KRAJOWA SPÓŁKA CUKROWA S.A POLSK CUKIE POLSKI CUKIER

Transkrypt

1 POLSK CUKIE KRAJOWA SPÓŁKA CUKROWA S.A POLSKI CUKIER RAPORT ROCZNY 2007/2008 1

2 Spis treści 2 List Prezesa do Akcjonariuszy str. 4 Władze Spółki str. 5 Ogólna prezentacja Spółki str. 6, 7 Pozycja Spółki na rynku str. 8, 9 Restrukturyzacja str. 10, 11 Sprzedaż, produkty i logistyka str. 12, 13 Inwestycje str. 14, Kampania i surowiec str. 16 Personel str. 17 Bilans - Aktywa str. 18 Bilans - Pasywa str. 19 Rachunek zysków i strat str. 20 Przepływy środków pieniężnych str. 21 Opinia biegłego rewidenta str. 22 RAPORT ROCZNY RAPORT ROCZNY 2007/2008 3

3 Szanowni Państwo Z przyjemnością przekazuję na Państwa ręce raport za rok obrotowy 2007/2008, będący podsumowaniem działalności Krajowej Spółki Cukrowej S.A. w ostatnich dwunastu miesiącach. Prezentuje on dane na temat jej produkcji, sprzedaży i sytuacji finansowej, ale również informacje o najważniejszych działaniach restrukturyzacyjnych i problemach związanych z wdrażaną reformą unijnego rynku cukru. Był to dla Spółki rok wyjątkowo trudny. Cięcia wprowadzane przez Unię Europejską wymusiły na nas po raz pierwszy redukcję posiadanego limitu produkcyjnego, a w konsekwencji rezygnację z części rejonów plantacyjnych i wygaszenie trzech kolejnych cukrowni. Zdecydowaliśmy się na ten bolesny krok, z powodu zapowiedzi Komisji Europejskej przymusowego cięcia kwot w krajach, które nie ograniczą dobrowolnie produkcji cukru. W jego efekcie KSC odnotowała stratę finansową, będącą efektem skumulowania w trakcie roku wysokich kosztów unijnej restrukturyzacji. Jest to jednak wynik planowy i przejściowy, bowiem już za rok, w zamian za redukcję, nasz koncern otrzyma rekompensatę w wysokości około 129 milionów euro. Jej część trafi do plantatorów i dostawców usług rolniczych, łagodząc w ten sposób niekorzystne skutki ograniczenia upraw buraków. Zakończony rok obrotowy charakteryzował się również niestabilnością rynku. Pomimo unijnej reformy, utrzymywała się na nim nadwyżka cukru powodująca gwałtowny spadek cen. Jego następstwa udało się ograniczyć dzięki zmianie przez Spółkę kierunków sprzedaży, polegającej na zmniejszeniu jej wolumenu w kraju na rzecz eksportu i dostaw do innych państw UE. Po stronie osiągnięć możemy zapisać ponadto kolejne działania w zakresie modernizacji i obniżania kosztów, zwłaszcza kontynuację restrukturyzacji zatrudnienia. Oprócz tego zakończyliśmy kilka dużych i ważnych inwestycji, z których na pierwszy plan wysuwają się: budowa największego w KSC silosu na cukier w Oddziale Cukrownia Kruszwica oraz oddanie do użytku nowoczesnego zespołu energetyczno-ciepłowniczego w Oddziale Cukrownia Krasnystaw. Choć opisywany rok zdominowały negatywne skutki unijnej reformy, jestem przekonany, że dzięki podjętym przez nas działaniom, już za kilkanaście miesięcy koncern Polski Cukier odnotuje wielomilionowy zysk. Liczę również, że pomimo bolesnych redukcji i zbliżającego się momentu otwarcia UE na cukier trzcinowy, unowocześniona Spółka zachowa swoją pozycję na rynku i będzie skutecznie konkurowała o klienta w kraju i całej Europie. Członek Zarządu p.o. Prezesa Zarządu Jarosław Poniatowicz Władzami Krajowej Spółki Cukrowej S.A. są: Walne Zgromadzenie, Rada Nadzorcza oraz Zarząd Spółki. W roku obrotowym 2007/2008 Rada Nadzorcza i Zarząd Spółki pracowały w następującym składzie osobowym: Członek Zarządu Henryk Marczyński Wiceprzewodniczący Stanisław Kalinowski Władze Spółki ZARZĄD SPÓŁKI Członek Zarządu Grzegorz Mazur RADA NADZORCZA SPÓŁKI Przewodniczący Jarosław Kocik Członkowie Jerzy Indra Kazimierz Kiszczak Kazimierz Łoś Krzysztof Nykiel Zdzisław Salus Zdzisław Wyszyński Jan Wójtowicz Sekretarz Stanisław Sawiński Członek Zarządu Tomasz Olenderek Rada Nadzorc Członkami władz Spółki w roku obrotowym 2007/2008 byli ponadto: Jarosław Poniatowicz Członek Zarządu p.o. Prezesa Zarządu RADA NADZORCZA SPÓŁKI Mariola Skłodowska-Hończar Zastępca Przewodniczącego Henryk Ronek Członek Rady Adam Szewczuk Członek Rady Dariusz Wędzki Członek Rady ZARZĄD SPÓŁKI Krzysztof Kowa Prezes Zarządu Janusz Stachowiak Członek Zarządu Stanisław Kalinowski Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu 4 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/2008 5

4 Ogólna prezentacja Spółki Ogólna prezentacja Spółki ODDZIAŁY PRODUKCYJNE 1. Kluczewo 3. Malbork 4. Nakło 8. Kruszwica 9. Dobrzelin 14. Krasnystaw 15. Werbkowice Toruń 2. Gryfice 5. Żnin 6. Brześć Kujawski 7. Janikowo 11. Borowiczki 12. Łapy 13. Częstocice 16. Lublin 17.Opole 18. Rejowiec 19. Wożuczyn Warszawa ODDZIAŁY NIEPRODUKCYJNE 10. Cukrownia Leśmierz S.A. 20. Toruń 21. Warszawa Krajowa Spółka Cukrowa S.A. (nazwa skrócona: KSC Polski Cukier S.A.) jest ogólnopolskim koncernem branżowym specjalizującym się w produkcji i sprzedaży cukru. Firma jest najbardziej znaczącym jego wytwórcą w kraju, a jednocześnie największym przedsiębiorstwem branży rolno-spożywczej nad Wisłą. KSC powstała w wyniku konsolidacji trzech polskich spółek cukrowych. Swoją działalność rozpoczęła 26 sierpnia 2002 roku na mocy decyzji Ministra Skarbu Państwa, który wykonując jednoosobowo uprawnienia Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy Mazowiecko-Kujawskiej Spółki Cukrowej S.A. z siedzibą w Toruniu, postanowił o podwyższeniu jej kapitału, na pokrycie którego wniesiono aportem akcje Poznańsko-Pomorskiej Spółki Cukrowej S.A. i Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej S.A. W pierwszym roku działalności Spółka funkcjonowała jako holding. Z dniem 30 września 2003 r. przekształciła się w koncern, do którego weszły początkowo 23 cukrownie spółki akcyjne. Na koniec roku 2007/2008 KSC posiadała 18 Oddziałów zlokalizowanych na terenie ośmiu województw. W porównaniu do poprzedniego roku liczba