OCENA WYNIKÓW PILOTAŻOWEGO PROGRAMU BEZINWAZYJNEJ TERAPII NIETRZYMANIA MOCZU

Transkrypt

1 OCENA WYNIKÓW PILOTAŻOWEGO PROGRAMU BEZINWAZYJNEJ TERAPII NIETRZYMANIA MOCZU Z ZASTOSOWANIEM URZĄDZENIA SALUS-TALENT URO dr n. md. Mark Wichć & mgr Agniszka Książk-Czkaj mgr Marita Plczarska Wdług dfinicji Światowj Organizacji Zdrowia (World Halth Organization WHO) i Międzynarodowgo Towarzystwa Kontynncji (Intrnational Continnc Socity ICS) nitrzymani moczu (NTM) to nizalżny od woli wycik moczu przz cwkę moczową, który w fkci powoduj problmy higiniczn i utrudnia kontakty międzyludzki. Wśród kobit NTM występuj znaczni częścij niż inn bardzij rozpowszchnion choroby przwlkł. Nitrzymani moczu, jako tmat dosyć wstydliwy i rzadko poruszany w rozmowach, urasta do rangi problmu społczngo. Statystyki dotycząc częstości występowania NTM w porównaniu do częstości występowania innych chorób cywilizacyjnych wyglądają następująco: cukrzyca 8%, dprsja 20%, nadciśnini tętnicz 25%, NTM 35%. Nitrzymani moczu moż rozwijać się na tl różngo rodzaju uwarunkowań i schorzń, wśród których można wyminić przyczyny: mchaniczn, biochmiczn, nuronaln, przy czym najczęścij NTM jst związan z schorzniami pęchrza moczowgo, cwki moczowj i struktur dna midnicy. W praktyc klinicznj można wyróżnić: wysiłkow NTM, wysiłkow NTM z częstomoczm (postać miszango wysiłkowgo NTM), 24

2 Nowoczsn mtody fizjotrapii NTM z parcia, NTM z przpłninia, kroplow wycikani moczu po mikcji, NTM towarzysząc prawidłowym mikcjom. Problm NTM o różnym charaktrz dotyczy szrokij grupy pacjntów zarówno kobit, jak i mężczyzn w różnych grupach wikowych. W grupi mężczyzn do 50. roku życia problm dotyczy ok. 30% populacji, natomiast w grupi wikowj mężczyzn powyżj 50 lat szacuj się występowani tj dolgliwości na ok. 50%. Problm dla tj grupy pacjntów najczęścij związany jst z schorzniami prostaty lub ma związk z tzw. pęchrzm nadraktywnym NTM z parcia. Prawi co czwarta kobita (24%) w wiku lat cirpi na wysiłkow NTM. Około 37% kobit pomiędzy 35. a 54. rokim życia doświadczyło objawów wysiłkowgo NTM, problm dotyczy tż ok. 39% kobit po ukończniu 55 lat. Najczęścij w grupi kobit występuj wysiłkow NTM lub kombinacja wysiłkowgo NTM i pęchrza nadaktywngo. Warto przypomnić, ż często pirwsz objawy NTM pojawiają się już po pirwszym porodzi, co w przypadku młodych, aktywnych sksualni kobit moż stanowić poważny problm ni tylko higiniczny, al równiż psychologiczny. Do dysfunkcji tj dochodzi poprzz osłabini struktur kolagnu po porodzi oraz w okrsi pomnopauzalnym. Mchanizm jst podobny w procsi gojnia się po porodzi dochodzi do zastąpinia kolagnu typu I przz kolagn typu III. W przypadku kobit starszych osłabini struktur kolagnu następuj po mnopauzi. Dotarci do pacjntów z profilaktyką lub trapią bywa kłopotliw z względu na fakt traktowania tych dol- gliwości przz dużą czść chorych jako wstydliwych lub jako objawu starości. W przypadku wysiłkowgo NTM przyczyna dolgliwości lży najczęścij w niwydolności struktur dna midnicy, wśród których najważnijszą rolę przypisuj się trzm warstwom mięśni dna midnicy: przpona midnicy utworzona przz: parzysty mięsiń dźwigacz odbytu stanowiący większą, przdnią część przpony midnicy, parzysty mięsiń guziczny tworzący część tylną oraz