MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO

Transkrypt

1 Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO

2

3 Działania zmierzające do pomocy osobom niepełnosprawnym - XIX/XX wiek W 1896 powstanie szkoły dla lekko upośledzonych umysłowo w Poznaniu; W 1912 utworzenie w Krakowie "zakładu dla dzieci z odchyleniami w rozwoju umysłowym" przez prof. Jana Piltza; W 1907 uruchomienie placówki dla upośledzonych umysłowo przez magistrat warszawski; W 1907 powstanie z inicjatywy m.in. Jana Władysława Dawida i Anieli Szycówny Polskiego Towarzystwa Badań nad dziećmi; W okresie po I wojnie 7 lutego 1919 r. wprowadzenie "Dekretu o obowiązku szkolnym" obejmującym także dzieci upośledzone umysłowo jeżeli w danej miejscowości zakład kształcenia specjalnego; kwiecień 1919 r. Ogólnopolski Zjazd Nauczycielski na którym liczni referenci zajęli się problemem edukacji i wychowania osób niepełnosprawnych; 17 marca 1921 weszła w życie Konstytucja marcowa, która w artykułach 102, 103, 118, 119, 120 chroniła prawa do opieki i ochrony także dzieci niepełnosprawnych.

4 Na przełomie 1919 i 1920 roku, dzięki staraniom Marii Grzegorzewskiej, Ministerstwo Zdrowia Publicznego uruchomiło w Warszawie roczny kurs seminaryjny dla nauczycieli dzieci upośledzonych umysłowo. W roku 1921 powstaje pierwsza uczelnia, Państwowe Seminarium Pedagogiki Specjalnej którego późniejsza działalność wyznaczyła na wiele lat kierunki prac teoretycznych i praktycznych dla nowo ukształtowanej dziedziny naukowej jaką była pedagogika specjalna. Seminarium, wraz z Państwowym Instytutem Fonetycznym stanowiły fundament utworzonego w 1922 roku Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Początki pedagogiki specjalnej Maria Grzegorzewska

5 1970 r. - powstanie Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej Rokiem przełomowym dla pedagogiki specjalnej w Polsce był rok 1970, kiedy to PIPS został przekształcony w wyższą szkołę zawodową. Dzięki temu już w 1975 roku pojawili się pierwsi magistrowie pedagogiki specjalnej. W latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku w Wyższej Szkole Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, bo taką nazwę przyjął przekształcony PIPS, oraz w niektórych uniwersytetach i wyższych szkołach pedagogicznych uruchomiono studia podyplomowe z pedagogiki specjalnej.

6 POCZĄTKI KSZTAŁCENIA UNIWERSYTECKIEGO Od 1958 roku wprowadzono specjalizacje w zakresie pedagogiki specjalnej na Uniwersytecie Warszawskim przy Wydziale Pedagogiki, Na wniosek dziekana prof.dr. Ryszarda Wroczyńskiego, Rada Wydziału Pedagogicznego UW podjęła uchwałę o utworzeniu Katedry Pedagogiki Specjalnej i powierzeniu kierownictwa prof. dr Marii Grzegorzewskiej. Po trzecim roku kilkuosobowa grupa mogła wybrać pedagogikę specjalną jako specjalizację kierunkową. Obejmowała ona następujące przedmioty: psychopatologię ogólną dziecka z elementami neurologii, psychologię kliniczną.

7 W latach studia dzienne i zaoczne z zakresu pedagogiki specjalnej tworzono w wyższych szkołach pedagogicznych: na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie z udziałem prof. dr. hab. Z. Sękowska, Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z udziałem prof. dr. hab. Ireny Obuchowskiej, na Uniwersytecie Wrocławskim z udziałem prof. dr. hab. Lidii Mościckiej, Na Uniwersytecie Gdańskim z udziałem doc. Dr.hab. Haliny Borzyszkowskiej, na Uniwersytecie Ślaskim w Katowickim z udziałem doc.dr H.Gąsiora, na Uniwersytecie Jagiellońskim z udziałem prof.dr. Jana Konopnickiego w WSP w Bydgoszczy z udziałem doc. dr.m. Marek Ruki, w WSP w Krakowie z udziałem doc. dr.hab. Jadwigi Baran i w Rzeszowie z udziałem prof. dr. Mieczysława Radochońskiego.

8 Od roku 1992 nastąpiły duże zmiany dotyczące statusu pedagogiki specjalnej na wyższych uczelniach. Utworzono kolejne katedry i zakłady pedagogiki specjalnej a w latach 90 tych w wielu uczelniach pedagogicznych i na uniwersytetach, pedagogika specjalna stała się pełnoprawnym kierunkiem studiów.

9 Główne działy(specjalności) pedagogiki specjalnej pedagogika rewalidacyjna, rehabilitacyjna, np. oligofrenopedagogika, surdopedagogika, tyflopedagogika, pedagogika lecznicza, pedagogika zdolnych i uzdolnionych pedagogika korekcyjna pedagogika resocjalizacyjna. Pod koniec XX wieku Pedagogika Specjalna była jednym z 92 kierunków studiów ustanowionych przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego. Od 1 września 2000 roku WSPS w Warszawie została przekształcona w Akademię Pedagogiki Specjalnej

10 Uczelnie organizują również zajęcia fakultatywne z zakresu pedagogiki specjalnej dla studentów wszystkich kierunków nauczycielskich, dających uprawnienia do nauczania w klasach integracyjnych; - organizowanie półinternatów w specjalistycznych szkołach, gdzie funkcjonują klasy integracyjne, uczniowie niepełnosprawni mogą odrabiać lekcje i korzystać z pomocy udzielanej przez specjalistów, z pomocy technicznych, -udział pedagoga specjalnego w lekcjach prowadzonych przez nauczyciela przedmiotu w klasach zintegrowanych.

