Zarządzanie wartością i ryzykiem na przykładzie przedsiębiorstwa zajmującego się projektowaniem i dystrybucją odzieży Value management and risk on the example of a company engaged in the design and distribution of clothing M. Bąk Wroclaw University of Economics Streszczenie: W niniejszym raporcie przeprowadzono analizę ryzyka w oparciu o zarządzanie aktywami obrotowymi przedsiębiorstwa z branży odzieżowej. Poprzez zastosowanie strategii finansowania aktywów bieżących, możliwa jest realizacja maksymalizacji wartości przedsiębiorstwa, co jest związane ściśle z pomnażaniem zysku dla właścicieli. Zastosowanie strategii pozwala na pomiar ryzyka na jakie, może pozwolić sobie dane przedsiębiorstwo, by prawidłowo realizować cele przedsiębiorstwa. Słowa kluczowe: zarządzanie ryzykiem przedsiębiorstwa, maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa, strategie finansowania aktywów bieżących Abstract: In this report, a risk analysis based on current assets management companies in the clothing industry. Through the use of current assets financing strategy, can be implemented to maximize the value of the company, which is associated closely with the multiplication of profit for the owners. Use strategy allows the measurement of risk that can not afford the firm to properly implement the objectives of the company. Key words: enterprise risk management, maximizing the value of the company, strategies for financing current assets 1
JEL Classification: A10 Rencenzent 1: K. Ladra Link do recenzji: http://figshare.com/articles/refleksje_na_temat_pracy_zarz_dzanie_warto_ci_i_ryzykiem_na _przyk_adzie_przedsi_biorstwa_zajmuj_cego_si_projektowaniem_i_dystrybucj_odzie_y_aut orstwa_m_b_k/971033 Rencenzent 2: K. Pacyńska Link do recenzji: http://figshare.com/articles/refleksje_na_temat_pracy_zarz_dzanie_warto_ci_i_ryzykiem_na _przyk_adzie_przedsi_biorstwa_zajmuj_cego_si_projektowaniem_i_dystrybucj_odzie_y/971 020 Wstęp Istotnym aspektem decyzji inwestycyjnych związanych z lokowaniem i wykonywaniem kapitału jest ryzyko, które w ścisły sposób wiąże się z podejmowaniem przedsięwzięć. Ryzyko to może cechować się różnorodnością, i dlatego też prócz analizy finansowej ważnym kryterium decyzyjnym będzie stopień ryzyka. Teoretycznie zwiększenie ryzyka powoduje możliwość uzyskania większych korzyści i odwrotnie 1. Inwestor, który zdecyduje się na realizację przedsięwzięcia o większym stopniu ryzyka w stosunku do innych projektów, musi liczyć się z koniecznością oceny, o ile większe muszą być korzyści z dokonanej inwestycji, by zrekompensować większe ryzyko. Analiza ryzyka związanego z zarządzaniem aktywami obrotowymi, ściśle związana jest z wartością przedsiębiorstwa. Stosowanie strategii 1 Finanse firmy, pod red.: J. Kowalczyk, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły Zarządzania, Warszawa 1993, str. 96 2
finansowania aktywów ma za zadanie realizować główny cel zarządzania przedsiębiorstwem maksymalizować bogactwo właścicieli. Strategie finansowania aktywów bieżących Stosowanie metody strategii finansowania aktywów bieżących, służy ustaleniu optymalnego poziomu i struktury aktywów przy uwzględnieniu poziomu towarzyszącego ryzyka. W analizie finansowej wyróżniamy trzy rodzaje strategii. Strategia agresywna finansowania aktywów bieżących, opiera się na założeniu, że znaczna część stałego i całość zmiennego zapotrzebowania przedsiębiorstwa na źródła finansowania związane z aktywami bieżącymi pochodzi z finansowania krótkoterminowego. Zaletą tej strategii jest relatywnie niski koszt finansowania zewnętrznego, co wynika z faktu, że koszt finansowania krótkoterminowego jest z założenia niższy od długoterminowego. Wadą natomiast jest wysoki poziom ryzyka. 2 Strategia umiarkowana finansowania aktywów bieżących, polega na dostosowaniu do okresu na jaki potrzebne jest finansowanie do długości okresu na jaki potrzebne są aktywa. Stała część aktywów bieżących jest finansowana kapitałem długoterminowym, a zmienna część kapitałem krótkoterminowym. Cechą charakterystyczną strategii umiarkowanej jest przeciętny poziom ryzyka i korzyści związane z finansowaniem. Strategia konserwatywna finansowania aktywów bieżących zakłada zarówno trwały jak i zmienny stan aktywów bieżących, utrzymywany w oparciu o finansowanie długoterminowe. Cechą strategii jest niski poziom ryzyka i niskie korzyści związane z finansowaniem 3. Każda 2 Prezentacja multimedialna - Strategie finansowania aktywów płynnych, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2010/11/michalskigstrategiefinansowaniaaktywowplyn nych.ppt 3 Prezentacja multimedialna - Strategie finansowe przedsiębiorstwa, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2009/02/wszystkiewykladywsziaopolesfplato2009v200 9ii19.pdf 3
