Statistical evaluation of the intensity of the carbon deposits accumulation on fuel injector nozzles for different bio-fuels

Transkrypt

1 rtcle ctato o: ORU G. tatstcal evaluato o the testy o the carbo deposts accumulato o uel ector ozzles or deret bo-uels. Combusto ges. 015, 16(3), N Grzegorz ORU N tatstcal evaluato o the testy o the carbo deposts accumulato o uel ector ozzles or deret bo-uels expermet desged to vestgate the derece the testy o carbo deposts accumulato wth uel ector ozzle holes eed to the cylder o desel ege stadard desel uel ad sx deret compostos o bo-uels was descrbed brely. Durg ths expermet, varatos o pressure o ar expadg rom the stad cylder to the atmosphere through the holes o used ectors ozzles are recorded. Frstly, the qualty o the t o curvlear regresso usg some selected curves or obtaed varatos o ar pressure was rated t tured out that the best s a scaled expoet ucto wth lear dex. he, basg o the results o the curvlear regresso, the detty o the mauacturg o tested ozzles based o the test o equalty o the slope coecets o regresso les o at least three compared lmes was vered used ozzles have proved to be deret o the accepted level o sgcace. Fally, the deretallty o carbo deposts accumulato o the ozzles depedg o the used uel was checed, basg o tests o sgcace or slope ad traslato coecets the correspodg regresso les t was oud that or all uel, except o oe o the tested bo-uels, o the accepted level o sgcace there s, the accumulato o carbo deposts wth ozzles holes. t was also oud that the accumulato testy or our tested bo-uels s lghter tha desel uel, ad or the last o the tested bo-uels s partcularly hgh, ad hgher tha or desel uel. Key words: bo-uels or desels, carbo deposts, curvlear regresso, tests o sgcace tatystycza ocea tesywośc gromadzea sę osadów a rozpylaczach dla różych bopalw Króto opsao esperymet maący a celu zbadae różcy tesywośc gromadzea sę osadów w obrębe otworów rozpylacza wtryswacza podaącego do cyldra sla o zapłoe samoczyym stadardowy ole apędowy oraz sześć różych ompozyc bopalw. W trace tego esperymetu reestrowao czasowe przebeg cśeń powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy użytych wtryswaczy. W perwsze oleośc oceoo aość dopasowaa regres zywolowe loma wybraym zywym do uzysaych przebegów cśeń alepszą oazała sę salowaa uca espoes z lowym wyładem. Następe, w oparcu o wy regres zywolowe, sprawdzoo detyczość wyoaa badaych rozpylaczy w oparcu o test rówośc współczyów eruowych prostych regres dla przyame trzech porówywaych prostych użyte rozpylacze oazały sę róże a przyętym pozome stotośc. W ońcu sprawdzoo rozróżalość tesywośc gromadzea sę osadów a rozpylaczach zależe od zastosowaego palwa w oparcu o testy stotośc dla współczyów eruowego przesuęca odpowedch prostych regres dla wszystch palw, z wyątem edego z badaych bopalw, a przyętym pozome stotośc stwerdzoo gromadzee sę osadów w obrębe otworów rozpylacza. twerdzoo, że gromadzee to dla czterech badaych bopalw ma meszą tesywość ż dla oleu apędowego, a dla ostatego z badaych bopalw tesywość ta est