górną i dolną powięź przpony midnicy, przpona moczowo-płciowa utworzona przz: mięsiń poprzczny głęboki krocza, zwiracz cwki moczowj, górną i dolną powięź przpony moczowo- -płciowj, mięśni powirzchown krocza m.in. mięsiń zwiracz zwnętrzny odbytu połączony z mięśnim dźwigaczm odbytu. Nitrzymani moczu można lczyć: fizjotrapią kinzytrapia, lktrostymulacja, biofdback, farmakologiczni, opracyjni, bhawioralni. Jżli ma się do czyninia z NTM, którgo przyczyną jst niwydolność mięśni dna midnicy brak prawidłowgo napięcia mięśni naturaln wydaj się zastosowani do trapii tgo schorznia możliwości, jaki nisi z sobą fizjotrapia, a zwłaszcza: kinzytrapia ćwicznia mięśni Kgla, lktrotrapia lktrostymulacja z wykorzystanim lktrod dopochwowych lub/i doodbytniczych. Rys. 1. Męski i żński mięśni krocza Zdj. 1. Elktrody doodbytnicza i dopochwowa lipic/sirpiń

3 Rys. 2. Schmat działania lktrostymulacji dopochwowj Zdj. 2. Urządzni MyoTrack lktrotrapia z biofdbackim (np. systm ETS), biofdback, kinsiology taping, kombinacja wyżj wyminionych mtod. Nalży jdnak pamiętać, ż w przypadku NTM znaczni osłabion są rakcj nrwowo-mięśniow, któr mogą sugrować częściow odnrwini mięśni, co w istotny sposób unimożliwia fktywn wykonywani ćwiczń. Z fizjologii wysiłku i torii trningu sportowgo wiadomo równiż, ż pod wpływm zbyt słabych skurczów mięsiń ni wzmacnia się. W trapii NTM zasadn wydaj się więc zastosowani takij nrgii i możliwości jj aplikowania, która da możliwość wywołania skurczu mięśnia z właściwą intnsywnością, a poprzz pracę z odpowidnim natężnim możliwość mijscowgo przkrwinia, a co za tym idzi uruchominia mijscowych i globalnych procsów naprawczych w mięśniu. Zdj. 3A B. Salus-Talnt URO głęboka stymulacja lktromagntyczna z krzsłm URO LECZENIE NIETRZYMANIA MOCZU Z UŻYCIEM SALUS-TALENT URO Salus-Talnt URO głęboka stymulacja lktromagntyczna z krzsłm URO stanowi innowację w lczniu NTM. Stymulacja Salus-Talnt URO działa na procsy rgnracyjn mięśni i nrwów i stymuluj ośrodki mikcji zlokalizowan w mości. Działając mijscowo, stymulacja poprawia ukrwini, a odpowidni bodźc lktromagntyczn wymuszają siłę skurczu potrzbną do uruchominia procsu odbudowy mięśnia. Trapia trwa ok. cztrch tygodni zalżni od stopnia osłabinia mięśni, suminności pacjnta czy czynników dodatkowych (np. nadwagi). Tchnologia Salus-Talnt URO wykorzystuj indukcję magntyczną wilkości do 2,5 T przy częstotliwości 50 Hz i prznikalności impulsu do 10 cm i daj możliwość unikalnj, innowacyjnj, a przd wszystkim niinwazyjnj i higinicznj trapii, bz koniczności wykorzystywania jam ciała pacjnta i stosowania insrtów w postaci odpowidnich lktrod, których używani ni zawsz jst tolrowan. Możliwość prcyzyjngo stosowania trapii, komfort jj wykonywania dla pacjnta i prsonlu oraz bzpiczństwo dla pacjnta po wykluczniu wntualnych przciwwskazań stanowi przłom w stosowanych dotychczas trapiach. Trapia z wykorzystanim urządznia Salus-Talnt URO w przypadku NTM to sria zabigowa objmująca 26