Oddziałów zmniejszyła się o 8, na skutek uchwał Zarządu Spółki o połączeniu części Oddziałów pracujących z niepracującymi. KSC jest także większościowym akcjonariuszem Cukrowni Leśmierz S.A., objętej planem restrukturyzacyjnym, przewidującym całkowity demontaż urządzeń do produkcji cukru do końca września 2010 roku. W ostatnim miesiącu roku obrotowego, decyzją Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Spółka przejęła limit produkcji Cukrowni Leśmierz S.A., która ma być inkorporowana do KSC w roku 2008/2009. W opisywanym okresie Zarząd KSC zakończył procedurę zbycia mniejszościowych pakietów akcji w 19 spółkach zarządzanych przez Grupę Südzucker. Negocjacje w tej sprawie rozpoczęto w 2007 roku, osiągając wstępne porozumienie co do warunków sprzedaży. Oficjalną umowę podpisano 11 stycznia 2008 r. po uprzednim wyrażeniu zgody na transakcję przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie. W trakcie roku obrotowego w stan likwidacji postawiono również cztery spółki grupy Nordzucker, w których mniejszościowym akcjonariuszem była KSC. Zamknięcie likwidacji trzech cukrowni nastąpiło w lutym 2008 r., natomiast w przypadku jednej spółki proces nie został jeszcze zakończony z uwagi na toczący się spór sądowy. Od czasu przekształcenia w koncern, KSC funkcjonuje jako przedsiębiorstwo wielooddziałowe zarządzane poprzez jednostki wykonujące zadania zgodnie z regulaminem organizacyjnym przedsiębiorstwa. Są nimi Centrala (z siedzibą w Toruniu i Biurem w Warszawie) oraz Oddziały (cukrownie). Spółka działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz ze zm.), ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym (Dz. U. Nr 98, poz. 473 ze zm.), ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz ze zm.) oraz innych właściwych przepisów. Po akcesji Polski do Unii Europejskiej działalność KSC zaczęło regulować prawo wspólnotowe w zakresie rynku cukru. Od 1 lipca 2006 roku jego funkcjonowanie określają nowe akty prawne, z których najważniejsze stanowią: Rozporządzenie Rady (WE) nr 318/2006 oraz Rozporządzenie Rady (WE) nr 320/2006. Wprowadziły one tzw. reformę rynku cukru, której głównymi założeniami są: ograniczenie produkcji we Wspólnocie o 5-6 mln ton, obniżenie ceny buraków i cukru oraz utrzymanie uprawy surowca i produkcji cukru w najbardziej konkurencyjnych regionach UE. Zgodnie z założeniami nowa organizacja sektora ma obowiązywać do 30 września 2015 r. Początkowo kapitał zakładowy Spółki wynosił zł. Na ostatni dzień roku obrotowego 2007/2008 sięgał kwoty zł i dzielił się na akcji imiennych o wartości nominalnej 1 zł każda akcje (79,681%) stanowiły własność Skarbu Państwa, pozostałe (20,319%) należało do osób fizycznych (10,657%) do pracowników, a (9,662%) do plantatorów buraka cukrowego. Akcje nabywane są na podstawie przepisów regulujących nieodpłatne udostępnianie akcji KSC określonych w ustawie o przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. W roku obrotowym 2007/2008 podstawową działalność statutową KSC stanowiły: produkcja i sprzedaż cukru, sprzedaż nasion i środków ochrony roślin, wynajem maszyn i urządzeń oraz różna działalność usługowa. Produkty, sprzedawane pod międzynarodową marką Polski Cukier, oferowano w szerokiej gamie opakowań dostosowanych do potrzeb klientów hurtowych i detalicznych. Podobnie jak w latach poprzednich istotne miejsce w działalności firmy zajmowała sfera społeczna, w ramach której wsparcie rzeczowe (w postaci produktów KSC) lub finansowe otrzymały m.in. organizacje charytatywne, domy dziecka, hospicja, szkoły podstawowe i ponadpodstawowe oraz stowarzyszenia promujące kulturę, sztukę i sport. Polski Cukier 6 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/2008 7

5 Pozycja Spółki na rynku Pozycja Spółki na rynku PODZIAŁ RYNKU CUKRU W POLSCE (dane w procentach za kampanię 2007/2008) Pfeifer und Langen 15,8% BSO 10,9% 8,6% 25,3%.. Sudzucker Nordzucker Krajowa Spółka Cukrowa S.A. 39,4% UDZIAŁ POLSKI I KSC W RYNKU UNII EUROPEJSKIEJ (dane w procentach) Polska (w tym KSC - 4%) 9% 91% Kraje członkowskie UE W czwartym roku działalności KSC na rynku Wspólnoty Europejskiej i drugim roku wdrażania reformy unijnego rynku cukru Spółka utrzymała swoją pozycję lidera w zakresie produkcji i sprzedaży cukru w Polsce oraz jednego z większych wytwórców na terenie UE. Po akcesji w 2004 r. producenci cukru z nowych krajów członkowskich, w tym KSC, zostali objęci przepisami wspólnotowymi ustalającymi precyzyjne ograniczenia w zakresie wielkości produkcji. Początkowo przyczyniło się to do ustabilizowania krajowego sektora cukrowniczego i zwiększenia zyskowności sprzedaży, czemu towarzyszył wzrost konkurencji ze strony firm zagranicznych. Już po roku na rynku UE pogłębiła się jednak duża nadwyżka cukru (będąca wynikiem poszerzenia o nowe kraje), która spowodowała m.in. administracyjne wycofanie cukru z rynku. Pod wpływem tych czynników, jak również uwarunkowań międzynarodowych, zwłaszcza przegranego sporu z krajamiproducentami cukru trzcinowego na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO), w lutym 2006 r. Unia zadecydowała o wdrożeniu od roku 2006/2007 tzw. reformy rynku cukru, zmierzającej do ograniczenia produkcji cukru buraczanego o 5-6 mln ton i jej skoncentrowania w najbardziej konkurencyjnych i efektywnych regionach Europy. Objęła ona m.in. połączenie kwot A i B z możliwością dokupienia przez Producentów dodatkowej kwoty cukru za jednorazową odpłatnością 730 euro za tonę (KSC zakupiła w ten sposób 38,3 tys. ton), wprowadzenie ceny referencyjnej na cukier i jej obniżenie w ciągu trzech lat o 36% do poziomu 404,40 euro za tonę, docelowe zredukowanie o 39,5% minimalnej ceny buraków cukrowych do kwoty 26,3 euro za tonę w roku 2009/ 2010, utrzymanie interwencji na rynku UE tylko