szczególe duża węsza ż dla oleu apędowego. łowa luczowe: bopalwa dla slów o Z, osady (agary), regresa zywolowa, testy stotośc 1. Wprowadzee W Laboratorum adaa Jaośc opalw Hamow lowe Katedry Mechatro WN UWM przeprowadzoo badaa ad różcą tesywośc gromadzea sę osadów w obrębe otworów rozpylacza wtryswacza podaącego do cyldra sla o zapłoe samoczyym stadardowy ole apędowy oraz róże ompozyce bopalw. Gromadzee sę osadów w obrębe otworów rozpylacza powodue ch zapychae utruda przepływ przez e palwa. W prezetowae pracy supoo sę a zastosowau arzędz statysty do ocey wspomaych różc. Wy ych badań prowadzoych przez zespół Katedry ad badaym ompozycam bopalw (p. ch sładu, właścwośc zyochemczych eetywośc spalaa w slu) moża zaleźć w ych pracach pracowów zespołu. Do badań wyorzystao partę abrycze owych wtryswaczy, dla tórych spodzewao sę powtarzalośc wyoaa, a węc tych samych rozmarów otworów rozpylaczy oporów przepływu przepływaącego przez e płyu. rzebeg esperymetu był astępuący. W celu weryac detyczośc wyoaa badaych rozpylaczy, z badaych wtryswaczy wymotowao glce zawory steruące, pozostawaąc rozpylacz połączoy z adłubem, a węc elemet, w tórym możlwy był swobody przepływ płyu 899

2 (powetrza) od przyłącza wtryswacza do otworów rozpylacza. rzyłącze ta przygotowaego wtryswacza łączoo przez zawór ze sztywym przewodem butlą zaweraącą powetrze sprężoe do adcśea poad cśee atmoserycze przeaczaącego 0,4 Ma, a wylot rozpylacza był otwarty do atmosery. W trace próby otwerao zawór a przyłączu wtryswacza, powetrze wypływało przez eszczelość aą były otwor rozpylacza, a maleące cśee powetrza we wspomae butl reestrowao co 1 m, lcząc od chwl spadu tego cśea do wartośc o. 0,4 Ma powyże atmoseryczego, dla tóre przyęto czas perwszego pomaru za 1 (a e 0, co pozwolło a bezpecze operowae logarytmam opsae w pt. pracy). o tym badau rozpylaczy, wtryswacze, tórych były częścą, złożoo z powrotem w ucoalą całość. Następe wtryswacze te motowao a slu podawao przez e róże palwa w trace pracy sla z różym prędoścam pod różym obcążeam uładaącym sę w przyęty test. W oleo powtarzaych testach sl zaslao oleo stadardowym oleem apędowym pęcoma różym meszaam bopalw, przy czym w ażdym teśce (dla ażdego z badaych palw) stosoway był y egzemplarz wtryswacza z pul wtryswaczy z badaym rozpylaczam. W eece dyspoowao sześcoma wtryswaczam, a tórych rozpylaczach, odpowedo dla badaych sześcu palw zaslaących ta samo pracuący sl, zgromadzły sę osady odpowedo zmeszaąc rozmary ch otworów. Z wtryswaczy tych poowe wymotowao glce zawory steruące poowe sprawdzoo ch opory przepływu (rozmary otworów rozpylaczy) a staowsu opsaym powyże. Otrzymae zmay reestrowaego cśea w uc czasu porówao pod ątem ch rozróżalośc, co pozwolło oeślć różce tesywośc gromadzea sę osadów w obrębe otworów rozpylacza wtryswacza podaącego do cyldra sla stadardowy ole apędowy oraz badae ompozyce bopalw.. Regresa zywolowa Otrzymae esperymetale czasowe przebeg cśeń powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy t, p złożoe z pomarów maą charater elowy, a perwszy rzut oa uładaą sę bowem w zywe