(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (1) Int. Cl. C11D3/40 (06.01) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Europejski Biuletyn Patentowy 09/18 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Kompozycje do obróbki bielizny do prania (30) Pierwszeństwo: GB GB (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 07/24 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego /09 (73) Uprawniony z patentu: Unilever N.V., Rotterdam, NL PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: BIRD Jayne Michelle, Bebington, GB BATCHELOR Stephen N., Bebington, GB (74) Pełnomocnik: Przedsiębiorstwo Rzeczników Patentowych Patpol Sp. z o.o. rzecz. pat. Szczepańska Zofia Warszawa 130 skr. poczt. 37 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 V2744PL00/ZO Opis DZIEDZINA TECHNIKI [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy kompozycji do obróbki bielizny do prania, które zawierają barwnik. PODSTAWA OPRACOWANIA WYNALAZKU 1 [0002] Części odzieży zawierające włókna poliestrowe są wszechobecne. Wiele części odzieży ma barwę białą, lecz w czasie użytkowania tych części biel matowieje zmniejszając walor estetyczny odzieży. Istnieje potrzeba zachowania białego wyglądu takiej odzieży tak, aby zachowała ona walor estetyczny tak długo, jak to możliwe. [0003] W nowoczesnych procesach prania, dla utrzymania białości stosowane są środki bielące, substancje fluorescencyjne i środki podbarwiające. Obecnie dostępne środki bielące i substancje fluorescencyjne nie nakładają się w znaczącym stopniu na włókna poliestrowe odzieży. Wszystkie włókna mogą być poddawane procesom bielenia, lecz z biegiem czasu taka obróbka może prowadzić do tego, że odzież przybiera żółtawy odcień. [0004] Istnieje zapotrzebowanie na dostarczenie technologii, która będzie zachowywać i polepszać biały wygląd odzieży zawierającej poliester. [000] Patent US Nr ujawnia płynny detergent do prania bielizny zawierający środek powierzchniowo czynny i kombinację barwników antrachinonowych, nadających się do obróbki tkanin wykonanych z włókien naturalnych i syntetycznych. SKRÓTOWE PRZEDSTAWIENIE WYNALAZKU 2 30 [0006] Wiadomo, że ujawnione tu barwniki stosuje się do barwienia materiałów włókienniczych w procesach przemysłowych przeprowadzanych w wysokich temperaturach w połączeniu z dużymi stężeniami barwników i środków dyspergujących. Niespodziewanie barwniki mogą być zastosowane do podbarwiania przy niskich stężeniach barwnika i środka powierzchniowo czynnego oraz w rutynowych temperaturach prania bielizny. Stwierdziliśmy, że barwniki hydrofobowe są substantywne do włókien poliestrowych w normalnych warunkach domowego prania. Przy niskich stężeniach barwnika uzyskuje się korzyść w postaci podbarwiania białości. [0007] W jednej postaci wykonania niniejszy wynalazek dostarcza sposobu obróbki materiałów włókienniczych, przy czym sposób obejmuje etapy: (i) obróbki materiału włókienniczego wodnym roztworem barwnika hydrofobowego, odpowiedniego do nadawania odcienia niebieskiego lub fioletowego białemu poliestrowi, przy czym wodny roztwór zawiera od 1 ppb/części na miliard do ppm/części na milion hydrofobowego barwnika i od 0,2 g/l do 3 g/l środka powierzchniowo czynnego; i 2