przez okres trzech lat (z jednoczesnym jej ograniczeniem do poziomu 600 tys. ton w skali całej Unii), ograniczenie sprzedaży cukru pozakwotowego tylko do sektora chemicznego oraz wprowadzenie Tymczasowego Funduszu Restrukturyzacyjnego powstałego ze składek wytwórców kontynuujących produkcję cukru. Pozyskane w ten sposób środki UE postanowiła przeznaczyć na pomoc restrukturyzacyjną dla producentów, rezygnujących bądź ograniczających limit produkcji. Wprowadzono przy tym zasadę, że wsparcie w maksymalnej wysokości przysługiwać będzie firmom, które równolegle z rezygnacją z limitu dokonają całkowitego demontażu urządzeń produkcyjnych w zakresie odpowiadającym wielkości oddawanej kwoty. Niezależnie od powyższego Komisja Europejska zapowiedziała, że jeśli redukcja będzie następować zbyt wolno, w lutym 2010 r. dokona przymusowego liniowego cięcia limitów bez żadnych rekompensat. Ponieważ pierwszy rok reformy zakończył się niepowodzeniem (redukcja produkcji wyniosła tylko 1,7 mln ton), w 2007 r. Komisja Europejska zaproponowała korekty do już przyjętych Rozporządzeń, które ogłoszono w formie aktów prawnych na początku roku obrotowego 2007/2008. Wprowadziły one tzw. inicjatywę plantatorską uprawniającą rolników do zrzeczenia się do 10% limitu Producenta w zamian za odszkodowanie w wysokości prawie 300 euro za tonę redukowanej kwoty cukru oraz dopuściły możliwość jej zablokowania przez wytwórców, którzy zdecydują się oddać do Funduszu kwotę większą niż plantatorzy. Postanowiono również uatrakcyjnić pomoc finansową dla firm, wprowadzając możliwość częściowego umorzenia składki do Funduszu Restrukturyzacyjnego w zamian za rezygnację przez Producenta z limitu w ilości odpowiadającej co najmniej poziomowi prewencyjnego wycofania cukru na rok 2007/ 2008, który w wypadku Polski ustalono na 13,5 procent. W wyniku tych decyzji, w trakcie opisywanego okresu wszyscy wytwórcy cukru w Polsce zdecydowali się na redukcję posiadanego limitu produkcyjnego. W przypadku KSC wyniosła ona ponad 144 tys. ton cukru (około 21% limitu) i objęła rezygnację z części plantacji oraz wyłączenie z produkcji Oddziałów: Cukrownia Łapy, Cukrownia Lublin i Cukrownia Brześć Kujawski (w dwóch ostatnich połączonego z demontażem urządzeń produkcyjnych). Decyzję o zaprzestaniu produkcji cukru podjął również Zarząd zależnej Cukrowni Leśmierz S.A. W zamian KSC przyznano pomoc restrukturyzacyjną w wysokości około 129 mln euro, która zostanie wypłacona w 2009 i 2010 roku. Po rezygnacji z części posiadanej kwoty limit produkcyjny Spółki wynosi tony (razem z przejętym limitem Cukrowni Leśmierz S.A.), co stawia KSC na pierwszym miejscu wśród wytwórców w Polsce i ósmym w Unii Europejskiej. Podobnie jak w latach ubiegłych największymi konkurentami Spółki pozostawali obecni w Polsce producenci zagraniczni: Südzucker, Pfeifer & Langen, BSO oraz Nordzucker. Mimo mniejszych udziałów w rynku krajowym, ze względu na doświadczenie i zaplecze logistyczne (firmy wchodzą w skład dużych zachodnich koncernów cukrowniczych), możliwość rywalizowania w wybranych segmentach klientów, szeroki asortyment i usystematyzowany podział rynku sprzedaży, stanowią realne zagrożenie dla KSC. Do grupy konkurentów o mniejszym znaczeniu należy zaliczyć pośredników dysponujących dużym zapleczem finansowym i logistycznym. Ich rola jednak stale maleje, dzięki wdrożonej przez Spółkę w roku 2003/2004 centralizacji handlu cukrem. Począwszy od roku 2006/2007 największy wpływ na sytuację KSC i europejskiej branży cukrowniczej wywiera wdrażana reforma rynku cukru, której głównym celem jest ograniczenie produkcji i przygotowanie wytwórców z UE do konkurowania z cukrem trzcinowym. Dotknęła ona Spółkę w trakcie procesu restrukturyzacji i koncentracji produkcji, zrealizowanych już wcześniej przez zachodnie koncerny cukrownicze. Zmiany w organizacji sektora oznaczają dla KSC szereg problemów w postaci m.in. pogorszenia opłacalności uprawy buraków cukrowych, wzrostu konkurencji oraz obniżenia przychodów związanego z dodatkowymi obciążeniami finansowymi i spadkiem ceny cukru. W związku z powyższym w trakcie opisywanego okresu sprawozdawczego KSC rozpoczęła prace nad nową 5-letnią strategią, która określi najważniejsze działania i kierunki rozwoju Spółki. Jej głównymi założeniami są m.in. zachowanie przez koncern co najmniej aktualnego udziału w rynku, utrzymanie cukru jako podstawowego produktu, uzyskanie w jak najkrótszym okresie zdolności do konkurowania w sferze kosztów i trwałej rentowności na produkcji podstawowej oraz zakończenie procesu restrukturyzacji majątku zbędnego. Pozycja Spółki 8 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/2008 9

6 Restrukturyzacja Restrukturyzacja W związku z trwającą reformą unijnego rynku cukru oraz koniecznością przygotowania koncernu do nowych warunków funkcjonowania sektora cukrowniczego, w roku obrotowym 2007/ 2008 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. kontynuowała działania w zakresie restrukturyzacji produkcji, surowca, majątku i zatrudnienia. Podstawowe cele restrukturyzacji obejmują obniżenie kosztów produkcji cukru oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu rentowności procesów gospodarczych w Spółce. Ich realizacja następuje poprzez: - koncentrację produkcji w docelowych zakładach wytwórczych - racjonalizację bazy surowcowej - racjonalizację zatrudnienia - restrukturyzację organizacyjną - sprzedaż aktywów zidentyfikowanych jako zbędne dla podstawowej działalności Spółki - inwestycje w nowoczesne urządzenia i technologie, ukierunkowane na podwyższenie jakości wytwarzanego cukru. Od 2003 r. na podstawie analiz bazy surowcowej, mocy wytwórczych oraz możliwości rozwojowych cukrowni, KSC realizuje proces koncentracji produkcji w Oddziałach, które zapewnią