typu hperbolczego (potęgowego z uemym wyładem) lub espoesalego. des oeśla umer uzysaego przebegu (część z ch odpowada testowaym rozpylaczom przed ch pracą w slu, część po te pracy), a des = 1,..., oeśla oley umer pomaru cśea. Do weryac hpotezy o erozróżalośc uzysaych przebegów postaowoo zastosować test rówośc współczyów regres prostolowe otrzymaych metodą ameszych wadratów [1,, 3, 4], co wymaga uprzedego ulowea otrzymaych przebegów elowych. oeważ regresa prostolowa metodą ameszych wadratów wyzacza wartośc dwóch współczyów (eruowego przesuęca) w prostych regres, gdze ozacza rodza ulawa- e zywe, do opsu otrzymaych przebegów cśeń t, p wybrae zostały cztery uce maleące elowo o dwóch parametrach typu p p t, a, b, tóre bardzo łatwo ulowć, czyl sprowadzć do postac p a, b t a, b [3, 4]. ostace wybraych zywych sposób ch ulowea poazao w tab. 1. Oczywśce regresa prostolowa była przeprowadzoa dla odpowedo przelczoych wartośc czasu t cśea p a wartośc t p. o wyzaczeu metodą ameszych wadratów wartośc współczyów regres prostolowe cov, 1 1 est waracą wartośc czasu, es pozome ad symbolam ozaczaą średe arytmetycze) dla ażdego z uzysaych przebegów oddzele, wyzaczoo z ch wartośc współczyów a b regres zywolo- wych, wg oczywstych relac poazaych w tab. 1, ao alepe dopasowaych do daych esperymetalych w sese metody ameszych wadratów regres prostolowe. Dyspouąc współczyam a b wyzaczoo wartośc teore- tyczych cśeń p t a, b, dla chwl pomarów t, co pozwolło a wybrae spośród zywych typu alepe dopasowaego do daych esperymetalych. W celu oeślea tego dopasowaa zastosowao prostą marę odstępu zywe regres od daych esperymetalych w postac 1 D p p [3, 4]. 1 W tab. przedstawoo uzysae postace zastosowaych regres zywolowych wartośc przyęte mary ch dopasowaa do przebegów esperymetalych, a a rys. 1 graczy przyład tego dopasowaa. Ja wdać zywą alepe dopasowaą do uzysaych przebegów esperymetalych est saloway espoes z lowym p b exp a t. prawdzee wyładem: detyczośc wyoaa rozpylaczy rozróżal- 900

3 ośc tesywośc gromadzea sę a ch osadów zależe od zastosowaego palwa wyoao węc przy założeu taego espoesalego spadu cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy dla uproszczea zapsów w dalsze częśc opracowaa pomęto góry des. 3. esty rówośc współczyów regres prostolowe o wybrau uc p b expa t ao alepe dopasowae do wszystch esperymetalych przebegów cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy, do porówaa otrzymao wartośc współczyów prostych regres o postac p l p a t lb t, w tó- rych edyą operacą a daych orygalych est logarytmowae przy podstawe e zareestrowaych wartośc cśeń proste regres są otrzymae dla wyesu daych orygalych t, p przedstawoych dla lowe os czasu logarytmcze os cśea. Na podstawe ta otrzymaych prostych ab. 1. rzeształcea daych pozwalaące a tratowae ch przebegów ao prostolowych. p t a, b p a b t a, b,, a b t a exp t b a t l p l l p b exp p a b p lt a a l t l a a lb l t b t l lb a b exp exp exp ab. a. ostace przyętych zywych alepe dopasowaych do daych esperymetalych dla abrycze owych rozpylaczy. Nr rozp. b D b D 