(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2012/25 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. A01N 43/56 ( ) A01N 25/32 ( ) A01P 7/04 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Selektywne insektycydy na bazie diamidów kwasu antranilowego i sejfnery (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2008/40 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2012/11 (73) Uprawniony z patentu: Bayer CropScience AG, Monheim, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 REINER FISCHER, Monheim am Rhein, DE RÜDIGER FISCHER, Pulheim, DE CHRISTIAN FUNKE, Leichlingen, DE ACHIM. DR HENSE, Leverkusen, DE WOLFRAM ANDERSCH, Bergisch Gladbach, DE HEIKE HUNGENBERG, Langenfeld, DE WOLFGANG THIELERT, Odenthal, DE UDO RECKMANN, Köln, DE LOTHAR WILLMS, Hofheim am Taunus, DE CHRISTIAN ARNOLD, Langenfeld, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Mirosława Ważyńska JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH SP.J. ul. Żurawia 47/ Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 14709/12/P-RO/MW/KM EP Selektywne insektycydy na bazie diamidów kwasu antranilowego i sejfnery Opis [0001] Wynalazek dotyczy selektywnych skutecznych owadobójczo i/lub roztoczobójczo kombinacji substancji czynnej, które zawierają, z jednej strony, amidy kwasu antranilowego i przynajmniej jeden poprawiający tolerancję roślin uprawnych związek, z drugiej strony, jak i ich zastosowania do selektywnego zwalczania owadów i/lub przędziorków u różnych uprawnych roślin użytkowych. [0002] Dalej wiadomo, że określone diamidy kwasu antranilowego mają właściwości owadobójcze (WO 01/70671, WO 02/094791, WO 03/015519, WO 03/ WO 03/015518, WO 03/024222, WO 03/016282, WO 03/016283, WO 03/062226, WO 03/027099). [0003] Dalej wiadomo, że określone, poprawiające tolerancję roślin uprawnych związki jak cyjometrinil lub flurazol zwiększają toksyczność insektycydu propoksuru wobec opornego szczepu muchy domowej, co jest wskazaniem, że wspomniane poprawiające tolerancję roślin uprawnych związki są metabolizowane przez oksydazę o funkcji mieszanej roślin uprawnych. (M.L. Ketchersid i wsp., Weed Science, tom 33, Nr 6, , ) [0004] Uwzględniono tu wyraźnie opisane w tych publikacjach wzory generyczne i definicje jak i opisane tam poszczególne związki. [0005] Zaskakująco stwierdzono, że określone amidy kwasu antranilowego przy jednoczesnym zastosowaniu z opisywanymi dalej, zwiększającymi tolerancję roślin uprawnych związkami (sejfnerami/antidotami) mogą być szczególnie korzystnie stosowane jako szeroko działające preparaty kombinowane do selektywnego zwalczania owadów. [0006] Przedmiotem wynalazku są selektywne owadobójcze i/lub roztoczobójcze środki zawierające skuteczną ilość kombinacji substancji czynnych obejmujące jako komponentę (a) co najmniej jeden antraniloamid o wzorze (III-a) według zastrzeżenia 1 i przy czym związki o wzorze ogólnym (III-a) obejmują poza tym tlenki N i sole, i (b) co najmniej jeden ze związków poprawiających tolerancję roślin uprawnych z następującej grupy związków: klokwintocet meksylu, fenchlorazol etylu, izoksadifen etylu, mefenpir dietylu, furylazol, fenklorym, kumyluron, dymron, dimepiperan i jeden z wymienionych w następującej tabeli związków o wzorze ogólnym (IV-e)

3 - 2 - R 16D R 19D R 20D X 4D t X 5D v H H 2-OCH 3 - H H 2-OCH 3, 5-CH 3 - do zwalczania owadów i/lub pajęczaków. [0007] Związki o wzorze (III-a) mogą występować również w zależności od rodzaju podstawników, jako geometryczne i/lub optyczne izomery lub mieszaniny izomerów, w różnych składach, które ewentualnie mogą być stosowane zwyczajnie oddzielnie. Zarówno czyste izomery jak również mieszaniny izomerów można stosować w środkach według wynalazku i doprowadzać do zastosowania według wynalazku. Poniżej dla uproszczenia mówi się jednak zawsze o związkach o wzorze (III-a), chociaż ma się na myśli zarówno czyste związki jak i ewentualnie również mieszaniny różnych udziałów związków izomerycznych. [0008] Amidy kwasu antranilowego środków roztoczobójczych i/lub owadobójczych są zdefiniowane przez wzór (III-a). [0009] Kombinacje substancji czynnej zawierają następujące związki o wzorze (III-a): Tabela 5: Nr R 2C R 3C R 4C R 5C R 7C R 9C Fp. ( C) III-a-1 H Me Me Cl Cl CF III-a-2 H Me Me Cl Cl OCH 2 CF