w dłuższej perspektywie optymalizację kosztów pozyskania surowca i przerobu buraków. W opisywanym roku nie prowadziło go 16 cukrowni, w tym Oddziały: Cukrownia Gryfice i Cukrownia Nowy Staw wyłączone z produkcji przed kampanią 2007/2008. W wyniku tych działań nastąpiła dalsza poprawa wskaźników technicznoprodukcyjnych, m. in. wzrost średniego przerobu dobowego i wydłużenie średniego czasu trwania kampanii. W związku z nowymi decyzjami UE, zmierzającymi do szybszego redukowania produkcji cukru, po zakończeniu kampanii Spółka podjęła decyzję o zaprzestaniu wytwarzania cukru od roku 2008/2009 w kolejnych trzech Oddziałach: Cukrowni Łapy, Cukrowni Lublin oraz Cukrowni Brześć Kujawski. W przypadku dwóch ostatnich zakładów ich wygaszenie związane było z rezygnacją przez KSC z części posiadanego limitu i całkowitym demontażem urządzeń produkcyjnych (w zamian za rekompensatę z Funduszu Restrukturyzacyjnego). Decyzję o zaprzestaniu produkcji cukru podjął również Zarząd Cukrowni Leśmierz S.A. Złożone do Agencji Rynku Rolnego i zaakceptowane przez Komisję Europejską wnioski Planów Restrukturyzacji Oddziałów Cukrownia Lublin i Cukrownia Brześć Kujawski objęły: demontaż urządzeń produkcyjnych, realizację Planów Społecznych, Środowiskowych i Finansowych oraz realizację praw plantatorów i dostawców usług rolniczych. W celu ich wdrożenia powołano Zespół ds. Realizacji Planów Restrukturyzacji, którego zadaniem będzie m.in. nadzór nad procesem demontażu oraz przedstawianie Zarządowi Spółki okresowych sprawozdań i informacji na temat przebiegu restrukturyzacji w wymienionych Oddziałach. Po wyłączeniu trzech zakładów, Spółka podjęła dalsze decyzje w zakresie racjonalizacji gospodarki surowcowej, obejmujące reorganizację rejonów plantacyjnych i skierowanie buraków do najbliższych cukrowni nadal prowadzących przerób, zmniejszenie liczby terenowych punktów przeładunkowych oraz liczby pracowników działów obsługi plantatora w Oddziałach. W celu ograniczenia skutków przekształceń dla pracowników wygaszanych cukrowni, w maju i czerwcu 2008 r. Zarząd Spółki podpisał porozumienia restrukturyzacyjne z organizacjami związkowymi reprezentującymi załogi Oddziałów Cukrownia Łapy, Cukrownia Lublin i Cukrownia Brześć Kujawski. Na ich mocy w zakładach wprowadzono Programy Dobrowolnych Odejść i Programy Adaptacji Zawodowej, wprowadzające dodatkowe odprawy finansowe, pomagające w poszukiwaniu innej pracy i uzyskaniu nowych kwalifikacji zawodowych. W efekcie PDO i planowej racjonalizacji zatrudnienia, na koniec roku obrotowego ilość pracowników w 19 wygaszonych Oddziałach zmniejszyła się z 1706 do 899 osób. Kontynuacja procesu restrukturyzacji i wynikający z niej wzrost liczby wygaszonych cukrowni spowodowały także podjęcie przez Zarząd Spółki decyzji o zmianach w strukturze organizacyjnej koncernu. Polegały one na likwidacji 8 nieprodukcyjnych Oddziałów Spółki, które włączono do innych jednostek. Z dniem 1 października 2007 roku zlikwidowano: - Oddział Cukrownia Klemensów poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Wożuczyn - Oddział Cukrownia Ostrowy poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Dobrzelin - Oddział Fabryka Cukru w Tucznie poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Nakło - Oddział Cukrownia Szczecin poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Kluczewo - Oddział Cukrownia Pruszcz Gdański poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Malbork Z dniem 1 stycznia 2008 roku zlikwidowano: - Oddział Cukrownia Nowy Staw poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Malbork - Oddział Cukrownia Sokołów poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Łapy Z dniem 1 lutego 2008 roku zlikwidowano: - Oddział Cukrownia Mała Wieś poprzez włączenie do Oddziału Cukrownia Borowiczki Na skutek powyższych zmian na koniec roku obrotowego 2007/2008 w strukturze Spółki funkcjonowało 18 Oddziałów, w tym 7 produkcyjnych i 11 nieprodukcyjnych. Równolegle z koncentracją produkcji, racjonalizacją gospodarki surowcowej i zatrudnienia, Spółka realizowała cele związane ze zbywaniem majątku zbędnego. W trakcie roku obrotowego przychody ze sprzedaży aktywów trwałych wyniosły 25,8 mln zł, z czego 18,6 mln zł stanowiły przychody ze sprzedaży nieruchomości; 2,2 mln zł ze sprzedaży majątku ruchomego, a 4,9 mln zł ze sprzedaży złomu i materiałów rozbiórkowych. W ramach działań restrukturyzacyjnych w sześciu wygaszonych zakładach kontynuowano alternatywną działalność gospodarczą, m. in. produkcję palet, wapna palonego w bryłach, nadruk papieru opakowaniowego oraz sprzedaż nasion i środków produkcji dla plantatorów. Nowe przedsięwzięcie stanowiła inwestycja w Oddziale Cukrownia Opole, gdzie w styczniu 2008 roku uruchomiono linię do produkcji karmelków twardych i nadziewanych, stanowiącą zakład zamiejscowy Fabryki Cukierków Pszczółka zlokalizowanej na terenie Oddziału Cukrownia Lublin. Oprócz powyższych działań, w trakcie opisywanego okresu KSC rozpoczęła rozmowy z Polską Grupą Energetyczną i wskazaną przez nią Spółką Bioenergia ESP sp. z o.o., na temat współpracy w dziedzinie bioenergii. W ich efekcie w maju 2008 r. podpisano list intencyjny dotyczący realizacji na terenie części wygaszonych cukrowni przedsięwzięć w zakresie produkcji biogazu na bazie biomasy, energii elektrycznej i cieplnej oraz biopaliw z buraków cukrowych. Działania w tym kierunku mają być kontynuowane w kolejnym roku obrotowym. Restrukturyza Restruktury 10 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