1-0,465,098 8,146 0,40-0,847 1,885 6,586 1,860-0,47,096 8,135 0,398-0,840 1,846 6,333 10, ,484,107 8,0 0,401-0,807 1,751 5,759 5,8 4-0,479,131 8,4 0,410-0,819 1,8 6,186 8, ,475,079 7,989 0,391-0,93,009 7,459 9, ,487,17 8,391 0,408-0,94,00 7,534 30,71 Nr rozp. b D D 1-0, , ,44 0,049-0,981 5,18 0,1-0, , ,194 0,047-0,978 5,133 0,15 3-0, , ,116 0,046-0,966 5,049 0,13 4-0, ,4468 4,50 0,050-0,99 5,06 0,0 5-0, , ,100 0,046-0,956 5,013 0,11 6-0, , ,190 0,049-0,983 5,130 0,17 ab. b. ostace przyętych zywych alepe dopasowaych do daych esperymetalych dla rozpylaczy po ch pracy w slu. Nr rozp. b D b D 1-0,457,080 8,007 0,39-0,840 1,88 6,570 1,91-0,476,107 8,3 0,400-0,93,03 7,67 33, ,47,10 8,333 0,406-0,931,081 8,016 49, ,478,098 8,149 0,401-0,86 1,881 6,56 1, ,480,118 8,315 0,404-0,815 1,796 6,06 7,49 6-0,48,033 7,639 0,365-0,946,168 8,739 99,719 Nr rozp. b D D 1-0, , ,165 0,045-0,958 5,118 0,19-0, , ,169 0,049-0,971 5,109 0,18 3-0, , ,49 0,050-0,986 5,07 0, 4-0, , ,16 0,049-0,959 5,046 0,18 5-0, ,4307 4,188 0,047-0,980 5,139 0,17 6-0,0339 1, ,19 0,03-0,934 5,116 0,09 l t b 901

4 Rys. 1. Dae pomarowe cztery rozważae postac regres zywolowe alepe dopasowae do przyładowego przebegu esperymetalego. regres sprawdzoo aperw detyczość wyoaa rozpylaczy, a astępe rozróżalość tesywośc gromadzea sę a ch osadów zależe od zastosowaego palwa prawdzee detyczośc wyoaa badaych rozpylaczy Weryaca prawdzwośc hpotezy H 0 o rówoległośc wszystch prostych regres rozpatrywaych a etape aalzy detyczośc wyoaa rozpylaczy (sześcu abrycze owych rozpylaczy), czyl o 1 =... =, wobec hpotezy alteratywe H 1 o brau te rówoległośc a pozome stotośc została przeprowadzoa wg testu rówośc współczyów eruowych prostych regres dla przyame trzech porówywaych prostych ( 3) [1]. W teśce tym wyzacza sę dla ażdego porówywaego przebegu wartośc 1 (lczoe ao maow 1 1 współczyów ), wartośc , a a ch podstawe. Następe wartośc te sumue sę dla wszystch porówywaych przebegów: 1 1, 1, 1 ', a w ońcu wyzacza wartość. Jeżel hpoteza H 0 est prawdzwa, ' to statystya F, gdze, ' 1 1 ma rozład F edecora o 1 stopach swobody. Zborem ytyczym dla weryac prawdzwośc hpotezy H 0 przecw hpoteze H 1 a pozome stotośc est zbór F 1, 1,,, gdze F est watylem rzędu 1 rozładu F edecora o 1 stopach swobody. Jeżel F F to a pozome stotośc ależy odrzucć hpotezę H 0 a orzyść hpotezy H 1. Jeżel F to a F pozome stotośc aalzowae dae e przeczą hpoteze H 0 e ma podstaw do e odrzucea. W przypadu uzaa prawdzwośc hpotezy H 0 wyzacza sę wspóly dla wszystch aalzowaych daych współczy eruowy proste regres z zależośc oraz moża sprawdzć, czy rozpatrywae, uzae za rówoległe, proste regres leżą a tyle blso sebe, że moża przyąć, że sę poywaą. Weryacę prawdzwośc hpotezy H 0 o poywau sę wszystch rówoległych prostych regres rozpatrywaych w tym etape aalzy (a węc dla sześcu abrycze owych rozpylaczy), czyl o 1 =... =, wobec hpotezy alteratywe H 1 o brau tego poywaa sę a pozome stotośc przeprowadza sę wg testu rówośc współczyów przesuęca prostych regres dla przyame trzech porówywaych prostych ( 3) [1]. W teśce tym