3 (ii) płukania i suszenia wyrobów włókienniczych, w którym barwnik hydrofobowy jest wybrany spośród: barwników benzodifuranowych, metanowych, trifenylometanowych, naftalimidowych, pirazolowych, naftochinonowych, monoazowych i diazowych. [0008] Stosowane tu określenie jednostka dozowania jest określoną ilością kompozycji do obróbki bielizny do prania stosowaną dla określonego typu kondycjonowania bielizny lub żądanego etapu obróbki. Jednostka dozowania może znajdować się w postaci określonej objętości proszku, granulek lub tabletek lub jednostki dozowania ciekłego detergentu. SZCZEGÓŁOWY OPIS WYNALAZKU [0009] Typowi dostawcy barwników mogą zostać znalezieni w Colour Index, i obejmują Clariant, Dystar, Ciba i BASF. [00] Barwniki hydrofobowe są określone jako związki organiczne o maksimum współczynnika absorpcji właściwej wyższym niż 00 L/mol/cm w zakresie długości fali 400 do 70 nm i nie zawierają ładunku w roztworach wodnych przy ph w zakresie od 7 do 11. Barwniki hydrofobowe nie zawierają polarnych grup solubilizujących. W szczególności barwnik hydrofobowy nie zawiera żadnych grup kwasu sulfonowego, kwasu karboksylowego czy czwartorzędowych grup amoniowych. Najbardziej korzystne są chromofory barwników azowych. [0011] Wiele przykładów barwników hydrofobowych znaleziono w klasach barwników rozpuszczalnikowych i dyspersyjnych. [0012] Podbarwianie białej odzieży może być realizowane w dowolnym kolorze zależnie od preferencji konsumenta. Szczególnie korzystnymi odcieniami są błękit i fiolet i konsekwentnie wynalazek jest ograniczony do barwników lub mieszanin barwników, które dają odcień niebieski lub fioletowy na białym poliestrze. [0013] Jest korzystne, aby barwnik(i) miał(y) pik długości fali absorbancji w zakresie od 0 nm do 60 nm, korzystnie od 70 nm do 630 nm. Może być zastosowana kombinacja barwników, które razem dają efekt wizualny dla ludzkich oczu jak barwnik pojedynczy mający pik długości fali absorbancji w zakresie od 0 nm do 60 nm, korzystnie od 70 nm do 630 nm. Można to zrealizować na przykład przez mieszanie barwnika czerwonego i zielono-niebieskiego, co daje odcień niebieski lub fioletowy. [0014] Dostępna jest szeroka paleta odpowiednich barwników rozpuszczalnikowych i dyspersyjnych. Jednak szczegółowe badania toksykologiczne pokazały, że wiele takich barwników wykazuje możliwe działanie rakotwórcze i takie barwniki nie są zalecane. [001] Korzystne barwniki monoazowe występują w postaci: 3

4 w którym R3 i R4 są ewentualnie podstawionym łańcuchami alkilowymi C2 do C12, ewentualnie zawierającymi w sobie wiązanie eterowe (-O-) lub estrowe, przy czym łańcuch jest ewentualnie podstawiony Cl, -Br, -CN, NO 2 i SO 2 CH 3 ; a D oznacza grupę aromatyczną lub heteroaromatyczną. Korzystnie D jest wybrane z grupy składającej się z: azotiofenów, azobenzotiazoli i azopirydonów. [0016] Jest korzystne, gdy R3 stanowi CH 2 CH 2 R i R4 stanowi CH 2 CH 2 R6, a R i R6 są niezależnie wybrane z grupy składającej się z: H, -CN, -OH, -C 6 H, -OCOR7 i COOR7, zaś R7 jest niezależnie wybrany spośród arylu i alkilu. Korzystnymi arylami są C 6 H i C H 7. [0017] Dalej podany jest przykład korzystnej klasy barwników monoazowych: 1 2 gdzie X i Y wybrane są niezależnie z grupy składającej się z: -H, -Cl, -Br, -CN, -NO 2, i SO 2 CH 3 ; A jest wybrane spośród H, -CH 3, -Cl i NHCOR; B jest wybrane spośród H, -OCH 3, -OC 2 H i Cl; R 1 i R 2 są niezależnie wybrane z grupy składającej się z: -H, -CN, -OH, -OCOR, -COOR, -arylu; i R jest C 1 -C 8 -alkilem. [0018] Korzystnymi barwnikami azowymi są następujące barwniki: barwnik niebieski Disperse blue, 11, 12, 21, 30, 33, 36, 38, 42, 43, 44, 47, 79, 79:1, 79:2, 79:3, 82, 8, 88, 90, 94, 96, 0, 1, 2, 6, 6:1, 121, 122, 124, 12, 128, 130, 133, 137, 138, 139, 142, 146, 148, 149, 16, 16:1, 16:2, 16:3, 171, 173, 174, 17, 177, 183, 187, 189, 193, 194, 0, 1, 2, 6, 7, 9, 2, 211, 212, 219, 2, 224, 22, 248, 22, 23, 24, 2, 26, 27, 28, 29, 260, 264, 26, 266, 267, 268, 269, 270, 278, 279, 281, 283, 284, 28, 286, 287, 290, 291, 294, 29, 301, 304, 313, 31, 316, 317, 319, 321, 322, 324, 328, 330, 333, 33, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 34, 346, 31, 32, 33, 3, 36, 38, 360, 366, 367, 368, 369, 371, 373, 374, 37, 376 i 378, fioletowy Disperse Violett 2, 3,, 6, 7, 9,, 12, 13, 16, 24, 2, 33, 39, 42, 43, 4, 48, 49, 0, 3, 4,, 8, 60, 63, 66, 69, 7, 76, 77, 82, 86, 88, 91, 92, 93, 93:1, 94, 9, 96, 97; 98, 99, 0, 2, 4, 6 lub 7, fioletowy Dianix Violett cc, i barwniki o numerach CAS , , , , , , , i [0019] Korzystnymi barwnikami nie-azowymi są następujące barwniki: Disperse Blue, 34, 364, 366, Solvent Violet 8, solvent blue 43, solvent blue 7, Lumogen F Blau 60 i Lumogen F Violet 70. [00] Korzystne jest, gdy barwnik jest fluoroscencyjny. 4

