Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego

Transkrypt

1 Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji z rodziną zmarłego oraz nauczenie odpowiedniego sposobu przekazywania trudnych informacji (zarówno o zakończeniu leczenia przyczynowego jak i o śmierci pacjenta). Szkolenie Uczestnicy zapoznają się także z przebiegiem żałoby, z reakcjami emocjonalnym osób przeżywających żal po stracie, nauczą się rozróżniać normalny przebieg żałoby od patologicznego, dowiedzą się, jakiego wsparcia i w jaki sposób udzielać pacjentom i ich rodzinom. W końcowym bloku szkolenia przedstawione zostaną metody eliminowania lub redukowania stresu zawodowego. Uczestnicy Personel medyczny szpitali i hospicjów: lekarze, pielęgniarki, wolontariusze, rehabilitanci, personel pomocniczy. Prowadzący Psycholog z wieloletnim stażem pracy z pacjentami w opiece paliatywnej, ich rodzinami, a także z osobami w żałobie. Korzyści dla uczestników: wiedza nt. aktualnych sposobów działania w ramach zasad interwencji kryzysowej związanej z utratą, śmiercią i przeżywaniem żałoby; przygotowanie do podejmowania z większą pewnością siebie interwencji w sytuacji kryzysu psychologicznego wywołanego sytuacją śmierci pacjenta; mniejsze ryzyko wypalenia i budowanie większej pewności siebie w wypełnianiu zadań zawodowych; większa satysfakcja osób, którym udzielana jest pomoc medyczna, poczucie profesjonalnego podejścia do ich problemów i umiejętność sformułowania zaleceń dla rodzin pacjentów, którzy zmarli. Czas trwania: 1 lub 2 dni (w zależności od potrzeb grupy).

2 Optymalna liczebność grupy: 12 osób. Metody: wykład interaktywny, ćwiczenia w podgrupach, odgrywanie scenek, analiza fragmentów filmów, dyskusja w grupie, wystąpienia indywidualne. Komunikacja z pacjentem. 1. Cechy dobrego kontaktu z pacjentem, 2. Typy kontaktu personelu z pacjentem, a. Naukowy, b. Przewlekły, c. Hierarchiczny, d. Partnerski, Rozmowa o zaletach i wadach każdego z typów. 3. Zasady komunikacji z pacjentem i jego rodziną: a. Pytania otwarte vs zamknięte omówienie zalet i wad obydwu typów, b. Zadawanie dodatkowych pytań czy i kiedy ma sens, c. Parafraza, d. Klaryfikacja, e. Odzwierciedlanie emocji, f. Dowartościowanie, g. Hipotezy rozumiejące, h. Rola uśmiechu i mowy ciała, i. Posługiwanie się ciszą, j. Właściwa mowa ciała. 4. Co utrudnia rozmowę z pacjentem i jego rodziną: a. Pytania zamknięte, b. Koncentracja wyłącznie na objawach somatycznych, c. Pytania wielokrotne, d. Doradzanie, e. Minimalizowanie i normalizacja uczuć, f. Zdawkowe uspokajanie, g. Obietnice bez pokrycia, h. Fachowy żargon, i. Gwałtowna zmiana tematu, by nie rozmawiać o trudnych emocjach, j. Pośpiech, k. Niewłaściwy język ciała, l. Dotyk brak lub nadmierny. 5. Ćwiczenie w parach dobrej i złej komunikacji. Omówienie odczuć po każdym rodzaju komunikacji.

3 Przekazywanie trudnych informacji (informacja o zakończeniu leczenia przyczynowego, informacja o śmierci pacjenta). 1. Przekazywanie trudnych informacji (np. o zakończeniu leczenia przyczynowego): a. Odpowiednie warunki rozmowy, b. Prawdy i mity o przekazywaniu trudnych informacji (krótka dyskusja z uczestnikami), c. Właściwe metody przekazywania trudnych informacji: i. zasady przekazywania trudnych informacji, ii. odniesienie się do emocji pacjenta i jego rodziny, iii. sposoby reagowania na różne zachowania pacjenta i jego rodziny, iv. jak zakończyć trudną rozmowę, v. wyjaśnienie uczestnikom, dlaczego odpowiednie przekazanie trudnych informacji jest ważne i czym skutkuje w przyszłości zarówno pacjenta jak i współpracującego z nim personelu, vi. przypomnienie uczestnikom o konieczności zadbania o siebie po takiej rozmowie. d. Ćwiczenie w grupach czteroosobowych: jeden uczestnik odgrywa rolę: pacjenta, drugi lekarza, który przekazuje informację o zakończeniu leczenia; omówienie: co stanowiło trudność dla pacjenta, co dla lekarza, co ułatwiało rozmowę. 2. Przekazywanie rodzinie informacji o śmierci pacjenta: a. Jak przekazać, b. Reakcje rodziny, c. Jak rozmawiać dalej, na co zwracać uwagę? d. Czego nie robić? e. Ćwiczenie w grupach czteroosobowych: jeden uczestnik odgrywa rolę lekarza, który przekazuje rodzinie informację o śmierci pacjenta; omówienie: co stanowiło trudność dla lekarza, co dla rodziny, co ułatwiało komunikację, co ją utrudniało. Żałoba, reakcje emocjonalne po stracie bliskiej osoby, prawidłowa vs patologiczna żałoba. 1. Dyskusja z uczestnikami na temat ich przekonań o żałobie, jej przebiegu i czasie trwania. 2. Objawy towarzyszące żałobie: a. Somatyczne, b. Emocjonalne, c. Poznawcze, d. Behawioralne; 3. Żałoba o prawidłowym przebiegu; 4. Żałoba o przebiegu zaburzonym; 5. Czynniki predysponujące do zaburzonego przebiegu żałoby;

4 6. Sposoby na radzenie sobie z emocjami w żałobie: a. Niezdrowe metody na opanowanie trudnych emocji, b. Zdrowe metody łagodzenia trudnych emocji; 7. Sposoby udzielania wsparcia rodzinie w żałobie: a. Co robić, co mówić, co proponować? b. Czego unikać udzielając wsparcia? Różnicowanie depresji od silnego smutku u osieroconej osoby. 1. Triada depresyjna, 2. Kryteria diagnostyczne depresji DSM-IV i ICD-10, 3. Maski depresji, 4. Na co zwrócić uwagę, 5. Depresja vs. Smutek, 6. O co pytać, gdy diagnoza sprawia trudność, 7. Do kogo kierować w przypadku stwierdzenia depresji; wskazówki dla pracy z rodziną chorego na depresję. Troska o samych siebie. 1. Dyskusja o egoizmie, rozróżnieniu zdrowego dbania o siebie od znieczulenia, konieczności wypośrodkowania między adaptacyjnym dystansem do pacjenta a traktowaniem go przedmiotowo. 2. Dlaczego dbanie o siebie jest takie ważne? 3. Czy należy poświęcać się dla pacjentów, zapominając o własnych potrzebach? 4. Czy tylko egoiści myślą o sobie? 5. Prewencja wypalenia zawodowego; 6. Sposoby na relaks wymiana doświadczeń i opis różnych metody rozluźniania się; 7. Podstawowe techniki relaksacyjne;

5 8. Ćwiczenie kilkuminutowa relaksacja prezentowanej przez prowadzącego; omówienie technik zastosowanych podczas ćwiczenia. Podsumowanie i zakończenie warsztatów. 1. Podsumowanie i pytania. 2. Przegląd dostępnej literatury. Więcej informacji udzieli: Katarzyna Jakóbik tel tel katarzyna.jakobik@naglesami.org.pl