wyzacza sę wspóle dla wszystch porówywaych przebegów wartośc 1 G, G G , a a ch G podstawe wartość G G. Jeżel hpoteza G H 0 est prawdzwa, to statystya G 1 F, gdze wartośc zostały 1 wyzaczoe podczas weryac prawdzwośc hpotezy H 0, ma rozład F edecora o 1 1 stopach swobody. Zborem ytyczym dla weryac prawdzwośc hpotezy H 0 przecw hpoteze H 1 a pozome stotośc est zbór F 1, 1, 1,, gdze F est watylem rzędu 1 rozładu F edecora o 1 1 stopach swobody. Jeżel F F to a pozome stotośc ależy odrzucć hpotezę H 0 a orzyść hpotezy H 1. Jeżel F to a F pozome stotośc aalzowae dae e przeczą hpoteze H 0 e ma podstaw do e odrzucea. W przypadu uzaa prawdzwośc hpotezy H 0 wyzacza sę wspóly dla wszystch aalzowa- 90

5 ych daych współczy przesuęca proste 1 regres z zależośc, gdze est wspólym dla tych daych współczyem eruowym proste regres. Na rys. przedstawoo porówywae proste regres, a w tab. 3 opsae powyże wartośc uzysae dla badae part abrycze owych rozpylaczy. Wartość statysty F est stosuowo mała, węc e ma podstaw do odrzucea hpotezy H 0 : 1 =... = o rówoległośc prostych regres awet a bardzo wysom pozome stotośc = 0,5, czyl przyętym prawdopodobeństwe popełea błędu uzaa prawdzwe hpotezy H 0 za ałszywą F 0,75;5;366 1,33. Moża węc stwerdzć, dla wspólego = 0,6468, że dla wszystch badaych rozpylaczy obserwoway spade cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy może być opsay ucą espoes o wspólym wyładu at = 0,6468t. Wartość statysty F est z ole stosuowo duża, węc awet a bardzo sm pozome stotośc = 0,001 (przyętym prawdopodobeństwe popełea błędu uzaa prawdzwe hpotezy H 0 za ałszywą, F 0,999;5;371 4, ) ależy hpotezę H 0 o poywau sę rówoległych prostych regres odrzucć a orzyść hpotezy H 1. Moża węc stwerdzć, że dla wszystch badaych rozpylaczy obserwoway spade cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy e może być opsay ucą espoes o wspólym współczyu sal b. Ostatecze, w wyu przeprowadzoego testu przyęto, że przebeg cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy są stote róże dla różych rozpylaczy z badae part. W eece sprawdzee rozróżalośc tesywośc gromadzea sę osadów a tych rozpylaczach zależe od zastosowaego palwa przeprowadzoo dywduale dla ażdego z ch. 3.. prawdzee rozróżalośc tesywośc gromadzea sę osadów a rozpylaczach zależe od zastosowaego palwa 1 1 Rys.. orówywae proste regres dla abrycze owych rozpylaczy. ab. 3. Wartośc wyzaczaące statysty testu poywaa sę prostych regres dla przyame trzech porówywaych prostych. F ,70-50,5 0, , ,8 0,353 0,3568 0, ,0-56,6 0,053 G G G G F ,35-578,0 0, , , ,4896 7, ,11-573,1 0, ,4-530,6 0, ,57-581,8 0,0660 W tym etape aalzy porówao par prostych regres wyzaczoych dla ażdego z rozpylaczy palw: perwsze proste wyzaczoe były dla rozpylaczy abrycze owych (przyęto e za proste odesea), a druge dla tych rozpylaczy po ch pracy w slu zaslaym daym rodzaem palwa. W celu zweryowaa prawdzwośc hpotez H 0 o rówoległośc prostych regres opsuących przebeg zlogarytmowaego cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy po ch pracy w slu z prostym regres 0 0 opsuącym przebeg