5 [0021] Kompozycja może zawierać także między 0,0001 a 0,1 % wag. jednego lub więcej innych barwników wybranych spośród barwników do podbarwiania substantywnych w stosunku do bawełny z grupy składającej się z: hydrolizowanych barwników reaktywnych; barwników kwasowych; i barwników bezpośrednich. NOŚNIKI WYRÓWNUJĄCE I SKŁADNIKI WSPOMAGAJĄCE [0022] Kompozycja do obróbki bielizny do prania obok barwnika i środka powierzchniowo czynnego zawiera nośniki wyrównujące i składniki wspomagające do 0 % wag. kompozycji. [0023] Mogą być nimi, na przykład, wypełniacze aktywne, środki pieniące, środki przeciwpieniące, rozpuszczalniki, substancje fluorescencyjne, środki bielące i enzymy. Zastosowanie i ilości tych składników są takie, żeby kompozycja spełniała swe zadanie zależnie od czynników ekonomicznych, warunków środowiskowych i zastosowania kompozycji. [0024] Kompozycja zawiera środek powierzchniowo czynny i ewentualnie inne konwencjonalne składniki detergentowe. Kompozycja może także zawierać enzymatyczną kompozycję detergentową, która zawiera jeden lub więcej środków powierzchniowo czynnych w ilości od 0,1 do 0 % wag. w przeliczeniu na całkowitą ilość detergentu. Ten układ środków powierzchniowo czynnych może z kolei zawierać 0 do 9 % wag. jednego lub więcej anionowych środków powierzchniowo czynnych i do 0 % wag. jednego lub więcej niejonowych środków powierzchniowo czynnych. Układ środków powierzchniowo czynnych może dodatkowo zawierać detergentowe związki amfoteryczne lub obojnacze, lecz nie jest to zwykle pożądane ze względu na ich stosunkowo wysoki koszt. Enzymatyczna kompozycja detergentowa według wynalazku będzie generalnie używana jako roztwór rozcieńczony w wodzie o stężeniu około 0,0 do 2 % wag. [002] Jest korzystne, aby kompozycja zawierała między 2 a 60 % wag. środka powierzchniowo czynnego, najbardziej korzystnie do 30 % wag. Generalnie, niejonowe i anionowe środki powierzchniowo czynne w układzie środków powierzchniowo czynnych mogą być wybrane spośród środków powierzchniowo czynnych opisanych w Surface Active Agents/Środki powierzchniowo czynne tom 1, Schwartz & Perry, Interscience 1949, tom 2, Schwartz, Perry & Berch, Interscience 198, w bieżącym wydaniu McCutcheon s Emulsifiers and Detergents/Emulgatory i Detergenty według McCutcheons a opublikowanej przez Manufacturing Confectioners Company lub w Tenside-Taschenbuch/Podręcznik tensydów, H. Stache, wyd. 2-gie, wyd.: Carl Hauser Verlag, [0026] Odpowiednie niejonowe związki detergentowe, które mogą być stosowane, obejmują w szczególności, produkty reakcji związków mających grupy hydrofobowe i reaktywny atom wodoru, na przykład, alifatycznych alkoholi, kwasów, amidów lub alkilofenoli z tlenkami alkilenowymi, zwłaszcza tlenkiem etylenu albo samym albo z tlenkiem propylenu. Szczególnymi niejonowymi związkami detergentowymi są kondensaty C 6 do C 22 -alkilofenoli z tlenkiem etylenu, generalnie z do 2 EO, tzn. do 2 jednostkami tlenku etylenu w cząsteczce i produkty kondensacji alifatycznych pierwszorzędowych lub drugorzędowych alkoholi C 8 do C 18 o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym z tlenkiem etylenu generalnie z do 40 EO. [0027] Odpowiednie anionowe związki detergentowe, które mogą być stosowane, są zwykle rozpuszczalnymi w wodzie solami metali alkalicznych i organicznych siarczanów i sulfonianów mających rodnik alkilowy zawierający od około 8 do około 22 atomów węgla, przy czym określenie alkil jest stosowane jako obejmujące część alkilową wyższych rodników acylowych. Przykładami odpowiednich syntetycznych