7 Sprzedaż, produkty i logistyka Sprzedaż, produkty i logistyka Sprzedaż Sprzedaż Sytuacja na rynku w roku obrotowym 2007/2008 charakteryzowała się zmiennością i spadkiem cen wywołanym negatywnym przebiegiem reformy unijnego rynku cukru. Jego skutki udało się ograniczyć w drugiej połowie 2008 r., kiedy zaobserwowano pozytywne efekty wcześniejszego przekierowania sprzedaży Spółki na eksport i do innych krajów UE. Na dzień 30 września 2008 r. przychody netto Krajowej Spółki Cukrowej S.A. ze sprzedaży produktów i usług oraz towarów i materiałów wyniosły 1,66 mld zł. Zdecydowaną większość stanowiły przychody ze sprzedaży produktów i usług (93,9%), przede wszystkim cukru i melasu. Pozostała część obejmowała przychody ze sprzedaży towarów i materiałów (6,1%), m. in. nasion, nawozów i środków ochrony roślin. W roku obrotowym 2007/2008 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. sprzedała: tys. ton cukru na kraj i do państw UE - 86,5 tys. ton cukru na eksport z dopłatami - 80 tys. ton cukru przemysłowego dla sektora chemicznego (realizacja do listopada 2008 r.) Porównując kwoty z planem sprzedaży, oznaczają one realizację sprzedaży w kraju i UE w 97%, a eksportu w 139%. Całościowe wykonanie planu wyniosło 101%. Opisywany rok obrotowy był kolejnym okresem, w którym występowały niekorzystne zjawiska związane z wdrażaną reformą rynku cukru. Były nimi utrzymująca się nadwyżka cukru oraz ograniczenie unijnych funduszy na dopłaty eksportowe, które doprowadziły do gwałtownego spadku cen i ostrej rywalizacji między producentami. Po stabilnym pierwszym kwartale na rynku zaznaczył się trend spadkowy, który trwał do lipca 2008 r. Sytuację polepszyła decyzja Spółki o zmianie kierunków sprzedaży, polegająca na zmniejszeniu jej wolumenu w kraju na rzecz zwiększenia eksportu i sprzedaży cukru do innych państw Unii. Na skutek tych działań w III i IV kwartale roku obrotowego poza granicę Wspólnoty wyeksportowano 45,816 tys. ton cukru, a do UE 37,745 tys. ton. Dzięki temu zahamowano spadek cen w kraju i uzyskano wzrost średniej ceny sprzedaży, zmniejszając jednocześnie ilość cukru na rynku wewnętrznym i własne zapasy. Zapoczątkowany w tym okresie wzrost ceny cukru utrzymał się do końca roku obrotowego. W związku ze zwiększonym zainteresowaniem zakupem melasu na rynku krajowym, w roku 2007/2008 Spółka uzyskała ceny sprzedaży wyższe od planowanych i znacznie wyższe od cen osiągniętych w roku 2006/2007. Wzrost popytu na melas związany był m. in. z niskimi zbiorami zbóż i większym zainteresowaniem produktem ze strony przemysłu spirytusowego. Ogółem w ciągu całego roku obrotowego KSC sprzedała 178 tys. ton melasu. Oprócz cukru i melasu istotną grupę produktów stanowiły wysłodki brykietowane, objęte centralizacją sprzedaży przez Departament Surowcowy. Umożliwiło to utrzymanie stabilnych i korzystnych cen, które w porównaniu do poprzedniego roku wzrosły o 58%. Wielkość sprzedaży wysłodków brykietowanych wyniosła ponad 20 tys. ton. PRODUKTY W roku obrotowym 2007/2008 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. oferowała cukier w szerokiej gamie opakowań dostosowanych do potrzeb klientów hurtowych i detalicznych. Cukier biały: Dostępny luzem (w cysternach o pojemności 25 ton), w Big-Bagach (polipropylenowe worki o pojemności 1 tony i 0,5 tony), workach a 25 kg, a 30 kg, a 50 kg (papierowych lub polipropylenowych), paczkach z uchwytem a 5 kg (dla sieci handlowych), paczkach 1 kg. Cukier puder: Dostępny w opakowaniach a 0,5 kg, workach a 25 kg (dla odbiorców przemysłowych). Cukier w kostkach: Dostępny w opakowaniach a 0,5 kg. Opisywany rok obrotowy był pierwszym okresem, w którym zadania związane z paczkowaniem, magazynowaniem i transportem produktów Spółki realizował w całości Departament Logistyki. Podjął on szereg działań zmierzających do optymalizacji kosztów i wykorzystania posiadanego majątku, jak również usprawnienia obsługi klientów. Objęły one m.in. zmianę struktury pakowanego cukru (zwiększenie ilości big-bagów a 1 tona), wyłączenie urządzeń paczkujących w najgorszym stanie technicznym i dostosowanie struktury asortymentowej do warunków magazynowych i zasobów poszczególnych Oddziałów. Dzięki przeprowadzeniu przetargów na skonsolidowane przewozy kolejowe uzyskano również obniżenie kosztów przewozu cukru (o 3%) i przewozu melasu (o ok. 10%), a po wprowadzeniu szczegółowego monitoringu transportu samochodowego odnotowano spadek jednostkowych kosztów transportu cukru, zarówno na terenie kraju, jak i na obszarze Unii Europejskiej. Podobnie jak w roku ubiegłym Spółka kontynuowała działania w zakresie promocji i sprzedaży marki Polski Cukier. W ich ramach uczestniczyła po raz czwarty w Targach Polagra-Food 2008, podczas których otrzymała cztery nagrody: Acanthus Aureus - Złoty Akant Międzynarodowych Targów Poznańskich za stoisko najlepiej odzwierciedlające realizację strategii marketingowej firmy, Superprodukt - znak Konsumenckiej Oceny Produktów za cukier biały kryształ, a także godło Najlepsze w Polsce i tytuł Polskiego Producenta Żywności 2008 za Karmelki Miętowe Lubelskie, przyznany Fabryce Cukierków Pszczółka z Oddziału Cukrownia Lublin. Produkty produkty 12 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