ze strategii obrazuje poziom osiąganej wartości przedsiębiorstwa i rodzaj polityki zarządzania aktywami. Zastosowanie strategii finansowania aktywów bieżących Tabela 1. Porównanie poszczególnych strategii Strategia finansowania kapitału obrotowego AGRESYWNA Strategia finansowania kapitału obrotowego UMIARKOWANA Strategia finansowania kapitału obrotowego KONSERWATYWNA PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY 2 765 275 AKTYWA TRWAŁE 775 097 KAPITAŁ OBROTOWY 1 093 535 SUMA BILANSOWA 1 868 632 KAPITAŁ ZAANGAŻOWANY 1 868 632 KAPITAŁ WŁASNY 1 194 971 KAPITAŁ OBCY 673 661 KAPITAŁ OBCY DŁUGOTERMINOWY 128 945 345 231 568 759 KAPITAŁ OBCY KRÓTKOTERMINOWY 544 716 328 430 104 902 ZYSK PRZEZ ODSETKAMI I OPODATKOWANIEM 411 944 ZYSK OPERACYJNY NETTO PO OPODATKOWANIU 348 833 WOLNE PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE 348 833 PREMIA ZA RYZYKO KOREKTA 0,04 0,015-0,03 WSPÓŁCZYNNIK BETA PO UZWGLĘDNIENIU PREMII ZA RYZYKO 0,89 0,85 0,81 STOPA KOSZTU KAPITAŁU WŁASNEGO 8,40 8,30 8,20 STOPA KOSZTU KAPITAŁU OBCEGO DŁUGOTERMINOWEGO 6,39 6,25 6,01 STOPA KOSZTU KAPITAŁU KRÓTKOTERMINOWEGO 5,01 4,95 4,91 KOSZT KAPITAŁU FINANSUJĄCEGO PRZEDSIĘBIORSTWO 6,34 6,29 6,11 PRZYROST WARTOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA 137 864,45 143 096,62 148 702,51 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstwa z branży odzieżowej, obliczenia na podstawie Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013, s. 127-128 4
Powyższe obliczenia dowodzą, że analizowane przedsiębiorstwo z branży odzieżowej, w celu maksymalizacji wartości firmy powinno wybrać strategię konserwatywną ze względu na najwyższym poziom przyrostu wartości przedsiębiorstwa. W porównaniu do strategii agresywnej i umiarkowanej, wybrana strategia zakłada najniższy poziom ryzyka, który wynika z finansowania przedsiębiorstwa głównie kapitałem obcym długoterminowym. Jednak należy zwrócić uwagę, że wybierając strategię konserwatywną przedsiębiorstwo ponosi wyższe koszty obsługi długu, ze względu na zależność, że stopy długoterminowe są wyższe od stóp krótkoterminowych, co jest ściśle z okresem finansowania. Zakończenie Podsumowując, należy podkreślić że ryzyko jest nieodłącznym elementem każdej decyzji podejmowanej w przedsiębiorstwie i w znaczny sposób wpływa na wartość firmy. Pełni ważną rolą, dlatego też zarządzający przedsiębiorstwem muszą być świadomi jego istnienia i rozważnie podejmować decyzje. Należy także dokonywać analiz jak ryzyko wpłynie na przedsięwzięcie. W procesach decyzyjnych należy uwzględniać fakt, że może ono wpłynąć pozytywnie lub negatywnie. Decyzje podejmowane w zakresie zarządzania wartością przedsiębiorstwa mają kluczowy wpływ na realizację celów działalności. Rozważne przedsiębiorstwo chcąc w prawidłowy sposób wykorzystywać finansowanie aktywów bieżących powinno dokonać wyboru strategii, która pozwoli na zwiększenie przyrostu wartości przedsiębiorstwa i tym samym maksymalizację bogactwa właścicieli. 5
Bibliografia: E.F. Brigham, J.F. Houston, Podstawy zarządzania finansami, PWE, Warszawa 2005, Damodaran A., Finanse korporacyjne., Wydawnictwo HELION, Gliwice 2001, Finanse firmy, pod red.: J. Kowalczyk, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły Zarządzania, Warszawa 1993 Golawska-Witkowska G., Rzeczycka A., Zalewski H. (2006) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Bydgoszcz: Wyd. Oficyna Wydawnicza BRANTA Holliwell J., Ryzyko finansowe. Metody identyfikacji i zarządzania ryzykiem finansowym, K.E. Liber, Warszawa 2001 Michalski G., Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013, Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010, Nowak E. (2005) Analiza sprawozdań finansowych. Warszawa: PWE Pomykalska B., Pomykalski P., Analiza finansowa przedsiębiorstw., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, Prezentacja multimedialna - Strategie finansowania aktywów płynnych, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2010/11/michalskigstrategiefinansowaniaaktywowplyn nych.ppt. Prezentacja multimedialna - Strategie finansowe przedsiębiorstwa, autor G. Michalski http://michalskig.files.wordpress.com/2009/02/wszystkiewykladywsziaopolesfplato2009v200 9ii19.pdf Materiały dydaktyczne dr Grzegorza Michalskiego, pracownika naukowego Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Materiały dydaktyczne dr Dariusza Porębskiego, pracownika naukowego Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Sprawozdania finansowe z lat 2010-2011 z bazy Monitora B Betas by sectors http://pages.stern.nyu.edu/~adamodar/new_home_page/datafile/betas.html (ostatni dostęp: 20.03.2014r.) 6