JOGI NEJANG WSPOMAGAJĄCE TRAWIENIE

Transkrypt

1 WYBRANE ĆWICZENIA JOGI NEJANG WSPOMAGAJĄCE TRAWIENIE SPOJRZENIE ZACHODNIEGO PRAKTYKA dr Marian Majchrzycki Tradycyjna mdycyna tybtańska (TMT) jst jdnym z największych systmów mdycyny naturalnj znanych na całym świci. Obcni jst głównym sposobm ochrony zdrowia w rjoni Himalajów. Wdług nij wszystko składa się z pięciu lmntów/żywiołów: przstrzni, wiatru, ognia, wody i zimi. T pięć lmntów w cil manifstuj się jako trzy nrgi: lung (rlung) tłumaczony jako wiatr, tripa (mkhrispa) tłumaczony jako żółć oraz bkn (badkan) tłumaczony jako flgma. Każda z nich ma odpowidnią funkcję w organizmi. Od momntu narodzin w człowiku istnij przwaga którjś z trzch nrgii, pwna konstytucja ciała, która zwiększa prdyspozycję do poszczgólnych chorób. Wdług TMT pirwotną przyczyną chorób jst niwidza i przszkadzając mocj, przyczyny wtórn to dita, styl życia, pory roku, środowisko zwnętrzn i niwidzialn wpływy. Zdrowi tłumaczon jst jako równowaga w obrębi ciała, nrgii i umysłu. Choroba to zaburzni tj równowagi. W profilaktyc i lczniu TMT zalca się zmianę stylu życia i odżywiania, lki ziołow i wil trapii, takich jak m.in. akupunktura, moxa, horm (tzw. mongolska moxa), bańki, komprsy, opukiwani pałczkami ( jukczo), upusty krwi, hydrotrapia, masaż Kuny czy joga Njang. TRAWIENIE Prawidłow trawini jst nizbędn dla zdrowia organizmu i zachowania balansu w cil. Prawidłow trawini w TMT związan jst z funkcjonowanim na odpowidnim poziomi cipła mtaboliczngo (m drod). Słab trawini powoduj nistrawność, zł wchłaniani pokarmów i prowadzi do rozwoju wilu chorób wwnętrznych. Główn objawy to: ból brzucha, dyskomfort podczas jdznia, odbijani, brzydki zapach z ust, zatrzymywani gazów, ulwania, wymioty, zgaga, bigunka, ociężałość zarówno fizyczna, jak i umysłowa, ból głowy, utrata aptytu. Wdług TMT niprawidłow trawini moż doprowadzić do powstania guzów, nowotworów, problmów skórnych, obrzęków różnych typów i w różnych mijscach, chorób stawów. Jdnym z sposobów na zwiększni cipła mtaboliczngo i przyspiszni trawinia, który łatwo można zastosować w trapii, są ćwicznia zdrowotn lcznicza joga tybtańska Njang. Njang (gnas sbyangs) to joga stosowana do zbalansowania wwnętrznych nrgii. To systm ćwiczń lczniczych pochodzących z tradycji Kalaczakry, przkazywany obcni przz dr Nidę Chnagtsanga i wykwalifikowanych instruktorów. Powszchni zalcany jako ćwicznia przz lkarzy w Tybci. 58

2 Z praktyki gabintu czrwic

3 Przd ćwiczniami wskazan są spcjaln ćwicznia oddchow (dziwięć oczyszczających oddchów lub praktyka świadomgo oddchu). Jogę Njang wykonuj się w pozycji sidzącj, z skrzyżowanymi nogami, utrzymując prosty kręgosłup. Podczas każdgo ćwicznia nabira się powitrza torm brzusznym i zatrzymuj powitrz, ściągając nrgię do pępka. Zalcan jst wykonani ćwicznia co najmnij trzy razy podczas zatrzymywania oddchu, a następni nalży wykonać wydch. ĆWICZENIA JOGI NEJANG PRZYSPIESZAJĄCE TRAWIENIE (ZDJ. 1A B) Wdług TMT istnij bzpośrdni połączni pomiędzy narządami zmysłów a częściami ciała. Usta są narządm zmysłów odpowiadającym jdnmu z pięciu lmntów: zimi. Powiązan z lmntm zimi są śldziona (jako narząd miąższowy) oraz żołądk (jako narząd pusty), a takż lwa kończyna górna. Enrgia zimi wspomaga śldzionę i żołądk, tworząc stabilność, równowagę i siłę ludzkigo ciała. Wdług mdycyny zachodnij mięśni otwirając i zamykając usta pochodzą