4 - 3 - III-a-3 H Me Me Cl Cl Cl III-a-4 H Me Me Cl Cl Br III-a-5 H Me Cl Cl Cl CF III-a-6 H Me Cl Cl Cl OCH 2 CF III-a-7 H Me Cl Cl Cl Cl III-a-8 H Me Cl Cl Cl Br III-a-9 H i-pr Me Cl Cl CF III-a-10 H i-pr Me Cl Cl OCH 2 CF III-a-11 H i-pr Me Cl Cl Cl III-a-12 H i-pr Me Cl Cl Br III-a-13 H i-pr Cl Cl Cl CF III-a-14 H i-pr Cl Cl Cl OCH 2 CF III-a-15 H i-pr Cl Cl Cl Cl III-a-16 H i-pr Cl Cl Cl Br III-a-17 H Me Me CN Cl CF III-a-18 H Me Me CN Cl Br [0010] Związki o wzorze (IV-e) mogą występować również w zależności od rodzaju podstawników, jako geometryczne i/lub optyczne izomery lub mieszaniny izomerów, w różnych składach, które ewentualnie mogą być stosowane zwyczajnie oddzielnie. Zarówno czyste izomery jak również mieszaniny izomerów można stosować w środkach według wynalazku i doprowadzać do zastosowania według wynalazku. Poniżej dla uproszczenia mówi się jednak zawsze o związkach o wzorze (IV-e), chociaż ma się na myśli zarówno czyste związki jak i ewentualnie również mieszaniny różnych udziałów związków izomerycznych. [0010] Związki o wzorze (IV-e) mogą występować również w zależności od rodzaju podstawników, jako geometryczne i/lub optyczne izomery lub mieszaniny izomerów, w różnych składach, które ewentualnie mogą być stosowane zwyczajnie oddzielnie. Zarówno czyste izomery jak również mieszaniny izomerów można stosować w środkach według wynalazku i doprowadzać do zastosowania według wynalazku. Poniżej dla uproszczenia mówi się jednak zawsze o związkach o wzorze (IV-e), chociaż ma się na myśli zarówno czyste związki jak i ewentualnie również mieszaniny różnych udziałów związków izomerycznych.

5 - 4 - [0011] Związkami o wzorze (IV-e) są: Tabela 10 Nr R 16D R 19D R 20D X 4D t X 5D v IV-e-5 H H 2-OCH 3 - IV-e-11 H H 2-OCH 3, 5-CH 3 - [0012] Poprawiającymi tolerancję roślin uprawnych związkami komponenty (b)] są klokwintocet meksylu, fenchlorazol etylu, izoksadifen etylu, mefenpir dietylu, furylazol, fenklorym, kumyluron, dymron, dimepiperan i związki IV-e-5 i IV-e-11, przy czym szczególnie wyróżniane są klokwintocet meksylu i mefenpir dietylu. Szczególnie wyróżnione byłyby poza tym izoksadifen etylu i IV-e-5. Tabela 11 Przykłady kombinacji według wynalazku Substancja czynna o wzorze (III) Sejfner Klokwintocet meksylu Fenchlorazol etylu Izoksadifen etylu Mefenpir dietylu Furylazol Fenklorym Kumyluron Daimuron /Dymron Dimepiperan IV-e-11 IV-e-5 Klokwintocet meksylu