zlogarytmowaego cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy owych (przed ch pracą w slu), czyl o 1 = 0, wobec hpotez alteratywych H 1 o brau te rówoległośc (t. o 1 0 ) a pozome stotośc przeprowadzoo testy stotośc dla współczya eruowego proste regres [1], w tórych założoo, że wartość 0 dla -tego rozpylacza est zaą wartoścą odesea. Jeżel dla -tego rozpylacza palwa hpoteza H 0 est prawdzwa, to statystya r r t, gdze, ' 1 r est średm odchyleem wadratowym daych esperymetalych od wyz- 903

6 ' aczoe dla ch proste regres 1 1 [5], cov r, est współczyem orelac lowe earsoa mędzy wartoścam czasu cśea, są waracam odpowedo wartośc czasu cśea, ma rozład t tudeta o stopach swobody. Zborem ytyczym dla weryac prawdzwośc hpotezy H 0 przecw hpoteze H 1 a pozome stotośc est zbór, t 1, t 1,,, gdze t est watylem rzędu 1 rozładu t tudeta o stopach swobody. Jeżel t t to a pozome stotośc ależy odrzucć hpotezę H 0 a orzyść hpotezy H 1. Jeżel t t to a pozome stotośc aalzowae dae e przeczą hpoteze H 0 e ma podstaw do e odrzucea. W przypadu uzaa prawdzwośc hpotezy H 0 moża sprawdzć, czy rozpatrywae, uzae za rówoległe, proste regres leżą a tyle blso sebe, że moża przyąć, że sę poywaą. Weryacę prawdzwośc hpotez H 0 o poywau sę rówoległych prostych regres rozpatrywaych w tym etape aalzy, czyl o 1 = 0, wobec hpotez alteratywych H 1 o brau te rówoległośc (t. o 1 0 ) a pozome stotośc przeprowadzoo wg testów stotośc dla współczya przesuęca proste regres [1], w tórych założoo, że wartość 0 dla -tego rozpylacza est zaą wartoścą odesea. Jeżel dla -tego rozpylacza palwa hpoteza H 0 est prawdzwa, to statystya t, gdze 1 0 r 1 r, ma rozład t tudeta o stopach swobody. Zborem ytyczym dla weryac prawdzwośc hpotezy H 0 przecw hpoteze H 1 a pozome stotośc est ta sam a powyże zbór oeśloy przez watyl t rzędu 1 rozładu t tudeta o stopach swobody. Jeżel t t to a pozome stotośc ależy odrzucć hpotezę H 0 a orzyść hpotezy H 1. Jeżel t t to a pozome stotośc aalzowae dae e przeczą hpoteze H 0 e ma podstaw do e odrzucea. Na rys. 3 przedstawoo porówywae proste regres, a w tab. 4 opsae powyże wartośc uzysae dla badae part rozpylaczy dla badaych palw. Wdocze est zróżcowae uzysaych wartośc statysty t t dla poszczególych badaych palw. Na podstawe uzysaych wartośc statysty t, oceaące rówoległość prostych regres przebegów reestrowaych cśeń dla rozpylaczy przed po ch pracy w slu, moża stwerdzć, że abardze rówoległe są te proste dla palwa o symbolu 3, me rówoległe są proste dla palw o symbolach 1, 4, eszcze me rówoległe są te proste dla oleu apędowego, a ame rówoległe są oe dla palwa o symbolu 5, przy czym ze względu a dodatość wartośc statysty t wszyste proste regres uzysae dla rozpylaczy po ch pracy w slu są me strome w stosuu do os czasu od prostych regres uzysaych dla rozpylaczy owych. amętaąc o tym, że współczy eruowe prostych regres są współczyam saluącym czas w wyładu uc espoes przyęte do opsu obserwowaego spadu cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy, moża pousć sę o stwerdzee, że dla wszystch badaych palw stwerdzoo