z mięśniówki skórnj szyi. Przyczpiają się do skóry, przz co mogą ją napinać i poruszać, nadając twarzy okrślony wyraz. Głównym mięśnim ściskającym usta zwiraczm jamy ustnj jst mięsiń otocznia szpary ust. Jst to mięsiń okrężny, tworzący podłoż warg, bignący dookoła szpary ustnj. Obok każdgo kąta ust jst tż tzw. węzł mięśniowy, od którgo bigną włókna mięśni w obu wargach. Do wyminiongo węzła mięśnia kąta ust dochodzą często włókna innych mięśni szpary ustnj, łącząc się w tym mijscu. Mięśni obniżając wargi ust to mięsiń szroki szyjny (platisma), mięsiń obniżacz wargi dolnj, mięsiń obniżacz kąta ust i mięsiń bródkowy. Mięśni unosząc wargę ustną i kąty ust to: mięśnia jarzmowy większy i mnijszy, mięsiń śmichowy, mięśni dźwigacz wargi górnj i skrzydła nosa, mięsiń policzkowy. Mięśni t unrwian są przz nrw twarzowy. Nrw twarzowy ruchowo unrwia mięśni mimiczn twarzy (ruchy ust, powik, ksprsję mocji, grymasy), przywspółczulni unrwia gruczoły łzow (przz zwój skrzydłowo-podnibinny) i ślinianki podżuchwową i językową. Nrw twarzowy będący nrwm czaszkowym jst jdnym z ośrodków układu przywspółczulngo znajdującgo się w pniu mózgu. Oprócz nigo znajdują się tutaj: jądro nrwu okoruchowgo (III), jądro nrwu językowo- -gardłowgo (IX) oraz jądro nrwu błędngo (X). Zwraca się tż uwagę, ż w ontognzi stanowią on grupę tzw. nrwów łuków skrzlowych. Unrwiają on łuki skrzlow, czyli struktury występując w rozwoju ontogntycznym ssaków, dając początk różnym strukturom głowy i szyi. Nrwy t sąsiadują anatomiczn oraz Zdj. 1A B. Ćwiczni jogi Njang przyspiszając trawini. Nalży zacisnąć mocno usta, a następni otworzyć j tak bardzo, jak tylko jst to możliw mają wspólny rozwój zarodkowy, przz co można przypuszczać o ich połączniach i wzajmnym oddziaływaniu na sibi. Nrw błędny ruchowo zaopatruj mięśni podnibinia, gardła i krtani stymulując j do działania podczas otwirania ust. To najdłuższy nrw w cil, który łączy mózg z jlitami. Tworzy ważną część autonomiczngo układu nrwowgo. Unrwia parasympatyczni (przywspółczulni) wszystki narządy klatki pirsiowj (tchawicę, oskrzla, opłucną, src, osirdzi i przłyk) i jamy brzusznj (żołądk oraz za pośrdnictwm splotu trzwngo: trzustkę, śldzionę, wątrobę, jlito cinki, początkowy odcink jlita grubgo, nrki i nadnrcza). Część przywspółczulna autonomiczngo układu nrwowgo zawiaduj procsami asymilacyjnymi i jst to część systmu nrwowgo pomagająca rozluźnić się i spowolnić rytm działania. Działa ona trofotropowo, tzn. stymulująco, na procsy odnowy poprzz hamowani zużycia matrii i nrgii oraz pobudzani procsów przyjmowania, trawinia i wchłaniania pokarmów. Nrw błędny prznosi bodźc smakow i węchow wprost do gruczołów wydzilniczych żołądka, stymuluj jlitowy układ nrwowy, który z koli stymuluj mięśni jlit przsuwając trawiony pokarm (prystaltykę jlit). Zbadano, ż nrw błędny pomaga odprężyć się po wysiłku, poprawia trawini i ułatwia sn. Warto pamiętać, ż 80% komórk układu odpornościowgo znajduj się w jlitach, a pobudzani nrwu błędngo poprawia funkcj immunologiczn i działa przciwzapalni. Stymulacja nrwu błędngo wspomaga odchudzani, poniważ daj uczuci sytości. ĆWICZENIA JOGI NEJANG: NAPNIJ ZWIERACZE ODBYTU Wdług TMT t ćwicznia równoważą nrgię wiatru zstępującgo (thur sl rlung) występującgo w dolnj części przwodu pokarmowgo (w jlici grubym i odbytnicy) oraz wpływają na usuwani produktów przmiany matrii z organizmu. Stymulują takż nrgię flgmy (bad kan). Enrgię flgmy można odnalźć w płynach ludzkigo ciała, w krwi, limfi, wydzilinach i wydalinach oraz w wszystkich częściach ludzkigo ciała, 60