8 Inwestycje Inwestycje W opisywanym roku obrotowym Krajowa Spółka Cukrowa S.A. kontynuowała program doinwestowania i modernizacji cukrowni. Wybór zadań wynikał z finalizowania wieloletnich przedsięwzięć w Oddziałach Cukrownia Krasnystaw, Cukrownia Kruszwica i Cukrownia Kluczewo, konieczności wymiany zużytych maszyn i urządzeń w celu poprawy efektywności i jakości produkcji, optymalnego wykorzystania sprzętu z wygaszanych cukrowni, wdrażania nowoczesnych rozwiązań w zakresie sterowania i kontroli procesów produkcyjnych oraz zabezpieczenia wyrobu końcowego. Zadania oparto o Plan Inwestycyjny stanowiący część Planu rzeczowo-finansowego na rok obrotowy 2007/ Największy zakres prac zrealizowano w Oddziałach: Cukrownia Krasnystaw i Cukrownia Kruszwica. Cukrownia Krasnystaw Oddano do użytku nowoczesny zespół energetyczno-ciepłowniczy zasilany miałem węglowym. Zadanie objęło budowę nowej kotłowni wyposażonej w dwa nowe kotły rusztowe typu OR50N o wydajności 50 Mg pary/h każdy, ciśnieniu roboczym 3,7 MPA, temperaturze pary 450 C, wraz z niezbędnym osprzętem, instalacjami, automatyką oraz instalacją odpylania spalin do zawartości poniżej 100 mg/m3. Oprócz nich zainstalowano także dwa kotły wodne WWCW2500 i WWCW600 oraz wykonano nowy plac składowy i ciąg transportowy węgla do zasilania kotłów. Obiekt, o łącznej kubaturze 20 tys. m 3, połączono powietrzną galerią z już istniejącą kotłownią olejową. OBSZARY INNYCH, WAŻNIEJSZYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH Przyjęcie buraków W Cukrowni Werbkowice wykonano stację jakościowej oceny surowca w oparciu o podstawowe urządzenia przemieszczone z Oddziału Cukrownia Lublin. Stacja oczyszczania i filtracji soku Prace realizowano w dwóch Oddziałach KSC. W Cukrowni Nakło zmodernizowano jeden z pieców wapiennych, przebudowano stację oczyszczania soku, w ramach której zamontowano dwa nowe aparaty saturacji I i II, przemieszczono i zainstalowano defekator wstępny oraz defekację główną. W Cukrowni Werbkowice zmodernizowano piec wapienny i wapniarnię, powiększając piec do pojemności ok. 200 m 3 i instalując nowy system sterowania SiemensPCS7. Gospodarka cieplna i energetyka W Cukrowni Kruszwica zakupiono i zamontowano łapacze kropel w dziale wyparnym IB i IA. Automatyzacja procesu produkcyjnego W ramach działań inwestycyjnych kontynuowano automatyzację Cukrowni Krasnystaw, którą rozpoczęto w poprzednim roku obrotowym. Prace objęły instalację i uruchomienie w produktowni cyfrowego systemu Siemens PCS7, w oparciu o elementy armatury oraz układów pomiarowych i regulacyjnych przemieszczonych z Cukrowni Łapy. Inwestycje Inwestycje Cukrownia Kruszwica Zakończono budowę nowego silosu z wieżą operacyjną, o pojemności do 60 tys. ton cukru. W ramach zadania wykonano także układ transportu cukru do silosu i z silosu (układ przenośników taśmowych i kubełkowych), układ wentylacji i klimatyzacji, instalację odpylania, zasilanie elektryczne i sterowanie oraz zainstalowano dźwig osobowo-towarowy w wieży operacyjnej. W powiązaniu z silosem zmodernizowano istniejący magazyn cukru, adaptując go na nowoczesną pakownię. W kolejnym roku obrotowym zostanie ona wyposażona w nowoczesną maszynę do pakowania w torebki a 1 kg oraz nowy paletyzator balotek a/10 kg. Wraz z planowanym magazynem wysyłkowym cukru (jego wykonanie przewiduje się w 2010 roku), obiekt będzie stanowił najnowocześniejsze centrum magazynowania i wysyłki w zakładach Spółki na terenie rejonu centralno-kujawskiego. Rozbudowano także stację oczyszczania soków dostawiając dekantator, produktownię, montując dodatkowy pozyskany z wygaszonej cukrowni warnik, nową wirówkę cukrzycy A oraz nowy przenośnik drgawkowy cukru (firmy Carrier) pod wirówkami. Pakowanie, magazynowanie i wysyłka cukru Największy zakres prac wykonano w Cukrowni Kluczewo, gdzie uruchomiono stację do segregacji cukru o wydajności t/h. Po skierowaniu do niej produktu, cukier dzielony jest na pięć frakcji, z których trzy podstawowe frakcje handlowe (cukier drobny, średni i gruby) przechowywane są w silosach po 100 t, a dwie pozostałe (grudy i pyły) trafiają do zbiorników po 30 t. Każda z frakcji może być kierowana na linię pakowania (w zależności od potrzeb w worki, torebki lub bigbagi) bądź luzem do cysterny. Oprócz stacji segregacji, w Cukrowni Kluczewo wykonano zabudowę stanowiska do załadunku cystern, które powstały ponadto w Cukrowni Kruszwica i Cukrowni Nakło. Zadania w tym obszarze objęły również Cukrownię Werbkowice, gdzie zainstalowano paletyzator do worków a 50 kg. Zintegrowany System Zarządzania Jakością wg normy ISO 9001:2000 i Bezpieczeństwem Żywności wg normy ISO 22000:2005 W styczniu 2008 roku Krajowa Spółka Cukrowa S.A. otrzymała certyfikat HACCP, potwierdzający wdrożenie systemu bezpieczeństwa żywności zgodnie z wymaganiami normy ISO 22000:2005 oraz certyfikat potwierdzający wdrożenie systemu zarządzania jakością zgodnie z wymaganiami normy ISO 9001:2000. Przyznała je firma certyfikująca TÜV Rheinland Polska sp. z o.o. w zakresie produkcji i sprzedaży cukru białego, na podstawie auditu certyfikującego przeprowadzonego w Centrali i Oddziałach Spółki w trakcie kampanii 2007/ RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

9 Personel Kampania i surowiec Kampania I surowiec Kampanię 2007/2008 prowadziło 10 Oddziałów Krajowej Spółki Cukrowej S.A. oraz spółka zależna Cukrownia Leśmierz S.A. Zakłady KSC przerobiły ponad 4,7 mln ton buraków (w tym 538 tys. ton buraków przemysłowych), z których wyprodukowały ponad 691 tys. ton cukru. Umowy kontraktacyjne na dostawy buraków podpisano z ponad 29 tys. plantatorów (razem z Cukrownią Leśmierz S.A.) uprawiającymi surowiec na areale 91 tys. hektarów. Jako pierwsze w KSC przerób rozpoczęły Oddziały: Cukrownia Brześć Kujawski i Cukrownia Dobrzelin (26 września), a zakończyły Cukrownia Kluczewo (9 stycznia), Cukrownia Nakło (10 stycznia) i Cukrownia Kruszwica (11 stycznia). W porównaniu do ubiegłego roku średnia długość kampanii (czas przerobu bez postojów) wzrosła o 11,86 doby i wyniosła 87,31 doby, przy czym najdłużej trwała ona w Brześciu Kujawskim 102 doby oraz Dobrzelinie 101 doby. W konsekwencji wyłączenia z produkcji w 2007 r. Oddziałów: Cukrownia Nowy Staw i Cukrownia Gryfice oraz modernizacji zakładów kontynuujących wytwarzanie cukru, nastąpił po raz kolejny wzrost średniego przerobu dobowego, który wyniósł 5683 tony i był o 937 ton większy w stosunku do kampanii 2006/2007. Najlepszy wynik odnotował Oddział Cukrownia Kruszwica, gdzie średni przerób wzrósł o 1473 tony. Poprawie wskaźników produkcyjnych