6 1 anionowych związków detergentowych są alkilosiarczany sodowe i potasowe, zwłaszcza związki otrzymane przez siarczanowanie wyższych alkoholi C 8 do C 18, wytworzone na przykład, z łoju lub oleju kokosowego, alkilo-c 9 do -C -benzenosulfoniany sodowe i potasowe, zwłaszcza liniowe drugorzędowe alkilo-c do C 1 - benzenosulfoniany sodowe; i sole sodowe siarczanów eterów alkilowo-glicerynowych, zwłaszcza eterów wyższych alkoholi pochodzących z łoju i oleju kokosowego i alkoholi syntetycznych pochodzących z ropy naftowej. Korzystnymi anionowymi związkami detergentowymi są alkilo-c 11 do C 1 -benzenosulfoniany sodowe i C 12 do C 18 -alkilosiarczany sodowe. Dają się także zastosować środki powierzchniowo czynne takie, jak opisane w EP-A (Unilever), które wykazują odporność na wysalanie, alkilopoliglikozydowe środki powierzchniowo czynne opisane w EP-A , i alkilomonoglikozydy. [0028] Korzystne układy środków powierzchniowo czynnych są mieszaninami anionowych i niejonowych detergentowych materiałów czynnych, w szczególności grupy i przykłady anionowych i niejonowych środków powierzchniowo czynnych wskazanych w EP-A (Unilever). Szczególnie korzystny jest układ środków powierzchniowo czynnych, który jest mieszaniną soli siarczanu pierwszorzędowego alkoholu C 16 do C 18 i metali alkalicznych razem z etoksylanem 3 do 7 EO pierwszorzędowego alkoholu C 12 do C 1. [0029] Niejonowy detergent jest korzystnie obecny w ilości większej niż %, np., 2 do 90% wag. w układzie środków powierzchniowo czynnych. Anionowy detergent może być obecny, na przykład, w ilościach w zakresie od około % do około 40% wag. w układzie środków powierzchniowo czynnych. ZWIĄZEK KATIONOWY [0030] Gdy niniejszy wynalazek jest stosowany jako środek do kondycjonowania tkanin, potrzebuje on zawierać związek kationowy. [0031] Najbardziej korzystne są czwartorzędowe związki amoniowe. [0032] Jest korzystne, gdy czwartorzędowy związek amoniowy jest czwartorzędowym związkiem amoniowym mającym co najmniej jeden łańcuch C 12 do C 22 -alkilowy. [0033] Jest korzystne, jeśli czwartorzędowy związek amoniowy ma następujący wzór: 2 30 w którym R 1 jest łańcuchem alkilowym lub alkenylowym C 12 do C 22 ; R 2, R 3 i R 4 są niezależnie wybrane spośród łańcuchów C 1 do C 4 -alkilowych, a X jest zgodnym anionem. Korzystnym związkiem tego typu jest czwartorzędowy związek amoniowy będący czwartorzędowym bromkiem cetylotrimetyloamoniowym. [0034] Drugą klasą materiałów do stosowania w niniejszym wynalazku są czwartorzędowe związki amoniowe o budowie jak wyżej, w których R 1 i R 2 są niezależnie wybrane spośród łańcuchów alkilowych lub alkenylowych C 12 do -C 22 ; R 3 i R 4 są niezależnie wybrane spośród łańcuchów C 1 do C 4 -alkilowych, a X jest zgodnym anionem. 6

