Regina Rogowska Mariola Suwalska Rozbudzanie zainteresowań dzieci przedszkolnych regionem kociewskim Program autorski Rok szkolny 2015/2016
Podstawa prawna i charakterystyka programu. Rozbudzanie zainteresowań dzieci przedszkolnych regionem kociewskim jest programem edukacji przedszkolnej - zgodny z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego z dnia 30 maja 2014 roku. Program ten został pozytywnie zaopiniowany i zatwierdzony do realizacji w roku szkolnym 2015/2016 na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dnia 29.06.2015r. Treści w nim zawarte mogą być realizowane w dowolnej kolejności oraz dobrane do wieku dziecka, dając możliwość rozwijania zagadnień patriotycznych, przyrodniczych i społecznych. Program budzi miłość i przywiązanie do ziemi ojczystej, w szczególności do swojej wsi i regionu, małej ojczyzny - Kociewia. Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i będzie realizowany w Publicznym Przedszkolu w Lubichowie i Oddziale Przedszkolnym w Ocyplu. Ideą wiodącą niniejszego programu jest poznawanie przez dzieci najbliższego otoczenia. Najpierw jest to dom i podwórko. Stopniowo rozszerza się zasięg, bo młodzi ludzie mają przed sobą całe życie, aby poznać świat. Należy więc zacząć od Małej ojczyzny, od tego co namacalne, co można oglądać i dotykać. Po zrealizowaniu zadań będzie poddany ewaluacji. Cele programu Cele ogólne Wzmacnianie poczucia tożsamości narodowej i kulturowej oraz powiązania z grupą etniczną. Stwarzanie warunków do rozwoju wyobraźni i ekspresji. Wyposażenie dziecka w zasób wiedzy o własnym regionie w powiązaniu z szerszą rzeczywistością narodową. Przygotowanie dziecka do korzystania z różnych źródeł wiedzy i informacji. Rozwijanie wartości rodzinnych związanych z wartościami kultury lokalnej. Rozbudzenie zamiłowania do języka, historii i kultury Kociewia. Cele szczegółowe Poznawanie wiadomości historycznych, przyrodniczych i geograficznych o Lubichowie. Zapoznanie dzieci z tradycjami regionu. Poznanie życia i pracy naszych przodków. Poznanie sylwetek zasłużonych ludzi związanych z regionem. Zapoznanie z zabytkami i pomnikami regionu. 2
Umożliwienie dzieciom kontaktu ze sztuką Kociewia poprzez wycieczki do muzeum, oglądanie występów zespołów ludowych, zapoznanie z haftem kociewskim. Uwrażliwienie na piękno krajobrazu Lubichowa i najbliższych okolic. Poznanie dawnych ubiorów i sprzętów gospodarstwa domowego. Budzenie szacunku do symboli regionalnych. Motywowanie do poznawania poezji i prozy kociewskiej. Wzbogacanie słownictwa dotyczącego życia codziennego. Rozwijanie w dzieciach postaw ciekawości, otwartości i poszanowania innych kultur. Cele -Program autorski zgodny z nową Podstawą Programową. 1.Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie przyrodniczym, społecznym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych. 2. Wprowadzanie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, taniec, śpiew, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne. 3. Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej. 4. Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowania tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej. Metody, formy i środki realizacji programu. Efektywne wspieranie aktywności edukacyjnej dziecka, jego najpełniejszy rozwój warunkuje odpowiedni dobór metod, form pracy oraz środków dydaktycznych. Muszą być one dostosowane do wieku i indywidualnych możliwości dziecka. W związku z tym w programie wykorzystano następujące metody: Metoda podająca ( uczenie się przez przyswojenie): - słuchanie tekstów kociewskich; - tłumaczenie ich treści; - swobodne wypowiedzi dzieci na temat słuchanych tekstów. Metoda problemowa ( uczenie się przez odkrywanie ): - interpretacja muzyczna, plastyczna, techniczna; - inscenizacja; - twórczość własna; - rozbudzanie zainteresowań pięknem gwary kociewskiej, haftem, zwyczajami i obyczajami ; - rozbudzanie chęci do samodzielnego tworzenia prac; - pobudzanie do formułowania pytań dotyczących czytanych utworów, oglądanych obrazów, słuchanych utworów muzycznych. Metody praktyczne ( uczenie się przez działanie): - twórczość plastyczna, muzyczna; 3
