Regionalizm w kształceniu zintegrowanym klas I- III inspirowany pedagogiką C. Freineta. Wstęp. Cele programu

Transkrypt

1 Regionalizm w kształceniu zintegrowanym klas I- III inspirowany pedagogiką C. Freineta Program autorski: Irena Wicińska, Grażyna Ziółkowska nauczycielki w SP nr 17 w Zabrzu Wstęp Regionalizm w kształceniu zintegrowanym klas I-III zapewnia osiągnięcie celów edukacyjnych określonych w Podstawie Programowej. Program stwarza możliwości poznania przez uczniów własnego regionu, jego dziedzictwa kulturowego, oraz budzenia szacunku wobec tradycji i zwyczajów własnego regionu. Realizacji tematyki tego programu sprzyja zintegrowany charakter edukacji regionalnej oraz związek z wychowaniem rodzinnym i środowiskowym. Cele programu Celem ogólnym programu jest kształtowanie poczucia więzi z otoczeniem oraz odnajdywanie źródeł wartości w dziedzictwie kulturowym Śląska. Programmazazadanie: - dostarczyć uczniom wiadomości o własnym regionie - rozwijać zainteresowania regionem poprzez wycieczki, zabawy związane z obrzędami, zwyczajami i tradycjami kulturowymi - rozwijać aktywność uczniów związaną z uczestnictwem w życiu danej wspólnoty rodzinnej lub lokalnej - rozwijać osobowość ucznia, jego wrażliwość na otaczającą go rzeczywistość - kształtować właściwy stosunek do zabytków, kultury, folkloru. W realizacji celów edukacji regionalnej we wszystkich sferach aktywności ucznia pomagają różnorodne formy pracy: - spotkania z ciekawymi mieszkańcami Śląska - kultywowanie tradycji i obrzędów ludowych - konkursy wiedzy o regionie - konkursy plastyczne związane z regionem - wykorzystanie twórczości poetów i pisarzy śląskich w zajęciach -zajęcia w terenie, w czasie których uczniowie będą poznawać historię, obyczaje regionu iprzyrodę - doposażenie kącika regionalnego - wystawy prac plastycznych na tematy śląskie. 1

2 Założone osiągnięcia ucznia Po zrealizowaniu tematyki zajęć z edukacji regionalnej w trzyletnim okresie nauczania uczeń powinien: - mieć poczucie wspólnoty z regionem -znać położenie i warunki naturalne swojej miejscowości, swojego regionu a w nich: ukształtowanie terenu, charakterystyczne budownictwo, folklor, zabytki, pomniki, miejsca pamięci narodowej -znać dzieje rodzinnej miejscowości historię, legendy, baśnie -znaćświęta religijne w śląskich domach ich zwyczaje i obrzędy -znać tradycje i zwyczaje regionu stroje, tańce, przyśpiewki. Podsumowanie Realizacja tematyki zajęć z kształcenia regionalnego pozwoli uczniom znaleźć odpowiedzi na pytania z wielu dziedzin życia dotyczącego regionu. Ważnym celem jest zapoznanie uczniów z tym co było dawniej i atmosferą minionych lat. Poznanie pamiątek, zabytków, pomników związanych z regionem, ma na celu wytworzenie więzi uczuciowej uczniów z terenem, na którym się urodzili i wyrośli - być może do tej pory nie mieli odpowiednich bodźców do nawiązania takich relacji. Śląsk jest regionem, w którym mieszka wiele ludności z innych miejsc Polski; rodzice uczniów są związani z miejscem swego dzieciństwa, dla nas ważne jest, by nasi uczniowie poznali i pokochali region, w którym żyją. Zgromadzili o nim jak najwięcej wiadomości, awprzyszłości działali na rzecz jego rozwoju. 2

3 Klasa I Cele ogólne Tematyka zajęć Sposób realizacji Stworzenie warunków do kształtowania pozytywnej motywacji środowiskowej i kulturowej. Rozbudzanie ciekawości poznawczej. Wdrażanie do uczestnictwa w życiu szkoły i innych grup społecznych środowiska lokalnego. Rozwijanie wiedzy o własnym regionie i jego związkach z całym krajem. Moja dzielnica i moja miejscowość. Położenie miejscowości, krajobraz. Walory turystyczne miejscowości. Ważne obiekty, obszary zieleni. Zabytkowe miejsca. Praca zawodowa rodziców, typowe zawody naszego regionu. Warunki życia mieszkańców. Nazwa regionu i historia jej powstania. Sztuka ludowa i jej zbiory. Zabytki, pomniki, stare budowle, domy przeszłość. Tradycje związane z porami roku. Święta religijne w naszych domach (zwyczaje, obrzędy). Pieśni ludowe własnego regionu, tańce regionalne. Wycieczka po osiedlu i najbliższej okolicy. Obserwacja budynków, dróg, szaty roślinnej. Porównywanie budynków najstarszych z najnowszymi. Wycieczka do: sklepu, zakładu usługowego, biblioteki. Obserwacja pracy ludzi. Wykonanie gazetki o dzielnicy. Spotkanie z ciekawym mieszkańcem Śląska. Wycieczki do Miejsc Pamięci Narodowej. Regionalne stroje śląskie (wykonanie wianków i czapek górniczych). Zabawy ze śpiewem, inscenizacje piosenek, tańce regionalne, gry, zabawy, wyliczanki. Konkurs na Przewodnika po dzielnicy. Przygotowanie klasowej Wigilii. Nauka kolęd. Opowieści dzieci Święta Bożego Narodzenia w moim domu, Jak przygotowuję się do Świąt Wielkiej Nocy, Powitanie wiosny wycieczka śladami wiosny. 3