7 1 [003] Kompozycja detergentowa według zastrzeżenia 1, w której stosunek (ii) materiału kationowego do (iv) anionowego środka powierzchniowo czynnego wynosi co najmniej 2:1. [0036] Inne odpowiednie czwartorzędowe związki amoniowe są ujawnione w EP (Procter and Gamble). [0037] Jest korzystne, gdy stosunek kationowego do anionowego środka powierzchniowo czynnego wynosi od 1:0 do 0:0, bardziej korzystnie 1:0 do :0. [0038] Związek kationowy może być zawarty w ilości od 0,02 % wag. do % wag. całkowitej masy kompozycji. [0039] Korzystnie związek kationowy może być zawarty w ilości od 0,0 % wag. do 1 % wag., bardziej korzystny zakres w kompozycji wynosi od 0,2 % wag. do % wag., a najbardziej korzystnie zakres w kompozycji wynosi od 0,4 % wag. do 2, % wag. całkowitej masy kompozycji. [0040] Jeśli produkt jest płynem, jest korzystne jeśli zawartość kationowego środka powierzchniowo czynnego wynosi od 0,0 % wag. do % wag. całkowitej masy kompozycji. Korzystnie związek kationowy może być zawarty w ilości od 0,2 % wag. do % wag., a najbardziej korzystnie od 0,4 % wag. do 2, % wag. całkowitej masy kompozycji. [0041] Jeśli produkt występuje w postaci ciała stałego, jest korzystne jeśli zawartość kationowego środka powierzchniowo czynnego wynosi 0,0 % wag. do 1 % wag. całkowitej masy kompozycji. Bardziej korzystny zakres w kompozycji wynosi od 0,2 % wag. do % wag., a najbardziej korzystny zakres w kompozycji wynosi od 0,9 % wag. do 3,0 % wag. całkowitej masy kompozycji. SUBSTANCJE BIELĄCE 2 30 [0042] Kompozycja do obróbki bielizny do prania może zawierać substancje bielące. Substancje bielące, na przykład, mogą być wybrane spośród peroksoboranów i peroksowęglanów. Te substancje nadtlenkowe mogą być dodatkowo wzmacniane przez stosowanie aktywatora, na przykład TAED lub SNOBS. Alternatywnie lub dodatkowo, z substancjami nadtlenkowymi może być zastosowany katalizator metali przejściowych. Katalizator metali przejściowych może być także stosowany w nieobecności substancji nadtlenkowych, gdzie bielenie jest określane jako przebiegające pod działaniem tlenu atmosferycznego, patrz, na przykład, WO02/ Środki fotobielące, obejmujące środki fotobielące z singletowym tlenem, mogą być stosowane z kompozycją do obróbki bielizny do prania. Korzystnym środkiem fotobielącym jest witamina K3. ŚRODKI FLUOROSCENCYJNE 3 [0043] Kompozycja do obróbki bielizny do prania najbardziej korzystnie zawiera środek fluoroscencyjny (rozjaśniacz optyczny/wybielacz optyczny). Środki fluorescencyjne są dobrze znane i na rynku dostępnych jest wiele środków fluorescencyjnych. Zwykle, te środki fluorescencyjne są dostarczane i stosowane w postaci ich soli z metalami alkalicznymi, na przykład soli sodowych. Całkowita ilość środka lub środków fluoroescencyjnego(ych) używanych w kompozycji do obróbki bielizny do prania wynosi generalnie od 0,00 do 2 % wag., bardziej korzystnie 0,01 do 0,1 % wag. Korzystnymi klasami środków fluorescencyjnych są: związki distyrylo-bifenylowe, np., Tinopal (nazwa handlowa) CBS-X, związki kwasu diaminostilbeno- 7

