Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm. Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie

Transkrypt

1 Systemy zarządzania wiedzą w strategiach firm Prof. dr hab. Irena Hejduk Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie

2 Wprowadzenie istota zarządzania wiedzą Wiedza i informacja, ich jakość i aktualność stają się dla przedsiębiorstwa istotnymi czynnikami konkurencyjności. Sukces w gospodarce ery nazywanej nową ekonomią lub nową erą informacji nie jest tylko mierzony udziałem firmy w rynku, wielkością posiadanych aktywów, klientów lub rozmiarami zdobytego rynku, ale również sukcesem w zarządzaniu wiedzą i umiejętnością wykorzystania kapitału intelektualnego firmy. Kapitał intelektualny tworzy wartość firmy.

3 Zarządzanie wiedzą Nie istnieje obecnie taka definicja zarządzania wiedzą, która byłaby ogólnie przyjętą i stosowana w praktyce. W literaturze napotykamy na szereg definicji, które w różny sposób charakteryzują proces zarządzania wiedzą. Zarządzanie wiedzą jest procesem, przy pomocy którego organizacja generuje bogactwo w oparciu o swoje intelektualne lub oparte o wiedzę aktywa organizacyjne Według Bukowitz i Williams

4 Zależy od kontekstu Dane, informacje, wiedza, mądrość Zarządzanie wiedzą WIEDZA MĄDROŚĆ LUDZIE Dane Dane definiuje się jako niepołączone ze sobą fakty, zapis stanu faktycznego, jakiegoś zjawiska, transakcji. Informacje Informacje są to te dane, które zostały poddane kategoryzacji i klasyfikacji lub w inny sposób zostały uporządkowane Zarządzanie informacjami Nie zależy od kontekstu DANE INFORMACJA Niski stopień zrozumienia całego zagadnienia SYSTEMY IT Wysoki stopień zrozumienia całego zagadnienia Wiedza Wiedza oznacza uporządkowane i oczyszczone informacje. Wiedza powstaje dopiero po wyciągnięciu wniosków z dostępnych danych i informacji, postawieniu ich w odpowiednim kontekście przy jednoczesnym zaangażowaniu ludzkiego umysłu Mądrość posiadanie obszernej wiedzy na dany temat, popartej bogatym doświadczeniem prowadzi do mądrości.

5 Procesy zarządzania wiedzą PRODUKCJA WIEDZY Okoliczności, w jakich jednostki, grupy i organizacje generują nową wiedzę. Ponieważ tworzenie nowej wiedzy od podstaw może być bardzo kosztowne i czasochłonne, często bardziej racjonalnym działaniem jest nabywanie wiedzy z zewnątrz np. poprzez zakup licencji, przejęcie innej firmy, zawarcie aliansu strategicznego lub zatrudnienie ekspertów.

6 Procesy zarządzania wiedzą (cd) WERYFIKACJA WIEDZY Wiedza po jej stworzeniu musi być zweryfikowana. Sposób tej weryfikacji zależy od sektora, w którym powstała. W przypadku przedsiębiorstw komercyjnych najlepszym kryterium weryfikacji jest rynek. Wiedza, pomysły i innowacje, które się sprawdzają, generują wartość dodaną dla firmy. Ponieważ proces ten jest często długotrwały, wiele przedsiębiorstw musi podejmować ryzyko i ją wykorzystywać bez weryfikacji.

7 Procesy zarządzania wiedzą (cd) ZEBRANIE WIEDZY WYJŚCIOWEJ Zanim przystąpi się do rozwiązywania skomplikowanych problemów (np. rozwój nowego produktu) należy zebrać znaną już wiedzę w formie skodyfikowanej. W różnych sektorach istnieją różne podejścia do kwestii zbierania wiedzy wyjściowej i różne techniki Przezwyciężania trudności w jej pozyskiwaniu.

8 Procesy zarządzania wiedzą (cd) PRZESYŁANIE WIEDZY Jest wiele sposobów przesyłania wiedzy (na przykład media, kursy i szkolenia, osobisty kontakt z posiadaczem wiedzy). Każda z powyższych form ma duży potencjał zakłócania przepływów wiedzy. Przyczyną tego zjawiska mogą być podmioty zaangażowane w przesyłanie lub proces komunikacji.

