Dlaczego w organizacji jedni mają władzę nad innymi, a inni nie?

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dlaczego w organizacji jedni mają władzę nad innymi, a inni nie?"

Julia Nowicka
7 lat temu
Przeglądów:

1 1 Dlaczego w organizacji jedni mają władzę nad innymi, a inni nie? Kolejna fakultatywna pisemna praca domowa: Porównaj typologię G.Morgana z typologią sposobów zdobywania władzy w organizacji wskazanych i omówionych w pozycji: Jeffrey Pfeffer, Władza, dlaczego jedni ją mają, a inni nie udzielając odpowiedzi na 2 pytania: Które ze źródeł władzy podanych przez G.Morgana ma odzwierciedlenie w ww. pozycji? oraz który z praktycznych sposobów zdobywania władzy podany przez J.Pfeffera wykracza poza typologię źródeł władzy stworzoną przez G. Morgana? Obowiązkowa praca domowa: lektura ww. pozycji s

2 2 Dlaczego w organizacji jedni mają władzę nad innymi, a inni nie? Ponieważ kontrolują jedno lub więcej źródeł władzy poprzez : udział w krytycznych procesach organizacyjnych kontrolę rzadkich zasobów redukcję niepewności na rzecz organizacji i jej uczestników zajmowanie pozycji w strukturze formalnej kontrolę styków z otoczeniem posiadanie szczególnych cech

3 3 U d z i a ł w k r y t y c z n y c h p r o c e s a c h o r g a n i z a c y j n y c h Ten ma władzę, kto realizuje istotne elementy procesu pracy. Władza jest więc pochodną sposobu organizacji firmy. Jaka jest słabośd tego spostrzeżenia? K o n t r o l a r z a d k i c h z a s o b ó w Władza wynika z kontrolowania rzadkich zasobów, które aktor (A) możne zaoferowad innym uczestnikom organizacji. bowiem Władza A zależy od tego, ile zasobów jest on w stanie pozyskad z zewnątrz organizacji oraz ile zasobów dotychczas zgromadził. Władza A zależy również od tego, ile zasobów będących w posiadaniu innych jednostek (B,C,D.) potrzebuje on do normalnego funkcjonowania. Zatem każda komórka organizacyjna dąży do uniezależnienia się od zasobów będących w posiadaniu innych komórek oraz do uzależnienia innych komórek od zasobów, które właśnie ona posiada. Tym się tłumaczy walka o większy budżet danej komórki, by móc pozyskad pewien luz w wykonywaniu zadao, walka o dodatkowe etaty, bo to łącznie pozwala jej uniezależnid się od innych komórek

4 4 R e d u k c j a n i e p e w n o ś c i n a r z e c z o r g a n i z a c j i i j e j u c z e s t n i k ó w Problemem każdej organizacji jest radzenie sobie z niepewnością. Radzenie sobie z niepewnością może byd mierzone jako różnica mi ędzy niepewnością wejśd z jaką jednostka się boryka, a pewnością z jaką mimo wszystko wykonuje swoje zadania. W wyniku podziału procesu pracy niektórzy (jednostki i komórki) muszą radzid sobie z wyższą niepewnością, niż inni. Zatem ci, którzy muszą sobie radzid z najważniejszymi dla organizacji obszarami niepewności, będą mieli największą władzę. Sposoby radzenia sobie z niepewnością: zapobieganie podejmuję działania, aby zdarzenie, które może byd niebezpieczne dla organizacji, nie wystąpiło informowanie odpowiednio wcześnie przewiduję i informuję innych, że coś się zdarzy absorpcja działam jak bufor amortyzujący zmiany w swoim otoczeniu Zatem każda ze stron dąży do maksymalnego rozszerzenia marginesu własnej swobody i zagwarantowania sobie możliwie szerokiego wachlarza dostępnych form przyszłych zachowao. Jednocześnie, chodzi o ograniczenie możliwości działao partnera-przeciwnika i uczynieniu jego przyszłych zachowao maksymalnie przewidywalnymi (za: M.Crozier i E.Friedberg, Człowiek i system,pwe,1985).

5 5 P o z y c j a w s t r u k t u r z e f o r m a l n e j Władza, co prawda, wynika z przepisów, ale również ten, kto stoi wyżej w hierarchii, ten ma większe uprawnienia i może wydawad polecenia niżej stojącym. Zatem władzę ma ten, kto stoi wyżej? K o n t r o l a s t y k ó w o r g a n i z a c j i z o t o c z e n i e m Śledząc zmiany w otoczeniu organizacji i wcześniej na nie reagując, mając unikatowy dostęp do informacji dla innych niemożliwy, spełniając funkcje buforu, kontrolując możliwośd dostępu do decydentów zarządzam na granicach (funkcja tzw. gatekeepera)