4 Klasa II Cele ogólne Tematyka zajęć Sposób realizacji Stworzenie warunków do wrastania w kulturę miejsca zamieszkania, odnajdywanie w niej źródeł wartości osobistych. Poszerzenie zasobu słownictwa związanego z tematyką regionalną. Ukazywanie walorów i specyfiki regionu. Wprowadzenie w świat kultury i sztuki regionu. Zapoznanie z tradycjami i wydarzeniami historycznymi regionu. Przeszłość Zabrza legendy. Moja rodzinna miejscowość - położenie. Nasza miejscowość na tle Śląska. Dzieje mojej miejscowości w historii i legendzie. Moja rodzina i jej miejsce w historii i kulturze. Poznanie dzielnic Zabrza i nazw miast sąsiadujących z Zabrzem. Instytucje w mojej miejscowości. Wygląd domów, ulic i dróg. Zmiany zachodzące w wyglądzie okolicy. Zabawy i życie codzienne dziadków i pradziadków. Poznajemy ludzi kultury naszego regionu. Wybitni twórcy naszego regionu w nazwach ulic, szkół i instytucji. Wycieczka po Zabrzu rozpoznawanie ważniejszych obiektów. Słuchanie opowiadań nauczyciela. Gromadzenie zdjęć, pocztówek. Zwiedzanie zabytków Zabrza, ilustrowanie ich ( prace plastyczne, makiety budynków). Słuchanie legend o Zabrzu. Przygotowanie wystawki rysunków wykonanych przez uczniów ilustracji do legend związanych z Zabrzem. Wykonanie albumu rodzinnego lub drzewa genealogicznego. Wycieczka do muzeum. Nauka prostego tańca regionalnego. Wyszukiwanie w tekstach ludowych ( piosenki, proza, wiersze ) imion regionalnych. 4

5 Klasa III Cele ogólne Tematyka zajęć Sposoby realizacji Ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej poprzez rozwój tożsamości regionalnej. Zainteresowanie kulturą, tradycjami i możliwościami własnego regionu. Dostarczanie bodźców do aktywnego udziału ucznia w życiu wspólnot rodzinnej, klasowej, szkolnej, lokalnej. Kształtowanie odpowiedniego stosunku do zabytków, folkloru, zwyczajów i gwary śląskiej. Dlaczego powinienem być dumny z mojej, małej Ojczyzny i co mogę dla niej zrobić (uwzględniającpiękno krajobrazu, zwyczaje). Poznanie naszego regionu. Wycieczki w poszukiwaniu śladów dawnej kultury. Władze mojego miasta, powiatu, województwa. Porównanie śląskich tradycji kulturowych z innymi regionami Polski ( stroje, tańce, zajęcia ludności ). Śląskie powiedzenia. Wartości i symbole ogólnospołeczne tkwiące w historii narodowej i regionalnej. Szlakiem wybitnych ludzi regionu. Prace plastyczne Najciekawsze, najstarsze, najpiękniejsze zabytki Zabrza. Wykonanie herbu Zabrza. Wycieczki klasowe. Opowiadanie nauczyciela. Słuchanie pieśni ludowych zróżnych regionów Polski oraz oglądanie znanych tańców ludowych. Prace plastyczne Stroje ludowe różnych regionów Polski. Gromadzenie wyrazów gwarowychodstarszych mieszkańców Śląska, zebranie ich w Słowniczek powiedzeń zwyjaśnieniami. Zapoznanie z przeszłością Śląska, kontakt z gwarą śląską. Powstania Śląskie, walka z okupantem. Odwiedzanie Miejsc Pamięci Narodowej. Największe miasta regionu. Gromadzenie materiałów o ludziach wybitnych naszego regionu, wykonanie albumu. Konkurs wiedzy o Zabrzu. Zbieranie materiałów i doposażenie kącika regionalnego. 5

6 Literatura: 1. Program wczesnoszkolnej zintegrowanej edukacji XXI wieku klasy 1-3 Jadwiga Hanisz; WSiP Warszawa Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane pedagogiką M.Montessori, C. Freineta, R. Steinera Magdalena Szuksta, Maria Mendel; Zakład Wydawnictw i Reklamy Iwanowski Dziedzictwo kulturowe w regionie założenia programowe MEN Warszawa Edukacja regionalna na etapie wczesnoszkolnym Kuratorium Oświaty w Katowicach; Katowice