towarzyszył dalszy spadek zużycia energii cieplnej i elektrycznej oraz podstawowych materiałów kampanijnych (kamienia wapiennego i koksu). Dobre parametry Spółka uzyskała również w zakresie wyników surowcowych, czemu sprzyjały korzystne warunki atmosferyczne w okresie kampanii. Rekordowy poziom osiągnął zwłaszcza średni plon buraków, który wyniósł 53 tony z ha i był najwyższy w całej historii KSC. Wyższa niż w roku poprzednim okazała się ponadto średnia polaryzacja skupowa, na poziomie 16,86%. Obniżeniu kosztów i poprawie jakości produkcji służyła dalsza redukcja liczby Terenowych Punktów Przeładunkowych (ze 106 w 2003 r. do 4 w 2008 r.) oraz zwiększenie ilości surowca odbieranego w systemie pole-cukrownia (w kampanii 2007/2008 KSC skupiła w ten sposób 85,6% surowca). Wszystkie zakłady KSC przyjmowały buraki z określeniem indywidualnej zawartości cukru. Oszczędności osiągnięto także w zakresie zaopatrzenia w materiały kampanijne, dzięki scentralizowaniu wszystkich zadań w ramach Departamentu Logistyki i dokonywaniu zakupów bezpośrednio od producentów. W tym samym celu Spółka podjęła ponadto działania minimalizujące koszty utrzymania zapasów materiałowych, uzyskując ich najniższy poziom od początku funkcjonowania firmy. Kontynuując racjonalizację bazy surowcowej, związaną z wyłączeniem z produkcji Oddziałów: Cukrownia Łapy, Cukrownia Lublin i Cukrownia Brześć Kujawski oraz rezygnacją z części plantacji, w trakcie roku obrotowego dokonano kolejnej reorganizacji rejonów kontraktacyjnych. Jej głównym założeniem było kierowanie buraków z wygaszanych zakładów do najbliższych cukrowni nadal prowadzących przerób i ograniczenie w ten sposób kosztów pozyskania surowca. W trakcie roku obrotowego 2007/2008 średnie roczne zatrudnienie w Krajowej Spółce Cukrowej S.A. wyniosło (w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy) 3769,2 osób, co w porównaniu do poprzedniego roku oznacza spadek o 719,42 osoby, czyli 19,1%. Na dzień 30 września 2008 r. w Spółce pracowały 3062 osoby, z czego 2545 (83,1%) stanowili pracownicy stali, a 517 (16,9%) pracownicy sezonowi. Na przestrzeni opisywanego okresu stan zatrudnienia pracowników stałych zmniejszył się o 865 osób, co w stosunku do ubiegłego roku oznacza redukcję o 25,37%. Była ona efektem kontynuacji procesu restrukturyzacji zatrudnienia. Działania w zakresie zmiany struktury zatrudnienia oparto o Programy Dobrowolnych Odejść, wprowadzane na mocy porozumień zwieranych przez Zarząd Spółki i organizacje związkowe. W efekcie negocjacji z przedstawicielami pracowników Oddziałów wyłączanych z produkcji cukru, w roku obrotowym 2007/2008 wprowadzono trzy odrębne Programy Dobrowolnych Odejść: - Porozumienie w sprawie zasad postępowania w sprawach pracowników zatrudnionych w Oddziale Cukrownia Brześć Kujawski dotkniętych skutkami restrukturyzacji z 14 maja 2008 r. - Porozumienie w sprawie zasad postępowania w sprawach pracowników zatrudnionych w Oddziale Cukrownia Łapy dotkniętych skutkami restrukturyzacji z 15 maja 2008 r. - Porozumienie w sprawie zasad postępowania w sprawach pracowników zatrudnionych w Oddziale Cukrownia Lublin dotkniętych skutkami restrukturyzacji z 9 czerwca 2008 r. W wyniku realizacji PDO, do 30 września 2008 r. stan zatrudnienia zmniejszył się o 238 pracowników. Elementem działań restrukturyzacyjnych były również Programy Adaptacji Zawodowej, w ramach których w każdej z wygaszonych cukrowni uruchomiono Centrum Adaptacji Zawodowej udzielające pracownikom porad w zakresie efektywnego poszukiwania zatrudnienia, poruszania się na współczesnym rynku pracy i uzyskania nowych kwalifikacji zawodowych. Do końca roku 2007/2008 w Krajowej Spółce Cukrowej S.A. przeprowadzono zwolnienia grupowe, w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Objęły one Oddziały: Cukrownia Brześć Kujawski, Cukrownia Łapy i Cukrownia Lublin. W ramach zwolnień rozwiązano stosunki pracy łącznie z 533 osobami. Następowały one na mocy porozumień stron, zawieranych z pracownikami przystępującymi do Programów Dobrowolnych Odejść. W związku z trudną sytuacją finansową Spółki, w drugiej połowie roku obrotowego Zarząd KSC podjął rokowania z organizacjami związkowymi w sprawie zawieszenia w części Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Krajowej Spółki Cukrowej S.A. Zakończono je już po okresie sprawozdawczym zawierając dwa porozumienia: - Porozumienie o zawieszeniu stosowania w części Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Krajowej Spółki Cukrowej S.A. zawartego w dniu 21 listopada 2006 r. w Siennicy Nadolnej - Protokół dodatkowy nr 1 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Krajowej Spółki Cukrowej S.A. zawartego w dniu 21 listopada 2006 r. w Siennicy Nadolnej. Na ich mocy, od 1 lutego 2009 r. obniżono wysokość odpraw przewidzianych w art. 59 ZUZP, wprowadzono system kwartalnej premii motywacyjnej oraz uzgodniono zmianę okresu rozliczeniowego od dnia 1 lutego 2009 r. Personel 16 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

10 Bilans - Aktywa Bilans - Pasywa AKTYWA Stan na Stan na A. AKTYWA TRWAŁE , ,94 I. Wartości niematerialne i prawne , ,10 II. Rzeczowy majątek trwały , ,61 III. Należności długoterminowe 0,00 0,00 IV. Inwestycje długoterminowe , ,50 PASYWA Stan na Stan na A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY , ,07 I. Kapitał (fundusz) podstawowy , ,00 IV. Kapitał (fundusz) zapasowy , ,69 V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny , ,14 VIII. Zysk (strata) netto , ,76 V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe , ,73 B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA , ,23 B. AKTYWA OBROTOWE , ,36 I. Zapasy , ,83 II. Należności krótkoterminowe , ,00 1. Należności od jednostek powiązanych , ,73 2. Należności od pozostałych jednostek , ,27 III. Inwestycje krótkoterminowe , ,13 I. Rezerwy na zobowiązania , ,57 II. Zobowiązania długoterminowe , ,22 III. Zobowiązania krótkoterminowe , ,99 1. Wobec jednostek powiązanych 0,00 0,00 2. Wobec pozostałych jednostek , ,67 3. Fundusze specjalne , ,32 IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe , ,40 AKTYWA RAZEM , ,30 IV. Rozliczenia międzyokresowe , ,45 PASYWA RAZEM , ,30 18 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