6 - 5 - Fenchlorazol etylu Izoksadifen etylu Mefenpir dietylu Furylazol Fenklorym Kumyluron Daimuron /Dymron Dimepiperan IV-e-11 IV-e-5 [0013] Stosowane jako sejfnery związki o wzorze ogólnym (IV-e) są znane i/lub mogą być otrzymane według znanych sobie procesów (por. WO 99/66795, US 6,251,827). [0014] Zaskakująco odkryto, że zdefiniowane wyżej kombinacje substancji czynnych z amidów kwasu antranilowego o wzorze (III-a) i sejfnery (antidota) z wymienionej wyżej grupy (b) mają dobrą skuteczność owadobójczą i/lub roztoczobójczą i mogą być stosowane w różnych uprawach do selektywnego zwalczania owadów. [0015] Przy tym całkowicie zaskakująco zauważa się, że związki z wymienionej wyżej grupy (b) są zdolne do częściowego nasilania skuteczności owadobójczej i/lub roztoczobójczej amidów kwasu antranilowego o wzorze ogólnym (III-a), tak, że obserwowane jest działanie synergistyczne. [0016] Kombinacje substancji czynnych mogą być zastosowane np. przy następujących roślinach: Dwuliścienne uprawy gatunków: Gossypium, Glycine, Beta, Daucus, Phaseolus, Pisum, Solanum, Linum, Ipomoea, Vicia, Nicotiana, Lycopersicon, Arachis, Brassica, Lactuca, Cucumis, Cuburbita, Helianthus. Jednoliścienne uprawy gatunków: Oryza, Zea, Triticum, Hordeum, Avena, Secale, Sorghum, Panicum, Saccharum, Ananas, Asparagus, Allium. [0017] Zastosowanie kombinacji substancji czynnych nie jest jednak w żaden sposób ograniczone do tych gatunków, lecz tak samo rozciąga się również na inne rośliny. [0018] Stosunki wagowe substancji czynnych w kombinacjach substancji czynnych mogą zmieniać się we względnie dużym zakresie. Ogólnie na 1 część wagową substancji czynnej o wzorze (I) wzgl. (II) wzgl. (III) przypada 0,001 do 1000 części wagowych, korzystnie 0,01 do 100 części wagowych, szczególnie korzystnie 0,05 do 10 części wagowych i najbardziej korzystnie 0,07 do 1,5 jednego z wymienionych powyżej pod (b) poprawiających tolerancje roślin uprawnych związków (antidotów/sejfnerów). [0019] Substancje czynne wzgl. kombinacje substancji czynnych według wynalazku mogą

7 - 6 - być przeprowadzone w ogólnie przyjęte preparaty, jak roztwory, emulsje, proszki do oprysków, zawiesiny, środki do rozpylania, pasty, rozpuszczalne proszki, granulaty, aerozole, koncentraty zawiesino-emulsyjne, impregnowane substancją czynną materiały naturalne i syntetyczne jak i mikrokapsułki w substancjach polimerowych. [0020] Te preparaty wytwarzane są w znany sposób, np. poprzez zmieszanie substancji czynnych ze środkami rozcieńczającymi, a więc płynnymi rozpuszczalnikami i/lub stałymi substancjami nośnikowymi, ewentualnie przy użyciu środków aktywnych powierzchniowo, a więc środków emulgujących i/lub środków dyspergujących i/lub środków pianotwórczych. [0021] W przypadku użycia wody jako rozcieńczalnika mogą być zastosowane np. również organiczne rozpuszczalniki jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekłe rozpuszczalniki pod uwagę brane są zasadniczo: aromaty, jak ksylol, toluol lub alkilonaftaleny, chlorowane aromaty lub chlorowane węglowodory alifatyczne, jak chlorobenzol, chloroetylen lub chlorek metylenu, węglowodory alifatyczne, jak cykloheksan lub parafiny, np. frakcje ropy naftowej, oleje mineralne i roślinne, alkohole jak butanol lub glikol jak i ich etery i estry, ketony, jak aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki jak dimetyloformamid i dimetylosulfotlenek, jak i woda. [0022] Jako stałe materiały nośnikowe brane są pod uwagę: np. sole amonu i naturalne mączki skalne, jak kaoliny, ziemie ilaste, talk, kreda, kwarc, attapulgit, montmorylonit lub ziemia okrzemkowa i syntetyczne mączki skalne, jak wysoko zdyspergowana krzemionka, tlenek glinu i krzemiany, jako stałe substancje nośnikowe dla granulatów: np. łamane i frakcjonowane skały naturalne, jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit, dolomit jak i granulaty syntetyczne z nieorganicznych i organicznych mączek jak i granulaty z organicznych materiałów jak trociny, łupiny orzecha kokosowego, kolby kukurydzy i łodygi tytoniu; jako środki emulgujące i/lub pianotwórcze brane są pod uwagę: np. niejonogenne i anionowe emulgatory, jak polioksyetylowe estry kwasu tłuszczowego, polioksyetylowe etery alkoholi tłuszczowych, np. alkiloarylowy eter poliglikolowy, sulfoniany alkilu, siarczany alkilu, sulfoniany arylu jak i hydrolizaty białka; jako środki dyspergujące brane są pod uwagę: np. ługi ligninowosiarczkowe i metyloceluloza. [0023] W preparatach mogą być stosowane kleje jak karboksymetyloceluloza, naturalne i syntetyczne proszkowe, granulowane lub lateksopodobne polimery, jak guma arabska, alkohol poliwinylowy, octan poliwinylu, jak i naturalne fosfolipidy, jak kefaliny i lecytyny, oraz fosfolipidy syntetyczne. Dalszymi dodatkami mogą być oleje mineralne i roślinne. [0024] Mogą być stosowane barwniki, jaki nieorganiczne pigmenty, np. tlenek żelaza, tlenek tytanu, błękit żelazowo-cyjanowy i barwniki organiczne, jak barwniki alizarynowe, azowe i metaloftalocyjaninowe oraz śladowe składniki odżywcze, jak sole żelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu i cynku. [0025] Preparaty zawierają zazwyczaj pomiędzy 0,1 a 95 procent wagowych substancji czynnej włączając ochronne substancje czynne, korzystnie pomiędzy 0,5 a 90 %. [0026] Kombinacje substancji czynnych ogólnie podane są do zastosowania w postaci