4 osim zabigów (minimum szść z możliwością rozszrznia do 10). Zabigi wykonuj się co 2 3 dni, tak aby cała sria została rozplanowana na okrs 3 4 tygodni. Trapia URO moż być powtórzona po minimum szściu tygodniach od wykonania ostatnigo zabigu w srii zabigowj. Można więc przyjąć, ż częstotliwość srii zabigowj to raz na kwartał/pół roku dla dango pacjnta. Sposób wykonania zabigu polga na zajęciu przz pacjnta dogodnj pozycji na fotlu zabigowym URO. Pacjnt powinin być ubrany w wygodną bawłnianą biliznę i odziż wirzchnią. Nalży unikać ubrań z włókin sztucznych oraz posiadających mtalow lmnty (np. suwaki, nity itp.). Podstawowymi przciwwskazaniami do trapii Salus-Talnt URO są: ciąża, choroba nowotworowa, padaczka, mtal w okolicy zabigowj (np. ndoprotza stawu biodrowgo, lmnty pircingu), implanty lktroniczn, np. rozrusznik srca, wkładki domaciczn spiral, wik rozwojowy pacjnta, żylaki okolicy zabigowj w stani ostrym, tętniaki, miażdżyca, zakrzpica, ostry stan zapalny, skłonność do krwawiń, choroby krwi, zaburznia krzpnięcia. Zabigów ni wykonuj się tż w czasi mnstruacji. PILOTAŻOWY PROGRAM TERAPII URZĄDZENIEM SALUS-TALENT URO Pilotażowy program trapii wysiłkowgo NTM z wykorzystanim urządznia Salus-Talnt URO dla 22 pacjntów (21 kobit, 1 mężczyzny) został przprowadzony w Cntrum Rhabilitacji MARKMED w Ostrowcu Świętokrzyskim w czrwcu 2016 r. W programi uczstniczyły pacjntki i pacjnt z zdiagnozowanym wysiłkowym NTM oraz wysiłkowym NTM z komponntm pęchrza nadraktywngo. Najmłodsza pacjntka miała 18 lat, najstarsza 67. Przważającą grupę stanowiły pacjntki 50+. Program objmował wykonani srii szściu zabigów urządznim Salus-Talnt URO przy użyciu standardowgo gotowgo programu traputyczngo na wysiłkow NTM przy mocy impulsu do 60% intnsywności maksymalnj i standardowym czasi trwania zabigu 20 minut. Zabigi wykonywano przz trzy tygodni z częstotliwością dwóch razy w tygodniu. Przd rozpoczęcim zabigów u każdgo z pacjntów została przprowadzona konsultacja w kirunku wyklucznia możliwych przciwwskazań do prowadznia lcznia. Każdy pacjnt podpisał równiż zgodę dotyczącą uczstnictwa w trapii wraz z informacją o jj przbigu oraz wskazaniach i przciwwskazaniach. W drugij ankici, którj użyto do okrślnia stanu wyjściowgo pacjnta oraz wntualnych wyników trapii, wykorzystano subiktywną, graficzną, pięciostopniową zmodyfikowaną na potrzby badania skalę VAS (visual analog scal). Przd pirwszym zabigim pacjnt miał okrślić swój stan wyjściowy/poziom nasilnia swoich dolgliwości jako: bardzo zły, zły, śrdni, dobry, bardzo dobry. Po wykonaniu srii zabigów pacjnt był ponowni poproszony o oznaczni poziomu swoich dolgliwości po trapii i dodatkowo o opisani jdnym lub dwoma zdaniami, w jakich sytuacjach ta zmiana była widoczna. W ocni 20 osób uczstniczących w trapii wykorzystani urządznia Salus-Talnt URO zostało okrślon jako trapia przynosząca poprawę stanu zdrowia. Połowa (10 pacjntów) okrśliła tę poprawę jako trapia pomogła, czmu odpowiadało okrślni swojgo stanu nasilnia dolgliwości po zakończniu trapii o jdn lub dwa stopni w zastosowanj skali. Koljna grupa 10 pacjntów ocniła trapię Salus-Talnt URO jako dużą poprawę: trapia bardzo pomogła, czmu odpowiadało okrślni swojgo stanu nasilnia dolgliwości po zakończniu trapii o trzy lub cztry stopni w zastosowanj skali. REKLAMA KORZYŚCI Efkty odczuwaln już po pirwszym zabigu Komfortow i niinwazyjn zabigi NAJCZĘSTSZE WSKAZANIA Nitrzymani moczu Ból uroginkologiczn Rgnracja poporodowa Schorznia narządu ruchu UNIKALNA TECHNOLOGIA Jdyn taki urządzni na rynku Wysoka skutczność trapii Wszchstronn zastosowani w schorzniach narządu ruchu oraz uroginkologicznych lipic 2016 BTL Polska Sp. z o.o. ul. Lonidasa 49, Warszawa tl fax mail: btlnt@btlnt.pl