11 Reforma organizacyjna i merytoryczna kształcenia specjalnego Klasy integracyjne zakładają wspólne nauczanie w klasie uczniów, z których 3-5 może być obarczony niepełnosprawnością różnego rodzaju. Może być uczeń niewidomy, niesłyszący z porażeniem mózgowym. Nauczyciel klasy integracyjnej musi posiadać kierunkowe wykształcenie. W Polsce MEN zapewnia dzieciom niepełnosprawnym możliwość pobierania nauki w systemie szkolnictwa ogólnodostępnego, specjalnego i nauczania indywidualnego (Zarządzenie Nr 29 Dz.Urz. MEN Nr 9 z dnia 15 października NPDN PROTOTO 1993) K.

12 W OSW dla Dzieci Niewidomych i Słabo Widzących w Krakowie już w 1989 r. powstał zespół konsultacyjny, którego praca przebiega w formach: - poradnictwa indywidualnego, - szkoleń dla nauczycieli szkół z rejonów odpowiadających terytorialnie działalności poszczególnych okręgów Polskiego Związku Niewidomych, - Prowadzenia turnusów rehabilitacyjnych dla dzieci w wieku szkolnym (szkoła podstawowa) oraz ich rodziców, organizowanych przez Zarząd Główny PZN.

13 Nową formą doradztwa pedagogicznego są wyjazdy tyflopedagogów na zaproszenie do szkół masowych w celu przeprowadzenia konsultacji, prelekcji, wykładów, czy warsztatów mających na celu wyjaśnienie wszelkich problemów dydaktycznych i metodycznych z jakimi borykają się nauczyciele szkół masowych uczący dzieci z dysfunkcją wzroku.

14 Inne formy kształcenia tyflopedagogów: STUDIA PODYPLOMOWE KURSY KWALIFIKACYJNE (organizowane przez Placówki Kształcenia Nauczycieli, Ośrodki Metodyczne)

15 Studia podyplomowe adresowane są dla pedagogów, nauczycieli posiadających uprawnienia pedagogiczne absolwentów szkół wyższych (także zawodowych). Studia mają za zadanie przygotować kadrę pedagogiczną do realizacji zadań edukacyjnych, terapeutycznych oraz rehabilitacyjnych z dziećmi i młodzieżą niewidomą oraz słabo widzącą w placówkach kształcenia specjalnego, klasach i szkołach integracyjnych oraz specjalistycznych poradniach. Plan studiów zawiera zwykle dwa bloki przedmiotów: pedagogicznopsychologicznych oraz specjalistycznych. Studia realizowane są w formie wykładów, ćwiczeń konwersatoryjnych i warsztatowych oraz praktyki pedagogicznej. Celem studiów jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę o prawidłowościach rozwoju i zachowania się dzieci niewidomych i słabo widzących oraz o ich trudnościach w przystosowaniu się do warunków szkolnych i internatowych; ukazanie swoistości procesu kształcenia dzieci niewidomych i słabo widzących w świetle aktualnej wiedzy z zakresu pedagogiki ogólnej i tyflopedagogiki; kształcenie odpowiednich umiejętności psychoedukacyjnych studentów; wskazanie optymalnych zasad i form współpracy nauczycieli i wychowawców ze służbami wspomagającymi rehabilitację dzieci z defektami wzroku.

16 Ramowy program studiów podyplomowych 3 semestralnych Pedagogika specjalna Tyflopedagogika Psychologiczne podstawy rewalidacji niewidomych i słabo widzących. Anatomia, fizjologia i patologia narządu wzroku Orientacja w przestrzeni Rehabilitacja widzenia Metodyka nauczania i wychowania dzieci i młodzieży niewidomych i słabowidzących Rewalidacja dzieci niewidomych i niedowidzących w wieku żłobkowym i przedszkolnym Współpraca z rodzicami i środowiskiem Brajlowskie metody porozumiewania się Warsztaty z komunikacji interpersonalnej Stres i metody radzenia sobie z nim Seminarium dyplomowe Praktyki pedagogiczne

17 Wybrane uczelnie prywatne realizujące program tyflopedagogicznych studiów podyplomowych Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kard. Augusta Hlonda. Mysłowice Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu

18 Aktualne bazy danych uczelni oraz studiów podyplomowych publikowane są na stronach:

19 Kursy brajla Biblioteka Centralna Polskiego Związku Niewidomych organizuje bezpłatne kursy pisma brajla. Kursy te będą odbywają się w Warszawie, ul. Konwiktorskiej 7. Nauka zwykle odbywa się w 3 grupach: podstawy pisma brajla brajlowskie skróty polskie brajlowskie skróty angielskie

20 Użyteczne linki dotyczące nauki alfabetu brajla i samokształcenia tyflopedagogów