8 - 7 - gotowych preparatów. Zawarte w kombinacjach substancji czynnych substancje czynne mogą być również mieszane przy zastosowaniu w poszczególnych preparatach, tzn. podane do zastosowania w postaci mieszanin zbiornikowych. [0027] Kombinacje substancji czynnych mogą być stosowane jako takie lub znajdują zastosowanie w swoich preparatach ponadto również w mieszaninie ze znanymi herbicydami, przy czym ponownie możliwe są gotowe preparaty lub mieszaniny zbiornikowe. Możliwa jest również mieszanina z innymi znanymi substancjami czynnymi, jak fungicydy, insektycydy, akarycydy, nematocydy, substancje wabiące, bakteriocydy, substancje ochronne, przeciwko zjadaniu przez ptaki, substancjami wzrostowymi, składnikami odżywczymi dla roślin i środkami poprawiającymi strukturę gleby. Do określonych celów zastosowania, zwłaszcza w procesie po wzejściu, może być dalej korzystne włączenie do preparatów jako kolejnych substancji dodatkowych tolerowanych przez rośliny olei mineralnych lub roślinnych (np. preparat handlowy "Rako Binol") lub soli amonu jak np. siarczan amonu lub rodanek amonu. [0028] Substancje czynne mogą być stosowane jako takie, w postaci swoich preparatów lub przygotowanych z nich przez dalsze rozcieńczanie postaci stosowanych, jak gotowe do użycia roztwory, zawiesiny, emulsje, proszki, pasty i granulaty. Stosowanie odbywa się w przyjęty sposób, np. przez podlewanie, opryskiwanie, posypywanie, opylanie lub rozrzucanie. [0029] Stosowane ilości kombinacji substancji czynnych mogą być zmieniane w wiadomym zakresie; zależą one m. in. od pogody i od czynników podłoża. Ogólnie stosowane ilości wynoszą pomiędzy 0,005 a 5 kg na ha, korzystnie pomiędzy 0,01 i 2 kg na ha, szczególnie korzystnie pomiędzy 0,05 i 1,0 kg na ha. [0030] Kombinacje substancji czynnych mogą być zastosowane przed i po wzejściu roślin, a więc w procesie przed wzejściem i po wzejściu. [0031] Stosowane sejfnery mogą w zależności od swoich właściwości być stosowane do wstępnego zaprawiania nasion rośliny uprawnej (bejcowanie nasion) lub być naniesione przez zasiewem w bruzdy siewne lub stosowane wraz z herbicydem przed i po wzejściu roślin. [0032] Kombinacje substancji czynnych nadają się do zwalczania szkodników zwierzęcych, korzystnie stawonogów i nicieni, zwłaszcza owadów i pajęczaków, które występują w rolnictwie, zdrowiu zwierząt w lasach, w ochronie zasobów i materiałów jak i w sektorze higieny. Są one skuteczne wobec wrażliwych i opornych gatunków jak i wobec wszystkich lub poszczególnych stadiów rozwoju. Do wymienionych wyżej szkodników należą: Z rzędu Isopoda np. Oniscus asellus, Armadillidium vulgare, Porcellio scaber. Z rzędu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus. Z rzędu Chilopoda np. Geophilus carpophagus, Scutigera spp. Z rzędu Symphyla np. Scutigerella immaculata. Z rzędu Thysanura np. Lepisma saccharina.