11 Rachunek zysków i strat Przepływy środków pieniężnych A RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (wariant kalkulacyjny) WYSZCZEGÓLNIENIE Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym: Za okres Za okres , ,24 I. Przychody netto ze sprzedaży produktów , ,13 II. B Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: , , , ,40 I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów , ,47 II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów , ,93 C Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) , ,84 D Koszty sprzedaży , ,04 E Koszty ogólnego zarządu , ,38 F Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E) , ,58 G Pozostałe przychody operacyjne , ,54 H Pozostałe koszty operacyjne , ,32 I Zysk (strata) z działalności operacyjnej (F+G-H) , ,36 J Przychody finansowe , ,32 K Koszty finansowe , ,56 L Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I+J-K) , ,60 M Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I.-M.II.) 0,00 0,00 N Zysk (strata) brutto (L+/-M) , ,60 O Podatek dochodowy , ,16 P Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty) 0,00 0,00 RACHUNEK PRZEPŁYWÓW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH WYSZCZEGÓLNIENIE A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Za okres Za okres I. Zysk (strata) netto , ,76 II. Korekty razem , ,80 III. B. Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej , ,04 I. Wpływy , ,15 II. Wydatki , ,99 III. C. Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej ( I - II ) Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej , ,84 I. Wpływy , ,18 II. Wydatki , ,16 III. Środki pieniężne netto z działalności finansowej ( I - II ) , ,98 D. Przepływy pieniężne netto razem , ,22 E. F. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych Środki pieniężne na początek okresu , , , ,59 G. Środki pieniężne na koniec okresu , ,81 - o ograniczonej możliwości dysponowania , ,09 Zysk (strata) netto (N-O-P) , ,76 20 RAPORT ROCZNY 2007/2008 RAPORT ROCZNY 2007/

12 Opinia Niezależnego Biegłego Rewidenta Dla Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy i Rady Nadzorczej Krajowej Spółki Cukrowej Spółki Akcyjnej w Toruniu Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego Krajowej Spółki Cukrowej Spółki Akcyjnej z siedzibą w Toruniu, na które składa się: 1) wprowadzenie do sprawozdania finansowego, 2) bilans sporządzony na dzień roku, który po stronie aktywów i pasywów zamyka się sumą ,30 zł 3) rachunek zysków i strat za rok obrotowy od do roku, wykazujący stratę netto w wysokości ,76 zł 4) zestawienie zmian w kapitale własnym za rok obrotowy od do roku, wykazujące zmniejszenie kapitału własnego o kwotę ,76 zł 5) rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy od do roku, wykazujący wzrost stanu środków pieniężnych o kwotę ,22 zł 6) dodatkowe informacje i objaśnienia. Za sporządzenie tego sprawozdania finansowego odpowiada Zarząd Spółki. Naszym zadaniem było zbadanie i wyrażenie opinii o rzetelności, prawidłowości i jasności tego sprawozdania finansowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień: 1) rozdziału 7 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2002 roku nr 76, poz. 694 z późn. zm.), 2) norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, wydanych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów w Polsce, 3) Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej w kwestiach nieuregulowanych w wyżej wymienionych przepisach. Badanie sprawozdania finansowego zaplanowaliśmy i przeprowadziliśmy w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, pozwalającą na wyrażenie opinii o sprawozdaniu. W szczególności badanie obejmowało sprawdzenie poprawności zastosowanych przez Spółkę zasad (polityki) rachunkowości i znaczących szacunków, sprawdzenie w przeważającej mierze w sposób wyrywkowy dowodów i zapisów księgowych, z których wynikają liczby i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym, jak i całościową ocenę sprawozdania finansowego. Uważamy, że badanie dostarczyło wystarczającej podstawy do wyrażenia miarodajnej opinii. Naszym zdaniem, zbadane sprawozdanie finansowe, obejmujące dane liczbowe i objaśnienia słowne: a) przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie informacje istotne dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej badanej Spółki na dzień roku, jak też jej wyniku finansowego za rok obrotowy od do roku, b) sporządzone zostało, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z określonymi w powołanej wyżej ustawie zasadami (polityką) rachunkowości oraz na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, c) jest zgodne z wpływającymi na treść sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami statutu Spółki. Sprawozdanie z działalności Spółki jest kompletne w rozumieniu art. 49 ust. 2 ustawy o rachunkowości, a zawarte w nim informacje, pochodzące ze zbadanego sprawozdania finansowego, są z nim zgodne. DORADCA Zespół Doradców Finansowo-Księgowych Sp. z o.o Lublin Al. J. Piłsudskiego 1a nr ewid.232 Halina Czapczyńska Biegły rewident nr ewid. 563/532 Grażyna Kutnik Wiceprezes Zarządu Biegły rewident nr ewid. 5691/802 Lublin, dnia 10 grudnia 2008 roku 22 RAPORT ROCZNY 2007/2008

13 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. ul. Kraszewskiego Toruń tel fax: