RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ przeprowadzonej w Zespole Szkół Nr 1 w Goworowie w roku szkolnym 2011/2012 2. Procesy zachodzące w szkole lub placówce; Wymaganie: 2.2 Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. 1
W roku szkolnym 2011/12 w Zespole Szkół Nr 1 w Goworowie wybrano do badania ewaluacyjnego obszar: 2. Procesy zachodzące w szkole lub placówce; wymaganie: 2.2 Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. 10 października 2011r. odbyło się pierwsze spotkanie Dyrekcji Szkoły i zespołu d/s ewaluacji wewnętrznej, na którym wytyczono cele badań, określono kto zostanie poddany badaniu i jakimi metodami zbierzemy potrzebne nam informacje. W tym samym miesiącu zespół d/s ewaluacji wewnętrznej opracował projekt ewaluacji wskazanego obszaru. Cele ewaluacji 1. Określenie, w jaki sposób wprowadzona oferta edukacyjna wpływa na realizację podstawy programowej. 2. Sprawdzenie, na ile oferta edukacyjna odpowiada potrzebom i możliwościom uczniów. 3. Zbadanie, czy oferta edukacyjna jest modyfikowana i wzbogacana i czy wpływa na rozwój zainteresowań uczniów. 4. Ustalenie, czy są wprowadzane nowatorskie rozwiązania przy realizacji tejże podstawy programowej. Odbiorcy Dyrekcja,, rodzice, uczniowie. Wykonawcy ewaluacji Katarzyna Chilicka, Iwona Dobkowska, Małgorzata Dobkowska, Bożena Drabot, Mirosława Duch, Aneta Gąsior, Jadwiga Gołębiewska, Joanna Głażewska, Ewa Mirowska, Krystyna Mucińska, Edyta Nurczyk, Ewelina Pędzich, Beata Piechocka, Agnieszka Puczkowska, Anna Rurka, Elżbieta Strągowska, Karolina Zacharek Wskaźniki ewaluacji 1. Nauczyciele realizują programy nauczania zawierające podstawę określoną wymaganiami MEN, zadania są właściwie rozdzielone. 2. Treści podręczników odpowiadają wybranym programom. 3. Każdy uczeń realizuje program kształcenia dostosowany do jego potrzeb, możliwości i aspiracji. 4. Uczniowie są motywowani przez osiąganie wyników na miarę możliwości. 5. Nauczyciele wdrażają wielopoziomowość nauczania. 6. Istnieją plany pracy dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych. 2
7. Nauczanie powiązane jest z wychowaniem i kształceniem umiejętności kluczowych w różnych zakresach. 8. Programy nauczania są systematycznie doskonalone, uczniowie mają dostęp do materiałów pomocniczych. 9. Programy nauczania zapewniają uczniom ciągły rozwój i dostęp do wiedzy. 10. Nauczyciele podejmują działania innowacyjne zatwierdzone przez Kuratorium Oświaty. 11. Plan Wychowawczy Szkoły realizowany jest w procesie kształcenia. Konstrukcja programów zapewnia wszechstronny rozwój. 12. Programy innowacyjne i eksperymentalne zawierają podstawę określoną wymaganiami MEN. Pytania kluczowe ewaluacji 1. W jaki sposób oferta edukacyjna umożliwia realizację Podstawy Programowej? 2. W jaki sposób oferta edukacyjna odpowiada potrzebom uczniów? 3. W jaki sposób oferta edukacyjna odpowiada możliwościom uczniów w normie intelektualnej i o specjalnych potrzebach? 4. W jaki sposób monitoruje się realizację Podstawy Programowej? 5. W jaki sposób oferta edukacyjna jest modyfikowana i wzbogacana? 6. W jaki sposób oferta umożliwia rozwijanie zainteresowań uczniów? 7. Jakie nowatorskie rozwiązania programowe stosuje szkoła? Narzędzia badawcze wywiad celowy z nauczycielami, ankieta skierowana do uczniów w normie intelektualnej i o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wywiad z pedagogiem, ankieta skierowana do rodziców uczniów w normie intelektualnej i o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ankieta skierowana do nauczycieli, analiza dokumentów: PDW, KIPU, IPET, dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć pozalekcyjnych, przedmiotowe plany wynikowe, plany wychowawcze, plany profilaktyki szkolnej, udział uczniów w konkursach, arkusze obserwacji. Ramy czasowe Tworzenie projektu ewaluacji wewnętrznej - październik Tworzenie narzędzi badawczych październik, listopad 3
Przeprowadzenie badań grudzień - marzec Analiza wyników badań marzec, kwiecień Tworzenie i prezentacja raportu maj, czerwiec Wdrażanie wniosków kolejny rok szkolny. Wnioski wynikające z przeprowadzonej ewaluacji (odpowiedzi na pytania kluczowe) Ad. 1 Analiza wywiadu wśród nauczycieli pozwala stwierdzić, że oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. Nauczyciele realizują programy nauczania zawierające podstawę określoną wymaganiami MEN, a wybierając podręczniki do nauczania poszczególnych przedmiotów kierują się przede wszystkim zgodnością treści tych podręczników z podstawą programową. Zgodność tę sprawdzają poprzez dokładną analizę i porównywanie treści obu wymienionych opracowań (podręczników i podstawy). Poza tym podstawowym kryterium o wyborze podręczników decydują także: - funkcjonalność podręcznika - sposób wyeksponowania pojęć kluczowych - przejrzysty układ treści, podsumowanie każdego rozdziału np. w formie sprawdzianu, wykresów, schematów, map myśli - teksty przyjazne uczniom, podążające za współczesnością i ich zainteresowaniami - przystępny język, adekwatny do wieku uczących się - możliwość dobrego przygotowania ucznia do kolejnego etapu edukacyjnego - układ chronologiczny podręcznika - szata graficzna i atrakcyjność podręcznika dla ucznia - bogactwo ćwiczeń, zadań, tekstów o zróżnicowanym stopniu trudności, które pozwalają na pracę z uczniem słabszym, przeciętnym i zdolnym - starannie przygotowana obudowa dydaktyczna podręcznika - cena podręczników i zeszytów ćwiczeń - korelacja międzyprzedmiotowa - liczba podręczników i ćwiczeń - wielkość czcionki - opinie innych nauczycieli uczących tych samych przedmiotów na temat zawartości podręczników prezentowanych na konferencjach - współpraca z wydawnictwem. Ad. 2 Z analizy ankiet przeprowadzonych wśród uczniów w normie intelektualnej wynika, że oferta edukacyjna odpowiada potrzebom różnych uczniów: bar- 4
dzo zdolnych, zdolnych, przeciętnych i z mniejszymi możliwościami intelektualnymi. Uczniowie często i bardzo często korzystają z podręczników. Bardzo wysoki procent uczniów, chcąc poszerzyć swoją wiedzę wykorzystuje inne źródła informacji, takie jak: internet, encyklopedie, słowniki, opracowania literackie, ćwiczenia przedmiotowe oraz gazety. Nauczyciele dostosowują program kształcenia do potrzeb i możliwości uczniów różnicując poziom zadań i ćwiczeń od bardzo łatwych do bardzo trudnych.. Uczniowie w normie intelektualnej lecz z obniżoną percepcją psychofizyczną mają możliwość wyrównania swoich szans edukacyjnych. Uczestniczą w zajęciach wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, gimnastyki korekcyjnej, logopedycznych oraz spotkaniach z pedagogiem i psychologiem szkolnym. Ad.3 Z analizy wypowiedzi pedagoga szkolnego wynika jasny wniosek, że realizując programy nauczania dostosowują je do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego dziecka, stosują wielopoziomowość nauczania. Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych zostały objęte pomocą psychologiczno pedagogiczną na mocy Ustawy MEN z dnia 17. XI. 2010r., która mówi o łączeniu w procesie lekcyjnym funkcji edukacyjnej z funkcją terapeutyczną. Każdego ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, który posiada orzeczenie PPP o upośledzeniu umysłowym lub niedostosowaniu społecznym, nauczyciel ma obowiązek objąć Indywidualnym Programem Edukacyjno Terapeutycznym. Natomiast dla uczniów: - posiadających opinię PPP ( z powodu trudności w pracy szkolnej lub wychowawczej) - mających trudności w nauce ( nie posiadających opinii PPP) - szczególnie uzdolnionych - objętych nauczaniem indywidualnym tworzy się tzw. PDW Plany Działań Wspierających i Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia, które pozwalają indywidualizować pracę z dziećmi. Z analizy ankiet z rodzicami wynika, że szkoła zaspakaja potrzeby edukacyjne dzieci, a realizacja podstawy programowej umożliwia im odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Placówka pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje dzieci oraz uwzględnia potrzeby uczniów z problemami w nauce. Stosowane na lekcjach metody i formy pracy są wystarczające dla kształtowania umiejętności i zdobywania wiedzy. Dzieci są motywowane przez nauczycieli do nauki. Ankietowani Rodzice uważają, że podręczniki, z których korzystają ich dzieci są atrakcyjne i pomocne w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy. Twierdzą również, iż informacja zwrotna o wynikach dzieci pomaga im uczyć się. Potwierdzają udział swoich dzieci w 5
zajęciach gimnastyki korekcyjnej, wyrównawczych, korekcyjnokompensacyjnych, logopedycznych. Ad. 4 Dyrekcja ZS Nr1 w Goworowie powołała zespoły zadaniowe do przygotowania planów i programów szkolnych na rok szkolny 2011/2012. Kontrolą zostały objęte przedmiotowe plany wynikowe, plany wychowawcze i plany profilaktyki szkolnej. Po analizie wyżej wymienionej dokumentacji stwierdzono, że dokładnie zaplanowali działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyki szkolnej. Dyrekcja uczestniczyła we wszystkich konkursach i uroczystościach szkolnych, które były przygotowane z bardzo wielką starannością. Pan Dyrektor Jacek Dobrzyński, pani wicedyrektor Elżbieta Strągowska i pani wicedyrektor Karolina Zacharek uczestniczyli w zajęciach prowadzonych przez nauczycieli (z harmonogramem obserwacji zapoznali się do 15 października 2011 roku). Harmonogram zawarty w Nadzorze Pedagogicznym został umieszczony na tablicy ogłoszeń w szkole Podstawowej i Gimnazjum. Wszystkie obserwowane lekcje były omówione z nauczycielami a wnioski przedstawione na Zebraniu Rady Pedagogicznej podsumowującej I półrocze roku szkolnego 2011/2012 i na zebraniu Rady pedagogicznej podsumowującej rok szkolny 2011/2012 (dokument dołączony do raportu). Dyrekcja brała udział w tworzeniu dokumentacji Karty Indywidualnych Potrzeb do 30 kwietnia w terminie oznaczonym przez ustawodawcę, a pozostałą dokumentację pedagoga szkolnego i psychologa analizowano na bieżąco. Dzienniki lekcyjne, pozalekcyjne, zajęć wyrównawczych, reedukacyjnych, kół zainteresowań były kontrolowane według Planu Nadzoru Pedagogicznego. Z uwagami i wnioskami pokontrolnymi zostali poinformowani na piśmie. Raport z kontroli dokumentacji szkolnej został przedstawiony na podsumowującym Zebraniu Rady Pedagogicznej ( dokument dołączony do raportu). Ad 5. Z analizy ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli wynika, że oferta edukacyjna jest modyfikowana poprzez aktualizację i doskonalenie programów nauczania oraz stosowanie różnorodnych metod aktywizujących z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy metodologii. Uczniowie mają szeroki dostęp do materiałów pomocniczych z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy multimedialnych (programy komputerowe, płyty multimedialne, tablica interaktywna, internet). Szkoła zapewnia możliwość rozwoju intelektualnego wszystkich uczniów. Bardzo zdolni poszerzają wiedzę na kołach zainteresowań i otrzymują do wykonania zadania o wyższym stopniu trudności. Uczniowie mający trudności w nauce otrzymują szansę wyrównania poziomu wiedzy na zajęciach wy- 6