9 Z rzędu Collembola np. Onychiurus armatus Z rzędu Orthoptera np. Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratorioides, Melanoplus spp., Schistocerca gregaria. Z rzędu Blattaria np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Leucophaea maderae, Blattella germanica. Z rzędu Dermaptera np. Forficula auricularia. Z rzędu Isoptera np. Reticulitermes spp.. Z rzędu Phthiraptera np. Pediculus humanus corporis, Haematopinus spp., Linognathus spp., Trichodectes spp., Damalinia spp.. Z rzędu Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci, Thrips palmi, Frankliniella occidentalis. Z rzędu Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma quadrata, Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma spp. Z rzędu Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gossypii, Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Aphis fabae, Aphis pomi, Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arundinis, Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Empoasca spp., Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia oleae, Laodelphax striatellus, Nilaparvata lugens, Aonidiella aurantii, Aspidiotus hederae, Pseudococcus spp., Psylla spp. Z rzędu Lepidoptera np. Pectinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blancardella, Hyponomeuta padella, Plutella xylostella, Malacosoma neustria, Euproctis chrysorrhoea, Lymantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phyllocnistis citrella, Agrotis spp., Euxoa spp., Feltia spp., Earias insulana, Heliothis spp., Mamestra brassicae, Panolis flammea, Spodoptera spp., Trichoplusia ni, Carpocapsa pomonella, Pieris spp., Chilo spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuehniella, Galleria mellonella, Tineola bisselliella, Tinea pellionella, Hofmannophila pseudospretella, Cacoecia podana, Capua reticulana, Choristoneura fumiferana, Clysia ambiguella, Homona magnanima, Tortrix viridana, Cnaphalocerus spp., Oulema oryzae. Z rzędu Coleoptera np. Anobium punctatum, Rhizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acanthoscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa decemlineata, Phaedon cochleariae, Diabrotica spp., Psylliodes chrysocephala, Epilachna varivestis, Atomaria spp., Oryzaephilus surinamensis, Anthonomus spp., Sitophilus spp., Otiorrhynchus sulcatus, Cosmopolites sordidus, Ceuthorrhynchus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Ptinus spp., Niptus hololeucus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Tenebrio molitor, Agriotes spp., Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solstitialis, Costelytra zealandica, Lissorhoptrus oryzophilus. Z rzędu Hymenoptera np. Diprion spp., Hoplocampa spp., Lasius spp., Monomoriuin pharaonis, Vespa spp.

10 - 9 - Z rzędu Diptera np. Aedes spp., Anopheles spp., Culex spp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fannia spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., Chrysomyia spp., Cuterebra spp., Gastrophilus spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hortulanus, Oscinella frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoscyami, Ceratitis capitata, Dacus oleae, Tipula paludosa, Hylemyia spp., Liriomyza spp. Z rzędu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Ceratophyllus spp. Z klasy Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodectus mactans, Acarus siro, Argas spp., Ornithodoros spp., Dermanyssus gallinae, Eriophyes ribis, Phyllocoptruta oleivora, Boophilus spp., Rhipicephalus spp., Amblyomma spp., Hyalomma spp., Ixodes spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Sarcoptes spp., Tarsonemus spp., Bryobia praetiosa, Panonychus spp., Tetranychus spp., Hemitarsonemus spp., Brevipalpus spp. [0033] Do pasożytniczych nicieni roślin należą np. Pratylenchus spp., Radopholus similis, Ditylenchus dipsaci, Tylenchulus semipenetrans, Heterodera spp., Globodera spp., Meloidogyne spp., Aphelenchoides spp., Longidorus spp., Xiphinema spp., Trichodorus spp., Bursaphelenchus spp. [0034] Kombinacje substancji czynnych mogą występować w przyjętych w sprzedaży preparatach jak i w przygotowanych z tych preparatów postaciach stosowanych w mieszaninie z synergistami. Synergistami są związki, dzięki którym zwiększa się skuteczność substancji czynnej, mimo że dodany synergista sam nie musi działać aktywnie. [0035] Ilość substancji czynnej postaci stosowanej przygotowanej z przyjętych w sprzedaży formuł może zmieniać się w szerokich zakresach. Stężenie substancji czynnej postaci stosowanych może wynosić od 0, aż do 95%wag. substancji czynnej, korzystnie pomiędzy 0,0001 a 1% wag. [0036] Zastosowanie odbywa się w postaci dopasowanej do przyjętego sposobu. [0037] Według wynalazku mogą być zaprawiane wszystkie rośliny i części roślin. Przez rośliny rozumiane są tutaj wszystkie rośliny i populacje roślin, jak pożądane i niepożądane gatunki dzikich roślin lub roślin uprawnych (włączając naturalnie występujące rośliny uprawne). Roślinami uprawnymi mogą być rośliny, które mogą być otrzymane poprzez konwencjonalne sposoby uprawy i optymalizacji lub poprzez sposoby biotechnologiczne i inżynierii genetycznej lub kombinacje tych sposobów, włączając rośliny transgeniczne i włączając objęte ochroną gatunkową chronione i niechronione odmiany roślin. Przez części roślin powinny być rozumiane wszystkie nadziemne i podziemne części i organy roślin, jak pęd, liść, kwiat i korzeń, przy czym wymienione są przykładowo liście, igły, łodygi, pnie, kwiaty, owocniki, owoce i nasiona jak i korzenie, bulwy i kłącza. Do części roślin należą także plony jak i wegetatywny i generatywny materiał siewny, przykładowo sadzonki, bulwy, kłącza, rozłogi i nasiona. [0038] Zaprawianie roślin i części roślin według wynalazku substancjami czynnymi następuje bezpośrednio lub poprzez oddziaływanie na ich otoczenie, środowisko lub miejsce składowania według ogólnie przyjętych sposobów zaprawiania, np. poprzez

