Opracowanie: Sylwia Krainska Anna Socha Hanna Hermann Bogumiła Surowiec Ewa Kowalik - pedagog szkolny - nauczyciel kl. I-III Gimnazjum - nauczyciel kl. IV-VI Szkoły Podstawowej - pielęgniarka szkolna - nauczyciel nauczania zintegrowanego Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Janusza Korczaka w Łubiance na lata 2015 2018 Przyjęty do realizacji od 15.09.2015 roku Łubianka 2015 1
Wstęp Program profilaktyki szkolnej powstał jako modyfikacja, ale jednocześnie kontynuacja poprzedniego programu obowiązującego w placówce przez ostatnie trzy lata funkcjonowania. Obejmuje on analizę i wnioski wyciągnięte z dotychczasowej praktyki. Szkolny Program Profilaktyki jest integralną częścią Programu Wychowawczego Szkoły, powstał w oparciu o wcześniej ustaloną wizję i misję szkoły Podstawowym założeniem Programu Profilaktyki jest wspomaganie uczniów w rozwoju, wspieranie w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi ich prawidłowemu rozwojowi, a także likwidowanie czynników niekorzystnych dla ich zdrowia i życia. Głównym celem działań profilaktycznych jest więc szeroko pojęta ochrona ucznia przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Podstawa prawna Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art.72. Konwencja o Prawach Dziecka - art.3, art.19, art.33. Ustawa z dnia 7.IX.1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 roku Nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie MENiS z dnia 26.II.2002 roku dotyczące kształcenia w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 199 4 r. (Dz.U. z 1994 Nr 62, poz. 265). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości (Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 1231) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 75 poz. 468), nowelizacja z 27 listopada2000r-dz.u. Nr 103, poz. 1097). 2
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 ( tekst jednolity: Dz. U. z 2002r.Nr11,poz.109 z późniejszymi zmianami) Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Termin realizacji: Program realizowany będzie w poszczególnych latach szkolnych: 2015/2016 2016/2017 2017/2018 Cele programu: 1. Promowanie zdrowego stylu życia poprzez kształtowanie w uczniach zdrowego stylu życia i zdrowych nawyków odżywiania się, aktywne spędzanie wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań- wspomaganie zdrowia fizycznego i psychicznego. 2. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym i przestępczości nieletnich poprzez kształtowanie prawidłowych postaw społecznych- kształcenie i doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów oraz radzenia sobie z przejawami przemocy; eliminowanie zachowań agresywnych; wdrażanie do prawidłowego pojmowania norm zachowania przyjętych przez społeczeństwo, w miejscach publicznych oraz w środowisku 3
rodzinnym; kształtowanie umiejętności interpersonalnych; poprawa komunikacji w relacjach na różnych płaszczyznach funkcjonowania, ochrona przed negatywnym wpływem mediów, zapobieganie pojawiającym się trudnościom w nauce. 3. Profilaktyka uzależnień- nakreślenie związku pomiędzy szeroko pojmowanym zjawiskiem uzależnienia ( w tym od środków psychoaktywnych (m. in. dopalaczy), technologii informacyjnokomunikacyjnej (sieci internetowej, telefonu, gier komputerowych itp.), a problemami zdrowotnymi, szkolnymi i rodzinnymi. 4. Kształtowanie w uczniach tzw. kultury słowa - zapobieganie stosowania wulgaryzmów, zwracanie uwagi na poprawne stosowanie języka ojczystego, wpływanie na rozwój czytelnictwa. Identyfikacja problemów: Analiza zjawisk, jakie mają miejsce na terenie szkoły; analiza dokumentacji szkoły, wyników badań ankietowych; wniosków wynikających ze współpracy z nauczycielami i rodzicami, ale przede wszystkim kontakt z uczniami pozwolił na wyodrębnienie problemów, które należą do najczęściej występujących: 1. Występowanie zjawiska palenia papierosów, spożywania alkoholu oraz zagrożenie inicjacji ze środkami psychoaktywnymi z uwagi na wysoki poziom ich dostępności (szczególnie dotyczy dopalaczy). 2. Problem cyberprzemocy, zagrożeń (uzależnienia) związanych z korzystaniem z technologii informacyjnej- w tym nawiązywanie relacji międzyludzkich w patologicznych formach, łamanie zasad i norm współżycia społecznego oraz przepisów prawa. 3. Występowanie wśród uczniów zachowań agresywnych 4. Występowanie na szeroką skalę wulgaryzmów 5. Brak poprawności w używaniu języka ojczystego, niski poziom zainteresowania czytelnictwem 6. Brak motywacji do podejmowania działań związanych z nauką, brak celów życiowych, kryzys wartości. 4
Identyfikacja wskaźników zachowań ryzykownych: Środowisko rodzinne: brak umiejętności wychowawczych rodziców; brak dostatecznej wiedzy i umiejętności rodziców dotyczących między innymi: rozpoznawania u dzieci objawów stosowania przez dzieci środków psychoaktywnych, objawów uzależnienia, sposobów radzenia sobie z pojawiającymi się trudnościami wychowawczymi trudna sytuacja materialna, bezrobocie; brak autorytetów i wzorców do naśladowania, brak prawidłowych relacji na płaszczyźnie rodzic- dziecko choroba w rodzinie, uzależnienie i współuzależnienie od środków psychoaktywnych, przemoc fizyczna, psychiczna, zaniedbania; emigracja rodziców. Środowisko szkolne: wagary; naruszanie norm społecznych; wulgaryzmy; agresja i przemoc; kryzys autorytetów; niepowodzenia w nauce; brak właściwych relacji między uczniami i nauczycielami, społeczne etykietki; brak dostatecznego egzekwowania konsekwencji za popełnione przez uczniów czyny Środowisko rówieśnicze brak akceptacji w grupie, odrzucenie; przemoc w grupie; chęć dominacji w grupie; konflikty z prawem; niewłaściwe spędzanie wolnego czasu; 5
chęć zaistnienia w grupie; brak właściwych relacji między rówieśnikami; destruktywny wpływ środków masowego przekazu; Środowisko lokalne łatwy dostęp do środków psychoaktywnych; brak wzorców i autorytetów; bezrobocie; brak kontroli społecznej; zaburzone relacje interpersonalne; brak wzorców zdrowego stylu życia; niedostateczna współpraca między instytucjami wspierającymi rozwój dziecka; brak skutecznych uregulowań prawnych. Czynniki chroniące: praktyka religijna system wartości w środowisku rodzinnym jako prawidłowe wzorce postępowania prawidłowe relacje na płaszczyźnie rodzic- dziecko; dziecko- nauczyciel; konstruktywna grupa rówieśnicza posiadanie umiejętności interpersonalnych bogata oferta zajęć pozalekcyjnych świadomość zagrożeń współczesnego świata możliwość skorzystania z fachowej pomocy i wsparcia Metody realizacji: Godziny do dyspozycji wychowawcy klasy, Spotkania z pedagogiem szkolnym, Spotkania z pielęgniarką, Spotkania z funkcjonariuszami Policji, Spotkania z rodzicami, Przedstawienia teatralne, wycieczki, Imprezy i uroczystości szkolne i pozaszkolne na terenie gminy Spotkania pozalekcyjne z wybraną młodzieżą, 6