Friedrich August von Hayek. Paweł Nagajek Rafał Rewczuk Piotr Siejda Michał Zapaśnik

Transkrypt

1 Friedrich August von Hayek Paweł Nagajek Rafał Rewczuk Piotr Siejda Michał Zapaśnik

2 Friedrich August von Hayek

3 Historia F.A von Hayeka Współtwórca Austriackiej Szkoły Ekonomicznej Lata 1921 i 1923 obrona doktoratów z prawa i politologii

4 Działalność akademicka i poglądy London School of Economics Laureat Nagrody Nobla w 1974 r. Przeciwnik Keynesa i O. Lange Zwolennik indywidualizmu/ jeden z największych krytyków kolektywizmu Uczeń Ludwiga Heinricha Edlera von Misesa

5 Problem ekonomiczny społeczeństwa wg ekonomii neoklasycznej Znajomość wszystkich istotnych informacji Systemu preferencji Dyspozycja pełna wiedzą na temat dostępnych środków Wnioski : W przypadku znajomości wszystkich założeń odpowiedz jest zawarta w naszych założeniach i pozostaje nam problem czysto logiczny

6 Rzeczywisty problem ekonomiczny społeczeństwa Rzeczywisty problem społeczeństwa to: wykorzystanie wiedzy i jej alokacja która nie jest dana nikomu w pełni dynamiczne dostosowanie się do zmieniających się warunków Neoklasyczne modele matematyczne upraszczają rzeczywistość i gubią wiele faktów

7 Pojęcie planowania Definicja planowania Jako alokacja dostępnych zasobów Planowanie centralne Czy planować ma jeden podmiot sprawujący władzę nad systemem ekonomicznym? Planowanie indywidualne Wieloosobowe

8 Optymalne planowanie wg Hayeka Wybieramy system dający większą efektywność czyli wykorzystujący lepiej rozproszoną wiedzę ludzką. System zcentralizowany System indywidualistyczny

9 Dwa główne rodzaje wiedzy Wiedza ekspertów Teoretyczna Często przeceniana Np.: wiedza prof.. ekonomii Wiedza miejsca i czasu Unikalna dla każdej jednostki Często niedoceniana Np.: wiedza sklepikaża

10 Rola wiedzy w procesach gospodarczych Wiedza miejsca i czasu pozwala na uzyskanie przewagi nad innymi. Wiedza miejsca i czasu pozwala na najefektywniejsze wykorzystanie zasobów (warunek: podmiot posiadający wiedzę jest także decydentem)

11 Cechy wiedzy podmiotów gospodarczych Wiedza miejsca i czasu cechy: Ulotna Unikatowa dla każdego podmiotu

12 Znaczenie dynamiki w procesach gospodarczych Dynamika zmiana u Hayeka Powoduje powstawanie problemów ekonomicznych Wymusza zmiany planów ekonomicznych Postęp techniczny nie powoduje zmniejszenia znaczenia zmian

13 Minimalizacja znaczenia wiedzy o konkretnych okolicznościach czasu i miejsca Chęć wytyczania planów długookresowych dla gospodarek Przekonanie, że postęp technologiczny usuwa konieczność rozwiązywania procesów technologicznych Zaabsorbowanie agregatami statystycznymi Przyczyny niedoceniania znaczenia zmiany w gospodarce

14 System cen Jedyne rozwiązanie problemu ekonomicznego społeczeństwa Mechanizm przekazywania informacji o zmianach Urządzenie do rejestracji zmiany System telekomunikacji Koordynacja odrębnych działań różnych ludzi

15 Przykład działania systemu cen 1. Wynalezienie nowego sposobu wykorzystania cyny lub wyeliminowanie jednego ze źródeł jej podaży 2. Niektórzy dowiadują się o tym osobiście i przerzucają swoje zasoby na nowe zastosowanie 3. Inni uzupełniają powstałą lukę z pozostałych źródeł 4. Efekt rozprzestrzenia się na cały system ekonomiczny: Wszystkie sposoby wykorzystania cyny Wszystkie sposoby wykorzystania substytutów cyny Wszystkie sposoby wykorzystania substytutów substytutów cyny

16 Przykład działania systemu cen podsumowanie Brak wiedzy większości podmiotów o przyczynie zmiany Przyczyna takich dostosowań Ograniczona wiedza uczestników nakłada się w wystarczającym stopniu, aby informacje dotarły do wszystkich Fakt istnienia jednej ceny na produkt prowadzi do tego samego rozwiązania, które otrzymałby planista o pełnej wiedzy

17 Modele konkurencji Zróżnicowany towar Żadne dwa towary nie są identyczne Brak możliwości klasyfikacji na grupy Ciągły szereg bliskich substytutów Zróżnicowani producenci Każdy producent wytwarza inny typ dobra Przykłady Usługi osobiste Książki Instrumenty muzyczne

18 Konkurencja doskonała Kwestionowanie sensu modelu Nierealne założenia Uczestnicy rynku nie znają potrzebnych danych

19 Konkurencja doskonała Sprzeczność z założenia analizy statystycznej Założenia modelu są stanem pożądanym Założenia wynikają same z siebie Potrzeba standaryzacji wszystkich aspektów życia

20 Wizja konkurencji Konkurencja w realnej gospodarce Konkurencja jako proces osiągania pewnego stanu