5 Śrdnio dla obu tych grup nalży wskazać poprawę o dwa punkty w przyjętj w badaniu skali. Po skatgoryzowaniu udzilonych odpowidzi nalży odnotować opini na tmat skutczności trapii przy wykonywaniu czynności życia codzinngo. Na szczgólną uwagę zasługują wyminion przz pacjntów: możliwość przsypiania nocy bz koniczności wstawania do toalty i bz nikontrolowango wyciku moczu, brak nikontrolowango wyciku moczu przy kichaniu, lpsza kontrola moczu podczas wykonywania ćwiczń fizycznych, lpsza kontrola utrzymywania moczu podczas dłuższych podróży. Mężczyzna uczstniczący w trapii poprawę swojgo stanu okrślił jdnym punktm z dodatkową adnotacją o odnotowywanym lpszym stani wzwodu pnisa. Dwi osoby ni były zadowolon z fktów trapii, przy czym pogorszni swojgo stanu zaznaczyły jako jdn stopiń pogorsznia od stanu wyjściowgo w przyjętj skali. W przypadku pogorsznia odnotowano dwi opini: być moż trapia była zbyt krótka oraz być moż trzba poczkać dłużj na fkty. PODSUMOWANIE Uzyskan w wyniku pilotażowgo programu bzinwazyjnj trapii NTM urządznim Salus-Talnt URO wyniki można uznać za dobr, a samą trapię URO jako godną polcnia, jak równiż jako cikawą i innowacyjną, a przd wszystkim komfortową dla pacjnta trapię NTM. PIŚMIENNICTWO: 1. Baur A., Wichć M. Przwodnik mtodyczny po wybranych zabigach fizykalnych. Wydani III. Wrocław Bujakowska- Fdak M. Ćwicznia i lktrostymulacja. Kwartalnik NTM 2003; 7 (10), s Fiodornko-Dumas Ż., Paprocka-Borowicz M. Postępowani fizjotraputyczn w nitrzymaniu moczu. Mdycyna Ogólna i Nauk o Zdrowiu 2014; 20 (1), s Garstka-Namysł K., Brborowicz G.H., Pilarzyńska-Szczśniak Ł. Stymulacja czynnościowa mięśni dna midnicy u kobit po opracjach ginkologicznych z objawami nitrzymania moczu i jj wpływ na zmianę jakości życia. Fizjotrapia Polska 2007; 7, s Gidian-Jopa D. Biofdback jako mtoda lcznia wysiłkowgo nitrzymania moczu i czynnościowych zaburzń mikcji. Nowa Mdycyna 2000; 5 (13), s Halska M., Halski T., Pastrnok M. Fizjotrapia nitrzymania moczu. Fizjotrapia Praktyczna 2008; 1, s Halski T., Pastrnok M., Taradaj J. i wsp. Kinzytrapia w nitrzymaniu moczu część I. Rhabilitacja w Praktyc 2009; 2 (4 6), s Kamińska J. Nitrzymani moczu choroba społczna. Kwartalnik NTM 2007; 4 (23), s Koszla M. Fizjotrapia szansą dla pacjntk z nitrzymanim moczu. Kwartalnik NTM 2006; 1 (16), s Tab. 1. Salus-Talnt URO (trapia 6 dni, 15 min) Inicjały K.W. X1 X6 +1 E.Ż. X1 X6 +2 J.W. X1 X6 +3 J.K. B.D. X1 X6 +2 A.R. X1 X6 +2 G.O. E.J. X1 X6 +1 B.O. K. X1 X6 +1 K.W.-S. D.M. X1 X6 +4 K.D. X1 X6 +1 W.M. X1 X5 M.K. X1 X6 +1 J.P. X1 X6 +3 A.S. A.N. L.T. X1 X6 +3 E.K. X1 X6 +1 K.B. X1 X6 +1 T.S. X1 X6 +3 M.M. X1 X6 +2 M.Ć. X1 X6 +3 K.S. X6 X1-1 J.S. X1 X6 +2 A.M. X6 X1-1 T.T. X1 X pogorszni stanu + poprawa stanu dr n. md. Mark Wichć spcjalista fizjotrapii, Cntrum Rhabilitacji MARKMED w Ostrowcu Świętokrzyskim mgr Agniszka Książk-Czkaj spcjalista fizjotrapii, Cntrum Rhabilitacji MARKMED w Ostrowcu Świętokrzyskim mgr Marita Plczarska fizjotraputa, Cntrum Rhabilitacji MARKMED w Ostrowcu Świętokrzyskim 28