pewe spade tempa tego spadu cśea dla rozpylaczy po ch pracy w slu w stosuu do tego tempa dla rozpylaczy owych, przy czym różce tych temp były mesze od zareestrowae dla oleu apędowego dla wszystch badaych bopalw za wyątem bopalwa o symbolu 5, dla tórego ta zareestrowaa zmaa temp est zdecydowae awyższa. rzeładaąc to a załaday zwąze tempa spadu cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy z loścą osadu zgromadzoego w obrębe tych otworów moża wysuć wose, że w stosuu do stadardowego oleu apędowego meszą zdolość do gromadzea sę osadów wewątrz cyldra sla stwerdzoo dla wszystch badaych bopalw za wyątem bopalwa o symbolu 5, dla tórego tę zdolość stwerdzoo o wele węszą. Rozważaa te dotyczą oczywśce tylo tempa spadu cśea oeślaego przez wyład uc espoes przyęte do opsu obserwowaych przebegów cśeń (współczy eruowy odpowedch prostych regres) w ostatecze ocee rozróżalośc tych przebegów ależy eszcze uwzględć wartośc współczyów saluących ucę espoes (współczyów przesuęca odpowedch prostych regres). rawdzwość hpotez H 0 : 1 = 0 sprawdzoo a sm pozome stotośc = 0,01, dla tórego t 0,995;6,. ommo ta małego przyę

7 tego prawdopodobeństwa popełea błędu uzaa prawdzwe hpotezy H 0 za ałszywą, w wyu przeprowadzoego testu stwerdzoo, że dae esperymetale e przeczą hpoteze H 0 tylo dla palw o symbolach 1, 3 4. Obżaąc pozom stotośc do 0,005 t 0,9975;6,911 podobe stwerdzee moża rozszerzyć a palwo o symbolu, ależy eda meć śwadomość tego, że ta s pozom stotośc zacząco zwęsza prawdopodobeństwo popełea błędu uzaa ałszywe hpotezy H 0 za prawdzwą. Jedocześe dla palwa o symbolu 3 dae esperymetale e przeczą prawdzwośc hpotezy H 0 awet dla estremale wysoego pozomu stotośc 0,5 t 0,875;6 1,161. Odpowedo dla oleu apędowego palw o symbolach 5 a przyętym pozome stotośc 0,01 ależy odrzucć hpotezę H 0 a orzyść hpotezy H 1, czyl uzać, że tesywość gromadzea sę osadów w obrębe otworów rozpylaczy stote zmea tesywość przepływu przez e powetrza. Dla rozpylaczy palw, dla tórych e odrzucoo hpotez H 0, czyl rozpylaczy podaących do sla palwa o symbolach 1, (przy zastrzeżeach opsaych powyże), 3 4 sprawdzoo prawdzwość hpotez H 0 : 1 = 0. prawdzee to przeprowadzoo a sm pozome stotośc = 0,01, dla tórego t 0,995;6, 657. ommo ta małego przyętego prawdopodobeństwa popełea błędu uzaa prawdzwe hpotezy H 0 za ałszywą, w wyu przeprowadzoego testu stwerdzoo, że dae esperymetale e przeczą hpoteze H 0 tylo dla palwa o symbolu 1. Obżaąc pozom stotośc do 0,005 t 0,9975;6,911 prawdzwość hpotezy H 0 moża stwerdzć też dla palwa o symbolu 4. Rys. 3. orówywae proste regres dla rozpylaczy owych po pracy w slu zaslaym oleo oleem apędowym pęcoma badaym meszaam bopalw. ab. 4. Wartośc wyzaczaące statysty testów stotośc dla współczya eruowego przesuęca prostych regres dla rozpylaczy badaych palw. Wartośc wspóle dla wszystch rozpylaczy badaych palw: = 64, = 18,47, 1397, 5 r r 1 0 t ON 0,463 0,08-0, , , , ,76 1 0,48 0,031-0, , , ,06533,47 0,478 0,03-0, , , ,064630, ,485 0,033-0, ,0000-0, , ,66 4 0,486 0,030-0, , , ,067314, ,430 0,0-0, , ,0339-0, , t , , , ,763 0, , , ,961 0, , ,4468-3,876 0, ,4307 1,410957,