8 disulfonowego, np., Tinopal DMS pure Xtra i Blankophor (nazwa handlowa) HRH i związki pirazoliny, np., Blankophor SN. Korzystnymi środkami fluorescencyjnymi są sól sodowa 2-(4-styrylo-3-sulfofenylo)-2Hnaftol[1,2-d]triazolu, sól disodowa kwasu 4,4-bis-{[(4-anilino-6-(N-metylo-N-2-hydroksyetylo)amino-1,3,- triazyn-2-ylo)]amino}stilbeno-2,2 -disulfonowego, sól disodowa kwasu 4,4 -bis-{[(-4-anilino-6-morfolino-1,3,- triazyn-2-ylo)]amino}stilbeno-2,2 -disulfonowego i sól disodowa 4,4 -bis-(2-sulfostyrylo)bifenylu. PRZYKŁAD Przykład 1 (porównawczy) 1 [0044] Przygotowano roztwory barwników wymienionych w tabeli poniżej o stężeniu około 00 ppm w etanolu. [004] Wytworzono roztwór zapasowy podstawowego proszku do prania w wodzie o stężeniu 1,8 g/l. Proszek do prania zawierał 18% NaLAS, 73% soli (krzemian, sól sodowa tripolifosforanu, siarczan, węglan) 3% pomniejszych składników obejmujących peroksoboran, substancję fluorescencyjną i enzymy, pozostałość stanowiły zanieczyszczenia i woda. Roztwór podzielono na porcje po 0 ml i dodano barwniki rozpuszczalnikowe z etanolowego roztworu z otrzymaniem roztworów o stężeniu,8 ppm. 1 g czystej tkanej tkaniny poliestrowej dodano do każdego z roztworów do prania i roztwór następnie wstrząsano przez 30 minut, wypłukano i wysuszono. Z barwy tkaniny było jasne, że barwnik został nałożony na tkaninę. Aby oznaczyć to ilościowo mierzono barwę stosując spektrometr odbiciowy i wyrażano to jako wartość deltae w porównaniu z poliestrem pranym analogicznie, lecz bez obecności barwnika. [0046] Wyniki podane zostały poniżej Barwnik Bez barwnika (dla wskazania poziomu błędu) Barwnik - stężenie deltae w roztworze w ppm 0 0,2,7,0 solvent black 3 8

9 Barwnik c.d. tabeli Barwnik - stężenie deltae w roztworze w ppm,8,6 solvent red 24,8,9 disperse red 1,8 4,8 disperse blue 6 Przykład 2 [0047] Przygotowano roztwory barwników wymienionych w tabeli poniżej o stężeniu 0 ppm w etanolu. Stężenia odnoszą się do barwników, jak je otrzymano od dostawcy. Ogólnie barwniki rozpuszczalnikowe są czyste (>90%), a barwniki dyspersyjne zawierają zanieczyszczenia w zakresie -0%. [0048] Wytworzono roztwór zapasowy podstawowego proszku do prania w wodzie o stężeniu 1,8 g/l. Proszek do prania zawierał 18% NaLAS, 73% soli (krzemian, sól sodowa tripolifosforanu, siarczan, węglan) 3% pomniejszych składników obejmujących peroksoboran, substancję fluorescencyjną i enzymy, pozostałość stanowiły zanieczyszczenia i woda. Roztwór podzielono na porcje po 0 ml i dodano barwniki z etanolowego roztworu przy silnym mieszaniu z otrzymaniem roztworów o stężeniu 0 ppb. 1 g czystej dzianej tkaniny poliestrowej dodano do każdego z roztworów do prania i roztwór następnie wstrząsano przez 30 minut, wypłukano i wysuszono. Z barwy tkaniny było jasne, że barwnik został nałożony na tkaninę. Aby oznaczyć to ilościowo mierzono barwę stosując spektrometr odbiciowy i wyrażano to jako wartość deltae w 9

10 porównaniu z poliestrem pranym analogicznie, lecz bez obecności barwnika. Po praniu mierzono także Całkowitą biel tkaniny (patrz assessment of Whiteness and Tint of Fluorescent Substrates with Good Instrument Corelation/oznaczanie białości i odcienia podłoży fluorescencyjnych z dobrą korelacją instrumentalną Color Research and Application, 19, 1994). Doświadczenia zostały powtórzone z dzianiną nylonową jako typem tkaniny. [0049] Wyniki są pokazane w tabeli poniżej.

