1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia ogólna - Osobowość 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of Personality 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Osobowości 4. Kod przedmiotu/modułu 5. Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów III 9. Semestr (zimowy lub letni), zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: Wykład, 30 godzin 11. Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia Barbara Mróz, dr hab. 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu Ukończony I i II rok studiów psychologicznych. Opanowanie wiedzy z przedmiotów obowiązujących na pierwszych dwóch latach studiów niezbędnej do nazywania, objaśniania, wskazywania na podobieństwa i różnice oraz krytycznego oceniania zjawisk dotyczących osobowości. 13. Cele przedmiotu 1
C1 Dostarczenie wiedzy na temat teorii i modeli osobowości powstałych w obrębie różnych kierunków psychologii C2 Dostarczenie wiedzy na temat metod charakterystycznych dla poszczególnych teorii w zakresie badań nad różnymi aspektami osobowości C3 Kształtowanie umiejętności i kompetencji w interpretacji zjawisk zachodzących w obszarze psychologii osobowości 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Definiuje podstawowe pojęcia z zakresu psychologii osobowości EK_W_02 Wymienia i charakteryzuje główne teorie osobowości EK_W_03 Wyjaśnia zależności między obserwowalnym zachowaniem człowieka a różnymi aspektami osobowości K_W01, K_W02, K_W04, K_W05, K_W07, K_W08 EK_U_04 Wieloaspektowo analizuje tematy teorii osobowości i potrafi je interpretować w powiązaniu z kontekstem społeczno-kulturowym K_U01, K_U02, K_U03, K_U06 EK_K_08 Przy wykonywaniu zadań badawczych postępuje zgodnie z zasadami etyki. EK_K_09 Identyfikuje zachowania ludzi odwołując się do teorii psychologii osobowości oraz argumentuje swoje odpowiedzi. Jest otwarty i wrażliwy na emocje innych ludzi oraz rozumie ich postępowanie w zależności od kontekstu sytuacyjnego. K_K01, K_K02, K_K03 15. Treści programowe 1. Miejsce psychologii osobowości w systemie wiedzy psychologicznej. Psychologia osobowości a: psychologia ogólna (procesów poznawczych, emocji, motywacji), psychologia różnic indywidualnych, psychologia kliniczna, psychologia społeczna. 2. Wpływy kulturowe w teoriach osobowości. Filozofia i antropologia a problematyka i metodologia badań nad osobowością. Typ kultury a 2
problematyka badawcza w psychologii osobowości. 3. Zakres pojęcia osobowość. Osobowość a: osoba, psychika, organizm, temperament, podmiotowość, charakter, umysł. Status poznawczy pojęcia osobowość". Ogólna definicja osobowości jako czynnika odpowiedzialnego za indywidualizm, względną stałość i integralność zachowania. Teoretyczny i empiryczny sens pojęcia osobowość" 4. Trzy główne zagadnienia teorii osobowości: - struktura osobowości - czym jest osobowość - rozwój i funkcje osobowości - dlaczego człowiek zachowuje się w określony sposób - metody badania osobowości metody jakościowe i ilościowe 5. Koncepcje psychodynamiczne Z. Freud, A. Adler i C.G. Jung (struktura osobowości, rozwój, metody badawcze). 6. Neopsychoanaliza. Koncepcja K. Horney, E. Fromm (struktura osobowości, rozwój, metody badawcze). 7. Punkty sporne w poglądach psychoanalitycznych (seksualizm, determinizm, rola doświadczeń wczesnego dzieciństwa, wpływy społeczne, status ego, mechanizmy obronne). 8. Teorie cech i teorie czynnikowe (cz.i): Teoria cech G. Allporta. Znaczenie teorii Allporta dla rozwoju myśli psychologicznej, postulat systemowego eklektyzmu, koncepcja dojrzałej osobowości. 9. Teorie cech i teorie czynnikowe (cz.ii): Teoria H. J. Eysencka i R. B. Cattella. 10. Koncepcja Personologii i teorii potrzeb H.A. Murraya 11. Humanistyczne teorie osobowości (cz. I): - Organizmiczne podejście C. Rogersa - Koncepcja motywacji i potrzeb A. Maslowa, 12. Humanistyczne teorie osobowości (cz.ii): - Personalistyczno-egzystencjalne podejście V. Frankla. 13. Wybrane współczesne koncepcje osobowości. - Koncepcja Psychologii Pozytywnej M. Seligmana. - Koncepcja Autodeterminacji (SDT) R.M. Ryana, E.L. Deciego. 14. Wybrane polskie koncepcje osobowości - Teoria Dezintegracji Pozytywnej K. Dąbrowskiego, - Osobowość a jakość życia w ujęciu M. Straś-Romanowskiej. 15. Podsumowanie 1. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Hall C. S., Lindzey G. (2001). Teorie osobowości. Warszawa: PWN 2. Mróz B. (2008). Osobowość wybitnych aktorów polskich. Studium różnic międzygeneracyjnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 3. Mróz B. (2011). Poczucie jakości życia u pracowników wyższego szczebla. Uwarunkowania osobowościowe i aksjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 4. Oleś P. (2003). Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 5. Trzebińska E. (2012). Psychologia pozytywna. Warszawa: Oficyna 3
Wydawnicza ŁośGraf. Uzupełniająca: 1. Adler A. (1986). Sens życia. Warszawa: PWN. 2. Bandura A. (2007). Teoria społecznego uczenia się. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Dąbrowski K. (1975). Osobowość i jej kształtowanie przez dezintegrację pozytywną. Warszawa: PTHP. 4. Frankl V. (1998). Homo Patiens. Warszawa: Pax. 5. Freud Z. (2000). Wstęp do psychoanalizy. Warszawa: PWN. 6. Fromm E. (2005). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik. 7. Horney K. (2001). Nowe drogi w psychoanalizie. Poznań: Rebis. 8. Jung C. G. (1993). Archetypy i symbole. Warszawa: Czytelnik. 9. Maslow A. H. (2010). Motywacja i osobowość. Warszawa: PWN. 10.Mróz A. (2009). Rozwój osobowy człowieka - badania w kontekście teorii dezintegracji pozytywnej. Lublin: TN KUL. 11. Oleś P., Drat-Ruszczak K. (2008). Osobowość. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP. 12. Pervin L. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP. 13. Seligman M.E.P. (2004). Psychologia pozytywna. W: J. Czapiński (red.). Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa: PWN, 18-32. 14. Straś-Romanowska M. (2005). Jakość życia w świetle założeń psychologii zorientowanej na osobę, Kolokwia Psychologiczne, 13, 262-274. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: ocena z egzaminu: test wiedzy obejmujący pytania zamknięte i otwarte - wykład fakultatywny:. - ćwiczenia:. - laboratorium:. - konwersatorium:. - warsztat:. - zajęcia fakultatywne:. - inne:. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 4
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: 30 godzin - wykład fakultatywny:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat:. godzin - zajęcia fakultatywne:. godzin - inne:. godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć:. godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 30 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu: 60 godzin - przygotowanie do kolokwium:. godzin 90 godzin Suma godzin 120 godzin Liczba punktów ECTS 4 5