równawczych oraz otrzymują zadania dostosowane do poziomu i ich możliwości, korzystają z wydłużonego czasu pracy i dodatkowych wyjaśnień. Szkoła zapewnia dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego, sprawdzianu kompetencji z poszczególnych przedmiotów oraz wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i terapeutyczne. Ad. 6 Oferta edukacyjna umożliwia rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez udział w kołach przedmiotowych, zajęciach sportowych i artystycznych. Nauczyciele podejmują działania innowacyjne zatwierdzone przez Kuratorium Oświaty prowadząc zajęcia w ramach Szkolnych Kół Naukowych (Akademia Uczniowska). Chcąc urozmaicić zajęcia stosują różnorodne, atrakcyjne formy i metody pracy z uczniem: rebusy, zagadki, łamigłówki matematyczne, dramy, filmy edukacyjne, doświadczenia, pracę w grupach, pracę z mikroskopem, prezentacje. Ad. 7 Z analizy dokumentów Zespołu Szkół Nr 1 w Goworowie wynika, że szkoła wdraża nowatorskie rozwiązania programowe. W terminie od 1 września 2010 roku do 30 listopada 2011 roku w gimnazjum realizowany był program Zagrajmy o sukces. Celem programu było wyrównywanie zaległości w wiedzy i umiejętnościach oraz podniesienie samooceny jego uczestników poprzez rozwój kompetencji kluczowych. Od 2010 roku w gimnazjum wdrożono Program Centrum Edukacji Obywatelskiej, w którym, w ramach tzw. Szkolnych Kół Naukowych, realizowane są zajęcia dodatkowe z przedmiotów matematyczno przyrodniczych: fizyki, biologii i chemii. Celem projektu jest podniesienie efektywności nauczania za pomocą skutecznych programów kształcenia kompetencji kluczowych na lekcjach przedmiotów matematyczno przyrodniczych i zajęciach SKN, co zaowocuje lepszymi wynikami w nauczaniu. Do programu przystąpiło 68 uczniów klas pierwszych i drugich. Podczas zajęć gimnazjaliści planują i przeprowadzają, zgodnie z procedurą naukową, obserwacje, eksperymenty i projekty zespołowe. W roku szkolnym 2011/2012 dwunastu nauczycieli oraz uczniowie gimnazjum zrealizowali program Klasa z klimatem. Program organizowało Polskie Biuro Regionalnego Centrum Środowiskowego na Europę Środkową i Wschodnią. Obejmował on zagadnienia związane ze zmianami klimatu w kontekście wykorzystania energii, prezentował najnowsze badania dotyczące problemu zmian klimatycznych oraz omawiał możliwości rozwiązań technologicznych, ekonomicznych i systemowych. Program jest tak zaprojektowany, aby udostępnić nauczycielom najnowszą wiedzę z zakresu zapobiegania zmianom klimatycznym. 7
Rekomendacje na rok szkolny 2012/2013 Lp. Zadania do realizacji 1. Zachęcać mniej zdolnych uczniów do samodzielnego korzystania z podręczników, ukazując ich przydatność w zdobywaniu wiedzy. 2. Wprowadzić na zajęciach krótkie przerwy śródlekcyjne w formie gimnastyki, aby uaktywnić uczniów szczególnie tych słabiej koncentrujących uwagę. 3. W czasie zajęć z całym zespołem klasowym zwracać większą uwagę na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i bardziej ich motywować do udziału w lekcji (szczególnie w gimnazjum). 4. Poświęcić więcej uwagi informacjom zwrotnym, jakie uczeń uzyskuje od nauczycieli, by pomagały one w procesie nauki. 5. Zwiększyć liczbę zajęć umożliwiających wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów. 6. Zapewnić uczniom pomoce dydaktyczne umożliwiające samodzielne przeprowadzanie ciekawych doświadczeń. 7. Kontynuować pracę szkoły skierowaną ku uczniom ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, gdyż jest odbierana przez rodziców pozytywnie. Osoby odpowiedzialne za realizację dyrekcja dyrekcja Raport sporządziły: wicedyrektor Elżbieta Strągowska, wicedyrektor Karolina Zacharek, Katarzyna Chilicka, Krystyna Mucińska, Jadwiga Gołębiewska 8
Raport i wynikające z niego wnioski i rekomendacje zostały przyjęte do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół Nr1 w Goworowie Nr XI/2011/2012 w dniu 22 czerwca 2012r. Dyrektor Zespołu Szkół Nr1 w Goworowie mgr Jacek Dobrzyński 9