8 by pousć sę a to samo dla palw o symbolach 3 ależy obżyć pozom stotośc do bardzo małego pozomu 0,0001 t 0,99995;6 4,159, e stosowaego w auach przyrodczych ze względu a bardzo duże prawdopodobeństwo popełea błędu uzaa ałszywe hpotezy H 0 za prawdzwą. Ostatecze, w wyu przeprowadzoych testów przyęto, że uzysae przebeg cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy owych po ch pracy w slu zaslaym różym palwam e są rozróżale: - a pozome stotośc 0,01 tylo dla bopalwa o symbolu 1, - a pozome stotośc 0,005 też dla bopalwa o symbolu 4, - a pozome stotośc 0,0001 też dla bopalw o symbolach 3, przy czym ze względu a prawdopodobeństwo popełea błędu uzaa ałszywe hpotezy za prawdzwą zwyczaowo ameszą przymowaą wartoścą pozomu stotośc, czyl prawdopodobeństwa popełea błędu uzaa prawdzwe hpotezy za ałszywą, est 0,01. Jedocześe stwerdzoo, że uzysae przebeg cśeń dla rozpylaczy owych po ch pracy w slu stote sę różą awet a pozome stotośc 0,5 dla oleu apędowego bopalwa o symbolu Wos blography/lteratura [1] Krysc W., artos J., Dycza W., Królowsa K., Waslews M.: Rachue prawdopodobeństwa statystya matematycza w zadaach. Cz. : tatystya matematycza. WN, Warszawa, 007. [] oruta G.: Wyorzystae ezawodośc symptomowe do progozowaa zdatośc tłoowych slów spalowych. ul. W, ro XLV, r 5 (55), str , ra statystycze detyczośc abrycze owych rozpylaczy powodue, przy wymogu porówywalośc pracy wszystch cyldrów sla, oeczość dywdualego sterowaa procesem wtrysu palwa do ażdego z cyldrów sla. Jedocześe wymaa daego egzemplarza wtryswacza a y, o ych parametrach rozpylaa palwa, wymaga odpowedego przesterowaa urządzea steruącego procesem wtrysu przez owy wtryswacz. tesywość gromadzea sę osadów a zastosowaych rozpylaczach podczas pracy sla zaslaego różym palwam est stota. Nawęszą zdolość do gromadzea sę osadów, wyraźe węszą ż dla stadardowego oleu apędowego, stwerdzoo dla bopalwa o symbolu 5. Dla pozostałych badaych bopalw zaobserwowao zdolość do gromadzea sę osadów meszą ż dla stadardowego oleu apędowego. W wyu przeprowadzoych testów statystyczych przyęto, że uzysae przebeg cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy owych po ch pracy w slu zaslaym różym palwam e są rozróżale a pozome stotośc 0,01 tylo dla bopalwa o symbolu 1. rzeładaąc to a załaday zwąze tempa spadu cśea powetrza rozprężaącego sę z butl do atmosery przez otwory rozpylaczy z loścą osadów zgromadzoych w obrębe tych otworów moża wysuć wose, że tylo dla tego palwa e stwerdzoo zdolośc do gromadzea sę osadów a przyętym pozome stotośc. [3] oruta G.: Wyzaczae tredów parametru dagostyczego maszyy. ul. W, ro XLV, r 10 (554), str , [4] oruta G., Dzuba.: Wyzaczae parametrów tredów oporu przepływu ltru powetrza sla poazdu tereowego. ul. W, ro XLV, r 8-9 ( ), str , [5] Greń J.: tatystya matematycza. Modele zadaa. WN, Warszawa, 1984 Mr Grzegorz oruta, hd., g. ssstat roessor the Faculty o echcal ceces at Uversty o Warma ad Mazury Olszty. Dr ż. Grzegorz oruta adut a Wydzale Nau echczych Uwersytetu Warmńso-Mazursego w Olsztye. 906