11 Barwnik OD cm Całkowita biel ΔE dla ΔE dla nylonu CT Maksimum długości fali absorbancji w zakresie widzialnym podana w etanolu poliestru Kontrolna 81 0,1 0, ,7 1,7 96 Disperse Blue 79:1 (76 nm) LogP =4, ,,0 7 Disperse Blue 16 (611 nm) LogP = 3, Disperse Blue 367 (6 nm)

12 c.d. tabeli Barwnik OD cm Całkowita biel ΔE dla ΔE dla nylonu CT Maksimum długości fali absorbancji w zakresie widzialnym podana w etanolu poliestru Solvent Blue Trifenylometan (602 nm) Lumogen F. Blau 60 (z firmy BASF) Lumogen F. Violett 70 (z firmy BASF) Solvent Violet 8 (Methyl Violet B Base ) (80 nm) LogP = 4, 12

13 c.d. tabeli Barwnik OD cm Całkowita biel ΔE dla ΔE dla nylonu CT Maksimum długości fali absorbancji w zakresie widzialnym podana w etanolu poliestru solvent black 3 (604 nm) logp = 8. (porównawczy) Dianix Violet CC (0 nm) (z firmy Dystar) Disperse red 1 (482 nm) LogP = 4.0 (porównawczy) 13

14 c.d tabeli Uwagi dotyczące tabeli Wartości całkowitej bieli są podane z dokładnością +/- jednostek. Wszystkie pomiary deltae wykonane są z wyłączeniem UV. Struktura barwnika jest podana tylko w przypadku, gdy jest ona znana. Gęstość optyczna OD, jest gęstością dla roztworu o stężeniu 0 ppb w wodzie przy cm. Wartości były otrzymane przez ekstrapolację z pomiaru w roztworach etanolowych przy dużym poziomie dokładności. CT jest miarą koloru przeniesionego z roztworu piorącego na poliester i jest określana jako: wynik z deltae CT = deltae/od w tabeli dla wszystkich barwników barwiących poliester. Z wyniku dla Całkowitej bieli wynika, że barwniki które są niebieskie lub fioletowe zwiększają biel. Barwniki czarne i czerwone zmniejszają biel. Barwniki Lumogen zwiększają fluorescencję poliestru, jak to można zaobserwować naocznie w kopioramie z promieniowaniem UV. 14

15 Przykład 3 [000] Powtórzono doświadczenie z przykładu 2, lecz z zastosowaniem 40 ppb barwników wymienionych poniżej. Wartość L:C zmieniono na 30:1 i składała się ona w arkuszu wagowo z 43% tkanego poliestru i 7 % niemerceryzowanej bawełny. Całkowita biel poliestru wynosiła 89 dla barwnika niebieskiego disperse blue 79:1. Korzystną biel obserwowano także na bawełnie. Powtórzenie doświadczenia z zastosowaniem nylonu także wykazało korzyści. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób obróbki materiałów włókienniczych, który to sposób obejmuje etapy: 1 (i) obróbki materiału włókienniczego wodnym roztworem barwnika hydrofobowego, odpowiedniego do nadawania odcienia niebieskiego lub fioletowego białemu poliestrowi, przy czym wodny roztwór zawiera od 1 ppb (części na miliard) do ppm (części na milion) hydrofobowego barwnika i od 0,2 g/l do 3 g/l środka powierzchniowo czynnego; i (ii) płukania i suszenia wyrobów włókienniczych, w którym barwnik hydrofobowy jest wybrany spośród: barwników benzodifuranowych, metynowych, trifenylometanowych, naftalimidowych, pirazolowych, naftochinonowych, monoazowych i diazowych. 2. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 1, w którym barwnik hydrofobowy jest barwnikiem dyspersyjnym lub barwnikiem rozpuszczalnikowym. 3. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 1 lub 2, w którym barwnik jest barwnikiem monoazowym. 4. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 3, w którym barwnik monoazowy jest wybrany ze związku o następującym wzorze: 2 w którym R3 i R4 są ewentualnie podstawionym łańcuchem alkilowym C2 do C12 zawierającym ewentualnie w sobie wiązanie eterowe (-O-) lub estrowe, przy czym łańcuch jest ewentualnie podstawiony Cl, -Br, -CN, -NO 2 i SO 2 CH 3 ; a D oznacza grupę aromatyczną lub heteroaromatyczną.. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 4, w którym R3 stanowi CH 2 CH 2 R i R4 stanowi CH 2 CH 2 R6, a R i R6 są niezależnie wybrane z grup składających się z: H, -CN, -OH, -C 6 H, -OCOR7 i COOR7, w których R7 jest niezależnie wybrany spośród: arylu i alkilu. 1

16 6. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia, w którym arylem jest C 6 H lub C H Sposób obróbki materiałów włókienniczych według któregokolwiek z zastrzeżeń 4 do 6, w którym D jest wybrane z grupy składającej się z azotiofenów, azobenzotiazoli i azopirydonów. 8. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 3, w którym barwnik monoazowy ma wzór: gdzie X i Y wybrane są niezależnie z grupy składającej się z: -H, -Cl, -Br, -CN, -NO 2, i SO 2 CH 3 ; A jest wybrane spośród H, -CH 3, -Cl i NHCOR; B jest wybrane spośród H, -OCH 3, -OC 2 H i Cl; R 1 i R 2 są niezależnie wybrane z grupy składającej się z: -H, -CN, -OH, -OCOR, -COOR, -arylu; i R jest C 1 -C 8 -alkilem Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 1, w którym barwnik jest wybrany z grupy składającej się z: Disperse blue, 11, 12, 21, 30, 33, 36, 38, 42, 43, 44, 47, 79, 79:1, 79:2, 79:3, 82, 8, 88, 90, 94, 96, 0, 1, 2, 6, 6:1, 121, 122, 124, 12, 128, 130, 133, 137, 138, 139, 142, 146, 148, 149, 16, 16:1, 16:2, 16:3, 171, 173, 174, 17, 177, 183, 187, 189, 193, 194, 0, 1, 2, 6, 7, 9, 2, 211, 21.2, 219, 2, 224, 22, 248, 22, 23, 24, 2, 26, 27, 28, 29, 260, 264, 26, 266, 267, 268, 269, 270, 278, 279, 281, 283, 284, 28, 286, 287, 290, 291, 294, 29, 301, 304, 313, 31, 316, 317, 319, 321, 322, 324, 328, 330, 333, 33, 336, 337, 338, 339, 340, 341, 342, 343, 344, 34, 346, 31, 32, 33, 3, 36, 38, 360, 366, 367, 368, 369, 371, 373, 374, 37, 376 i 378, Disperse Violett 2, 3,, 6, 7, 9,, 12, 13, 16, 24, 2, 33, 39, 42, 43, 4, 48, 49, 0, 3, 4,, 8, 60, 63, 66, 69, 7, 76, 77, 82, 86, 88, 91, 92, 93, 93:1, 94, 9, 96, 97; 98, 99, 0, 2, 4, 6 lub 7, Dianix Violett cc, i barwników o numerach CAS , , , , , , , i

17 . Sposób obróbki materiałów włókienniczych według zastrzeżenia 1, w którym barwnik jest wybrany z grupy składającej się z: Disperse Blue, 34, 364, 366, Solvent Violet 8, solvent blue 43, solvent blue 7, Lumogen F Blau 60 i Lumogen F Violet Sposób obróbki materiałów włókienniczych według dowolnego z zastrzeżeń 1 do 3, w którym wybrany barwnik jest fluoroscencyjny. 12. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według któregokolwiek z poprzednich zastrzeżeń, w którym kompozycja do obróbki bielizny do prania zawiera substancję fluoroscencyjną inną niż barwnik jako taki. 13. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według któregokolwiek z poprzednich zastrzeżeń, w którym barwnik hydrofobowy jest zawarty w zakresie ppb do 0 ppb. 14. Sposób obróbki materiałów włókienniczych według któregokolwiek z poprzednich zastrzeżeń, w którym wodny roztwór zawiera od 1 ppb do 6 ppm jednego lub więcej innych barwników wybranych spośród substantywnych barwników podbarwiających bawełnę z grupy składającej się z: hydrolizowanych barwników reaktywnych; barwników kwasowych; i barwników bezpośrednich. 1 17