4 Z praktyki gabintu ĆWICZENIA JOGI NEJANG: PORUSZAJ BRZUCHEM PIONOWO RUCHEM FALUJĄCYM ORAZ ZATRZYMAJ ODDECH DZBANOWY I WYKONUJ KRĄŻENIA BRZUCHEM Wdług TMT ćwicznia pokazan na zdjęciach 2A D oraz 3A C zwiększają cipło mtaboliczn (m drod) i mają wpływ stymulujący na trawini, wspomagają wydalani oraz rozluźniają zaparcia. Budują nrgię ciała. Wdług mdycyny zachodnij ćwicznia pokazan na zdjęciach 2A D oraz 3A C stymulują mięśni brzucha. Mięsiń prosty brzucha jst rozpięty między mostkim i środkowymi żbrami a kością łonową. Ma kształt szrokij taśmy położonj symtryczni w przdnij ściani brzucha. Czynność mięśnia prostgo brzucha polga główni na zginaniu tułowia do przodu. W trakci zginania tułowia do przodu równoczśni obniża on żbra, działa więc tż jako mięsiń wydchowy i zwiększający tłocznię brzuszną. Mięsiń skośny zwnętrzny brzucha lży powirzchowni na przdnio-bocznj ściani dolngo odcinka klatki pirsiowj oraz brzucha. Przbiga od dolnj połowy żbr do kości biodrowj poprzz wiązadło pachwinow do krsy białj z przodu ciała. Mięsiń tn zgina boczni oraz skręca tułów w skurczu jdnostronktór zbudowan są w większj części z wody. Nizrównoważona nrgia flgmy powoduj zwiększni śluzu w organizmi, co prowadzi do nistrawności (mashupa). Ludzi z dominującą nrgią flgmy mają tndncję do zwiększonj ilości tkanki tłuszczowj i masy ciała. Wdług mdycyny zachodnij poprzz napięci zwiracza odbytu stymuluj się wszystki mięśni dna midnicy. Wyróżnia się trzy warstwy mięśni dna midnicy: przpona midnicy utworzona przz: parzysty mięsiń dźwigacz odbytu stanowiący większą, przdnią część przpony midnicy, parzysty mięsiń guziczny, tworzący część tylną oraz górną i dolną powięź przpony midnicy, przpona moczowo-płciowa utworzona przz: mięsiń poprzczny głęboki krocza, zwiracz cwki moczowj oraz górną i dolną powięź przpony moczowo-płciowj, mięśni powirzchown krocza, m.in. mięsiń zwiracz zwnętrzny odbytu połączony z mięśnim dźwigaczm odbytu. Napinani mięśni dna midnicy korsponduj z napięcim mięśnia poprzczngo brzucha, stymuluj tłocznię brzuszną i równoczsn napięci przpony oddchowj. Przpona oddchowa ma bzpośrdni kontakt z sfrą trzwną. Jj rola jst niocniona w procsi trawinia. Wspomaga odpływ żylny z jamy brzusznj. Podczas wdchu: rozciąga przłyk, mchaniczni stymuluj ruchy prystaltyczn, masuj trzwia położon podprzponowo. Przłyk przkracza przponę w rozworz mięśniowym, który jst nico na lwo. Kidy przpona obniża się (wdch), śrdnica przłyku zmnijsza się i przłyk nico się wydłuża. Ruch przpony na przłyku to ruch, który towarzyszy ruchom prystaltycznym przwodu pokarmowgo. Podczas wdchu żbra unoszą się i rozchodzą na boki, można zaobsrwować ruch unisinia okrężnicy poprzcznj oraz ruch zjścia w dół przpony masaż żołądka i narządów podprzponowych. W momnci wdchu przpona obniża się ciśnini wwnątrz jamy brzusznj zwiększa się (tu mięsiń poprzczny brzucha płni funkcję stabilizującą od dołu). Przpona moż pomóc w opróżnianiu pęchrza oraz odbytu, pod warunkim ż midnica mnijsza ustawi się w osi ciśninia jst to pozycja sidząca, najlpij w kucki lub pozycja na fotlu ginkologicznym. Zdj. 2A D. Uruchomini brzucha pionowo ruchm falującym czrwic

5 rzania jamy brzusznj. To główny mięsiń przyczyniający się do wytworznia tłoczni brzusznj. Zwiększa przz to ciśnini w jami brzusznj i stymuluj narządy tam się znajdując. Wraz z mięśnim wilodzilnym płni tż ważną funkcję stabilizującą odcink lędźwiowy kręgosłupa. Ćwicząc mięśni dna midnicy, napina się tż mięsiń wilodzilny, który ma funkcję stabilizującą odcink lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa. Poprzz ćwicznia wpływa się na funkcj motoryczną oraz stabilizującą mięśni brzucha. Mięśni brzucha umożliwiają wykonywani bardzo dużj liczby ruchów, np. pozwalają unosić tułów z pozycji lżącj do sidzącj, wykonywani skrętów tułowia oraz wil ruchów biodr. Razm z mięśniami grzbitu płnią funkcję stabilizującą, pozwalając ciału utrzymać wyprostowaną pozycję. Mięśni brzucha wraz z żbrami odgrywają ważną rolę ochronną osłaniają dlikatn organy wwnętrzn przd urazami zwnętrznymi oraz utrzymują j wwnątrz jamy ciała. Wspomagają oraz umożliwiają przbig wilu funkcji fizjologicznych organizmu, takich jak oddychani, wspomagają trawini oraz wydalani, poród czy mowę. Zdj. 3A C. Zatrzymani oddchu dzbanowgo i wykonani krążnia brzuchm nym, zgina kręgosłup do przodu oraz obniża żbra, powodując wydch. Mięsiń skośny wwnętrzny brzucha jst prawi całkowici przykryty przz mięsiń skośny zwnętrzny. Rozpięty jst od powięzi pirsiowo-lędźwiowj, kości biodrowj do trzch dolnych żbr oraz krsy białj. Jgo funkcja to zginani tułowia do przodu i boczni oraz skręcania boczngo kręgosłupa, pociąga tż klatkę pirsiową ku dołowi, powodując wydch. Mięsiń poprzczny brzucha jst umijscowiony najgłębij z wszystkich mięśni brzucha. Bzpośrdnio przykryty jst przz mięsiń skośny wwnętrzny. Mięsiń tn zwęża klatkę pirsiową, pociąga żbra ku dołowi, przz co przyczynia się do wydchu. Jdnak jgo podstawowa funkcja to stworzni kurczliwgo pirścinia wokół brzucha, co daj możliwość zwężania lub rozsz- ZAKOŃCZENIE Zgodni z zalcniami TMT powinno się jść zdrow i odpowidni dla nrgii i budowy ciała pokarmy. Ważn jst ich spożywani w odpowidnich porach dnia (koljny posiłk spożywać, gdy poprzdni został strawiony po ok. 3 4 godzinach) oraz zgodni z daną porą roku. Ni powinno doprowadzać się do przjadania. Przciwdziałając nistrawności i chcąc zwiększyć cipło mtaboliczn, nalży pić cipłą wodę do posiłku oraz stosować ćwicznia jogi Njang. Opisan wyżj ćwicznia wspomagają cipło mtaboliczn, aktywizują mięśni oraz pozwalają zachować balans zarówno na poziomi nrgtycznym, jak i fizycznym. dr n. md. Marian Majchrzycki dyplomowany ostopata, fizjotraputa (DO, PT, PhD). Od ponad 10 lat aktywny zawodowo jako skutczny traputa manualny w Poznaniu. Adiunkt w Klinic Rhabilitacji Uniwrsyttu Mdyczngo im. K. Marcinkowskigo w Poznaniu. Założycil Akadmii Trapii Manualnj oraz twórca szkolń dla fizjotraputów i lkarzy z zakrsu trapii manualnj i masażu. Prlgnt licznych konfrncji naukowych, autor ponad 100 artykułów na tmat usprawniania narządu ruchu, z zakrsu trapii manualnj, ostopatii, ortopdii, nurologii, onkologii i griatrii. Swoją widzę oraz doświadczni zdobywa podczas licznych kursów prowadzonych przz nauczycili z Polski i z zagranicy. Pracował w klinikach na oddziałach: ortopdycznym, nurologicznym oraz intnsywnj trapii. Obcni studnt w Akadmii Tradycyjnj Mdycyny Tybtańskij. Szczęśliwy ojcic trójki dzici, od wilu lat wgtarianin, zawsz pozytywni nastawiony, zwolnnik zdrowgo stylu życia oraz miłośnik podróży na Dalki Wschód 62