(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPSPLITA PLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EURPEJSKIEG (19) PL (11) PL/EP (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (51) Int. Cl. A23B7/154 ( ) (97) udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Europejski Biuletyn Patentowy 2008/37 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Sposób hamowania degradacji otwierania się kapelusza i/lub brązowienia grzybów jadalnych (30) Pierwszeństwo: NL (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2006/25 (45) złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 02/2009 (73) Uprawniony z patentu: Denka International Holding B.V., Barneveld, NL PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Den Braber Antonie Arie, Harderwijk, NL Moskal Janusz Ryszard, Hoevelaken, NL (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Gromek Ewa Warszawa skr. poczt. 335 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 K II-15/P23210PL00 EP B1 pis wynalazku Przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób hamowania degradacji, takiej jak otwieranie się kapelusza i/lub brązowienie grzybów jadalnych. Z praktyki wiadomo, że najwięcej konsumentów posiada jednoznaczną opinię na temat tego, jak powinny wyglądać grzyby jadalne. Z tego powodu konsumenci oczekują grzybów o barwie białej oraz nienaruszonych, na przykład, w momencie kupowania kapelusz grzyba nie powinien być otwarty. Chociaż niektóre grzyby, które stają się brązowe z (częściowo) otwartym kapeluszem mogą nadal być bardzo dobre do jedzenia, wartość przy sprzedaży takich grzybów obniża się znacznie lub takie grzyby stają się nawet niesprzedawalne. Ponieważ większość gatunków grzybów zbieranych może być przechowywana tylko przez krótki czas zanim nastąpi otwarcie kapelusza i zajdzie zbrązowienie, oznacza to, że okres, w którym grzyby mogą być transportowane musi być względnie krótki oraz, że czas zbioru nie może być wybrany dowolnie. W praktyce wiadomo, że niesprzedawalne grzyby stanowią znaczą stratę dla sprzedawców warzyw oraz (super)marketów. W praktyce niektórzy hamują proces otwierania się kapelusza oraz brązowienia grzybów przez przechowywanie oraz transport grzybów w warunkach chłodniczych. Powoduje to dodatkowe koszty, a poza tym stwierdzono, że otwieraniu się kapelusza oraz brązowieniu grzybów nie można skutecznie zapobiegać stosując jedynie przechowywanie i transport w warunkach chłodniczych. W japońskim opisie patentowym o numerze JP

3 2 ujawniono zastosowanie tymolu do hamowania brązowienia pieczarek. W japońskim opisie patentowym o numerze JP opisano zastosowanie kwasu fitynowego do otrzymywania pieczarek przetworzonych, na przykład, pieczarek w słoikach, w konserwach lub w tubach. W międzynarodowym opisie o numerze W 03/ opisano zastosowanie erytorbanu sodu, kwasu erytorbowego, kwasu askorbinowego, askorbinianu wapnia i L- cysteiny jako inhibitorów brązowienia. W opisie patentowym o numerze JP przedstawiono zastosowanie chloranu lub podchlorynu do obróbki pieczarek. W japońskim opisie patentowym o numerze JP ujawniono proces blanszowania pieczarek z zastosowaniem oleju oraz tłuszczu w celu zapobiegania brązowieniu pieczarek. Z tego powodu, przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób, dzięki któremu otwieranie się kapelusza lub brązowienie grzybów może być zahamowane w większym stopniu. Ponadto, przedmiotem niniejszego wynalazku jest alternatywny sposób hamowania rozkładu takiego jak otwieranie się kapelusza i brązowienie grzybów, w szczególności pieczarek. Przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób hamowania otwierania się kapelusza lub brązowienia grzybów jadalnych, szczególnie pieczarek, sposób obejmuje obróbkę grzybów jednym lub większą liczbą związków wybranych z grupy, która obejmuje: kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1- octowy (II), kwas metylo-2-cyklopenteno-1-octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2- oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1-octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny. Niespodziewanie odkryto, że wymienione związki są bardzo skuteczne do hamowania otwierania się kapeluszy i brązowienia grzybów. Ten typ związków ujawniono w opisie patentowym 2

4 3 St. Zjedn. Ameryki o numerze US oraz US Specjalista w tej dziedzinie szybko zrozumie, że obróbka grzybów może być przeprowadzana wieloma różnymi sposobami. Z tego powodu, grzyby przed ich zbiorem, powinny być spryskiwane lub nebulizowane roztworem, który zawiera jeden lub więcej wymienionych związków. Roztwór wymienionych związków może być także wprowadzany, na przykład, na półki do uprawy grzybów. Jest także oczywiste, że dodatkowo lub zamiast tego, grzyby mogą być także poddane obróbce po zbiorze. Przykładowo, zebrane grzyby mogą być przechowywane w opakowaniu, które zaopatrzone jest w źródło jednego lub więcej wymienionych związków. Szczególnie korzystne wyniki otrzymuje się, kiedy związek wybrany jest spośród cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octanu metylu(viii) lub ich mieszaniny. Według niniejszego wynalazku szczególnie korzystne jest, aby obróbka odbyła się poprzez: nebulizowanie roztworu związku(ów) nad grzybami; spryskiwanie grzybów roztworem związku(ów); podawanie związku(ów) w wodzie stosowanej do nawadniania grzybów lub stosowanie lotnej postaci związku(ów) w pobliżu grzybni. W zasadzie, obróbkę według niniejszego wynalazku można przeprowadzić przy zastosowaniu jakiegokolwiek odpowiedniego stężenia jednego lub więcej związków. dkryto, że szczególnie korzystne, jednakże jest, jeśli grzyby poddaje się obróbce przy stężeniu związku(ów), które zawiera się w zakresie od 0,1 do 400, korzystnie mmol/l, nawet bardziej korzystnie od 100 do 200 mmol/l. Wszystkie grzyby jadalne mogą być stosowane jako grzyby poddane obróbce. Jednakże, szczególnie korzystne wyniki, otrzymuje się dla grzybów, wybranych z gatunków: Agaricus arvensis, Agaricus bitorquis i Agaricus campestris, szcze- 3

5 4 gólnie Agaricus bisporus. Kolejny przedmiot niniejszego wynalazku obejmuje grzyby jadalne, szczególnie pieczarki, które poddaje się obróbce sposobem według jednego z zastrzeżeń. Zgodnie z kolejnym aspektem niniejszego wynalazku odnosi się on do opakowania dla grzybów, w którym to opakowaniu jest zaopatrzone w źródło jednego lub więcej związków wybranych z grupy obejmującej: kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II), kwas metylo-2- cyklopenteno-1-octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1- octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny. pakowanie dla grzybów korzystnie zaopatrzone jest w źródło jednego lub więcej związków wybranych spośród cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octanu metylu (VIII) lub ich mieszaniny. Kolejny aspekt niniejszego wynalazku odnosi się do zastosowania roztworu jednego lub więcej związków, które wybrane są z grupy obejmującej kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II), kwas metylo-2- cyklopenteno-1-octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1- octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny, w szczególności cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octanu metylu (VIII) lub ich mieszaniny, do hamowania otwierania się kapeluszy grzybów jadalnych. Niniejszy wynalazek przedstawiono w poniższych nieograniczających przykładach. 4

6 5 Przykłady Przykład 1 Dziesięć świeżo pociętych pieczarek (Agaricus bisporus; około 200 g) umieszcza się nóżkami do dołu na płytkach Petriego w każdym przypadku z 10 ml roztworu jednego ze związków według wynalazku (13,3 mol/l) w celu zahamowania otwierania się kapelusza oraz brązowienia. Roztwór zawiera także wodę, emulgator Tween 20 (0,01%) oraz chlorek sodu (0,03%). Roztwór jest całkowicie zaabsorbowany przez pieczarki. Pieczarki przechowuje się w standardowych warunkach przechowywania (w zamkniętym pudełku w temperaturze 5 C). Wystąpienie otwierania się kapeluszy i brązowienie określa się przez 7 dni. Badanie przeprowadza się przez porównanie z roztworem kontrolnym, który zawiera tylko wodę, Tween 20 i chlorek sodu, ale przy zachowaniu takich samych pozostałych warunków. W badaniach, znanych w tej dziedzinie, takich jak pomiar względnego otwarcia kapelusza, stosowano metody opisane inter alia w J.B.W. Hammond i R. Nichols, J. Gen. Microbiol. (1976), 93: Wyniki otrzymane dla aktywnych związków stosowanych w celu zahamowania otwierania się kapelusza oraz brązowienia przedstawiono poniżej: Kwas cyklopentylooctowy (I) W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce wykazały otwarcie mniejsze niż 80%. W przypadku pieczarek poddanych obróbce nie obserwuje się brązowienia. Kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze pieczarek poddanych obróbce roztworem kontrolnym (tutaj nazywanych nie poddanymi obróbce) są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze 5

7 6 pieczarek poddanych obróbce roztworem zawierającym związek aktywny (tutaj nazywane poddanymi obróbce) pozostają zamknięte. bserwuje się tylko lekkie zbrązowienie w przypadku pieczarek poddanych obróbce, podczas gdy pieczarki nie poddane obróbce wykazują wysoki stopień zbrązowienia. Kwas metylo-2-cyklopenteno-1-octowy (III) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce wykazały otwarcie mniejsze niż 25%. W przypadku pieczarek poddanych obróbce nie obserwuje się zbrązowienia. 2-cyklopenteno-1-octan izopropylu (IV) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce wykazały otwarcie mniejsze niż 15%. W przypadku pieczarek poddanych obróbce obserwuje się tylko lekkie zbrązowienie. 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu (V) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce wykazały niewielkie otwarcie. W przypadku pieczarek poddanych obróbce nie obserwuje się zbrązowienia. Cyklopentylidenooctan metylu(vi) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce pozostają zamknięte. W przypadku pieczarek poddanych obróbce nie obserwuje się zbrązowienia. Mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VII) i kwasu cyklopentenooctowego (VIIb) - W czasie 6

8 7 pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce głównie pozostają zamknięte. W przypadku pieczarek poddanych obróbce obserwuje się tylko lekkie zbrązowienie. 2-cyklohekseno-1-octan metylu (VIII) - W czasie pierwszych 2 dni nie obserwuje się istotnych różnic względem roztworu kontrolnego, ale po 7 dniach kapelusze nie poddanych obróbce pieczarek są całkowicie otwarte, podczas gdy kapelusze pieczarek poddanych obróbce pozostają całkowicie zamknięte. W przypadku pieczarek poddanych obróbce nie obserwuje się zbrązowienia. Wzory strukturalne zastosowanych związków, jak również pozostałych związków według wynalazku, przedstawiono na Fig. 1. Przykład 2 Te same badania, jak w przykładzie 1 powtarza się przez ekspozycję świeżo pociętych pieczarek (Agaricus bisporus) na mgłę roztworów zastosowanych w przykładzie 1 i przez wystawienie pieczarek, przed ich zbiorem, na działanie roztworów zastosowanych przez ich dodatek na półki do uprawy. Uzyskuje się porównywalne wyniki. Związki zastosowane według wynalazku, co jest wyraźnie widoczne w przedstawionych przykładach, korzystnie hamują otwieranie się kapeluszy i brązowienie pieczarek. Szczególnie korzystne jest hamujące działanie cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1- octanu metylu (VIII). Związki I, II i VIII są powszechnie dostępne. Specjalista w tej dziedzinie szybko zrozumie, że wynalazek może zmieniać się w różny sposób, bez odejścia od jego zakresu. 7

9 9 Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób hamowania otwierania się kapelusza i/lub brązowienia grzybów jadalnych, szczególnie pieczarek, obejmujący obróbkę grzybów jednym lub więcej związkami wybranymi z grupy obejmującej: kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II), kwas metylo-2- cyklopenteno-1-octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1- octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że związek wybiera się z grupy obejmującej: cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octanu metylu (VIII) lub ich mieszaniny. 3. Sposób według zastrz. 1 lub 2, znamienny tym, że obróbkę przeprowadza się przez: nebulizowanie roztworem związku(ów) nad grzybami; spryskiwanie grzybów roztworem związku(ów); podawanie związku(ów) w wodzie stosowanej do nawadniania grzybów lub przez stosowanie lotnej postaci związku(ów) w pobliżu grzyba. 4. Sposób według zastrz. 1, albo 2, albo 3, znamienny tym, że grzyby poddaje się obróbce przy stężeniu związku(ów) zawierającym się w zakresie od 0,1 do 400, korzystnie mmol/l, nawet bardziej korzystnie od 100 do 200 mmol/l. 5. Sposób według zastrz. 1, albo 2, albo 3, albo 4, znamienny tym, że grzyby wybiera się spośród gatunków: Agaricus arvensis, Agaricus bitorquis i Agaricus campestris, szczególnie Agaricus bisporus. 6. Grzyby jadalne, szczególnie pieczarki, poddane obróbce sposobem według któregokolwiek z wymienionych zastrzeżeń. 9

10 pakowanie do grzybów znamienne tym, że zaopatrzone jest w źródło jednego lub więcej związków wybranych z grupy obejmującej: kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II), kwas metylo-2-cyklopenteno-1- octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2- oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1-octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny. 8. pakowanie do grzybów według zastrz. 7, znamienne tym, że zaopatrzone jest w źródło jednego lub więcej związków wybranych z grupy obejmującej: cyklopentylidenooctan metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octan metylu (VIII) lub ich mieszaniny. 9. Zastosowanie roztworu jednego lub więcej związków wybranych z grupy obejmującej: kwas cyklopentylooctowy (I), kwas 2-cyklopenteno-1-octowy (II), kwas metylo-2- cyklopenteno-1-octowy (III), cyklo-penteno-1 -octan izopropylu (IV), 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu (V), cyklopentylidenooctan metylu (VI), mieszanina izomerów (VII) kwasu cyklopentylidenooctowego (VIIa) i kwasu 1-cyklopenteno-1- octowego (VIIb), 2-cyklohekseno-1-octan metylu(viii) lub ich mieszaniny, szczególnie cyklopentylidenooctanu metylu (VI) i 2-cyklohekseno-1-octanu metylu (VIII) lub ich mieszaniny do hamowania otwierania się kapelusza grzybów jadalnych. 10

11 8 Fig. 1 I Kwas cyklopentylooctowy H II Kwas 2-cyklo-penteno-1-octowy H III Kwas metylo-2-cyklopenteno-1- CH 3 octowy IV Cyklopenteno-1-octan izopropylu V 2-oksocyklopentanokarboksylan etylu CH 2 CH 3 VI Cyklopentylidenooctan metylu CH 3 VII Równowagowa mieszanina izomerów kwasu cyklopentylidenooctowego i kwasu 1-cyklopenteno-1-octowego H 2:1 H VIII 2-cyklohekseno-1-octan metylu CH 3 8