11 zanurzanie, natryskiwanie, opryskiwanie, zamgławianie, posypywanie, wcieranie a przy materiale siewnym, zwłaszcza przy nasionach, dalej przez powlekanie jedno- lub wielowarstwowe. [0039] Jak już wspomniano wyżej, według wynalazku mogą być zaprawiane wszystkie rośliny i ich roślin. W korzystnym przykładzie wykonania są zaprawione występujące dziko lub otrzymane poprzez konwencjonalne biologiczne sposoby hodowli, jak krzyżowanie lub fuzja protoplastów rodzaje roślin i odmiany roślin jak i ich części. W innym korzystnym przykładzie wykonania są zaprawione transgeniczne rośliny i odmiany roślin, które otrzymano sposobami inżynierii genetycznej, ewentualnie w kombinacji ze sposobami konwencjonalnymi (Genetically Modified Organisms) i ich części. Termin "części" lub "części roślin" lub "części roślinne" wyjaśniono powyżej. [0040] Szczególnie korzystnie zaprawione są według wynalazku rośliny każdorazowo przyjętych w sprzedaży lub będących w użytku odmian roślin. [0041] W zależności od rodzaju roślin, lub odmian roślin, ich umiejscowienia i warunków wzrostu (podłoży, klimatu, okresu wegetacyjnego, odżywiania) mogą występować poprzez zaprawianie według wynalazku również działania nadaddytywne ("synergistyczne"). Tak więc możliwe są przykładowo zmniejszone stosowane ilości i/lub poszerzenie spektrum działania i/lub wzmacnianie działania stosowanych według wynalazku surowców i środków, lepszy wzrost roślin, polepszona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na susze lub zawartość soli w wodzie i w glebie, lepsze kwitnienie, łatwiejsze pozyskiwania plonów, przyspieszone dojrzewanie, wyższe wydajności zbiorów, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych plonów, wyższa trwałość przy przechowywaniu i/lub polepszenie charakterystyki przetwórstwa zebranych plonów, które wykraczają właściwie powyżej oczekiwanych efektów. [0042] Do korzystnych zaprawianych według wynalazku roślin lub odmian roślin transgenicznych (otrzymanych dzięki inżynierii genetycznej) należą wszystkie rośliny, które otrzymano przez modyfikację inżynierią genową materiału genetycznego, czemu rośliny te zawdzięczają szczególnie korzystnie wartościowe właściwości ("cechy"). Przykładami takich właściwości są lepszy wzrost roślin, polepszona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na susze lub zawartość soli w wodzie i w glebie, lepsze kwitnienie, łatwiejsze pozyskiwanie plonów, przyspieszone dojrzewanie, wyższe wydajności zbiorów, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych plonów, wyższa trwałość przy przechowywaniu i/lub polepszenie charakterystyki przetwórstwa zebranych plonów. Dalszymi i szczególnie wyróżniającymi się przykładami tych właściwości jest lepsza obrona roślin przed szkodnikami zwierzęcymi i mikrobami, takimi jak owady, roztocze, fitopatogenne grzyby, bakterie i/lub wirusy, jak również zwiększona tolerancja roślin przeciw określonym chwastobójczym substancjom czynnym. Jako przykłady roślin transgenicznych można wymienić ważne rośliny użytkowe, jak zboża (pszenica, ryż), kukurydza, soja, ziemniak, bawełna, rzepak oraz rośliny owocowe (z takimi owocami jak jabłka, gruszki, owoce cytrusowe i winogrona), przy czym na szczególną uwagę zasługują kukurydza, soja, ziemniak, bawełna i rzepak. Jako właściwości ( cechy ) na szczególne podkreślenie zasługuje polepszona obrona roślin przeciw owadom dzięki powstającej w roślinach toksynie, zwłaszcza tym powstającym w

