (ceny równe oczekiwanym, produkcja równa naturalnej) gdy następuje dodatni szok popytowy Na przykład: Bank Centralny obniża stopę procentową To powoduje wzrost poziomu wydatków (C,I) przy danym poziomie cen Wzrasta popyt na dobra i usługi Cześć firm podnosi ceny, część nie ( lepkość cen) Ogólny poziom cen rośnie, ale jednocześnie rośnie produkcja, bo firmy, które nie podniosły cen, produkują więcej Gospodarka osiąga krótkookresową równowagę (popyt=krótkookresowej podaży)

19 Dodatni szok popytowy E P 1 P 1 E P 0 Y AD 0 SAS 1 dla P 1 E SAS 0 ; dla P 0 E AD 1 Y Przecięcie AD 1 i SAS 0 to nie jest jednak punkt optymalny część firm nie maksymalizuje zysku (firmy, które nie podniosły cen) Firmy te w końcu zaczną podnosić ceny. Zauważmy również, że na rynku pracy bezrobocie jest poniżej poziomu naturalnego, co spowoduje wzrost płac nominalnych, co jest kolejnym powodem, by firmy podniosły ceny Jest to równoznaczne z przesunięciem AS w lewo Proces ten będzie trwał, aż produkcja wróci do poziomu naturalnego (i bezrobocie do poziomu naturalnego, co zahamuje presję na wzrost płac)

20 Dodatni szok popytowy Wzrost popytu doprowadził do czasowego wzrostu produkcji. W długim okresie produkcja wraca do poziomu naturalnego. Bez zwiększenia naturalnego poziomu produkcji (dzięki zwiększeniu K, A, N) nie da się osiągnąć trwałego wzrostu produkcji. W długim okresie pieniądz jest neutralny jedyny efekt to zmiana wielkości nominalnych cen i płac nominalnych. Bardzo podobne efekty będzie miał wzrost wydatków rządowych; z tym, że nawet w długim okresie zmiana polityki fiskalnej nie jest neutralna: W długim okresie produkcja wróci do poziomu naturalnego, ale ponieważ wzrosły wydatki rządowe, to wyparte zostały wydatki prywatne konsumpcja i inwestycje stąd też brak neutralności.

21 Negatywne zakłócenie podażowe E P 0 Y SAS 1 SAS 0 AD Y Negatywny szok podażowy Spowodowany nagłym wzrostem kosztów produkcji (wzrost cen ropy naftowej) lub załamaniem produkcji (katastrofy naturalne) W wyniku szoku następuje jednoczesny wzrost cen i spadek produkcji równowaga krótkookresowa

22 Negatywne zakłócenie podażowe Powrót do równowagi długookresowej powrót SAS do wyjściowej pozycji dzięki cofnięciu się szoku (w przypadku szoku nietrwałego) lub spadku realnych płac. Inną odpowiedzią może być ekspansywna polityka fiskalna lub monetarna.

23 Pełna elastyczność cen i płac Jeżeli zarówno ceny i płace są w pełni elastyczne (oraz informacja doskonała), jedyną krzywą podaży jest długookresowa, pionowa krzywa LRAS. Wszelkie szoki powodują wyłącznie zmiany cen, bez zmian produkcji Warunkiem wahań produkcji jest więc sztywność płac i/lub cen (lub niedoskonała informacja) LUB wahania samej LRAS

24 Skutki zakłóceń popytowych i podażowych Źródło: David E. Spencer, Interpreting the Cyclical Behavior of the Price level in the U.S., Southern Economic Journal, Vol. 63, No. 1, July 1996, str. 101

25 Statyczny model ASAD Proste narzędzie do analizy skutków polityki makroekonomicznej Ułomność: Poziom cen vs. inflacja Dynamika zmian wskaźników makroekonomicznych

26 Koniec Dziękuję i zapraszam za tydzień!