6 6 Skoro tak jest w rzeczywistości, to w jaki sposób uczestnicy organizacji reagują na władzę (neutralizują władzę) innych? a. Walcząc o większy budżet danej komórki, by móc pozyskad pewien luz w wykonywaniu zadao, zdobywając dodatkowe etaty, bo to łącznie pozwala uniezależnid się od innych komórek. Koszty: przerosty zatrudnienia, nadmierne zapasy, zbędne, niewykorzystywane moce produkcyjne). b. Budując silną kulturę wewnątrzorganizacyjną, która służy wywołaniu poczucia wspólnoty podzielającej te same cele i wartości. Koszty: nieuwzględnianie odmiennych punktów widzenia, deficyt informacji, gorsze (w sensie racjonalności) decyzje. c. Nadawanie małej wagi podjętym decyzjom, by zredukowad poziom ewentualnych napięd i dyskusji. Koszty: unikanie dokonywania zasadniczych rozstrzygnięd, niewykorzystywanie posiadanej wiedzy i zdobytych informacji (za: H.Edward Wrapp, Good Managers Don t Make Policy Decisions, Harvard Business Review, September/October 1967). d. redukowanie niepewności (ograniczanie możliwości działao partnera-przeciwnika i czynienie jego przyszłych zachowao maksymalnie przewidywalnymi) oraz eliminowanie z wewnętrznego dyskursu w organizacji złożonych kwestii, by zniechęcid do rozpętania ewentualnej gry politycznej, bowiem polaryzacja poglądów inicjuje walki o władzę; koncentracja na tzw. bieżączce. Koszty: tępe trzymanie się sformalizowanych reguł i procedur, nawoływanie do przestrzegania wewnętrznych reguł prawa.

7 7 Podsumowanie i konkluzje: 1. Źródeł władzy danej osoby w organizacji należy upatrywad przede wszystkim w formalnej pozycji zajmowanej przez tę osobę, u której podstaw tkwi jej miejsce w wewnętrznym podziale pracy oraz systemie wewnątrzorganizacyjnej komunikacji. 2. Miejsce w systemie organizacyjnym wyznacza możliwości kontrolowania szeroko pojmowanych zasobów organizacyjnych o kluczowym znaczeniu dla niezakłóconego funkcjonowania organizacji. 3. Obok tego źródła władzy, które ma charakter strukturalny, należy wymienid cechy osoby przydatne w wywieraniu wpływu na innych aktorów organizacji. Uzupełnieniem tego źródła jest także indywidualna charyzma oraz reputacja. 4. Do indywidualnego zasobu, którego umiejętne wykorzystywanie umożliwia posiadaczowi tego zasobu sprawowanie władzy nad innymi zalicza się, obok umiejętności zawiązywania sojuszy i tworzenia wewnętrznych koalicji organizacyjnych, posiadanie szeroko rozbudowanej sieci relacji z osobami spoza organizacji. Ale czy na pewno władza jako zjawisko (ściślej jej źródła) jest czymś obiektywnym? 1. Obiektywne istnienie danego źródła władzy nie mówi nam nic ani o możliwościach, ani o chęciach aktorów rzeczywistego posługiwania się nim i wykorzystywania szansy, jakie jego istnienie stwarza. 2. Władza to pewna właściwośd uczestnika organizacji, dyspozycja, możliwośd czy potencjalnośd. 3. Wymienione źródła władzy są de facto spersonalizowane, bowiem koncentrują się na relacji sprawowania władzy nad kimś I dlatego bliższe są raczej dominacji. Z jednej strony jest dominator (sprawujący władzę), z drugiej zdominowany, czyli poddany władzy realizujący interesy dominatora. Tyle, że takie Tym samym abstrahuje od zróżnicowanych interesów zdominowanego, któremu w wielu sytuacjach po prostu opłaca się poddad władzy dominatora. W sumie przypomina to podejście Lenina, dla którego jedyna kwestia w historii ludzkości, to kwestia Kto kogo?

8 8 4. Ale władza to nie tylko atrybut jednostki. To także zjawisko, które można zaobserwowad w kontekście relacji między uczestnikami organizacji. Podstawowy element tej relacji to percepcja (przekonanie, że ten ktoś ma nad nami władzę) Co to za przekonania? Źródła (podstawy, bazy) władzy (4/5) wg Frencha i Ravena 1. Przymus (przysłowiowy kij) opiera się na przekonaniu, że może byd skuteczny. 2. Nagradzanie (swoista marchewka) opiera się na przekonaniu, że ten ktoś dysponuje czymś, co my uznajemy za marchewkę. 3. Prawomocnośd wykorzystuje w przekonanie, że przełożony jest predystynowany do wydawania poleceo. 4. Fachowośd wykorzystuje umiejętnośd przekonania innych, że jest się ekspertem. Wspólna cecha tych źródeł władzy to zdolnośd wykreowania przekonania I jeszcze jedno źródło władzy w organizacji: K o n t r o l a s y m b o l i i z n a c z e o Ludzie bardzo rzadko bezpośrednio dostrzegają zdarzenia, a jeśli już, to w połączeniu z ich interpretacją. Zatem odpowiednio manipulując interpretacją zdarzeo można sprawowad władzę. Narzędzia manipulacji to język i metafory, organizacyjne mity i legendy, sugestywne narracje, symbole, uroczystości i rytuały.

Podobne dokumenty

WŁADZA I POLITYKA W ORGANIZACJI

1 WŁADZA I POLITYKA W ORGANIZACJI MSM_st. zaoczne Wykład 2. 2 Pytania do 1. wykładu : 1. Jaki sens ma zajmowanie się problematyką władzy i polityki w organizacji? 2. Co daje władza jakie korzyści i jakie