12 roślinach pod wpływem materiału genetycznego z Bacillus thuringiensis (np. przez geny CryIA(a), CryIA(b), CryIA(c), CryIIA, CryIIIA, CryIIIB2, Cry9c Cry2Ab, Cry3Bb i CryIF jak i ich kombinacje) (zwanych dalej roślinami Bt ). Właściwościami ( cechami ) wartymi szczególnego podkreślenia są polepszona tolerancja roślin na określone substancje chwastobójcze, przykładowo imidazolinony, sulfonylomoczniki, glifosat lub fosfinotrycynę (np. gen "PAT"). W danym przypadku geny nadające pożądane właściwości ( cechy ) mogą być obecne w kombinacjach ze sobą w roślinach transgenicznych. Jako przykłady roślin Bt można wymienić odmiany kukurydzy, odmiany bawełny, odmiany soi i odmiany ziemniaka, które sprzedaje się pod nazwami handlowymi YIELD GARD (np. kukurydza, bawełna, soja), KnockOut (np. kukurydza), StarLink (np. kukurydza), Bollgard (bawełna), Nucoton (bawełna) i NewLeaf (ziemniak). Jako przykłady tolerujących herbicydy roślin można wymienić odmiany kukurydzy, odmiany bawełny i odmiany soi, które sprzedaje się pod nazwami handlowymi Roundup Ready (tolerancja na glifosat np. kukurydza, bawełna, soja), Liberty Link (tolerancja na fosfinotrycynę np. rzepak), IMI (tolerancja na imidazolinony) i STS (tolerancja na sulfonylomoczniki np. kukurydza). Jako rośliny oporne na herbicydy (rośliny hodowane konwencjonalnie dla nadania odporności na herbicydy) można również wymienić odmiany sprzedawane pod nazwą Clearfield (np. kukurydzę). Te stwierdzenia odnoszą się oczywiście także do odmian, które mają takie lub wymagające jeszcze rozwinięcia właściwości genetyczne ( cechy ) i które zostaną opracowane i/lub będą dostępne na rynku w przyszłości. [0043] Wymienione rośliny mogą być szczególnie korzystnie zaprawione według wynalazku mieszaninami substancji czynnych. Podane wyżej przy mieszaninach korzystne dziedziny obowiązują również dla zaprawiania tych roślin. Szczególnie wyróżniane jest zaprawianie roślin mieszaninami wymienionymi specjalnie w tekście. Przykłady zaprawiania opryskiem opryskiwacz gąsienicowy [0044] rozpuszczalnik: adjuwant: woda ester metylowy oleju rzepakowego [0045] Do wytworzenia odpowiedniego do tego celu roztworu miesza się 1 część wagową preparatu z podaną ilością wody i adjuwantu i rozcieńcza się koncentrat wodą do żądanego stężenia. Heliothis armigera - test [0046] Rośliny bawełny (Gossypium hirsutum) są spryskane pożądanym stosowanym stężeniem i zasiedlone gąsienicami słonecznicy orężówki (Heliothis armigera, tak długo, jak długo liście są jeszcze mokre. Spodoptera frugiperda - test [0047] Rośliny kukurydzy (Zea mais) są spryskane pożądanym stosowanym stężeniem i zasiedlone gąsienicami sówki (Spodoptera frugiperda), tak długo, jak długo liście są jeszcze mokre.

13 [0048] Po pożądanym czasie określana jest śmiertelność w %. Przy tym 100% oznacza, że wszystkie larwy, względnie mszyce zostały zabite; 0% oznacza, że nie zostały zabite żadne larwy, względnie mszyce. Uzyskane wartości śmiertelności oblicza się według wzoru Colbiego (patrz kartka 1). [0049] W tym teście następujące kombinacje według zgłoszenia wykazały np. synergistycznie wzmocnioną skuteczność w porównaniu do stosowanych pojedynczo komponentów: Tabela H Owady szkodliwe dla roślin Heliothis armigera - test Preparat Stężenie w g ai/ha Śmiertelność w po 3d III-a-4 SC 015 0, Izoksadifen etylu WG III-a-4 + Izoksadifen etylu (1 : 260,4) stwierdz.* obl.** według wynalazku Mefenpir WG III-a-4 + Mefenpir (1 : 260,4) stwierdz.* obl.** według wynalazku 0, IV-e-5 WG III-a-4 + IV-e-5 (1 : 260,4) stwierdz.* obl.** według wynalazku 0, Klokwintocet meksylu WP III-a-4 + Klokwintocet meksylu (1 : 260,4) stwierdz.* według wynalazku 0, * Stwierdz. = działanie stwierdzone.** obl.** = obliczone działanie według wzoru Colby'ego % obl.**