9 Procesy zarządzania wiedzą (cd) ADAPTACJA WIEDZY Aby jednostka lub organizacja przyswoiła nową wiedzę, musi istnieć ku temu określony powód lub bodziec. Jej przyswojenie często oznacza rezygnację z już posiadanej wiedzy. Nowa wiedza i nowe praktyki mogą być właściwie przesłane, lecz bez adaptacji przez odbiorcę nie zostaną wykorzystane w praktyce.

10 Procesy zarządzania wiedzą (cd IMPLEMENTACJA WIEDZY Adaptacja jest koniecznym, lecz nie wystarczającym warunkiem zastosowania wiedzy. Nie każda wiedza nadaje się do natychmiastowego zastosowania.

11 Procesy zarządzania wiedzą (cd) INSTYTUCJONALIZACJA WIEDZY Jest to proces prawdopodobnie najbardziej złożony. Dotyczy on przekształcenia innowacji w rutynową, normalną praktykę. Instytucjonalizacja następuje wówczas, gdy innowacja uniezależni się od obecności osoby, która ją wprowadziła.

12 PROCESY ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Formułowanie celów zarządzania wiedzą Stosowanie wiedzy Dystrybucja wiedzy Procesy biznesowe Kreowanie wartości Identyfikowanie wiedzy Kreowanie wiedzy Gromadzenie wiedzy Czynniki wpływające na efektywność procesów zarządzania wiedzą: Controlling Procesy organizacyjne Technologia informatyczna Przywództwo Kultura organizacyjna Zarządzanie zasobami ludzkimi

13 Założenia stosowania systemu zarządzania wiedzą ponieważ wiedza powstaje wyłącznie w pracowników do aktywnego udziału w procesie zarządzania wiedzą i nagradzać zarządzanie wiedzą bez wsparcia ze strony umysłach ludzkich należy zachęcać ich za wniesiony wkład, naczelnego kierownictwa jest niewykonalne,

14 Założenia stosowania systemu zarządzania wiedzą cd prawidłowe funkcjonowanie systemu zarządzania wiedzą opiera się na zaufaniu utożsamianie zarządzania wiedzą z nowoczesnymi technologiami jest błędem, a z drugiej stronyzarządzanie wiedzą bez zastosowania nowoczesnych technologiinie będzie efektywne,

15 Założenia stosowania systemu zarządzania wiedzą cd zarządzanie wiedzą jest procesem ciągłym, który nie ma końca, od właściwego funkcjonowania systemu zarządzania wiedząbędziezależeć przyszła pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa.

16 Systemy zarządzania wiedzą w strategiach CEL: przełożenie strategii zarządzania wiedzą na formalne rozwiązania organizacyjne. System wskazuje kadrze kierowniczej obszary, decydujące o powodzeniu lub porażce zarządzania wiedzą.

17 Systemy zarządzania wiedzą w strategiach (cd) gólne zasady dotyczące systemu zarządzania wiedzą: wdrożenie systemu zarządzania wiedzą jest kosztowne (ale jego brak może być jeszcze bardziej kosztowny), system zarządzania wiedzą musi być wypadkową strategii zarządzania wiedzą, strategia zarządzania wiedzą musi być podporządkowana strategii całej organizacji, zarządzanie wiedzą powinno się rozpocząć od programu pilotażowego, ważne jest zgromadzenie odpowiednich środków do jej wdrożenia i prawidłowego funkcjonowania

18 System Zarządzania Wiedzą WYMIAR STRATEGICZNY SYSTEMU ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Strategia Organizacji Strategia Zarządzania wiedzą wiedzą Kultura organizacyjna Ludzie: Ludzie: pracownicy wiedzy wiedzy WYMIAR OPERACYJNY SYSTEMU ZARZĄDZANIA WIEDZĄ ASPEKT PROCESOWY: Procesy zarządzania wiedzą ASPEKT PODMIOTOWY: Osoby odpowiedzialne za zarządzania wiedzą ASPEKT STRUKTURALNY: Struktury, systemy i procedury zarządzania wiedzą ASPEKT PRZEDMIOTOWY: Zasoby wiedzy organizacyjnej Technologia Monitoring

19 Determinanty systemu zarządzania wiedzą Kompleksowy charakter, Zamiana aktywów intelektualnych organizacji w wynik ekonomiczny, Wsparcie czterech czynników, jak przywództwo, kultura organizacyjna, technologia i system pomiarowy, Łączenie ze sobą ludzi, a dokładniej tych, którzy posiadają wiedzę z tymi którzy jej potrzebują, Hybrydowe połączenie ludzi i technologii, Kreowanie sieci.

20 Dziękuję za uwagę