- inscenizacja; - próby twórczości własnej; - wykonywanie gazetki związanej z regionem; - przygotowanie wystawy haftu kociewskiego; - zwiedzanie muzeum; - spotkanie z twórcami ludowymi. Formy pracy Praca jednostkowa - jednolita ( takie same wymagania wobec wszystkich uczniów ) ; - zróżnicowana ( dostosowanie zadań do indywidualnych możliwości dziecka ). Praca grupowa - jednolita ( jednakowe zadania dla zespołów, które zdobywają takie same umiejętności); - zróżnicowana ( indywidualizacja pracy w grupie lub między grupami ). Praca zbiorowa - jednolita ( jednakowe ćwiczenia dla wszystkich dzieci ); - zróżnicowana ( wielopoziomowa dostosowanie do możliwości i zdolności dzieci). Środki dydaktyczne Środki dydaktyczne ułatwiają i pogłębiają poznawanie rzeczywistości i wiedzy o niej, kształtują postawy i emocjonalny stosunek do rzeczywistości oraz wspomagają rozwijanie działalności przekształcającej ją. Środki techniczne: - słuchowe ( nagrania magnetofonowe, płyty); - wzrokowe ( filmy, ilustracje); - wzrokowo- słuchowe ( filmy). Środki konwencjonalne: - podręcznik; - pomoce graficzne; - modele; - okazy naturalne. 4
Zadania Formy realizacji Termin realizacji JESIEŃ 1. Kociewie - nasza mała ojczyzna 1. Odnajdywanie Kociewia na mapie. 2. Oglądanie folderów. 3. Poznawanie głównych rzek i miast Kociewia. 4. Gromadzenie widokówek i przedmiotów związanych z Kociewiem 5. Zakładanie kącika regionalnego. IX Osoby odpowiedzialne 2.Herb kociewski i hymn. 3. Krajobraz Kociewia 1. Słuchanie i nauka na pamięć słów hymnu oraz innych piosenek kociewskich. 2. Poznawanie herbu kociewskiego. 3. Poznawanie jego symboliki. 4. Wykonywanie herbu kociewskiego. 1. Spacery obserwacja krajobrazu. Konkretyzacja plastyczna. Konkurs na najładniejszy rysunek. 2. Analiza legendy mapy Kociewia. Wycieczka na plac przy Urzędzie Gminy. 3.Wykonywanie mapy Kociewia. 4. Gromadzenie materiałów pzredstawiajacy krajobraz Kociewia, zdjęcia itp. 5. Walory turystyczne naszej gminy. X XI ZIMA 1.Moja miejscowość, moja gmina 1. Poznawanie podstawowych informacji o Lubichowie i naszej gminie. 2. odnajdywanie miejscowości gminy na mapie Kociewia. 3. Słuchanie legend o miejscowościach naszej gminy. 4 Odwiedzanie miejsc pamięci. XII 2.Zwyczaje i obrzędy ludowe na Kociewiu 1. Obrzędy i zwyczaje kociewskie : świąteczne, andrzejki, mikołajki, jasełka, szopka, powitanie wiosny. 2. Słuchanie i nauka kolęd w gwarze kociewskiej. I 5
3. Tradycyjne potrawy kociewskie. Wspólne wykonanie ich według możliwości dzieci. 4. Degustacja potraw kociewskich. 5. Przysłowia kociewskie. 6. Tańce i pieśni Kociewia. 3. Pieśni i tańce kociewskie 1. Elementy stroju kociewskiego damskiego i męskiego. Nazywanie ich. Kolorowanie według wzoru. 2. Nazwy instrumentów ludowych. Poznanie ich brzmienia. 3. Oglądanie tańców kociewskich. 4. Słuchanie pieśni i piosenek kociewskich. 5. Kontakt ze szkolnym zespołem regionalnym. Lubichowskie Kociewiaki. II WIOSNA 1.Twórczość ludowa na Kociewiu 1. Twórcy ludowi Kociewia, różne dziedziny sztuki. 2. Wycieczki, spacery: np. izby regionalne. 3. Różne szkoły haftu kociewskiego: Marii Wespowej i Małgorzaty Garnysz. 4. Rzeźby i malarstwo ludowe, np. :Alojzego Stawowego, śp. Bramera. 5.Twórczość dziecięca serwetki, wycinanki. III 2. Kociewie w mowie i baśni 1. Słuchanie baśni, opowieści i gadek w gwarze. Opowiadanie treści swoimi słowami. 2. Nauka wierszyków i rymowanek. 3. Wyszukiwanie słów gwarowych w mowie potocznej. 4. Spotkanie z regionalistami np. p.b. Fiałkowska. IV 6
3.Kociewiacy dawniej i dziś LATO 1. Stolica Kociewia 1. Przykłady dawnej architektury kociewskiej: chaty podcieniowe, kościoły, kapliczki przydrożne (spacer, wycieczka do Borzechowa, prezentacja multimedialna.) 2. Życie na wsi dawniej i dziś, np. praca rolnika. 3. Zawody, których już nie ma na kociewskiej wsi, np. kołodziej, garncarz, szewc, kapelusznik i inne. 4. Sprzęty gospodarstwa domowego np. żelazko, tara, balia, kołowrotek, sierp, kosa, koszka. 5. Wystawa starych narzędzi. 1. Odnajdywanie Starogardu Gdańskiego na mapie. 2. Poznane symboliki herbu Starogardu Gdańskiego.(kolorowanie, odwzorowywanie). 3. wycieczka do Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie. 4. Dzielenie się wrażeniami z wycieczki, prace plastyczne. 5. Podsumowanie pracy w formie quizów, konkursów, występów artystycznych. V VI 7
8
9