14 Tabela K Owady szkodliwe dla roślin Spodoptera frugiperda - test Preparat Stężenie w g ai/ha Śmiertelność w % po 7d III-a-4 SC 015 0, Izoksadifen etylu WG Mefenpir WG III-a-4 + Mefenpir (1 : 260,4) stwierdz.* obl.* * według wynalazku 0, IV-e-5 WG III-a-4 + IV-e-5 (1 : 260,4) stwierdz.* obl.* * według wynalazku 0, * Stwierdz. = działanie stwierdzone.** obl.** = obliczone działanie według wzoru Colby'ego Sporządziła i zweryfikowała Mirosława Ważyńska Rzecznik patentowy

15 Zastrzeżenia patentowe 1. Owadobójczy i/lub roztoczobójczy środek zawierający skuteczną ilość kombinacji substancji czynnych obejmujący jako komponentę (a) co najmniej jeden antraniloamid o wzorze (III-a) według następującej tabeli, Nr R 2C R 3C R 4C R 5C R 7C R 9C III-a-1 H Me Me Cl Cl CF 3 III-a-2 H Me Met Cl Cl OCH 2 CF 3 III-a-3 H Me Me Cl Cl Cl III-a-4 H Me Me Cl Cl Br III-a-5 H Me Cl CI Cl CF 3 III-a-6 H Me Cl Cl Cl OCH 2 CF 3 III-a-7 H Me Cl Cl Cl Cl III-a-8 H Me Cl Cl Cl Br III-a-9 H i-pr Me Cl CI CF 3 III-a-10 H i-pr Me CI Cl OCH 2 CF 3 III-a-11 H i-pr Me Cl Cl Cl III-a-12 H i-pr Me CI Cl Br III-a-13 H i-pr Cl Cl Cl CF 3 III-a-14 H i-pr Cl Cl Cl OCH 2 CF 3 III-a-15 H i-pr Cl Cl Cl Cl III-a-16 H i-pr Cl Cl Cl Br III-a-17 H Me Me CN Cl CF 3 III-a-18 H Me Me CN Cl Br

16 i jako komponentę (b) co najmniej jeden z poprawiających tolerancję roślin uprawnych związek wybrany spośród klokwintocet meksylu, fenchlorazol etylu, izoksadifen etylu, mefenpir dietylu, furylazol, fenklorym, kumyluron, dymron, dimepiperan i jeden z wymienionych w następującej tabeli związków o wzorze ogólnym (IV-e) R 16D R 19D R 20D X 4D t X 5D v H H 2-OCH 3 - H H 2-OCH 3, S-CH 3-2. Środek według zastrzeżenia 1, obejmujący jako komponentę (b) co najmniej jeden poprawiający tolerancję roślin uprawnych związek wybrany spośród klokwintocetu meksylu, izoksadifenu etylu, mefenpir dietylu i następującego związku 3. Środki według zastrzeżenia 1 albo 2 obejmujące jako komponentę (a) co najmniej jeden antraniloamid o wzorze (III-a) według następującej tabeli,

17 Nr R 2C R 3C R 4C R 5C R 7C R 9C III-a-4 H Me Me Cl Cl Br III-a-8 H Me Cl Cl Cl Br III-a-9 H i-pr Me Cl Cl CF 3 III-a-12 H i-pr Me Cl Cl Br III-a-16 H i-pr Cl Cl Cl Br III-a-17 H Me Me CN Cl CF 3 III-a-18 H Me Me CN Cl Br 4. Środki według jednego z zastrzeżeń 1 do 3, obejmujące jako komponentę (a) związek III-a-4 5. Środki według jednego z zastrzeżeń 1 do 3, obejmujące jako komponentę (a) związek III-a-18

18 Zastosowanie środka według jednego lub wielu zastrzeżeń 1 do 5 do zwalczania owadów i/lub pajęczaków. 7. Sposób zwalczania owadów i/lub roztoczy, znamienny tym, że pozwala się oddziaływać środkowi, jaki zdefiniowano w zastrzeżeniach 1 do 5, na owady i/lub pajęczaki i/lub ich środowisko. Sporządziła i zweryfikowała Mirosława Ważyńska Rzecznik patentowy